پاورپوینت کامل حج در رهگذر تمدن ها ۸۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حج در رهگذر تمدن ها ۸۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حج در رهگذر تمدن ها ۸۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حج در رهگذر تمدن ها ۸۹ اسلاید در PowerPoint :

۸۳

پیش در آمد:

پیشینه حج را می توان با تاریخ حیات انسان پیوند داد. به بیان قرآن
کریم نخستین خانه ای که برای مردم بنا شده، کعبه است در مکه مکرمه،
که از همان آغاز حیاتِ انسان در زمره شعائر موحّدان و پیامبران خدا از
آدم علیه السلام تا خاتم صلی الله علیه و آله بوده، که همواره برای طواف و انجام مناسک حج،
به آن دیار بارِ سفر بسته اند.

بدینسان، حج در ادیان آسمانی جایگاه ویژه داشته است، هر چند در
رهگذر تاریخ کهن حیات جامعه ها و فرهنگ ها، دستخوش تحوّلاتی
گردیده و گاه با خرافات و تحریف ها آمیخته شده و از مسیر اصلی اش
به انحراف گراییده است.

حج در رهگذر تمدّن ها از موضوعات جالب و قابل تحقیق و پژوهش
است که محققان کمتر بدان پرداخته اند.

کتاب «الحجّ عبر الحضارات و الأمم» این موضوع را به بررسی نهاده
و مباحثی را در این خصوص ارائه نموده که در جای خود شایسته
تقدیر است.

آنچه در این نوشتار می خوانید بخش هایی از کتاب یاد شده است که به
شیوه گزینشی ترجمه شده و از نظر خوانندگان گرامی فصلنامه «میقات
حج» می گذردبوده اند. همچنین کشفیات جدید از آثار بر جای مانده و پیشین و تطوّرات فرهنگی و
معرفتی و شناخت ملت های بدوی از خلال مطالعات میدانی می تواند ما را در دستیابی به
معلومات از این فریضه بزرگ جهانی یاری رساند.

بسیاری از ابنیه، معابد و مراکز دینی پراکنده در سراسر عالم به ویژه مناطق مسکونی
دجله و فرات و وادی نیل و نمادهای پرستش در بسیاری از شهرها و کشورها، در
حقیقت مراکزی هستند برای حج که زائرانی برای انجام اعمال عبادی آهنگ سفر به
آنها نموده و آداب و اعمال دینی ویژه ای را که برای پیروان ادیان تعریف شده است، به
انجام می رسانند. آیا این چیزی جز معنای حج است که تشکل های خاص به قصد
عبادت در زمان معین به این مراکز بار سفر می بندند؟

حج، هر چند در میان تمدن ها و آیین ها یکسان نبوده است، اما نمونه بارز آن،
همانا حجی است که خدای متعال بر بندگان خود واجب ساخته است.

نمونه بارز حج و مرجع حقیقی انواع حج در تاریخ حیات بشر، همانا حج پیامبران
و حج ابراهیم خلیل علیه السلام است که مردم را برای زیارت نخستین خانه مقدس در کره خاک
فراخواند، نخستین خانه از بیوت خداوند که برای هدایت بشر و آمرزش گناهان بنا شده،
بیت اللّه العتیق در مکه مکرمه است، همان گونه که فرمود:

إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکا وَهُدیً لِلْعَالَمِینَ .(۱) «نخستین خانه ای
که برای مردم نهاده شده، خانه ای است مبارک در مکه مکرمه و هدایت گر جهانیان است.»

پیام آیه این است که این خانه را خداوند، از آغاز حقیقت برای همه مردم و تمامی
ادیان قرار داده و تا قیامت با همین عنوان پا بر جا خواهد ماند و به گروه خاص و آیین
به خصوص اختصاص ندارد؛ زیرا مبدأ و منبع دعوت به دین خدای یگانه است و جز او
چیزی وجود ندارد. آفریدگار جهان و انسان یکی است و دعوت به هدایت در همه
ادیان آسمانی توحیدی نیز یکی بیش نیست و امکان ندارد که آفریدگار میان بندگان خود
فرق بگذارد که برای گروهی از آنها خانه ای مبارک و کانون رحمت و خیر و برکت را
قرار دهد و برای دیگران قرار ندهد. تعبیر آیه کریمه با عبارت: «وُضِعَ لِلنَّاسِ» و «وَ
هُدیً لِلْعَالَمِینَ» مؤدّی همین مفهوم است؛ یعنی کعبه برای مردم نهاده شده و هدایتگر
جهانیان است.

