پاورپوینت کامل فرصتهای تبلیغی حج ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل فرصتهای تبلیغی حج ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل فرصتهای تبلیغی حج ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل فرصتهای تبلیغی حج ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۲۶

پیامرسانی و تبلیغ در حج

حیات فکری، دینی، فرهنگی و اجتماعی بشر، همواره با تبلیغات پیوند داشته است و امروز
نیز بیش از هر زمان دیگر، سرنوشت ملتها و جریانهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی
جامعهها، عمدتاً به تبلیغات وابسته است.

دعوت و تبلیغ، افزون بر آنکه به مصداق آیه کریمه: وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِیکُلِّ
أُمَّه رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ(۱) جوهره کلیه
ادیان الهی و مسؤولیت همه پیامبران خدا بوده است، اما در اسلام، جایگاه ویژه دارد;
آیه کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّه أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ
تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ(۲) برتریِ امت اسلام بر سایر امتها را منعکس کردن
امر و نهی الهی دانسته و با ذکر واژه «لِلنّاسِ» رسالت مسلمانان را جهت هدایت عموم
انسانها حتمی شمرده که بنا به دلالت مفهومیِ آیه، هرگاه امت اسلام از خصلت
هدایتگری و پیامرسانی و امر و نهی الهی بیبهره باشد، شایستگی عنوان بهترین امت را
نخواهد داشت. افزون بر آن، پیام فراگیر در آیه بالا، گروههای ویژهای را که واجد
شرایط پیامرسانی باشند موظف ساخته، به خیر و نیکی فراخوانند و امر به معروف و نهی
از منکر کنند: وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ
یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ
الْمُفْلِحُونَ.(۳)

۱. نحل: ۳۶

۲. آل عمران: ۱۱۰

۳. آل عمران: ۱۰۴

–[۲۷]–

اسلام با خصلت جاودانگیِ رسالتش، همگانی بودنِ دعوت و تبلیغ را طلب میکند; زیرا
معارف و تعالیم زنده و والای این آیین جاودانی، اگر نشر و ابلاغ نگردد و به درستی
تفسیر و بیان نشود، نه تنها مکتب و دین مهجور میگردد و انسان مسلمان به عنوان یک
مکلّف باید پاسخگوی آن در پیشگاه خداوند باشد، بلکه بر بشریت نیز ستم میشود; چراکه
انسانهای مستعدِ رشد و شکوفایی، گرفتار جهالت و دستخوش هواهای نفسانی و اسیر
زنجیرهای استکبار میگردند و رهسپار راه شقاوت میشوند و این چیزی است که خداوند
بدان رضایت نداده است; وَ لا یَرْضی لِعِبادِهِ الْکُفْرَ.(۱)

با همین فلسفه است که برای هدایت انسانها، رهبرانی را فرستاده است تا حجّت را تمام
کنند و جای عذر برای کسی باقی نماند; وَ لَوْ أَنّا أَهْلَکْناهُمْ بِعَذاب مِنْ
قَبْلِهِ لَقالُوا رَبَّنا لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَیْنا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ
آیاتِکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزی.(۲)

خصلت انعطاف پذیری انسان در برابر عوامل تحریک کننده یا باز دارنده، که زمینه
دگرگونیِ گرایشهای فکری، اعتقادی و عملیِ اوست، همواره با شیوههای مختلف
تبلیغاتی، مورد استفاده مثبت و منفی قرار میگیرد و در این راستا بسیاری از
دستگاههای تبلیغاتی و رسانهای با سوء استفاده از این فرصت و با زمینهسازیِ روانی
و با اهداف سیاسی، بر آنند تا سمت و سوی اندیشه انسانها را در راستای اهداف و
مقاصد مورد نظرِ خود سوق دهند. در چنین وضعیتی است که مسؤولیت رسالتداران تبلیغ
دینی، بیش از هر زمان آشکار میگردد.

کنگره عظیم بینالمللی حج، فرصتی است بینظیر که دیگر ملتها را بدان دسترسی نیست.
این اجتماعِ بزرگ جهانی به رسالتداران تبلیغ مجال میدهد، بدون تحمّل مشقت و هزینه
سنگینِ مالی، رسالت اسلامی را ابلاغ نموده و با آگاهی دادن به سایر مسلمانان، مصالح
و مسائل امت را دنبال کنند.

