پاورپوینت کامل پنجمین مسابقه بزرگ «در انتظار موعود» ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل پنجمین مسابقه بزرگ «در انتظار موعود» ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل پنجمین مسابقه بزرگ «در انتظار موعود» ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل پنجمین مسابقه بزرگ «در انتظار موعود» ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۲۵

با تبریک مجدد فرارسیدن عید ولایت; شما و همه اعضاء خانواده تان را دعوت به شرکت در این مجموعه از مسابقات فرهنگی
می کنیم:

جوایز گوناگون این مسابقه اعم از سفرهای زیارتی، سکه بهار آزادی و سایر هدایای نفیس به قید قرعه تقدیم ۱۱۰ نفر از جمع
شرکت کنندگان می شود . ضمنا ۱۱۰ نفر هم مشترک رایگان مجله خواهند شد .

هر مسابقه بطور مستقل ارزیابی می شود . شما می توانید در هر یک از مسابقات که مایل بودید شرکت نمایید . شرکت در تمامی
مسابقات نیز هیچ مانعی ندارد .

توجه داشته باشید که:

– اولین مسابقه، «شیعه، انتظار و تکلیف منتظران » است . پس از مطالعه کامل متن، پاسخ ۲۰ سؤال مطرح شده را در پاسخنامه
صفحه ۳۴ نوشته و برای ما بفرستید .

– دومین مسابقه، جدول کلمات متقاطع است (جدول نیمه شعبان) . پس از تکمیل و قید «رمز جدول » پاسخ را برای ما ارسال
کنید .

– مسابقات بعدی مربوط به «گزارش نویسی، نقاشی و خاطره نویسی » است . توضیحات لازم در صفحات مربوطه ذکر شده است .

– فرصت ارسال پاسخ مسابقات و آثار تا تاریخ ۲۰/۱۰/۸۰ می باشد .

– لطفا از کپی کردن برگ مسابقه خودداری کنید; زیرا به پاسخنامه های کپی شده ترتیب اثر داده نمی شود .

– مشخصات و آدرس خود را دقیق و خوانا ذکر کنید .

– شایان ذکر است این مجموعه از مسابقات با همکاری مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار
می شود .

تذکر: لطفا قبل از پاسخگویی به مسابقه شماره ۱ و ۲ در صفحات ۳۱ الی ۳۴، صفحات مزبور را از مجله جدا کرده و پس از تکمیل،
جدول یا پاسخنامه را به نشانی مجله مندرج در صفحه ۱ ارسال نمایید .

امام محمد باقر، علیه السلام، در فضیلت شب نیمه شعبان فرموده اند:

«این شب برترین شب ها بعد از شب قدر است، خداوند در این شب فضیلتش را بر بندگان جاری می سازد و از منت خویش گناهان
آنان را می بخشد، پس تلاش کنید که در این شب به خدا نزدیکتر شوید .»

شیعه، انتظار و تکلیف منتظران

ابراهیم شفیعی سروستانی

اگر بخواهیم به چند ویژگی مهم تفکر شیعی اشاره کنیم بی شک یکی از مهمترین این ویژگی ها اعتقاد به مهدی موعود،
علیه السلام، به عنوان امام غایب و مصلح آخرالزمان است و از همین رو در این تفکر، فرهنگ انتظار از جایگاه خاصی برخوردار و
بخش عظیمی از معارف شیعی را به خود اختصاص داده است .

