پاورپوینت کامل پیدایش آذین و نوشته بر جامه کعبه ۹۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل پیدایش آذین و نوشته بر جامه کعبه ۹۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل پیدایش آذین و نوشته بر جامه کعبه ۹۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل پیدایش آذین و نوشته بر جامه کعبه ۹۵ اسلاید در PowerPoint :

۱۰۸

اول: پیدایش کردشیه و طراز (کمربند) و پرده درِ کعبه:(۱)

آذین و نوشته، همواره به صورت عمومی بر تمامی قطعه های جامه کعبه شریفه قرار دارد.

جامات یا قطعه های طلایی و نوشته دار جامه کعبه شریفه:

پیشینه قطعه های طلایی و نوشته شده بر جامه کعبه، به سال ۸۱۰هجری می رسد.
فاسی پس از نقل این مطلب، از نقش و نگارها و رنگ قطعه های یاد شده و نیز از برخی سالها
که جامه عاری از آن قطعه ها بوده، یاد کرده و از نوشته های نقش بسته بر زمینه آنها و نیز از
نقاطی که آن قطعه ها بر جامه کعبه قرار داشته، سخن به میان آورده است.

وی می گوید: در سال ۸۱۰هجری قمری بر روی جامه سمت شرقی کعبه، قطعه های
ابریشمی نقش داری به رنگ سفید به وجود آوردند که در سالهای ۸۱۱، ۸۱۲، ۸۱۳ و ۸۱۴ نیز
چنین کردند ولی در سال ۸۱۵ این کار صورت نگرفت؛ به طوری که تمامی سمت شرقی، تا
سالهای ۸۱۶، ۸۱۷، ۸۱۸، همانند پیش به رنگ سیاه بود، لیکن از آن پس، در سمت شرقی، با
قطعه های ابریشمی نقش دار سفید رنگ در قسمت زیرین کمربند تا پایین جامه آن هم در هر
قطعه آذین نمودند.

این ماجرا در سال ۸۱۹ رخ داد. در قطعه های یاد شده، نوشته «لا اله الاّ اللّه ، محمّد
رسول اللّه » به رنگ سفید آذین شده بود. قطعه های پیشگفته که به شکل دایره بود، به
سال ۸۱۰ پدید آمد و همچنان تا پنج سال متوالی پس از سالهای هفده و هجده همچنان به
رنگ سفید بودتا اینکه در سال ۸۲۵ قطعه های نوشته شده به رنگ سفید برداشته شده و
قطعه هایی به رنگ سیاه جایگزین آنها گردید.»(۲)

«قلقشندی» نیز از پیدایش قطعه های نوشته شده، در تاریخی که فاسی از آن یاد کرد،
مطالبی آورده است: وی در کتابش (صبح الأعشی) می نویسد:

«… سپس برخی از سمت های جامه، طبق معمول از ابریشم سیاه بود و برخی دیگر در
میان ابریشم سیاه و در آن قطعه های نوشته شده به رنگ سفید بود که «لا اله الاّ اللّه ، محمّد
رسول اللّه » بر آن نقش بسته بود.ازآن پس، در سال ۸۱۴ ه . ق. سمتِ پیش روی جامه، به
وسیله تعدادی از قطعه های نوشته شده به رنگ بنفش آذین گردید…»(۳)

از مطالب گفتنی درباره طراز (کمربند) و پرده درِ کعبه (برقع) ، آگاهی دقیقی در دست
نیست. همچنین هیچگونه آگاهی درباره زمان پیدایش و افزودن هر یک از آنها بر جامه کعبه
معظمه، وجود ندارد، با آنکه برخی از تاریخ نگاران همانند فاسی، قلقشندی و ابن جبیر در
میان نوشته های خود، اشاره ای به پیدایش کمربند در دوران خود و دورانهای پیش از آن،
کرده اند. و نیز اشاره فاسی و قلقشندی به پیدایش پرده درِ کعبه در عصر خود دیده می شود،
لیکن هیچیک از آنان نامی از نخستین شخص عمل کننده بدان، و زمان پیدایش آن ها
سخنی به میان نیاورده اند.

