پاورپوینت کامل جاهلیت، یک مفهوم نه یک زمان ۹۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جاهلیت، یک مفهوم نه یک زمان ۹۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جاهلیت، یک مفهوم نه یک زمان ۹۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل جاهلیت، یک مفهوم نه یک زمان ۹۰ اسلاید در PowerPoint :

۲۴

سید علی اکبر پرورش

در چهار آیه از «قرآن»، از جاهلیت سخن گفته شده و معمولًا در این آیات، جاهلیت به عنوان یک مفهوم تلقّی شده است؛ نه یک زمان. دلیل اینکه در پاره ای از متون اسلامی به جاهلیت قبل از اسلام نیز اشاره شده، این است که نویسنده خواسته است از یک روش مقایسه ای بیان وضعیت انسان ها در زمان جاهلیت و تعالی و رشد آنها در نظام اسلامی استفاده کند؛ ولی در این گونه متون نیز به خصلت های جاهلی تکیه شده است؛ نه به زمان جاهلی. اگر جاهلیت، محدود به یک دوره زمانی باشد، معنایش این است که آیندگان می پندارند آن زمان، سپری و دفن شده است؛ در حالی که این پدیده در هر زمان و مکان، امکان بروز دارد و آنگاه که بذر خصلت های جاهلی در سرشت یک فرد یا یک جامعه افکنده شود، جوانه زده و به شجره خبیثه تبدیل خواهد شد. پس جاهلیت می تواند زمان شمول و مکان شمول باشد.

اینک با همان دیدگاه قرآن درباره مفهوم جاهلیت، به سراغ این آیات می رویم تا با خصلت ها و ویژگی های این موضوع آشنا شده، در یک مقایسه بفهمیم که آیا این بذر در وجود ما و جامعه ما نیز جای گرفته است یا نه. آیا این نهال ناپاک در جان ما ریشه دوانده است یا نه و اگر چنین است، درمانش را از قرآن بخواهیم که «شِفاءٌ لِما فِی الصُّدُور» ۱ است.

آیات چهارگانه جاهلیت

آیات چهارگانه ای که از جاهلیت سخن می گوید، عبارتند از:

۱- «یظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجاهِلِیهِ؛ ۲ بر اساس انگاره ها و پندارهای جاهلی خویش به خدا هم گمان ناحق می برند. »

۲- «أَ فَحُکمَ الْجاهِلِیهِ یبْغُونَ؛ ۳ با اینکه به نظام اسلام ره یافته اند، آیا باز هم بر حکم جاهلیت سر می سایند؟»

۳- «إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیهَ حَمِیهَ الْجاهِلِیهِ؛ ۴ آنگاه که تب جاهلی، سراچه قلوب کافران حق پوش را فرا گرفت. . . »

۴- «وَ قَرْنَ فِی بُیوتِکنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیهِ الْأُولی؛ ۵ ای زنان پیامبر! در خانه هایتان ثابت باشید و خویشتن را به خودآرایی های جاهلیت پیشین نیالایید. »

در آیات فوق، «قرآن کریم»، پندارها، خودآرایی ها و خودگرایی های جاهلی را به عنوان یک مفهوم طرح نموده و می بینیم که این پدیده متعفّن و هستی سوز، توان آن را دارد که اجتماع مسلمانان را در هم شکند و به جان و دل و روان عدّه ای از آنان ره یابد و لباس ذلّت و اسارت و حقارت را بر اندام آنان بپوشاند.

این قسمت از آیات، بیانگر این نکته است که جاهلیت یک مفهوم است؛ نه یک زمان؛ لیکن بررسی بیشتر، این معمّا را برای ما روشن می کند که جاهلیت بر محور کدامین خصلت دور می زند و با وجود کدامین صفت است که این مفهوم در جان انسان نقش می بندد و از رهگذر کدامین دانه فریبنده ای است که هُمای سعادت آدمی به دام جاهلیت می افتد و خلاصه تحت تأثیر کدامین اندیشه و خواسته، جاهلیت در وجود آدمی شکل می گیرد؟

عوامل جهالت زا

۱- خودپرستی

«وَ طائِفَهٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ؛ ۶ و گروهی فقط و فقط به خود می اندیشند و فقط خود را می خواستند و دیگر هیچ. »