لیکن در گذرگاه حیات انسان، ادیان الهی و تعالیم آسمانی و کتاب های فرود آمده
از سوی خداوند مانند: صحف ابراهیم، تورات موسی، انجیل عیسی و زبور داود
دستخوش تحریف گردیده و هواهای نفسانی و امیال بشری در آن دخالت کرده و آنها
را به بازی گرفته است چنانکه آیه کریمه بیان می کند:

اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَعِبا وَلَهْوا وَغَرَّتْهُمْ الْحَیَاهُ الدُّنْیَا(۲)

«دینشان را بازیچه و سرگرمی گرفتند و زندگی دنیا آنان را فریفت.»

و به کلّی از دین منحرف شدند جز آنان که از هدایت و دستگیری خداوند بهره مند
گردیدند؛ وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّه َ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ
هَدَی اللّه ُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلاَلَهُ؛(۳) «ما در میان هر امت پیام آوری فرستادیم تا
آنان را به بندگی خدا و اجتناب از طاغوت فرا خواند، برخی از آنان را خداوند هدایت فرمود
و برخی مستوجب ضلالت و گمراهی شدند.»

و آنگاه که بیشتر مردم از آیین حنیف و دین خدا دور افتادند، به پرستش بتان
روآوردند و خدایان متعدد گرفتند؛ خدای آفتاب، خدای ماه، خدای خیر و خدای شرّ…

برخی ظواهر طبیعت، همچون درختان و جنگل ها و کوه ها و نهرها و ستاره ها و
افلاک را تقدیس و پرستش کرده و برخی قبور مردگان و حیوانات مخصوص را مورد
ستایش قرار دادند و برای آنها اماکن و مراکزی ساختند و در اوقات معیّن و غالبا اعیاد،
به زیارت آنها آمدند و به صورت دسته جمعی آهنگ آن اماکن نمودند و از این جا
حج ادیان پدید آمد !

حج در تمدّن وادی نیل

سرزمین مصر در دوران فراعنه به معابدومقابرهمچون اهرام و تعدّد خدایان
معروف است و تنها در عهد «اخناتون» به آیین توحید شهرت یافته است. مراکز پرستش
در نواحی مختلف مصر قدیم پراکنده اند، که مشهورترین آنها «کَرْنَک»، «اُقصُر»، «اِدفُوا»
و «دَنداره» می باشد. برخی از این اماکن در قلّه های کوه ها بنا شده؛ مانند معبد «ابی سنبل»
در بلاد «نوبه» که مشهورترین آنها و به قولی قدیمی ترین هیاکل می باشد. این معبد در
نگاه مصری های قدیم، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده که رامسیس دوم در دوره
سلطنت خود به حفاری بیشتر آن فرمان داد و بنای آن را به اتمام رسانید.(۴) هر چند
مصری ها به خدایان متعدد عقیده داشتند اما از آن میان دو مورد را بر همه خدایان مقدم
می داشتند؛ یکی «اُزیریس» [Osiris] که به عقیده آنها مقهور مرگ نیست و دیگری،
خورشید که در آسمان شفاف مصر چشم هارا خیره می کند و به نام «رَع» موسوم است و
بزرگترین خدایان مصر می باشد؛ مانندخدای زندگی بخش که مصری ها برای عبادت آن
بزرگترین معبدهایشان را به پا داشته و اهرام مصری نمادی است مقدس برای آلهه مورد
ستایش آنها. بزرگی این هیاکل به اعتقاد آنان در خور خدایان مورد ستایش بوده؛ مانند
معبد کرنک که طول آن به صد متر می رسد.

این خدایان در نهایت به صورت انسان ها درمی آیندوبه عبارت صحیح تر؛ انسان ها
در قالب خدایان ظاهر می شوند. خدایان مصر در قالب انسان ها مردان یا زنان مقتدرند که
در سیمایی قهرمانی ظهور می کنند. مصری ها «ازیریس» را خدای خود می دانستند و پس
از مرگ، قبر او مورد توجه نسل های بعدی قرار گرفت. آنها عقیده داشتند که
خدایانشان در معبد «ازیریس» در شهر «ابیدوس»[Abydos] در ایام عید این
معبود اجتماع می کنند. از این رو، به همین مناسبت قصدزیارت آن را می نموده و بدانجا
جهت اعمال ویژه حج گرد می آمدند.