هرچند بهرهوری از ابزارهای روز و رسانههای پیشرفته میتواند در تبلیغ

۱. زمر: ۷

۲. طه: ۱۳۴

–[۲۸]–

رسالت اسلام نقش مهمی ایفا کند و ناگزیر باید از آنها بهره گرفت، اما شرایط و
فرصتهای ویژه دیگری نیز برای مسلمانان فراهم است که مناسبتترین عرصه برای تبلیغات
هدایتگر و ابلاغ امر و نهی است، بدون آنکه به وسایل مدرن پیچیده و هزینههای کلان
نیاز باشد.

امام خمینی(قدس سره): «حج کانون معارف الهی است. گشودن گنجینه این معارف و ابلاغ
آن در موسم حج، از وظایف عالمان وآگاهان دین میباشد».

استفاده از این شرایط و فرصتها وظیفه هر مسلمان است که بدان دسترسی دارد. حضور
میلیونی مسلمانان از اقشار و طبقات مختلف اسلامی در نماز جمعه و جماعت و اماکن
متبرّک و زیارتگاهها و حسینیهها و مواسم و مراسم دیگر و در صدر همه این اجتماعات،
کنگره عظیم بینالمللی حج، فرصتی است بینظیر که دیگر ملتها را بدان دسترسی نیست.
این اجتماعِ بزرگ جهانی به رسالتداران تبلیغ مجال میدهد، بدون تحمّل مشقت و هزینه
سنگینِ مالی، رسالت اسلامی را ابلاغ نموده و با آگاهی دادن به سایر مسلمانان، مصالح
و مسائل امت را دنبال کنند. به همین دلیل قرآنکریم کعبه و حج را هدایتگر جهانیان
خوانده است; إِنَّ أَوَّلَ بَیْت وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذِیبِبَکَّهَ مُبارَکاً وَ
هُدیً لِلْعالَمِینَ.(۱)

حج مناسبترین مجمع بینالمللی است که زمینه هر نوع فعالیتی را به نفع اسلام فراهم
میآورد و میتوان عنوان «وسایل ارتباط جمعیِ جهانشمول» را

برای آن برگزید. حج و مناسک باشکوه

آن، نه تنها برای مؤمنان شورانگیز است، بلکه برای دیگران نیز نمایش قدرتی است که
مانند آن را در هیچ یک از وسایل تبلیغی و رسانهای اسلام نمیتوان دید. به فرموده
امیر مؤمنان(علیه السلام): «حج پرچم بلند اسلام است»(۲) بر بلندای قلّه عظمت
معنویت و عامل ثبات و پابرجایی مسلمانان در هر عصر.

بار فرهنگی و تبلیغی حج

فرهنگ معارف اسلامی، در تاروپود حج نهفته است، به بیان

حضرت امام خمینی(قدس سره):

«حج کانون معارف الهی است.

۱. آل عمران: ۹۶

۲. نهج البلاغه، خطبه اول. «جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ لِلاِْسْلامِ عَلَماً وَ
لِلْعَائِذِینَ حَرَماً…»

–[۲۹]–

گشودن گنجینه این معارف و ابلاغ آن در موسم حج، از وظایف عالمان و آگاهان دین
میباشد. روایات اهلبیت به این رسالت مهم تبلیغی توجه خاص مبذول داشته است.

امام علی بن موسیالرضا(علیهما السلام) طبق روایتی، با بیان اسرار و معارف حج، کسب
علم و فقه و نشر آثار و نقل اخبار رهبران دینی را یاد آور شده، میفرماید:

«مَعَ مَا فِیهِ مِنَالتَّفَقُّهِ وَنَقْلِ أَخْبَارِالاَْئِمَّهِ(علیهم السلام)
إِلَی کُلِّ صُقْع وَ نَاحِیَه کَمَا قَالَاللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: فَلَوْ لا
نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَه مِنْهُمْ طائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِیالدِّینِ وَ
لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ».(۱)

«از دیگر آثار حج این است که حجگزاران فقه و علم دین را بیاموزند و آثار ائمه را
منتشر کنند و اخبار آن را برای دیگران بازگو نمایند. همانگونه که خداوند بزرگ
فرموده است: «چرا از هر فرقه و گروهی، جمعی سفر نمیکنند تا فقه و دانش دین را فرا
گیرند و هنگام بازگشت، مردمشان را ارشاد کنند و بیم دهند شاید آنها متنبّه شده و
پروا گیرند.»