این مطلب بیانگر هسته مرکزی پدیده جاهلیت، یعنی خودخواهی، خودبینی، خود را نگریستن و به خود توجّه داشتن و به تعبیر زیبای لغت شناسان عرب، «نسوا کل شی ء دونها»؛ یعنی همه چیز، جز خود را فراموش کردن و به غیر از خود نیندیشیدن است. این چنین انسانی سجده اش جز در محراب خودپرستی و عبادتش جز در معبد خودخواهی و خودگرایی نیست. این اوّلین سنگ بنای جاهلیت است. اینجاست که به دنبال این خودپرستی و خودکامگی، پندارهای جاهلی سر برمی کشد و همه اصالت ها و رسالت ها را به بازی می گیرد و عجبا که دامنه گستاخی و بی باکی را تا بدانجا می کشاند که خدا، یعنی برترین جمال پاک و عالی ترین مظهر قداست را مورد تهمت و ظن قرار می دهد: «یظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجاهِلِیهِ»! و بعد از این فساد فکر، چه می گوید و چه می خواهد؟

«یقُولُونَ هَلْ لَنا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَی ءٍ؛ می گفتند: آیا ما را در این کار اختیاری هست؟» این انسان ریاست می خواهد، فرمانروایی بر دیگران را می جوید و خودخواهانه در پی آن است که پیوسته، بر دیگران آقایی و برتری داشته باشد. البتّه نه با این اندیشه که در خدمت مردم و اصالت های انسانی باشد؛ هرگز! بلکه بر این باور است که باید همه کس، برده و همه چیز در خدمت او باشد. لذا قرآن هشدار می دهد که ای انسان! اگر در سر، هوس فرمانروایی و ریاست داری، بدان که خودگرا و خودپرست هستی و این همان خصلت جاهلی است که نه فقط در یک زمان و مکان، بلکه در هر زمان و مکانی بروز می کند.

اگر «روح القوانینِ» منتسکیو را بخوانیم، می بینیم درباره نرون، امپراتور روم، می نویسد: که او در پی این خودپرستی، عدّه زیادی از مردم شهرش را کشت و سپس دستور داد شهر را به آتش کشند و به این حد هم اکتفا نکرد؛ بلکه هفده نفر از نردیک ترین نزدیکانش، همچون زن و فرزند و مادرش را در آتش خودپرستی سوزاند و عجبا که جنون خودبینی و خودخواهی اش آن چنان دامن گستر شد که پیوسته می گفت: ای کاش همه افراد بشر، یک گردن داشتند تا من یک دفعه آن را می زدم و راحت می شدم!

آری. این یک اندیشه جاهلی است که در اثر فرورفتگی در گنداب خودپرستی ایجاد می شود و دیگر مرزی نمی شناسد و دارنده این تفکر، جهان بینی دیگرنگری ندارد و شعاع بینش او از بینی اش تجاوز نمی کند. خواسته هایش تنها بر محور خودِ پست و زبونش می گردد و همانند یک گاو عصّاری، چشم بسته بر گرد یک محور می چرخد و در هر چرخشی، باز در جای اوّل خود قرار می گیرد. اگر دل تاریخ را بشکافیم، به وجود چنین گنداب های متحرّک که نمونه های آشکار جاهلیتند، پی خواهیم برد. سری به «فرقدونه» می زنیم تا با افکار و گفتار و رفتار یکی از جاهلان اموی به نام یزید، در «دیر مران» آشنا شویم.

داستان چنین است که معاویه، شیطان اموی، هوس می کند فرزندش را به عنوان یکی از سرکردگان سپاه اسلام به جنگ با رومیان بفرستد؛ بدین سودا که نام وی را در ردیف مجاهدان و مبارزان اسلامی ثبت نمایند. سپاه سی هزار نفری با این فرمانده خودخواه حرکت می کند و در بین راه به محلّی به نام «فرقدونه» می رسند.

یزید خبردار می شود که در این محل، خانه ای است به نام «مران» و زنی به نام امّ کلثوم در آن سکونت دارد و این روسپی (زن بدکاره) می تواند آتش شهوت او را فرونشاند؛ لذا به درون آن خانه می رود و چندین روز در آنجا می ماند. در بین سپاهیان از یک طرف بیماری وبا و طاعون و از طرفی گرسنگی و تشنگی رخنه کرده و عدّه زیادی را از پای درآورده بود. بالأخره چند نفر از فرماندهان جرئت کردند و به خانه روسپی وارد شدند و فرمانده کلّ سپاه را از این وضع غمبار باخبر کردند. یزید در پاسخ آنها گفت: نه فقط عدّه ای از سپاهیان، بلکه اگر تمامشان هم به بدترین وضعی جان دهند، برای من اهمّیتی ندارد؛ زیرا من در این خانه، در کنار امّ کلثوم به سر می برم. ملّت قهرمان «ایران» سال ها شاهد دردناک ترین نظام های جاهلی، به نام جاهلیت شاهنشاهی بوده است. ملّت یغمازده ما سال ها هم شاهد زندان ها، فشارها و شکنجه های وارد بر مردم مبارز و جوانان قهرمان بود و هم شاهد عشرتکده ها و قمارخانه های درباری و وابستگان به رژیم.