شهر «ابیدوس» تاریخ دینی و سیاسی با اهمیت و شایان توجهی دارد. در این شهر
قدیمی ترین شاهان مصر به خاک سپرده شده اند. عبادت «ازیریس» بدان جا انتقال یافته و
در جایی که امروز به «ام عقاب» معروف است قبر او را قرار داده اند. «ابیدوس» به
اصطلاح، کعبه مصری ها بود که در اطراف قبرش طواف می کردند و به اعتقاد آنها
«ازیریس» سرسلسله شهدای آنها است که دیگر شهیدان جز از دربِ او وارد بهشت
نمی شوند و به همین مناسبت مزار دیگر شهیدان را در آنجا قرار می دادند !(۵)

معبد ابی سنبل که قبر ازیریس در آنجاست.

برای «ازیریس» اسطوره ای است که بر دیوار معبد با لغت عبری نوشته شده، این
اسطوره خرافی به اعتقاد آنها تا بدان جا اهمیت داشته که قبر قهرمان داستان آن، کعبه
طواف علاقه مندانش بوده که هدایای نفیس و گرانبها به آن هدیه می کردند.

حج در تمدّن بین النهرین

تمدّن بین النهرین (دجله و فرات) شامل: سومری، بابل، کلدانی و آشوری، با سه
هزار سال پیشینه تاریخی، کانون معابد و آیین ها بوده است. در وادی «رافدین» خدایان
متعدد بودند. در هر شهری معبودی یا معابدی وجود داشته است.

مهم ترین بناهای دینی به نظر آنان، معابد و مقابر بوده که «زقوره» نامیده می شد و
قدیمی ترین آنها برج بابل است که سومری ها آن را بنا کرده و خدای «نَبُؤ» را در آن
پرستیده اند. در هر یک از شهرهای بزرگ سرزمین بین النهرین یک معبد بزرگ وجود
داشته که یک برج بلند در آن بنا می شده است که آن را زقوره می نامیدند که در ابنیه
مربع شکل، مربع و در ابنیه بیضوی شکل مدوّر بوده است و از آن جا ستارگان را رصد
می کردند. چه، علوم فلکی در آن عصر رواج داشته است و برای آن در زندگی روزانه و
حیات دینی اهمیت خاصی قائل بوده اند.

و بدین وسیله آغاز سال جدید را اعلام می کردند که هم زمان آداب دینی برگزار
می شد و زائران «زقوره» بدان جا بار سفر می بستند.

از جمله مذاهب سرزمین بین النهرین که تاریخ آن به عهد قدیم باز می گردد، آیین
صابئین، که پیروانش مدعی اند که معلم نخستین آن دو پیامبر و فیلسوف به نام
«عاذیمون» یعنی
روح پاک و «هرمس» بوده اند و
می گویند «عاذیمون» همان شیث
فرزند سوم آدم علیه السلام و هرمس همان «ادریس» علیه السلام می باشد و نیز به گفته آنان «ارفئوس» از
فلاسفه و پیامبران آنها
بوده است.(۶)

این گروه در شهر حران، در جنوب شرقی ترکیه کنونی میان موصل و شام سکنی
داشته اند… حران شهری مقدس در نظر صابئین بوده که به قصد زیارت معبدی که در آن
قرار داشته و به نام «سن» خدای ماه موسوم بوده، می آمده اند. گروه دیگری از صابئین به
قصد زیارت رهسپار «حاران» یا «حران» می شده اند که محل هجرت ابراهیم علیه السلام بوده و
صابئین حرانی بدانجا منسوبند.(۷)

صابئین به رغم کمی عدّه، گروه های متعددی هستند؛ بعضی به کاظم بن تارخ که به
گفته مقریزی به آیین برادر ابراهیم بوده اند، نسبت داده می شده و در برابر آیین ابراهیم
قرار گرفته اند.

صابئین فرق مختلفی هستند و در کتاب های ملل و نحل نامشان و عقاید و آدابشان
آمده که در این جا در صدد آن نیستیم.

فرقه ای از صابئین هستند که بیت اللّه الحرام را بزرگ می شمرند و کعبه را احترام
می کنند و همه ساله به زیارت آن می آیند. این فرقه بر این باورند که کعبه و بت های آن به
آنها تعلق داشته است و بت پرستان از آنان بوده اند و آنها «لات» و «عزّی» را به نام ستاره
زحل و زهره نامیده اند !