برای شناخت جایگاه و مفهوم انتظار در تفکر شیعی برخی از روایاتی را که در این زمینه وارد شده است مورد بررسی قرار می دهیم
تا روشن شود که:

۱ – انتظار چه ضرورتی دارد؟

۲ – فضیلت آن چیست؟

۳ – چه وظایفی در عصر غیبت بر عهده منتظران است؟

۱ . ضرورت انتظار

در تفکر شیعی، انتظار موعود، به عنوان یک اصل مسلم اعتقادی مطرح بوده و در بسیاری از روایات بر ضرورت انتظار قائم آل
محمد، علیهم السلام، تصریح شده است، که از جمله می توان به روایات زیر اشاره کرد:

۱ – محمد بن ابراهیم نعمانی در کتاب الغیبه روایت کرده است که روزی امام صادق، علیه السلام، خطاب به اصحاب خود فرمودند:

آیا شمارا خبر ندهم به آنچه خدای، صاحب عزت و جلال، هیچ عملی را جز به آن از بندگان نمی پذیرد؟ گفتم: چرا . فرمود: گواهی
دادن به اینکه هیچ شایسته پرستشی جز خداوند نیست و اینکه محمد، صلی الله علیه و آله، بنده و فرستاده او است، و اقرار کردن به
آنچه خداوند به آن امر فرموده، و ولایت ما، و بیزاری از دشمنانمان و تسلیم شدن به آنان، و پرهیزکاری و تلاش و مجاهدت و
اطمینان و انتظار قائم، علیه السلام .

۲ – ثقه الاسلام کلینی در کتاب الکافی روایت می کند که روزی مردی بر حضرت ابوجعفر امام باقر، علیه السلام، وارد شد و
صفحه ای در دست داشت . حضرت باقر، علیه السلام، به او فرمود:

این نوشته مناظره کننده ای است که پرسش دارد از دینی که عمل در آن مورد قبول است . آن مرد عرض کرد: رحمت خداوند بر تو
باد همین را خواسته ام . پس حضرت ابوجعفر باقر، علیه السلام، فرمود: گواهی دادن به اینکه خدا یکی است و هیچ شریکی برای او
وجود ندارد، و این که محمد بنده و رسول او است، و این که اقرار کنی به آنچه از سوی خداوند آمده، و ولایت ما خاندان و بیزاری از
دشمنان ما، و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما، که ما را دولتی است که هر وقت خداوند بخواهد آن را
خواهد آورد .

۳ – شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از «عبدالعظیم حسنی » روایت می کند که:

روزی بر آقایم محمدبن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن ابی طالب، علیهم السلام، وارد شدم و
می خواستم که درباره قائم از آن حضرت سؤال کنم که آیا همان مهدی است یا غیر او پس خود آن حضرت آغاز سخن کرد و به من
فرمود:

ای ابوالقاسم! بدرستی که قائم از ماست و او است مهدی که واجب است در [زمان] غیبتش انتظار کشیده شود و در [زمان]
ظهورش اطاعت گردد، و او سومین [امام] از فرزندان من است .

روایات یاد شده و بسیاری روایات دیگر – که در این مجال فرصت طرح آنها نیست – همگی بر لزوم انتظار حضرت قائم در دوران
غیبت دلالت می کند، اما حال باید دید که انتظار که این همه بر آن تاکید شده و یکی از شرایط اساسی اعتقاد اسلامی شمرده
می شود – چه فضیلتی و شخص منتظر چه وظایفی بر عهده دارد .

۲ . فضیلت انتظار

در روایات وارد شده از ائمه معصومین، علیهم السلام، آنچنان مقام و منزلتی برای منتظران موعود آخرالزمان برشمرده شده که
گاه انسان را به تعجب وامی دارد که چگونه ممکن است عملی که شاید در ظاهر ساده جلوه کند از چنین فضیلتی برخوردار باشد .
البته توجه به فلسفه انتظار و وظایفی که برای منتظران واقعی آن حضرت برشمرده شده، سر این فضیلت را روشن می سازد .

در اینجا به پاره ای از فضائلی که برای منتظران قدوم مصلح جهانی، حضرت بقیه الله الاعظم بر شمرده شده اشاره می کنیم:

۱ – از پیامبر گرامی اسلام، صلی الله علیه و آله، روایت شده است که فرمودند:

برترین عبادت ها انتظار فرج است .

۲ – رسول گرامی اسلام، صلی الله علیه و آله، در روایت دیگری می فرماید:

برترین کارهای امت من انتظار فرج است .