کتاب های فراوانی را مورد بررسی قرار دادم تا شاید بتوانم نخستین شخص اقدام کننده
به آن را یافته و یا تاریخ آن را به دست آورم، لیکن در این زمینه موفقیتی کسب نکردم.

تاریخ نگاران آنگاه که درباره جامه های کعبه در دوران جاهلیّت و عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و نیز
زمان خلفا و قدرت امویان و نیز عصر عباسی اوّل مطلب می نگاشتند هیچگونه اشاره ای،
نزدیک و یا دور به کمربند آن نکرده و یا سخنی از پرده در کعبه به میان نیاورده اند و از این
رهگذر عبور کرده اند.

طراز (کمربند) جامه کعبه

اگر نوشته های تاریخ نگاران را، که در این باره نگاشته اند، بررسی کنیم، به آگاهی های
تقریبا گسترده ای دست می یابیم. یکی از آنان فاسی است. وی در «عقد الفرید» به نقل از ابن
عبد ربّه (متوفّای سال ۳۴۹ه . ق.) جامه کعبه را توصیف نموده و از زمان قرار داده شدن آن بر
کعبه نیز یاد کرده است. گفته او چنین است:

«… هنگامی که حاجیان در روز نحر (عید قربان) از احرام خارج شدند، کعبه نیز از احرام
خارج گردید و در این حال به وسیله جامه ای از دیباج(۴) سرخ خراسانی، که بر آن دایره هایی
است مکتوب و درون آنها حمد پروردگار و ثنا و تکبیر و تعظیم او نقش بسته است، پوشانیده
شد. این جامه تا سال آینده همچنان بر روی کعبه قرار دارد و در آن هنگام، دوباره به وسیله
جامه توصیف شده، تغییر می یابد.»(۵)

از گفته ابن عبد ربّه چنین برداشت می شود که جامه دوران او (عصر عبّاسی دوم) از
دیباج سرخ بوده که دایره هایی از نوشته ها با عبارت های حمد و ثنا و تکبیر و تعظیم باری
تعالی داشته است. آیا می توان گفت که منظور از دایره های نوشته شده همان کمربند بوده
است؟ ممکن است چنین باشد و شاید این دایره ها به صورت کمربند کنونی نبوده، لیکن در هر
صورت نشان دهنده آن است که در آن هنگام در برخی از قسمتهای جامه، نوشته هایی وجود
داشته که با گذشت زمان کم کم در این زمینه پیشرفتها و خلاّقیّتهای نوینی به کار رفته و در
پایان به صورت کمربند کنونی در آمده است.

گفتنی است که پس از این دوران، در میان گفته های تاریخ نگاران، به واژه «دایره ها» یا
«حلقه ها» برخورد نمی کنیم و تنها پس از گذشت یکصد سال تقریبا از دوران ابن عبدربّه است
که اشاره دیگری به وجود کمربند بر روی جامه کعبه شده است. در این اشاره، تصریح به نام
آن نگردیده است.

در فاصله میان سالهای ۴۳۷ تا ۴۴۴ه . ق. ناصر خسرو جامه کعبه مشرّفه را از نزدیک
دیده و در سفرنامه خود آن را اینگونه توصیف کرده است:

«… امّا جامه به رنگ سپید رگه دار (مخطط) بوده که بر روی آن دو نوار به عرض یک ذراع
قرار داشت. ارتفاع جامه میان دو نوار یاد شده ده ذراع بوده به طوری که قسمتهای زبرین و
زیرین دو نوار به همان انداه بودند. و بدین گونه، کعبه آنچنان به نظر می رسید که به سه
قسمت تقسیم گردیده است لازم به تذکر است که اندازه های یاد شده بر اساس تعیین تقریبی
اینجانب به ده ذراع می رسید.»(۶)

بی شک اشاره ناصر خسرو به وجود این دو نوار بر روی جامه؛ یکی در نقطه ثلث جامه و
دیگری در ارتفاع دو ثلث از آن گواه متقنی است بر وجود دو کمربند بر جامه کعبه.

