پاورپوینت کامل مسجد بنی قریظه یا مسجد فضیخ ۷۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مسجد بنی قریظه یا مسجد فضیخ ۷۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مسجد بنی قریظه یا مسجد فضیخ ۷۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مسجد بنی قریظه یا مسجد فضیخ ۷۰ اسلاید در PowerPoint :

۱۰۵

مقدمه

از اماکن متبرکه شهر مدینه، که در طول تاریخ همواره مورد توجه و
اعتنای زائران بوده، مسجد فضیخ است که در مردادماه سال ۱۳۸۰
تخریب شد. (به قصد بازسازی یا… تاکنون روشن نیست). این مسجد
در شرق منطقه قُبا و در نزدیکی شارع باب العوالی قرار داشته است.
زمانی که خیابان باب العوالی یا شارع علی بن ابی طالب از حرم به
سمت جنوب طی می شود، سر یک دو راهی، وقتی داخل خیابان امیر
عبدالمجید (شارع حزام پیشین) می شوی، پس از طی یک و نیم
کیلومتر راه، در سمت راست این خیابان، یک خیابان است که مسجد
در داخل آن است. از سر خیابان تا مسجد، حدود سیصد متر است. در
انتهای فرعی پیشگفته، مسجد فضیخ ـ در اصل مسجد بنوقریظه ـ بوده
که اکنون خراب شده است. تجدید بنای مسجد متعلق به دوره عثمانی
بود که تعمیراتی در آن صورت گرفته و کاملا قابل استفاده بود.

در باره مسجد فضیخ دو پرسش مطرح است: نخست آن که در مدینه
منوره و درست در همین منطقه، طایفه یهودی بنوقریظه زندگی
می کرده اند که رسول خدا صلی الله علیه و آله در زمان محاصره آنان، در محلی نماز
می خواند که بعد از آن حضرت، در آن محل مسجدی به نام مسجد
بنوقریظه ساخته شد. این مسجد تا قرون اخیر سرپا بود و زائران برای
خواندن نماز تحیّت بدانجا می رفتند. اکنون محل این مسجد مشخص
نیست. شنقیطی محل آن را در بنای امر به معروف و نهی از منکر واقع
در حره شرقی دانسته است.(۲)

بر این اساس، نخستین پرسش این است که:

چه نسبتی میان مسجد فضیخ و مسجد بنوقریظه وجود دارد؟ به طور
اجمال باید گفت، بر خلاف آنچه که امروزه شهرت دارد و تا پیش از
تخریب تابلویی با عنوان «مسجد فضیخ» بر این مسجد نصب شده بود،
نظریه دیگری بر آن است که این مسجد در اصل مسجد بنوقریظه
است که در گذر زمان به خطا مسجد فضیخ دانسته شده است.

اما پرسش دوم آن است که:

میان «مسجد فضیخ» و «مسجد شمس» یا «رد شمس» چه نسبتی
است؟ آیا مسجد فضیخ همان مسجد رد شمس است یا این که اینها دو
مسجد هستند؟ در اینجا نیز به اجمال باید گفت: در حقیقت، مسجد
فضیخ همان مسجد رد شمس یا مسجد شمس است.

مسجدِ فضیخِ فعلی، همان مسجد بنوقریظه است

محمد الیاس عبد الغنی در باره ارتباط میان مسجد فضیخ و مسجد بنوقریظه،
تحقیقی انجام داده است که استدلال های وی را نقل کرده و مرور می کنیم. وی بر این باور
است که مسجدی که امروزه فضیخ نامیده می شود، در اصل همان مسجد بنوقریظه است.