چنین به نظر میرسد که تفقّه در این آیه، به فقه اصطلاحی و تبحّر در احکام فرعیه
محدود نباشد، بلکه علم و معرفت به اصول و فروع و مبانی و احکام و معارف و اخلاق و
در نتیجه شناخت و مسؤولیتهای فردی و اجتماعی; یعنی تمام آنچه را یک مسلمان باید
بداند و بشناسد، شامل میگردد و در این میان، مسأله امامت و ولایت از اهمیت ویژهای
برخوردار است; چنانکه روایات بسیاری بر این مطلب صراحت دارد و مسأله برائت که در
تاروپود حج تعبیه شده است.(۲)

دیار وحی و آثار پیامبر(صلی الله علیه وآله)

از دیگر ابعاد فرهنگی حج، مرور و مطالعه میدانی در تاریخ اسلام و مشاهده آثار نبوّت
در سرزمین وحی و حرمین شریفین است. تذکار خاطرات نورانی پیامبر گرامی اسلام از لحظه
تولد و روزگار پر رنج یتیمی و زیستن در جوار عبدالمطّلب و تجلّی نشانههای نبوّت در
سیمای مبارکش در رهگذر زندگی و سفرههای شام تا ازدواج با بزرگ بانوی اسلام حضرت
خدیجه و آنگاه که در غار حِرا به ندای روح بخش: اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ

۱. وسائل الشیعه، ج۸، ص۷ و ۸

۲. ر.ک: کتاب ابعاد سیاسی و اجتماعی حج، از نگارنده.

–[۳۰]–

الَّذِیخَلَقَ(۱) مخاطب گردید و سپس آهنگ یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ قُمْ
فَأَنْذِرْ(۲) وی را به قیام لله و انذار در خلق فراخواند و پیامبر با
مسؤولیتهای سنگین نبوت، رنج و محرومیت و طعن و ملامت و آزار دشمنان را به جان خرید
و از خار و خاکستر استقبال کرد و در شعب ابوطالب تبعید شد و شکنجه یارانش را شاهد
بود و بالأخره تحت فشار سیزده ساله گردنکشان و بتپرستان قریش مکه را ترک کرد و
راهیِ یثرب گردید و در این هجرت رایت اسلام را برافراشت و از شهری به شهری و دیاری
به دیاری، به دوش کشید تا نظام توحیدی را در مدینهالرسول پیافکند و حکومت دینی را
مستقر ساخت و صولت سرکشان عرب را با جهاد و دفاع و غزوات پیاپی در هم شکست و مکه را
فتح کرد و لوث بتها را از دامن بیتالله زدود و با تعلیم و تربیت و حکمت و موعظه،
بنیان بزرگترین آیین آسمانی را مستحکم ساخت تا آخرین روزهای زندگی، که امت را به
حفظ امانت الهی و کتاب و عترت توصیه کرد و چشم از جهان فرو بست، در حالیکه غم امّت
و نگرانی آینده و بیم توطئهها، حضرتش را میآزرد و نیز انبوه حوادثی که از آن پس
در زندگی اهلبیت و عملکرد امّت در سایه روشن تاریخ پرماجرای اسلام رخ داد. یادآوری
این فرازهای تاریخی برای رسالتداران اسلام درسآموز است.

جغرافیای فرهنگیِ اسلام

همچنین اماکن مقدس مکه و مدینه و مسجدالحرام، بیت عتیق، مقام و مستجار، حِجر و
حَجَر، زمزم و صفا و مروه، ملتزم و حطیم و مزار انبیا در جوار بیتالله تا عرفات و
مشعر و خَیف و منا و دیگر مشاعر و مواقف و مساجد و زادگاه پیامبر(صلی الله علیه
وآله) در جوار مسجدالحرام، خانه