تا اینجا با تکیه بر «آیه ۱۵۴ سوره آل عمران»، دریافتیم که مهم ترین عامل پیدایش جاهلیت در جان فرد و جامعه، پنداره پلید خودپرستی و خودخواهی است که در پی انگاره قدرت گرایی و سلطه جویی و به تعبیر امروزی، تفکر امپریالیستی و جهان خوارگی بروز می کند. به دلیل همین تفکر جاهلی است که نابودگران شرق و غرب در سیستم های وابسته و متعفّن ماکیاولیستی یا در قالب بی جان دیگر «ایسم» های مکتبی، همواره به چپاول و غارت جهان مشغول بوده و خواهند بود و در آتش نفاق، تفرقه و ناپاکی و جنایت آنان تمامی خلق مستضعف جهان می سوزند. سردمداران جاهلیت برای اینکه چند صباحی بیشتر به زندگی جانوری خود ادامه دهند و زمانی طولانی تر به سریر قدرت کاذبشان تکیه زنند و به ندای خودپرستیشان پاسخ دهند، به چنین اعمال ضدّ انسانی دست می زنند.

قرآن کریم در این کوتاه سخنِ «وَ لَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلی حَیاهٍ؛ ۷ و آنان را حریص ترین مردم به زندگی می یابی. » چهره کریه آنان را در قالب صهیونیست امروزی می نمایاند و فکر و روح آنان را آشکار می کند؛ هر چند آنان چهره واقعی خود را در پس پرده آزادی و آزادگی و دفاع از خلق و حقوق بشر مخفی کرده باشند.

۲- دنیاطلبی

«یقُولُونَ لَوْ کانَ لَنا مِنَ الْأَمْرِ شَی ءٌ ما قُتِلْنا هاهُنا؛ ۸ می گفتند: اگر ما را در این کار اختیاری بود، در اینجا کشته نمی شدیم. »از خصلت های دیگری که جاهلیت را پدیدار می کند، عدم توجّه به آخرت و گرایش شدید به حیات مادّی است. اسلام می کوشد تا انسان مسلمان را از تمام قیود و وابستگی ها و دل بستگی ها آزاد کند و از تمام تعلّقات برهاند؛ حتّی از قید زندگی و بر این اساس است که شهادت را بنا کرده و مرگ را معبر و گذرگاهی برای وصول به زندگی نوین معرفی می کند و با گشودن پهنه «إِلَی اللَّهِ الْمَصِیرُ»، «إِلَیهِ راجِعُونَ»، «إِلی رَبِّک الْمُنْتَهی » افق دید بیننده را تا شعاعی به امتداد ابدیت گسترش می دهد.

یکی از اصول مسلّم این است که هرگاه توجّه به آخرت و اندیشیدن به قیامت و فکر حسابگاه معاد از صحنه زندگی انسان خارج شود، جاهلیت شکل می گیرد و به صورتی خلّاق نقش خود را ایفا و نقشه خود را پیاده می کند؛ زیرا اگر اندیشه معاد نباشد، کدامین ضابطه و قانون می تواند مانع ورود جاهلیت به سرزمین فکر و روح و اندیشه انسانی شود؟! جاهلانی که در پی خودپرستی و خودخواهی، روح سلطه گری و تفوّق طلبی در خود می رویانند، از مفهوم مرگ می هراسند و اساساً می کوشند تا این پدیده را از قلمرو فکرشان دور کنند و اگر هم ناگزیر شوند لحظه ای بر این مفهوم بیندیشند، با نفرت و ناباوری بدان می نگرند. از این رو قرآن کریم در «آیه ۱۵۴ سوره آل عمران»، حال آنان را این گونه توصیف می کند که: مسخ شدگان نظام جاهلی به دنبال خودبینی و سلطه گری اشان می گفتند: اگر ما ریاست و اقتداری داشتیم، رفتگان ما هرگز کشته نمی شدند.