عبدالغنی می گوید: سید غالی محمد الشنقیطی می گوید: مسجد بنوقریظه از میان
رفته و محل فعلی در بنای حِسبه در حره شرقی قرار گرفته است. این نظریه نادرست
است؛ چرا که مورّخان اتفاق نظر دارند که مسجد بنوقریظه در میان مسجد بنونضیر(۳) و
مشربه ام ابراهیم بوده و مشربه در شمال مسجد بنوقریظه قرار داشته است. بنابراین، با
مشخص بودن موقعیت مشربه امّ ابراهیم روشن است که مسجد بنوقریظه در جنوب آن
قرار داشته است؛ این در حالی است که بنای حِسْبه در جنوب مشربه نیست تا محل فعلی
مسجد بنوقریظه باشد.(۴)

به هر روی، در این اواخر میان مورّخان معاصرِ شهرِ مدینه، خطایی رواج یافته و آن
این که نام مسجد فضیخ را بر مسجد بنوقریظه اطلاق می کنند.(۵) تابلویی هم با عنوان
«مسجد الفضیخ» بر این مسجد قرار گرفته که روشن نیست پیش از اظهار نظر مورخان
معاصر نصب شده و آنان را به خطا انداخته یا آن که تابلوی مذکور ناشی از اظهار نظر این
قبیل مورّخان بوده است.

عبدالغنی ضمن اشاره به خطایی که درباره مسجد بنو قریظه پیش آمده و تابلوی
مسجد فضیخ بر آن نصب شده ـ طبعا پیش از تخریب ـ به بیان عباراتی از آثار کهن که به
تعیین محل مسجد فضیخ و مسجد بنوقریظه مربوط می شود، پرداخته است:

* نخستین نکته آن است که نویسندگان قدیمی، همگی بر این اعتقادند که مسجد
فضیخ در شرق مسجد قبا بوده و مسجد بنوقریظه در شرق مسجد فضیخ با فاصله طولانی
قرار دارد. بنابر این، مسجد شماره (۱) در شرق مسجد قبا همان مسجد فضیخ واقعی و
مسجدشماره(۲)(۶) در شرق مسجد فضیخ با فاصله زیاد، مسجد بنوقریظه است.

* دومین نکته آن است که مسجد فضیخ، روی زمینی مرتفع قرار داشته و هر زائری
به راحتی می تواند دریابد که این وصف بر مسجد شماره (۱) منطبق است نه مسجد
شماره (۲).

* سومین نکته آن است که مورخان کهن، مسجد فضیخ را مسجد کوچکی
دانسته اند.

مَطَری (م ۷۴۱) می نویسد: «و هو مسجدٌ صغیر». مراغی (م ۸۱۶) هم می نویسد: «و
هو صغیر جدًّا». سمهودی (م ۹۱۱) نیز می نویسد: «مسجد فضیخ مربع و مقدار آن از
مشرق به مغرب یازده ذراع و از سمت قبله به شام، همین مقدار است». عباسی (در قرن
یازدهم) می نویسد: «مسجدٌ صغیر». عیاشی (در سفرنامه سال ۱۰۷۳) می نویسد: «مسجد
کوچکی است». همین طور فیروزآبادی (م ۸۱۷) خوارزمی (م ۸۲۷) ابوالبقاء مکی (م
۸۵۴) و عبدالحق دهلوی.(۷)

این در حالی است که همین مورخان، مسجد بنوقریظه را مسجدی بزرگ وصف
کرده اند؛ مسجدی مربع شکل که طول آن ۴۵ ذراع و عرض آن هم به همین مقدار است.
این مطلب را ابن النجار (م۶۴۳) مطری (م ۷۴۱) فیروزآبادی (م۸۱۷) سمهودی(م۹۱۱)
احمد العباسی (قرن یازدهم) و ابراهیم عباس الصدیقی (م ۱۳۰۰ ق) یادآور شده اند.

آنچه در باره مساحت فضیخ گفته شده، منطبق است بر مسجد شماره (۱)؛ همان
مسجدی که نزدیک قباست و آنچه در وصف مسجد بنوقریظه گفته شده، منطبق است بر
مسجد شماره (۲) همان که امروزه به خطا به نام مسجد فضیخ شناخته می شود.