۳ – همچنین از آن حضرت روایت شده است که:

برترین جهاد امت من انتظار فرج است .

۴ – مرحوم مجلسی در کتاب بحارالانوار از امیرالمؤمنین، علیه السلام، نقل می کند که آن حضرت فرمودند:

منتظر فرج باشید و از رحمت خداوند ناامید نشوید . بدرستی که خوشایندترین اعمال نزد خداوند، صاحب عزت و جلال، انتظار
فرج است .

۵ – شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از امام صادق، علیه السلام، روایت کرده که آن حضرت به نقل از پدران بزرگوارشان – که بر
آنها درود باد – فرمود:

منتظر امر (حکومت) ما، بسان آن است که در راه خدا به خون خود غلتیده باشد .

۶ – در همان کتاب به نقل از امام صادق، علیه السلام، روایت دیگری به این شرح در فضیلت منتظران وارد شده است:

خوشا به حال شیعیان قائم ما که در زمان غیبتش منتظر ظهور او هستند و در هنگام ظهورش فرمانبردار او، آنان اولیاء خدا
هستند، همان ها که نه ترسی برایشان هست و نه اندوهگین شوند .

۷ – در روایت دیگری مرحوم مجلسی از امام صادق، علیه السلام، نقل می کند که:

هر کس از شما بمیرد در حالی که منتظر این امر باشد همانند کسی است که با حضرت قائم، علیه السلام، در خیمه اش بوده باشد .
سپس حضرت چند لحظه ای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند، سپس
فرمود: نه، به خدا همچون کسی است که در رکاب رسول خدا، صلی الله علیه و آله، شهید شده باشد .

چرا این همه فضیلت؟

با مشاهده روایات یاد شده ممکن است برای بسیاری این پرسش پیش آید که چرا انتظار از چنین فضیلت برجسته ای برخودار است؟
برای رسیدن به پاسخ مناسبی برای این پرسش چند نکته اساسی را باید مورد توجه قرار داد:

الف) انتظار حلقه اتصال شیعه با امام معصوم

چنانکه می دانید «ولایت » و «امامت » رکن اساسی مکتب تشیع است و اعتقاد به ضرورت وجود حجت خدا و امام معصوم در هر عصر
و زمان از مهمترین نقاط تمایز این مکتب از سایر مکتب هاست . از دیدگاه شیعه پذیرش ولایت معصومین، علیهم السلام، و به طور
کلی تسلیم در برابر امام و حجت عصر، سرآمد همه فضیلت ها و شرط اساسی قبولی همه اعمال عبادی است . با توجه به این نکات
درمی یابیم که «انتظار» در زمان غیبت و عدم حضور ظاهری امام در جامعه به نوعی اعلام پذیرش ولایت و امامت آخرین امام از
سلسله امامان شیعه است . و همین انتظار موجب می شود که ارتباط شیعیان با امامشان، اگر چه به صورت ارتباط قلبی و معنوی،
حفظ شود و آنها در همه اعصار از فیض وجود امامشان برخوردار باشند .

بنابراین اگر «انتظار» را از مکتب شیعه بگیریم تفاوت چندانی میان این مکتب و دیگر مکاتب باقی نخواهد ماند; البته انتظار به
همان مفهوم درست آن; یعنی امید به ظهور و قیام عدالت گستر دوازدهمین امام معصوم از خاندان پیامبر اکرم، صلی الله علیه و
آله; همو که در حال حاضر حجت خدا، واسطه فیض الهی، زنده و شاهد و ناظر اعمال شیعیان خود و فریادرس آنها در گرفتاری ها و
ناملایمات است .

ب) انتظار، معیار ارزش انسان ها

آرزوها و آمال انسان ها معیار خوبی برای سنجش میزان رشد، کمال و تعالی آنهاست; تا آنجا که برخی می گویند: «بگو چه
آرزوهایی داری تا بگویم کیستی » . آرزوهای بلند، متعالی و ارزشمند حکایت از کمال روح و رشد شخصیت انسان ها و بلندای همت
آنها می کند . به عکس آرزوهای خرد، حقیر و بی ارزش نشان از بی همتی و رشدنیافتگی افراد دارد .