از آن پس، همواره کلمه کمربند (طراز) را با صراحت به هنگام سخن از جامه ملاحظه
می کنیم؛ همچنانکه یادآوری می گردد، در آن هنگام؛ یعنی در آغاز خلافت «ناصر عباسی»،
جامه کعبه از دیباج سبز تشکیل می گردید «وسپس در دوران او کعبه به وسیله جامه ای سیاه
پوشانیده شد… که در آن طرازی (=کمربند) از زرد قرار داشت، گفتنی است که پیش از آن، این
طراز به رنگ سپید بود.»

هنگامی که جامه بر اثر توفان شدیدی که به سال ۶۴۴ه . ق. رخ داد، پاره شد. منصور
بن منعه بغدادی، بزرگِ حرم مکّی، جامه ای از پنبه، رنگ آمیزی شده به سیاه را بر کعبه
آویخت و به وسیله کمربند قدیمی که بر روی جامه پیشین وجود داشت آن را آذین کرد.(۷)

گفتنی است نخستین بار نوشته بر روی کمربند در دوران خلافت «الناصر لدین اللّه
عباسی» صورت گرفت که ابن جبیر در سفرنامه خود، به سال ۵۷۹ هجری در این باره چنین
یاد می کند:

«… هنگامی که روز سه شنبه سیزدهم شهر مبارک یاد شده (ذی الحجه) فرا رسید. شیبیان
جامه سبز درخشنده ای را که دیده ها بدان روشن می گردید، بر کعبه قرار دادند. در بالای جامه
یاد شده نقش وسیعی به رنگ سرخ در سمت پیش روی کعبه و در برابر مقام کریم و در
کنار درِ مکرّم بیت که همانا صورت
مبارک کعبه است قرار داشت. در زمینه نقش یاد شده پس از بسم اللّه آیه: إنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ
وُضِعَ لِلنّاس(۸) نوشته شده بود.

در بخش های دیگر آن، نام خلیفه و دعا برای او، دیده می شد. در پیرامونِ نقش یاد شده، دو
طغرای سرخ با دایره های سفید کوچک قرار داشت که در آن با خط بسیار ظریفی، آیاتی چند
از قرآن و همچنین نام خلیفه به چشم می خورد…».(۹)

این چنین در می یابیم که ابن جبیر ضمن مطالبش از وجود کمربند «نقش وسیع به رنگ
سرخ» یاد کرده که پیرامون کعبه را از تمامی قسمتها دربرگرفته و درون آنها نوشته هایی قرار
داشته است.

وی همچنین از ظهور نوشته های نوین بر جامه یاد کرده که آن «دو طغرای سرخ با
دایره های سفید کوچک» است و نوشته هایی در متن دایره های یاد شده وجود داشته که شامل
آیاتی از قرآن کریم و نام خلیفه بوده است.

به نظر می رسد که این نوشته ها همان آذین های زربفت بوده که بعد از این به نام
قطعه های طلایی نوشته شده یا به «کردشیات» و یا «رنوک» معروف گردیده که در آینده به
هنگام سخن از جامه کعبه در دوران جدید و کنونی، از آن یاد خواهیم کرد.

تاریخ نگاران در ادامه مطالب خود، به مسأله طراز (=کمربند) در دورانهای پس از ابن
جبیر نیز اشاراتی داشته اند.