خدیجه و زادگاه علی(علیه السلام) درون بیتالله،

جنهالمُعَلّی و قبرستان ابوطالب، جبلالنور

۱. علق: ۱ و ۲

۲. مدثر: ۱ و ۲

–[۳۱]–

و غار ثور و مزار شهدای فخ در حرم مکی، هریک ریشه در فرهنگ توحید و موحّدان دارد و
یادآور مجاهدات طلایه داران اسلام و تاریخ آیین حنیف است… و در مدینه طیّبه،
مسجدالنبی نخستین نقطه نزول پیامبر(صلی الله علیه وآله) در یثرب، روضه شریف نبوی،
منبر و محراب آن حضرت و مهبط جبرئیل و محراب تهجّد و خانه علی و فاطمه، که به
روایتی آرامگاه دختر پیغمبر است، و استوانههای تاریخیِ مسجد و جایگاه اصحاب صُفّه
و قبر مظلوم عبدالله پدر پیامبر در حریم مسجدالنبی، که از آن آثاری برجای نگذاشتند
و قبر شریف آمنه (در ابواء) و قبور امامان مظلوم و قبر مخفی زهرا(علیها السلام) و
قبر فاطمه بنت اسد و قبر امّالبنین و همسران و فرزندان و عمو و عمههای پیامبر و
شهدای صدر اسلام در جنّهالبقیع و مساجد و مقامات; چون قُبا و جمعه و اجابه، میقات
و شجره، غمامه و رایه، مساجد سبع و قبلتین، اُحد (مشهد حمزه)، مشربه امّ ابراهیم،
فدک و غدیرخم و مساجد ابوذر و بلال و سلمان و علی و زهرا و محلّه بنیهاشم و
خانههای ویران شده امامان و یاران رسولالله که حتی نامی از آن نمانده است و دهها
مسجد و موقف مقدس در کوچهها و نخلستانها و مزارع مدینه، سر در گریبانِ خاموشی
برده، نابود شد یا در حال نابود شدن است، همه اینها پیامها و رازها و خاطرهها در
سینه دارد.

جای جای این سرزمین مبارک یادآورِ قدمهای استوار مبارک پیامبر وائمه و صالحین و
مردان و زنان سابقین امّت است که شایسته است هریک از اینها برای زائران حرمین تبیین
و تشریحگردد تا تفسیری باشد بر تاریخ صدر اسلام و خاطرات تلخ و شیرین حوادث آن.

زائر باید این آثار و اماکن را با شرح و توضیح بشناسد تا تاریخ و جغرافیای اسلام و
اطلس حرمین بماند و به دست فراموشی سپرده نشود که این، به معنای زنده نگه داشتن
فرهنگ و سنت و سیره بنیانگذار اسلام و دودمان پاک او و رهروان راستین نبوت و امامت
است و نیز سرمایه معنوی برای نسلهای آینده و حفظ هویت امت و غنای روحی اهل قبله و
درسآموز ثبات و استقامت در راه مکتب و اعتقاد است; چرا که سیره بزرگان و
طلایهداران وحی و هدایت مانند مردم عادی نیست که با پایان یافتن

–[۳۲]–

عمرشان نقطه پایان بر آن نهند بلکه جاودانگی حیات معنوی و چگونه زیستن با آرمانهای
بلند را میآموزد، اینها تاریخسازانی هستند که چرخه زندگی فرزندان آدم بر محور
وجودشان میچرخد و اهداف و آرمان حیات را فراتر از آنچه دیگران میاندیشند ترسیم
میکند، به عبارت خلاصه: اینان به بشریت در هر عصر تعلق دارند و باید جاودانه
باشند.

به همین دلیل است که روایات اهلبیت از این نکته بسیار مهم در فرهنگ حج سخن گفته
است. هشامبن حکم فلسفه وجوب حج را از حضرت امام صادق(علیه السلام) میپرسد. امام
به تشریح این مطلب پرداخته، ضمن بیان اسرار حج، از زاویههای گوناگون به این نکته
نیز اشاره میفرماید:

«فَجَعَلَ فِیهِ الاِجْتِمَاعَ مِنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لِیَتَعَارَفُوا…
وَ لِتُعْرَفَ آثَارُ رَسُولِ اللَّهِ(صلی الله علیه وآله)وَ تُعْرَفَ أَخْبَارُهُ
وَ یُذْکَرَ وَ لا یُنْسَی»(۱)

«این کانون جمع فراهم آمد تا مسلمانان از شرق و غرب بیایند و با یکدیگر معارفه کنند
و آثار و اخبار رسول خدا(صلی الله علیه وآله) بازشناسی شود و یاد آن بر زبانها
بماند و به دست فراموشی سپرده نشود.»