آرزوها انسان را به حرکت وامی دارد و به طور طبیعی هر چه همت، بلندتر و آرزو، ارزشمندتر باشد حرکت و تلاش انسان نیز از
ارزش بیشتری برخوردار خواهد بود .

امام علی، علیه السلام، در همین زمینه می فرماید:

ارزش مرد به اندازه همت اوست .

پس از این مقدمه می توان گفت ک چون انسان منتظر برترین و ارزشمندترین آمال و آرزوهای ممکن را داراست، به طور طبیعی
از بهترین و والاترین ارزش ها نیز برخوردار است . توضیح اینکه آرزوی نهایی انسان منتظر، حاکمیت نهایی دین خدا و مذهب
اهل بیت، علیهم السلام، بر سراسر جهان، استقرار حکومت صالحان و مستضعفان در سراسر گیتی، کوتاه شدن دست ظالمان و
مستکبران از گوشه گوشه جهان، برقراری نظام قسط و عدالت بر پهنه زمین و گسترش امنیت و رفاه در جای جای کره خاک است;
یعنی آرزویی که از ابتدای تاریخ تاکنون و در زمان هیچ پیامبری محقق نشده است . قطعا چنین آرزوی بلندی از ارزش و فضیلتی
وصف ناپذیر برخوردار است . البته به شرط آنکه «منتظر» به تناسب آرزوی بلند خود از تلاش و کوشش برای تحقق هر چه زودتر این
آرزو کوتاهی نکند .

ج) انتظار عامل پویایی و سازندگی فرد و اجتماع

چنانکه از مطالب بعدی و در بحث از وظایف منتظران روشن خواهد شد، انتظار نقش مهمی در سازندگی، پویایی و اصلاح فرد و
جامعه در زمان غیبت دارد، و اگر انسان منتظر به وظایفی که برای او برشمرده شده عمل کند به الگوی مطلوب انسان دیندار
دست می یابد و از جایگاه و مرتبه والایی برخوردار می شود . به عبارت دیگر انسان منتظر با رعایت همه شرایط انتظار به همان شان
و منزلتی که مورد انتظار دین اسلام است، رسیده و به بالاترین نقطه کمال نائل می شود . با توجه به نکات بالا به رمز فضائل
بی شماری که برای منتظران برشمرده شد واقف می شویم و بدرستی درمی یابیم که چرا انسان منتظر از نظر اسلام از چنین مقام
و مرتبه بلندی برخوردار است .

۳ . وظایف منتظران

در اینکه شیعیان در دوران غیبت چه وظایفی بر عهده دارند سخن های بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی از کتاب ها، از
جمله کتاب مکیال المکارم فی فوائدالدعاء للقائم، میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی، تا هشتاد وظیفه برای منتظران قدوم خاتم
اوصیاء حضرت بقیه الله، ارواحنا له الفداء، بر شمرده شده است .

اما، از آنجا که تبیین همه وظایفی که شیعیان در عصر غیبت بر عهده دارند در این محدوده نمی گنجد، به تعدادی از مهمترین این
وظایف اشاره می کنیم:

۱ – ۳ . شناخت حجت خدا و امام عصر، علیه السلام

اولین و مهمترین وظیفه ای که هر شیعه منتظر بر عهده دارد کسب معرفت نسبت به وجود مقدس امام و حجت زمان خویش است
. این موضوع تا بدان درجه از اهمیت قرار دارد که در روایات بسیاری که به طریق شیعه و اهل سنت از پیامبر گرامی اسلام،
صلی الله علیه و آله، و ائمه معصومین، علیهم السلام، نقل شده، آمده است:

هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است .