نقل می شود که صابئین کعبه را تعظیم می کنند و معتقدند آن را هرمس یعنی ادریس
بنا کرده و آنجا خانه زحل بزرگترین ستاره سیّاره است، از قول برخی عارفان آنهانقل
شده که آنها صفات حضرت محمد صلی الله علیه و آله را در کتاب هایشان خوانده واو را پادشاه عرب
می نامیده اند.(۸) قرآن کریم در سه مورد از صابئین سخن گفته است: سوره بقره آیه ۶۲،
سوره مائده آیه ۶۹ و سوره حج آیه۱۷.

این آیین در پاره ای موارد، با دیگر آیین ها مشترک و در پاره ای موارد متفاوت
است.

حج در تمدّن ایران باستان

در تمدن فرس قدیم آداب و رسوم و عقاید و اندیشه هایی وجود داشته که شرح
آن از این مجال بیرون است و تنها به بخشی کوتاه از آن بسنده می کنیم و آن آیین
زردشتی است که مشهورترین آیین ایران باستان بوده و در قرن دهم یا ششم قبل از میلاد
مورد توجه ایرانیان بوده و هنوز برخی از پیروان آن در یزدِ ایران و هندوستان به سر
می برند. پیروان آیین زردشتی تعالیم خود را از پنج کتاب
مقدس که پیامبرشان زردشت آن را وحی خدای یگانه به نام «اهورا مزدا» یعنی خدای
نور و آسمان می داند، گرفته اند. یکی از این کتاب های مقدس کتاب «الیاسنا» می باشد که
به شعائر و آداب می پردازد و می توانیم از آن چنین برداشت کنیم که این آداب و شعائر،
شکلی از اشکال حج را به نمایش می گذارد، از جمله آنهاست زیارت های سالانه از
معابد در اعیاد دینی که در آن قربانی و نذورات و مراسم و آیین های مقدس انجام
می شود.

پیروان آیین زردشت زیارت های سالانه ای دارند که در آن مراسم، آداب ویژه
دینی را انجام می دهند، لباس سفید می پوشند و قربانی می کنند و این حج به معنای لغوی
است.

حج در تمدّن روم

در تمدن روم نیز مراسمی به عنوان حج وجود دارد که در آن مراسم آداب ویژه
دینی تنظیم شده است. آنها ابنیه بزرگ و چهارگوش و مدور ساخته اند و برای آنها
قربانی و هدایا و نذوراتی را تقدیم می کنند. برای هر یک از این هیاکل، خدایی را نهاده
و برای جلب خشنودی خدایان و احتراز از خشم آنها بدان ها تقرّب می جویند. کاهنان به
زائران هیاکل و معابد توصیه می کنند که با دقت مراسم و آداب دینی را انجام دهند و به
این منظور در اعیاد سالانه و غیر آن، حضور به هم رسانند و هر گاه در یکی از این آداب
دینی خطایی رخ دهد، واجب است آن را اعاده کنند حتی اگر سی بار آن عمل تکرار
شود.(۹)

مهمترین این آداب قربانی کردن است که در یکی از اعیاد به نام عید خوک و
گوسفند و گاو انجام می شود. آنها عقیده دارند که هرگاه صیغه ای خاص بر قربانی خوانده
شود به آن خدایی تعلّق خواهد داشت که به نام او قربانی شده و بدین ترتیب قربانی برای
خدایان صورت می پذیرد…

رومیان محل دیگری نیز برای حج برگزیده اند و آن خدای ماه به نام «دیانا»
می باشد. دیانا به زعم آنها، روح درختی است که از اریسا آورده اند، آنگاه که این اقلیم
در برابر حکومت رم تسلیم شد ! در نزدیکی اریسا دریاچه ای است به نام «نیمی» و بیشه
انبوهی که در آن زیارتگاه قرار دارد و ملجأ زائران و حج گزاران می باشد. آداب دینی
رومیان تا قرن دوم میلادی ادامه داشته و از آن پس روم مسیحی اشکال و انواع دیگری
از حج را متداول ساخته که در بحث حج و مسیحیت خواهد آمد.

حج در تمدن هند

آیین های هند را به لحاظ کثرت ساکنان و ادیان متعدد آن، نمی توان احصاء کرد.
هند مانند مصر یا بابل یا روم نیست بلکه یک قاره است که آیین های بی شماری از
بت پرستی و بربریت گرفته تا آیین های روحانی متعالی در این کشور وجود دارد.

هندوها نیز مانند دیگر ملل، اعیاد سالانه دارند. بعضی از این اعیاد با آداب زیارت
و احترام به معبد یا ضریح یا بنای ویژه ای همراه است که می توان