شگفتا! تجلّی مرگ را نشانه نداشتن ریاست و فرمانروایی می دانند و تصوّر می کنند مرگ به سراغ حکمرانان و فرمانروایان نخواهد آمد. خداوند به پیامبرش می فرماید: «ای پیامبر! تنها در مقابل این اندیشه جاهلی و روح خودگرایی ایشان بگو: «إِنَّ الْأَمْرَ کلَّهُ لِلَّهِ؛ ۹ همه کارها جملگی به دست خداست. »

۳- روی گردانی از حکم خدا

«أَ فَحُکمَ الْجاهِلِیهِ یبْغُونَ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُکماً؛ ۱۰ آیا خواستار حکم جاهلیتند؟ داوری چه کسی از خدا بهتر است؟»از دیگر عوامل ایجادکننده نظام جاهلی، روی گرداندن از حکم خدا است. عجبا! باز هم خودپرستی، باز هم خودخواهی، باز هم «منِ» منحط، پست و فسیل شده. باز هم به حاکمیت خود اندیشیدن و در نتیجه از حکم خدای حاکم سرباز زدن. شگفتا! که این «خود» تا چه حد قدرت طلب است که در مقابل حکومت خدا پرچم می افرازد و شگفت تر آنکه در تلاش است تا حاکمیت خدا را هم از صحنه خارج کند.

«وَ مَنْ یعْشُ عَنْ ذِکرِ الرَّحْمنِ نُقَیضْ لَهُ شَیطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ؛ ۱۱ هر کس از یاد خدا و حکم او شب کور شد و خفّاش گونه از تابش انوار حکومت الهی، چشم فروبست، پیوسته شیطان را با او قرین و همنشین کنیم. »

کدام شیطان؟ آن موجود پلیدی که معمار سرای جاهلیت است و آن افسونگر خنّاسی که با دست هنرمندش می تواند بنیانگر این بنای پرنقش و نگار باشد و راه بر بنی آدم ببندد و او را از راه خدا بازدارد. آری. اینان حکم خدا را نمی خواهند؛ زیرا حکم و فرمان پروردگار همچون شلّاق و ضربه جانکاهی است که بر پیکر خودخواهی اشان فرود می آید و تندیس خودپرستی اشان را در هم می کوبد. آنان پیوسته می کوشند تا گوش به فرمان جاهلیت دهند.

امام صادق (ع) انواع حکم را این گونه برمی شمارند: «حکم و فرمان دو گونه است: یا از حریم حکمرانی خدا است یا از پایگاه جاهلیت. پس هر کس از حکم خدا تعدّی و سرپیچی کرد و راه خطا پویید، به فرمان جاهلیت گردن نهاده است. » ۱۲

۴- بی تقوایی

سومین آیه ای که از جاهلیت پرده برمی دارد و ماهیت آن را آشکار می سازد، این آیه است: «إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیهَ حَمِیهَ الْجاهِلِیهِ؛ ۱۳ آنگاه که کافران در دل های خود، تعصّب [آن هم ] تعصّب جاهلیت ورزیدند. . . »

چرا پوشش جاهلی بر قلوب می افتد و زنگار جاهلیت، صفای قلب و طهارت دل انسان را مکدّر و او را به کافری حق پوش و گردنکشی عاصی و جابر بدل می کند؟ علّتش فقط یک چیز و آن نداشتن تقوا است.

تقوا به چه معناست؟ به تعبیر زیبای شهید شریعتی، یعنی خویشتن بانی، یعنی مراقب خود بودن که در عرفان اسلامی «مراقبت» نام گرفته است.

در تفسیر آیه کریمه «وَ شاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ» ۱۴ مفسّران سخن ها گفته اند. بعضی شاهد را خدا و مشهود را انسان، گروهی شاهد را پیامبر و مشهود را انسان و برخی شاهد را انسان و مشهود را قیامت گرفته اند و شاید غیر از اینها نیز بتوان گفت. در این قَسم که سومین سوگند از «سوره بروج» است، انسان هم شاهد است و هم مشهود؛ چون تنها موجودی که در پهنه هستی و صحنه آفرینش، می تواند هم ناظر باشد و هم منظور، هم نگرنده باشد و هم مورد نگرش و به گفته نیلس بوهر هم بازیگر باشد و هم تماشاچی، خود انسان است و به جرئت می توان گفت که این عظیم ترین نیرویی است که در انسان وجود دارد.

آنگاه که شما می گویید من باید وضعیت خود را بررسی کنم یا من باید مراقب خویش باشم و جملاتی از این قبیل، می بینید که مطالعه کننده و مطالعه شونده و مراقب و مراقبت شونده، خود شما هستید که اوّلی را می توان منِ شاهد و دومی را به منِ مشهود تعبیر کرد و آنگاه که این من از سقوط و انح