و در روایت دیگری که مرحوم کلینی از امام محمد باقر، علیه السلام، نقل می کند آمده است:

هر کس در حالی که امامی نداشته باشد بمیرد، مردنش مردن جاهلیت است و هر آنکه در حال شناختن امامش بمیرد پیش افتادن
و یا تاخیر این امر [دولت آل محمد، علیهم السلام] او را زیان نرساند و هر کس بمیرد در حالی که امامش را شناخته همچون کسی
است که در خیمه قائم [ علیه السلام] با آن حضرت باشد .

توجه به مفاد دعاهایی که خواندن آنها در عصر غیبت مورد تاکید قرار گرفته است، نیز ما را به اهمیت موضوع شناخت حجت خدا
رهنمون می سازد، چنانکه در یکی از دعاهای معروف و معتبری که شیخ صدوق آن را در کتاب کمال الدین نقل کرده، می خوانیم:

بار الها! خودت را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی پیغمبرت را نخواهم شناخت، بارالها! پیغمبرت را به من بشناسان
که اگر پیغمبرت را به من نشناسانی حجت تو را نخواهم شناخت . بارالها! حجت خود را به من بشناسان که اگر حجتت را به من
نشناسانی از دینم گمراه می گردم، خداوندا! مرا به مرگ جاهلیت نمیران و دلم را [از حق] پس از آنکه هدایتم فرمودی منحرف
مگردان …

امام صادق، علیه السلام، در مورد کمترین حد معرفت امام می فرماید:

کمترین حد معرفت به امام آن است که امام مساوی با پیامبر، صلی الله علیه و آله، است مگر در درجه نبوت . امام، وارث پیامبر است
و همانا اطاعت از او اطاعت از خدا و رسول خداست و باید در هر امری تسلیم او بود و به سخن و فرمان او عمل کرد …

مؤلف کتاب ارزشمند مکیال المکارم مراد و مقصود از «معرفت امام » را، که در روایت های یادشده بر آنها تاکید شده است، چنین
توضیح می دهند:

بدون تردید مقصود از شناختی که امامان ما – که درودها و سلام های خداوند برایشان باد – تحصیل آن را نسبت به امام زمانمان امر
فرموده اند، این است که ما آن حضرت را آنچنانکه هست بشناسیم; به گونه ای که این شناخت سبب در امان ماندن ما از شبهه های
ملحدان و مایه نجاتمان از اعمال گمراه کننده مدعیان دروغین باشد، و این چنین شناختی جز به دو امر حاصل نمی گردد: اول،
شناختن شخص امام، علیه السلام، به نام و نسب، و دوم، شناخت صفات و ویژگی های او . و به دست آوردن این دو شناخت از اهم
واجبات است .

البته امر دومی که در کلام یادشده بدان اشاره شده، در عصر ما از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و در واقع این نوع شناخت است
که می تواند در زندگی فردی و اجتماعی منتظران منشا اثر و تحول باشد . زیرا اگر کسی بحقیقت به صفات و ویژگی های امام عصر،
علیه السلام، و نقش و جایگاه آن حضرت در عالم هستی و فقر و نیاز خود نسبت به او واقف شود، هرگز از یاد و نام آن حضرت غافل
نمی شود .

نکته ای که در اینجا باید در نظر داشت این است که شناخت امام زمان، علیه السلام، از شناخت دیگر امامان معصوم، علیهم السلام،
جدا نیست و اگر کسی به طور کلی به شان و جایگاه ائمه هدی واقف شد، صفات و ویژگی های آنها را شناخت و به مسؤولیت خود در
برابر آنها پی برد، قطعا نسبت به امام عصر، علیه السلام، نیز به شناختی شایسته می رسد .