فاسی و قلقشندی از چگونگی «کمربند» در دوران ممالیک، که در اواخر قرن هشتم و
اوایل قرن نهم هجری بوده، مطالبی آورده، و گفته اند: در این دوران رنگهای کمربند گوناگون
و نوشته های روی آن متغیّر بوده است. نکته گفتنی این که: فاسی خود درباره کمربند و آیات
قرآنی نوشته شده بر روی آن در سمت های چهارگانه کعبه می نویسد:

«… جامه کعبه دارای کمربندی از ابریشم زرد بوده که پیش از آن، آنچنانکه ما آن را مشاهده
کردیم، این کمربند به رنگ سپید بود. نخستین بار یک یا دو سال، پیش از سال هشتصد،
کمربند به رنگ زرد انتخاب گردید.

بر روی کمربند جامه کعبه آیاتی از قرآن کریم نقش بسته است، در سمت شرقی آن، این
آیات آمده است:

إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکا وَهُدیً لِلْعَالَمِینَ * فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ
إِبْرَاهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنا وَللّه ِِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَمَنْ کَفَرَ
فَإِنَّ اللّه َ غَنِیٌّ عَنْ الْعَالَمِینَ(۱۰)

و در سمت غربی:

وَإِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِیمُ الْقَوَاعِدَ مِنْ الْبَیْتِ وَإِسْمَاعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
* رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُسْلِمَهً لَکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ
أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ

و در سمت یمانی:

جَعَلَ اللّه ُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَاما لِلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْیَ وَالْقَلاَئِدَ ذَلِکَ
لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللّه َ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَوَاتِ وَمَا فِی الاْءَرْضِ وَأَنَّ اللّه َ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ

و در سمت شامی نام پادشاه مصر و فرمان او برای ساختن جامه را بافته اند.

طراز (کمربند) یاد شده، در ناحیه ربع زبرین از خانه قرار دارد.»(۱۱)

اگر به آیات قرآنیِ نوشته شده بر روی کمربند دقت کنیم و آن را با آنچه که در پیش
نوشته می شده و اکنون نیز در دوران حاضر نوشته می شود به مقایسه بگذاریم، روشن می شود
که با تغییرات بسیار اندکی، همان آیات نوشته می شود، همچنانکه در سمت شامی، که ویژه
اهدای جامه بوده، اکنون نیز در دوران حاضر به همان صورت انجام می گیرد.

امّا قلشقندی ـ که معاصر فاسی بوده ـ درباره کمربند تنها به بیان آیات نوشته شده در
سمت شرقی، که درِ کعبه مشرفه در آن است، بسنده کرده، سپس به رنگهای گوناگون کمربند
پرداخته و آن را با رنگ جامه، مورد بررسی قرار داده است. او ترکیب این رنگها با یکدیگر را
بسیار زیبا و دلنشین توصیف نموده، می گوید:

«آنچه که هم اکنون در دوران ما تا پایان دولت ظاهریه برقوق(۱۲) و آغاز دولت ناصریّه
فرزندش «فرج» جریان دارد، این است که:

«کعبه به وسیله جامه ای از دیباج سیاه برجسته، از بالا تا پایین پوشانیده شده که در قسمت
زبرین آن کمربندی از همان ابریشم به رنگ سپید قرار دارد و بر روی آن آیه: إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ
وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکا نقش بسته است. سپس آیات دیگر.. و آنگاه در سال… و
هشتصد در دولت ناصریه، فرج بن برقوق، کمربند یاد شده، از رنگ سپید به رنگ زرد تغییر
یافت. پس نوشته ها در زمینه ای سیاه با ابریشمی زرد مزیّن به طلا قرار گرفت. مخفی نماند که
این روش زیباتر از پیش به نظر می رسید؛ زیرا ترکیب دو رنگ سیاه و سپید جلوه خاصّ
دیگری را به خود گرفته بود…».(۱۳)

بدین ترتیب، روشن می شود که کمربندِ روی جامه، از دورانی بس پیش (دوران عباسی
دوم) پدید آمد و در دوران ممالیک پیشرفت قابل ملاحظه ای کرد و سرانجام تقریبا شبیه
کمربند کنونی در آمد.