عبدالغنی می افزاید: من در ۱۴ ربیع الأول سال ۱۴۱۸ ق . مسجد بنوقریظه؛ ـ همین
مسجدی که اکنون تخریب شده ـ را مساحت کردم و دیدم دقیقا همان مقداری است که
مطری آن را معرفی کرده است؛ یعنی ۴۵ ذراع در ۴۵ ذراع، که حدود ۲۲ متر در ۲۲ متر
می شود.

* چهارمین نظریه را مطری، سمهودی، عباسی، ابوسالم عیاشی، فیروزآبادی و
صدیقی مطرح کرده اند، و آن اینکه مسجد بنوقریظه در کنار در ورودی باغی است که به
باغ حاجزه معروف بوده است. در این باره، میان مورّخان مدینه اختلافی نیست. این
وصف، تنها منطبق بر مسجد شماره (۲)؛ یعنی مسجدی است که به خطا مسجد فضیخ
خوانده می شود. حاجزه تا به امروز در میان ساکنان اطراف این مسجد شناخته شده است.
بنابر این، ثابت شد که مسجد مزبور، نه مسجد فضیخ بلکه مسجد بنوقریظه است. ابراهیم
عیاشی از نویسندگان متأخر، پس از آن که تصویر این مسجد را آورده، می نویسد: این
مسجد بنوقریظه در جنوب شرقی مدینه در کنار بابِ باغِ حاجزه است. ابن باغ در سمت
غربی و جنوبی مسجد قرار دارد.(۸)

علی حافظ از دیگر تاریخ نویسان مدنیِ دوره اخیر، از باغ حاجزه سخن گفته است.
وی گرچه در تعیین محل مسجد دقیق نبوده و میان مسجد فضیخ و باغ حاجزه را جمع
کرده است، در باره مسجد فضیخ می نویسد: در همسایگی این مسجد، باغی که تا به
امروزه به حاجزه معروف است، قرار دارد.(۹) در واقع وی اگر وصف نویسندگان کهن را که
مسجد بنوقریظه را کنار باغ حاجزه دانسته اند در نظر داشت، می بایست تصریح می کرد که
این مسجد نه مسجد فضیخ بلکه مسجد بنوقریظه است.

* پنجمین نکته در باره مسجد فضیخ آن است که مورخان نوشته اند: در حاشیه وادی
روی زمینی مرتفع قرار دارد. مراغی می نویسد: «علی شفیر الوادی علی نشز من
الارض».(۱۰) سخاوی می نویسد: مسجد فضیخ، کوچک در شرق قبا و در حاشیه وادی
است. این مطلب را سمهودی، احمد العباسی، ابوسالم عیاشی و ابراهیم عیاشی
(م۱۴۰۰ق) و محمد الطیب الأنصاری (م۱۳۶۳ ق .) نیز نوشته اند.(۱۱) این وصف برمسجد
شماره(۱) منطبق است نه مسجد شماره (۲). مقصود از وادی، وادی مُذَیْنب است که
فاصله زیادی با مسجد شماره (۲) یعنی بنوقریظه ـ یا آنچه به خطا مسجد فضیخ خوانده
شده ـ دارد.

* ششمین نکته آن است که مورخان اتفاق نظریه دارند بر این که مسجد فضیخ در
شرق مسجد قبا و در نزدیکی آن است. روشن است که این وصف بر مسجد شماره (۱)
منطبق است که نزدیک به یک کیلومتر فاصله دارد نه مسجد شماره (۲) که چیزی بیش از
دو کیلومتر با آن فاصله دارد. محمد کبریت الحسینی (م ۱۰۷۰) نوشته است: فاصله میان
مسجد قبا و مسجد شمس که درحال حاضر به مسجد فضیخ معروف است، نصف میل
(حدود ۷۰۰) است و در جهت شرقی قبا است.(۱۲) محمد اَمحزون از نویسندگان معاصر
نوشته است: فاصله مسجد فضیخ با مسجد قبا ۷۰۰ متر است.(۱۳) تمامی این وصف ها بر
مسجد شماره (۱) منطبق است؛ در حالی که مسجد شماره (۲) فاصله زیادی از مسجد قبا
دارد و نمی تواند با آن جملات قابل تطبیق باشد. بنابر این، نباید مسجد بنوقریظه را
مسجد فضیخ خواند.