بهترین راه برای پی بردن به مراتب و مقامات بلند امامان معصوم شیعه به طور کلی و امام عصر، علیه السلام، به طور خاص،
مطالعه و تامل در کتاب هایی است که در این زمینه نگاشته شده است که از جمله می توان به کتاب های زیر اشاره کرد:

الکافی، محمدبن یعقوب کلینی (ج ۱، کتاب الحجه)، کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبه، ابوجعفر محمدبن
الحسن معروف به شیخ طوسی، کمال الدین و تمام النعمه، محمدبن علی بن الحسین معروف به شیخ طوسی، بحارالانوار، مولی
محمدباقر مجلسی (ج ۵۱، ۵۲ و ۵۳) . بحمدالله همه این کتاب ها به فارسی ترجمه شده و برای همگان قابل استفاده است .

البته باید توجه داشت که شناخت و معرفت حقیقی نسبت به حجت خدا تنها با مطالعه کتاب حاصل نمی شود و در این راه باید از
عنایات حضرت حق نیز مدد جوییم و همچنانکه، در دعایی که پیش از این بدان اشاره کردیم، ملاحظه شد از درگاه الهی نیز توفیق
شناخت حجتش را درخواست کنیم، تا بدین وسیله از گمراهی و سرگردانی نجات یابیم .

شاید بتوان گفت که شناخت نشانه ها و علائم ظهور نیز یکی از فروع شناخت امام عصر، علیه السلام، است; زیرا شناخت دقیق
نشانه ها و علائم ظهور موجب می گردد که انسان فریب مدعیان دروغین مهدویت را نخورد و در دام شیادانی که ادعای «مهدی »
بودن دارند نیفتد . توضیح اینکه برای ظهور منجی آخرالزمان نشانه ها و علائم حتمی و تردیدناپذیری برشمرده شده که با
مشاهده آنها می توان به حقانیت آن منجی و اینکه او واقعا همان امام منتظر; یعنی امام مهدی، علیه السلام، است پی برد .

بنابراین بر همه منتظران لازم است که پس از شناخت کامل امام عصر، علیه السلام، به مطالعه و شناسایی علائم و نشانه های
ظهور بپردازد .

برای آشنایی با نشانه های ظهور نیز علاوه بر کتاب هایی که در بالا بدانها اشاره شد می توان به کتاب های زیر مراجعه کرد:

نوائب الدهور فی علائم الظهور، سیدحسن میرجهانی، عصر ظهور، علی کورانی، روزگار رهایی، کامل سلیمان، ترجمه علی اکبر
مهدی پور و نشانه های ظهور او، محمد خادمی شیرازی .

۲ – ۳ . پیراستگی از بدی ها و آراستگی به خوبی ها

وظیفه مهم دیگری که هر شیعه منتظر بر عهده دارد پیراستن خود از خصایص ناپسند و آراستن خود به اخلاق نیکو است،
چنانکه در روایتی که از امام صادق، علیه السلام، نقل شده، آمده است:

هر کس دوست می دارد از یاران حضرت قائم، علیه السلام، باشد باید که منتظر باشد و در این حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو
رفتار نماید، در حالی که منتظر است، پس چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم، علیه السلام، به پاخیزد، پاداش او همچون پاداش
کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است، پس کوشش کنید و در انتظار بمانید، گوارا باد بر شما [این اجر] ای گروه
مشمول رحمت خداوند .

امام عصر، علیه السلام، نیز با توجه به ناگهانی بودن امر ظهور همه شیعیان را به انجام اعمال پسندیده و دوری از اعمال ناپسند در
زمان غیبت فراخوانده، می فرماید:

پس هر یک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما می شود، پیشه خود سازد و از هر آنچه که موجب خشم و ناخشنودی ما
می گردد، دوری گزیند . زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی فرامی رسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی سودی ندارد و
پشیمانی از گناه کسی را از کیفر ما نجات نمی بخشد .