امام صادق(علیه السلام) در این روایت چند نکته را در بُعد اجتماعی ـ فرهنگی حج
خاطرنشان میسازد.

امام صادق(علیه السلام): «این کانون جمع فراهم آمد تا مسلمانان از شرق و غرب
بیایند و با یکدیگر معارفه کنند و آثار و اخبار رسول خدا(صلی الله علیه
وآله)بازشناسی شود و یاد آن بر زبانها بماند و به دست فراموشی سپرده نشود.»

یک ـ معارفه مسلمانان و

تحکیم روابط ایمانی آنها که در جامعه و فرهنگ و سیاست نقش

اساسی دارد. بدین جهت جمع زائران باید جماعتی مرتبط و منسجم و همآرمان باشند، نه
جمع پراکنده و جدا از

یکدیگر.

دو ـ شناسایی آثار و اخبار مربوط به پیامبر که باید در یادها بماند و فراموش نشود و
نیز شناختن و شناساندن این آثار و اخبار، امت را با هویت تاریخی خویش پیوند داده،
گذشته پرافتخار را که زیربنای علم و تمدّن و فرهنگ جهانی اسلام

۱. علل الشرایع، ص ۴۰۶; وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۹۷

–[۳۳]–

است، به یاد میآورد; چنانکه شناخت آثار و اخبار ائمه(علیهم السلام) نیز تداوم همان
آثار و اخبار رسالت است. دعبل خزاعی در قصیده تأیید خود با اشاره به این آثار
میگوید:

لآل رسولالله بالخَیف من منی *** و بالبیت و التعریف و الجمرات

دیار علیّ و الحسین و جعفر *** و حمزه و السجاد ذیالثفنات

و سبطیرسولالله و ابنیوصیّه *** و وارث علمالله و الحسنات

منازل کانت للصلاه و للتّقی *** و للصوم و التطهیر و الحسنات

«خاندان پیامبر را در خَیف از سرزمین منا و رکن و عرفه و جمرات آثاری است.

آنجا دیار علی و حسین و جعفر است و نیز حمزه و سجاد، آنکه نشان سجده بر پیشانی
داشت.

و هم دو سبط رسولالله و دو فرزند وصی او (علی(علیه السلام)) که وارث علم خدا و
کانون نیکیها بود.

خانههایی که جایگاه نماز و تقوا و روزهداری و پرهیزکاری و نیکوکاری است.»

ویژگیهای تبلیغ در حج

به لحاظ وضعیت ویژه حج و فضای معنوی و موقعیت زمانی و مکانی و ارتباطات مردمی و
شرایط مساعد روانی آن، تبلیغ و پیامرسانی در موسم حج، همواره مورد توجه بوده است.

پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) دعوت آسمانی خود را از این سرزمین مبارک به
گوش قبایل عرب رساند و در بازارهای معروف آن روز، (وادی مجنه، عکاظ، ذیالمجاز
و…) که مرکز تردد و تجمع گروهها، بهویژه عرضه کنندگان و خریداران کالا و هم
میدان مسابقه در شعر و خطابه عرب بود، رسالت الهی خود را اعلام کرد و هنگامی که
اسلام استقرار یافت و حجاز تحت سیطره مسلمین قرار گرفت، پیامبرخدا به وسیله

زائران حاضر، برای غایبان پیام میفرستاد و این گواهی است بر موقعیت خاص تبلیغی حج
و تأکید بر اینکه مسلمانان باید از این منبر بلندپایه اسلام و مئذنه رفیع ایمان
بهرهگیرند و با تأسی به نبیّگرامی(صلی الله علیه وآله) مسائل ارشادی و حیاتی امت
را از این رسانه بینالمللی به گوش دیگران برسانند.

تاریخ حیات مقدّس رسالت،

–[۳۴]–

گواهی میدهد که مسائل مهمّ اسلامی،

چون برائت، اعلام ولایت امیرمؤمنان(علیه السلام)و دیگر اعلامیههای مهم اسلامی در
عصر نبوی و بعد از آن، در مناسبتهای موسم بوده است.