با توجه به آنچه گذشت، باید گفت، مسجدی که در حال حاضر به نام فضیخ شناخته
می شود و در مرداد ماه سال ۱۳۸۰ تخریب شده ، در اصل مسجد بنوقریظه است.

اکنون به معرفی مسجد بنوقریظه می پردازیم

این مسجد در اصل محلّی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام محاصره بنوقریظه ـ پس
از پایان محاصره مدینه در غزوه خندق ـ در آنجا نماز خواندند. ابن شبّه از مسجد
بنوقریظه به عنوان یکی از مساجدی که رسول خدا صلی الله علیه و آله در آن نماز خوانده یاد کرده
است.(۱۴)

ابن نجار می نویسد: این مسجد در منطقه عوالی باقی مانده و مسجد بزرگی است که
بنای آن شبیه مسجد قباست و در اطراف آن باغات و مزارع و مشربه امّ ابراهیم است.(۱۵)

مطری هم نوشته است: مسجد بنوقریظه در شرق مسجد الشمس با فاصله ای دور،
در ناحیه حره شرقی در نزدیکی باغی است که اکنون به باغ حاجزه معروف است. این باغ
وقف فقرا بوده و در میان خانه های خرابی قرار گرفته که برخی از آنها خانه های بنی قریظه
در شمال باب باغ حاجزه است. شماری از مردم عوالی هم در آن اطراف زندگی می کنند.
بنای مسجد، بنایی عالی ـ ملیح ـ به سبک مسجد قباست. طول آن ۴۵ ذراع و عرض آن نیز
همین مقدار است. بانی آن عمر بن عبدالعزیز والی وقت مدینه است که همزمان با بنای
مسجد قبا آن را به دستور خلیفه وقت ولید بن عبدالملک ساخت.(۱۶)

در قرن نهم، مراغی، فیروزآبادی، خوارزمی وابوالبقای مکی، با یاد از مسجد و
موقعیت آن، مطلب تازه ای نگفته اند.(۱۷)

سمهودی با اشاره به آگاهی هایی که مطری داده، می افزاید: شاهین جمالی، شیخ
حرم، در سال ۸۹۳ دیوار آن را تجدید بنا کرد.(۱۸) مورخان قرن یازدهم تا چهاردهم به این
مسجد پرداخته اند، اما آگاهی تازه ای جز همین که در شرق مسجد فضیخ با فاصله دور
بوده و در حره شرقی قرار دارد، به دست نداده اند.(۱۹)

گذشت که محمد الشنقیطی نوشته است: مسجد بنوقریظه از میان رفته و محل آن در
مکان فعلی سازمان حِسْبه (هیئت امر به معروف) در حره شرقی است.(۲۰) طبعا اظهار این
مطلب از سوی شنقیطی همراه با نوعی مسامحه همراه بوده و نادرست است؛(۲۱) زیرا
مورّخان بر این نکته اتفاق نظر دارند که مسجد بنوقریظه میان مسجد بنونضیر و مسجد
مشربه ام ابراهیم قرار دارد؛ و مشربه هم در سمت شمالی مسجد بنو قریظه است. از
آنجایی که محل مشربه روشن است،(۲۲) پس مسجد بنوقریظه باید در سمت جنوبی آن
باشد. در این صورت نبایست در محل هیئت امر به معروف باشد که در سمت جنوبی
مشربه نیست.

بر اساس آن چه گذشت، نباید تردید کرد مس