موضوع تهذیب نفس و دوری گزیدن از گناهان و اعمال ناشایست، به عنوان یکی از وظایف منتظران در عصر غیبت، از چنان
اهمیتی برخوردار است که در توقیع (۱) شریفی که از ناحیه مقدسه حضرت صاحب الامر به مرحوم شیخ مفید، رضی الله عنه، صادر
گردیده، اعمال ناشایست و گناهانی که از شیعیان آن حضرت سر می زند، یکی از اسباب و یا تنها سبب طولانی شدن غیبت و دوری
شیعیان از لقای آن بدر منیر شمرده شده است:

… پس تنها چیزی که ما را از آنان (شیعیان) پوشیده می دارد، همانا چیزهای ناخوشایندی است که از ایشان به ما می رسد و
خوشایند ما نیست و از آنان انتظار نمی رود .

باید توجه داشت که ما تنها زمانی می توانیم خود را منتظر امام عدالت گستر و پیرو او بدانیم که در زندگی فردی و اجتماعی خود
راه و روش مورد نظر او را اجرا کنیم . چنانکه در نامه امیرالمؤمنین علی، علیه السلام، خطاب به عثمان بن حنیف، فرماندار بصره
آمده است:

آگاه باش که هر پیروی را پیشوایی است که پی وی را پوید و از نور دانش او روشنی جوید، بدان که پیشوای شما بسنده کرده است
از دنیای خود به دو جامه فرسوده و دو قرصه نان را خوردنی خویش نموده . بدانید که شما چنین نتوانید کرد . لیکن مرا یاری
کنید به پارسایی و کوشیدن و پاکدامنی و درستی ورزیدن .

برخی منابع که با مطالعه آنها می توان به الگوی مطلوب برای اخلاق و رفتار مورد نظر ائمه معصومین، علیهم السلام، دست یافت
عبارتند از:

۱ . یکی از بهترین منابع برای شناخت فضائل و رذایل اخلاقی دعای شریف «مکارم الاخلاق » ، امام سجاد، علیه السلام، که در پایان
کتاب مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی آمده است .

۲ . یکی دیگر از دعاهایی که می تواند به ما تصویر روشنی از شیعه منتظر ارائه دهد و ما را با انتظارات امام از شعیانش آشنا کند
دعای شریفی است که از امام زمان، علیه السلام، نقل شده و در مفاتیح الجنان، تحت عنوان «دعای امام زمان، علیه السلام » آمده و با
جمله «اللهم ارزقنا توفیق الطاعه …» آغاز می شود .

انسان با مداومت بر خواندن این دعاها و سعی و تلاش در به کار بستن آنچه در آنها آمده است، می تواند به وضعیت روحی و اخلاقی
مطلوب و مورد نظر ائمه معصومین، علیهم السلام، و بویژه امام عصر، علیه السلام، بینجامد و ان شاءالله در هر زمان که ظهور واقع
شد با رویی سپید در پیشگاه امام خود حاضر شود .

۳ – پیوند با مقام ولایت

حفظ و تقویت پیوند قلبی با امام عصر، علیه السلام، و تجدید دایمی عهد و پیمان با آن حضرت یکی دیگر از وظایف مهمی است که
هر شیعه منتظر در عصر غیبت بر عهده دارد . بدین معنا که یک منتظر واقعی حضرت حجت، علیه السلام، با وجود غیبت ظاهری
آن حجت الهی هرگز نباید احساس کند که در جامعه رها و بی مسؤولیت رها شده و هیچ تکلیفی نسبت به امام و مقتدای خود ندارد
.

این موضوع در روایات بسیاری مورد تاکید قرار گرفته است که در این مجال به برخی از آنها اشاره می کنیم:

در روایتی که از امام محمد باقر، علیه السلام، نقل شده آن حضرت در تفسیر این کلام خدای تعالی:

ای کسانی که ایمان آورده اید شکیبا باشید و دیگران را به شکیبایی فراخوانید و مراقب و مواظب باشید و از خدا بترسید، باشد که
رستگار شوید . (۲)

می فرمایند:

بر انجام واجبات صبر کنید و با دشمنانتان پایداری کنید، و پیوند خود را با امام منتظرتان مستحکم نمایید .

همچنین امام صادق علیه السلام در روایت دیگری که در تفسیر آیه مزبور وارد شده می فرمایند:

بر واجبات صبر کنید و یکدیگر را بر مصایب به صبروادارید و خود را بر پیوند با امامان [و یاری آنها] ملتزم سازید .

