پاورپوینت کامل موضوع پژوهش (۱)ولایت عهدی امام رضا علیه السلام در یک نگاه ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل موضوع پژوهش (۱)ولایت عهدی امام رضا علیه السلام در یک نگاه ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل موضوع پژوهش (۱)ولایت عهدی امام رضا علیه السلام در یک نگاه ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل موضوع پژوهش (۱)ولایت عهدی امام رضا علیه السلام در یک نگاه ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

۸

همان گونه که در شماره های قبل اشاره شد، این نوشتار در هر برنامه یکی از ویژگی های
اساسی امامان را طرح می کند و به طور مختصر بدان می پردازد. در این شماره، یکی از
ابعاد مهم زندگی امام هشتم؛ یعنی ولایت عهدی را بررسی می کنیم.

پذیرش ولایت عهدی از سوی امام، پرسش های متعددی را به وجود آورده است؛ از جمله
این که: چرا امام ولایت عهدی را که نوعی همکاری و سازش با حکومت ظالم است قبول کرد؟

این پرسش را در محورهای زیر، پاسخ می دهیم.

الف) ولادت و شهادت

امام هشتم در روز یازدهم ذیقعده سال ۱۴۸ هجری دیده به جهان گشود.(۱) مادرش بانویی
با فضیلت به نام «تُکْتَمْ» بود که پس از تولد حضرت، امام کاظم (ع) او را «طاهره»
نامید. کنیه او «ابوالحسن» و لقبش «رضا» است. وی پس از شهادت پدر بزرگوارش در زندان
بغداد (در سال ۱۸۳ هجری) در سن ۳۵ سالگی عهده دار مقام امامت و رهبری امت گردید و
سرانجام در ماه صفر سال ۲۰۳ هجری قمری (در سن ۵۵ سالگی) به شهادت رسید.(۲)

ب) خلفای معاصر حضرت

مدت امامت آن حضرت، بیست سال بود که ده سال آن با خلافت «هارون الرشید»، پنج سال با
خلافت «محمد امین» و پنج سال آخر نیز با خلافت «عبدالله مأمون»، معاصربود.(۳)

ج) اهداف مأمون در تحمیل ولایت عهدی

مأمون پس از آن که برادرش امین را نابود کرد و بر مسند حکومت تکیه زد، در شرایط
حساسی قرار گرفت، زیرا موقعیت او به ویژه در بغداد که مرکز حکومت عباسی بود، سخت
متزلزل بود. از سوی دیگر، شورش علویان تهدیدی جدی برای حکومت مأمون محسوب می شد،
چرا که در سال ۱۹۹ هجری «محمد بن ابراهیم طباطبا» از تبار علویان به دست یاری «ابو
السرایا» قیام کرد و گروهی دیگر از علویان هم در عراق و حجاز دست به قیام هایی زده
بودند و به دلیل ضعف بنی عباس که با درگیری مأمون و امین ایجاد شده بود، بر بعضی از
شهرها مسلط شده بودند، و تقریباً کشور اسلامی از کوفه تا یمن، در آشوب و اغتشاش
بود. البته مأمون با کوشش بسیار توانست بر این آشوب ها چیره شود.

نیز ممکن بود ایرانیان هم به یاری علویان برخیزند، چون ایرانیان به حق شرعی خاندان
امیر مؤمنان علی (ع) در مورد حاکمیت، معتقد بودند و در ابتدای کار هم بنی عباس برای
سرنگونی بنی امیّه از همین علاقه ایرانیان به خاندان پیامبر و دودمان امیر مؤمنان
استفاده کرده بودند. لذا مأمون که مردی زیرک و مکّار بود، به فکر افتاد تا با طرح
واگذاری خلافت یا ولایت عهدی به شخصیتی مانند امام رضا (ع) پایه های لرزان حکومت
خود را تثبیت کند، زیرا امیدوار بود که با این کار بتواند جلوی شورش علویان را
بگیرد و موجبات رضایت خاطر آنان را فراهم سازد و ایرانیان را نیز آماده پذیرش خلافت
خود نماید.(۴)

پیداست که تفویض خلافت یا ولایت عهدی به امام (ع) فقط یک تاکتیک حساب شده سیاسی
بود، وگرنه کسی که برای حکومت، برادر خود را به قتل رسانده بود و در زندگی خصوصی
خود از هیچ فسق و فجوری ابا نداشت، ناگهان چنان تغییر نمی یافت که از خلافت
بگذرد.(۵) بدین سان مأمون با اهداف زیر ولایت عهدی را بر امام رضا (ع) تحمیل کرد:

۱ – فرو نشاندن شورش های علویان؛

۲ – گرفتن اعتراف از علویان مبنی بر این که حکومت عباسیان حکومتی مشروع است؛

۳ – از بین بردن محبوبیت و احترام علویان در میان مردم؛

۴ – کسب اعتماد و دوستی اعراب به خویش؛

۵ – مشروع شدن حکومت خود از طرف اهالی خراسان و تمام ایرانیان؛

۶ – راضی نگه داشتن عباسیان و هواخواهان آنها؛

۷ – تقویت حس اطمینان مردم به شخص مأمون، زیرا مردم به دلیل کشتن برادرش به او
اعتماد و اطمینان نداشتند؛

۸ – ایجاد مصونیت برای خود در برابر نفوذ و محبوبیت امام رضا (ع) در بین مردم.