پرده درِ کعبه (برقع):

طول و عرض پرده درِ کعبه به اندازه فضای درِ کعبه در طول و عرض بوده، لیکن به
اندازه بسیار اندکی این پرده بلندتر و عریض تر گرفته شده تا اینکه به هنگام آویخته شدن
کاملاً آن را بپوشاند. هم اکنون از زمان پیدایش و نیز نخستین سازنده آن، همچنانکه پیش از
این اشاره نمودیم، اطلاع دقیقی در دست نیست. با بررسی مطالب تاریخی در این باره، نتیجه
می گیریم که نخستین پرده درِ کعبه به اوایل قرن نهم هجری می رسد.

فاسی می گوید: «… در این سال (۸۱۹ه . ق.) پرده گرانبهایی را برای درِ کعبه ساختند که
این پرده از پرده های پیشین که دیده بودیم، بسیار زیباتر بود…»(۱۴)

قلقشندی پس از ذکر نوشته های زربفت و کمربند جامه کعبه در اوایل قرن نهم هجری،
می گوید: «… بر درِ کعبه پرده ای است به اندازه در، که بر روی آن نوشته هایی به رنگ سفید
دیده می شود…» که این در پایان دولت ظاهریّه «برقوق» و اوایل دولت ناصریّه فرزندش فرج
بوده که «ظاهریّه برقوق» متوفّای سال ۸۰۱ه . ق. است. «… از آن پس پرده درِ کعبه از
ابریشم سیاه بافته شده که زمینه آن به وسیله تارهای نقره پوشیده از طلا مزیّن گردیده بود و
این کیفیّت آن را بسیار نفیس و گرانقدر ساخته بود.»(۱۵)

با آنکه اشاره فاسی و قلقشندی به ظهور پرده درِ کعبه، در اوایل قرن نهم هجری بوده،
لیکن زمان پدید آمدن آن را پیش از آن دانسته اند و از تاریخ دقیق و به وجود آورنده آن
سخنی به میان نمی آورند.

ضمن بررسی و مطالعه، به مطلبی برخوردم که در آن از چتر یا آفتاب گیر یاد شده است.
به این ترتیب که از دوران اموی سایبانهایی به شکل چتر(۱۶) به کعبه اهدا می شده است. در آن
هنگام سایبانهای یاد شده را در سمت پیش روی کعبه قرار می دادند.

فاسی ضمن شرح از «آویزه های کعبه و هدیه های آن به عنوان زینت» می نویسد:

«… عبدالملک بن مروان دو سایبان به همراه کاسه بلورین، بدان ارسال نمود…»

سپس ادامه می دهد: «… مأمون نیز یاقوت گرانبهایی ارسال کرد که همه ساله به هنگام
موسم؛ به وسیله زنجیری در پیش روی کعبه آویخته می شد و نیز جعفر متوکّل (علی اللّه
عباسی) سایبانی از طلا را هدیه کرد که به وسیله دُرّ گران قیمت و یاقوت ارزشمند و زبرجد
تزیین گردیده بود. این سایبان به وسیله زنجیری همه سال در موسم حج در پیش روی کعبه
آویزان می شد.»(۱۷)

بنابراین، خلیفه اموی، عبدالملک بن مروان، نخستین فردی است که سایبانی را به کعبه
مشرفه هدیه کرد و پس از او، دیگر خلفا از وی پیروی کردند. به نظر می رسد که فرستادن
سایبان آنچنان ضروری به نظر نمی رسیده که هر یک از خلفا آن را اهدا نمایند؛ زیرا از آن
سایبانها تنها در زمان کوتاهی، آن هم در موسم حج استفاده می کردند و پس از آن تا
فرارسیدن موسم دیگر برداشته می شده است. بنابرا