روایات دیگری نیز به همین مضمون از امام جعفر صادق و امام موسی کاظم، علیهماالسلام، وارد شده است که به جهت رعایت
اختصار از ذکر آنها خودداری می کنیم .

این که می بینیم در روایت های متعددی، امامان ما شیعیان خود را به تجدید عهد و بیعت با امام زمان خود سفارش کرده و از آنها
خواسته اند که در آغاز هر روز و حتی بعد از هر نماز واجب، دعای عهد بخوانند، همه نشان از اهمیت پیوند دائمی شیعیان با مقام
عظمای ولایت و حجت خدا دارد .

یکی از مشهورترین دعاهای عهد، دعایی است که مرحوم سید بن طاووس آن را در کتاب ارزشمند مصباح الزائر به نقل از امام
صادق، علیه السلام، روایت کرده و در ابتدای آن آمده است که:

هر کس چهل بامداد خدا را با این عهد بخواند، از یاوران قائم ما خواهد بود، پس اگر پیش از [ظهور] قائم از دنیا برود، خداوند
تعالی او را از قبرش خارج می سازد [تا قائم را یاری دهد] . و خداوند به شماره هر کلمه [از آن] هزار حسنه به او عطا کند و هزار
بدی را از او برطرف می سازد .

به دلیل اهمیت و اعتبار مضمون این دعای شریف در اینجا بخشی از آن را نقل می کنیم:

بعد از ذکر خدا و درود و صلوات بر امام غائب چنین آمده است:

بار خدایا! من در بامداد این روز و تمام دوران زندگانیم، عهد و عقد و بیعتی را که از آن حضرت بر گردن دارم با او تجدید می کنم،
که هرگز از آن عهد و بیعت بر نگردم و بر آن پایدار بمانم . بار خدایا! مرا از انصار و یاران آن حضرت و از مدافعان حریم مقدس او، و
شتابندگان در پی انجام مقاصد او و اطاعت کنندگان از دستورات و نواهی او و حمایت کنندگان از وجود شریف او و سبقت جویان به
سوی خواسته او و شهید شدگان در حضور او قرار ده .

دقت در عبارت های بالا می تواند تصویری روشن از مفهوم عهد و پیمان با امام و حجت زمان به ما ارایه دهد، عهد و پیمانی
ناگسستنی برای یاری و نصرت امام زمان خود و اطاعت مخلصانه و تا پای جان از اوامر و نواهی او .

آیا اگر هر شیعه منتظر در آغاز هر روز، با حضور و توجه، چنین عهد و پیمانی را با امام و مقتدای خود تجدید نماید، هرگز به رکود،
ذلت و خواری و ظلم و بی عدالتی تن خواهد داد؟

آیا هرگز حاضر خواهد شد که به رضای مولا و سرور خود بی اعتنایی کند و تن به گناه و معصیت دهد؟ مسلما خیر . بدون هیچ
تردیدی اگر در جامعه ای چنین فرهنگی حاکم شود و همه تنها در پی رضای امام زمان خود باشند، آن جامعه هرگز دچار بحران
فرهنگی، از خودبیگانگی، یاس و نومیدی و انحطاط نخواهد شد . این نکته نیز مسلم است که اگر همه شیعیان با همدلی و
همراهی دست بیعت و یاری به سوی مولا و سرور خود دراز کنند و بر نصرت او متفق شوند دیری نخواهد پایید که فرج مولایشان را
درک خواهند کرد و برای همیشه از ظلم ها و ذلت ها رهایی خواهند یافت . چنانکه در توقیع شریفی که بیش ازاین نیز به بخشی از
آن اشاره شد آمده است:

اگر شیعیان ما، که خداوند آنان را در اطاعتش یاری دهد، در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شده یکدل و مصمم باشند، نعمت
لقای ما از آنان به تاخیر نمی افتد و