با ولی عهدی امام رضا (ع) و شرکت او در حکومت، این هدف ها تأمین می شد، زیرا در این
صورت علویان خلع سلاح می شدند و شعارهایشان از دستشان گرفته می شد و محبوبیتی که در
اثر قیام در بین مردم داشتند، از بین می رفت. از سوی دیگر، مأمون از طرف خراسانیان
و عموم ایرانیان که طرف دار اهل بیت بودند، تأیید می شد و نیز چنین وانمود می کرد
که اگر برادر خویش را کشته، هدفش تفویض حکومت به اهل آن بوده است. علاوه بر اینها،
با آوردن امام رضا (ع) به مرو و کنترل فعالیت های او، از خطر احتمالی او ایمن
می شد. تنها اعراب و عباسیان می ماندند که مأمون می توانست در برابر ایرانیان و
علویان مقاومت کند.

د) علل پذیرش ولایت عهدی از سوی امام

با توجه به این اهداف، بدیهی است که امام رضا (ع) ولایت عهدی را نمی پذیرفت، اما
شرایط به گونه ای رقم خورد که مجبور به قبول آن شد. رفتار و گفتار امام، این امر را
تأیید می کند. تاریخ پژوهان نوشته اند: پس از ورود امام به مرو، مأمون پیام فرستاد
که می خواهم از خلافت کناره گیری کنم و آن را به شما واگذارم، نظرتان چیست؟ امام
نپذیرفت. مأمون بار دیگر پیغام داد که چون پیشنهاد اول مرا نپذیرفتید ناچار باید
ولایت عهدی ام را قبول کنید. امام به شدت از پذیرفتن این پیشنهاد نیز خودداری کرد.
پس از آن، مأمون، امام را نزد خود طلبید و با او خلوت کرد. فضل بن سهل (ذو
الرّیاستین) نیز در آن مجلس بود. مأمون گفت: نظر من این است که خلافت را به شما
واگذارم، امام قبول نکرد. مأمون پیشنهاد ولایت عهدی را تکرار کرد، باز امام از
پذیرش آن امتناع نمود. مأمون گفت: «عمر بن خطاب» برای خلافت بعد از خود شورایی با
عضویت شش نفر تعیین کرد و یکی از آنان جدّ شما علی بن ابی طالب بود. و عمر دستور
داد هر یک از آنان به مخالفت برخاست گردنش را بزنند، اینک چاره ای جز قبول آن چه
اراده کرده ام نداری، چون راه و چاره دیگری نمی یابم. مأمون با بیان این مطلب
تلویحاً امام را تهدید به مرگ کرد و امام به ناچار با اکراه و اجبار، ولی عهدی را
پذیرفت و فرمود: «ولایت عهدی را می پذیرم، به شرط آن که در رتق و فتق امور مداخله
ننمایم و مفتی و قاضی نباشم و کسی را عزل و نصب نکنم و چیزی را تبدیل و تغییر
ندهم». مأمون همه این شرایط را پذیرفت(۶) و بدین ترتیب، ولایت عهدی خود را بر امام
تحمیل کرد.

ریان بن صلت می گوید: «خدمت امام رضا (ع) رفتم و عرض کردم: ای فرزند پیامبر! برخی
می گویند: شما ولی عهدی مأمون را قبول نموده اید، با آن که اظهار زهد و بی رغبتی به
دنیا می فرمایید! فرمود: «خدا گواه است که این کار خوش آیند من نبود، اما میان
پذیرش ولی عهدی و کشته شدن قرار گرفتم و به ناچار پذیرفتم… آیا نمی دانید یوسف که
پیامبر خدا بود چون ضرورت پیدا کرد خزانه دار عزیز مصر شود، پذیرفت؛ اینک نیز ضرورت
اقتضا کرده که من مقام ولی عهدی را به اکراه و اجبار بپذیرم. اضافه بر این، من داخل
این کار نشدم، مگر مانند کسی که از آن خارج است (یعنی با شرایطی که قرار دادم مانند
آن است که مداخله نکرده ام). به خدای متعال شکایت می کنم و از او یاری می جویم.»(۷)

محمد بن عرفه می گوید: به امام (ع) عرض کردم: ای فرزند پیامبر خدا! چرا ولی عهدی را
پذیرفتی؟ فرمود: «به همان دلیل که جدم علی (ع) را وادار کردند در آن شورا شرکت
کند.»(۸)

یاسر خادم می گوید: پس از آن که امام ولایت عهدی را قبول کرده بود، او را دیدم که
دست هایش را به سوی آسمان بلند کرده، می گفت: «خدایا! تو می دانی که من به ناچار و
با اکراه پذیرفتم، پس مرا مؤاخذه مکن؛ هم چنان که بنده و پیامبرت یوسف را مؤاخذه
نکردی، هنگامی که ولایت مصر را پذیرفت».(۹) و نیز به یکی از خواص خود که از
ولایت عهدی امام خوش حال بود، فرمود: «خوش حال نباش، این کار به انجام نخواهد رسید
و به این حال نخواهد ماند.»(۱۰)

امام آن قدر ناراحت بود که بارها از خداوند مرگ خود را خواستار شده بود. آن حضرت در
یک روز جمعه، هنگامی که از مسجد برگشته و عرق و غبار بر او نشسته بود، دست های خود
را بلند کرد و گفت: پروردگارا! اگر فرج من از این گرفتاری که بدان دچار شده ام مرگ
من است، همین ساعت آن را برسان. آن حضرت پیوسته دل گیر و اندوهگین بود تا آن گاه که
وفات نمود.(۱۱)

شهید مطهری (ره) می نویسد: «گذشته از این مسئله که این موضوع در مدینه با حضرت در
میان گذاشته نشد، در مرو که در میان گذاشته شد حضرت شدیداً ابا کرد. مأمون، فضل بن
سهل و حسن بن سهل را فرستاد نزد حضرت رضا و [این دو، موضوع را مطرح کردند]. حضرت
امتناع کرد و قبول نمی کرد. آخرش گفتند: چه می گویی؟ این قضیه اختیاری نیست، ما
مأموریت داریم که اگر امتناع کنی همین جا گردنت را بزنیم؛ باز هم حضرت قبول نکرد.
اینها رفتند نزد مأمون. بار دیگر خود مأمون با حضرت مذاکره کرد و باز تهدید به قتل
کرد. یک دفعه هم گفت: چرا قبول نمی کنی، مگر جدت علی بن ابی طالب در شورا شرکت
نکرد؟! می خواست بگوید که این با سنّت شما خاندان هم منافات ندارد.(۱۲)

پس، امام به هیچ عنوان راضی به پذیرش ولایت عهدی نبود. ازاین رو باید دید چه عواملی
موجب شد که امام تن به این امر بدهد. در این جا به بعضی از آنها اشاره می شود:

۱ – حفظ جان امام

در فر هنگ امامان، خدمت به اسلام اهمیت ویژه ای دارد، هر چند که در این راه جان
خویش را فدا کنند و به شهادت برسند. نمونه آن را می توان در قیام امام حسین (ع) جست
و جو کرد که در راه اسلام به شهادت رسید و خاندان وی اسیر شدند. اگر اسلام به واسطه
صلح و قیام حفظ شود، آنان صلح و سکوت و قیام را بر می گزینند و اگر بدانند خدمت
برای اسلام و مسلمانان با حیات آنان امکان دارد، در حفظ جان خویش می کوشند.

اگر امام رضا (ع) ولایت عهدی را قبول نمی کرد دشمن او را به شهادت می رساند، و
شهادت او – با توجه به شرایط موجود – شاید باعث سرکوبی شیعیان و علویان می شد و جمع
کثیری کشته می شدند. از این رو حضرت ولایت عهدی را قبول کرد تا عملاً رهبری جامعه
را بر عهده بگیرد و چراغ راه و رهبر و مقتدا در حل مشکلات و هجوم شبهه ها باشد،
زیرا مردم به وجود امام و دست پروردگان وی بسیار نیاز داشتند، چه در آن زمان، موج
فکری و فرهنگی بیگانگان بر همه جا چیره شده بود و در قالب بحث های فلسفی و ایجاد
شبهه و تردید به مبادی خداشناسی، خود را نشان می داد. از این رو بر امام لازم بود
زنده بماند و مسئولیت خویش را در نجات امت به انجام برساند.

و دیدیم که امام نیز – با وجود کوتاه بودن دوران زندگی اش پس از ولی عهدی – چگونه
عملاً وارد این کارزار شد و با مناظرات و فعالیت های علمی و فر هنگی و سیاسی خود،
از اسلام پاسداری نمود.(۱۳)

۲ – حفظ شیعیان

گرچه بعضی از خلفای عباسی به شیعه بودن تظاهر می کردند و خود را حامی اهل بیت معرفی
می نمودند و در برابر امویان نیز با همین شعار پیروز شدند، ولی در واقع دشمنان سر
سخت شیعیان بودند. از این رو عده بسیاری از شیعیان را شکنجه و به شهادت رساندند.
شهید مطهری (ره) می نویسد: مأمون، وارث خلافت عباسی است. عباسی ها از همان روز اولی
که روی کار آمدند، برنامه شان مبارزه با علویان و کشتن آنان بود. مقدار جنایتی که
عباسیان بر سر خلافت انجام دادند از جنایاتی که امویان کردند، کمتر نبود و بلکه از
یک نظر بیشتر بود. منتها