بنا به روایت حضرت صادق(علیه السلام)پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) در مسجد خَیف
خطبهای ایراد کرد که در عین اختصار، همواره برای امت پیام آور و درسآموز است. در
این خطبه بروحدت امّت و برادری و همخونی مسلمانان، که اساس تشکیل جامعه اسلامی و
امت واحده است و نیز رابطه تنگاتنگ میان امت و امامانشان، که محور سیاست و رهبری
دینی است، تأکید گردیده و از حاضران خواسته شده است که این پیام را به گوش آنان که
حضور ندارند برسانند. در این خطبه که به روایتی در حَجّه الوداع ایراد شده، آمده
است:

نَضَّرَ اللَّهُ عَبْداً سَمِعَ مَقَالَتِیفَوَعَاهَا وَ بَلَّغَهَا مَنْ لَمْ
تَبْلُغْهُ، یَا أَیُّهَا النَّاسُ لِیُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ فَرُبَّ
حَامِلِ فِقْه لَیْسَ بِفَقِیه وَ رُبَّ حَامِلِ فِقْه إِلَی مَنْ هُوَ أَفْقَهُ
مِنْهُ، ثَلاثٌ لا یُغِلُّ عَلَیْهِنَّ قَلْبُ امْرِئ مُسْلِم: إِخْلاصُ الْعَمَلِ
لِلَّهِ، وَالنَّصِیحَهُ لاَِئِمَّهِ الْمُسْلِمِینَ، وَ اللُّزُومُ
لِجَمَاعَتِهِمْ، فَإِنَّ دَعْوَتَهُمْ مُحِیطَهٌ مِنْ وَرَائِهِمْ، الْمُؤْمِنُونَ
إِخْوَهٌ تَتَکَافَأُ دِمَاؤُهُمْ وَ هُمْ یَدٌ عَلَی مَنْ سِوَاهُمْ».(۱)

«خداوند خرّم و شادمان گرداند آن بندهای را که سخن مرا شنید و در آن اندیشید و به
درستی فهمید و به کسانی که آن را نشنیدند رسانید. ای مردم! آنکه حاضر است به کسی که
غایب است برساند. چه بسا حامل فقه که فقیه نیست و بسا حامل فقه که آن را بهکسی
میرساند که فقیهتراز اوست. سه چیز است که قلب یک مسلمان به آنها خیانت روا
نمیدارد: اخلاص عمل برای خدا، خیراندیشی نسبت به امامان مسلمین و ملازمت جماعت
آنها. همانا دعوت مسلمانان فراگیر است، مؤمنان برادرند، پایینترین فردشان عهدهدار
ذمّه افراد دیگر است و آنها ید واحدهاند در برابر بیگانگان.»

در این خطبه تاریخی که سال آخر عمرمبارک پیامبر در حَجّهالوداع، در مسجد خَیف و
تجمّع حاجیان در منا ایراد گردید، سه اصل مهم حیاتی امت اسلام

۱. اصول کافی، ج ۱، ص ۴۰۳ و ۴۰۴

–[۳۵]–

عنوان شده و مسلمانان مأمور ابلاغ آن گردیدهاند. این سه عبارتند از:

۱ ـ خالصکردن عمل برای خدا که اساس آن ایمان صادقانه، حقطلبی و پرهیز از هر نوع
شرک و ریا و دوگانگی در عقیده و آرمان و عمل است که اگر این دستمایه معنوی برای
مسلمانان فراهم گشت، بسیاری از کج رویها، تنشها و کدورتها که از هوای نفس سرچشمه
میگیرد، از بین خواهد رفت و سایه اخلاص و تقوا بر افراد سایهگستر خواهدشد.

پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله): «ای عمار اگر دیدی علی به سویی میرود و مردم
به سوی دیگر، با علی همراه باش و مردم را رهاکن; زیرا او تو را گمراه نسازد و از
مسیر هدایت بیرون نکند.»

۲ ـ ارادت وصمیمیت وخیرخواهی نسبت به پیشوایان دین، که بدون تردید تنها مصداق آن
رهبران با صلاحیت و امامان حقاند، که پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) آنان را به
امر خدا، به رهبری امّت برگزیده است و استمرار امامت امری است که برای هر عصر و نسل
بیان شده که جز صالحان و پاک طینتان را نشاید عهدهدار آن باشد.

و این مستلزم روی برتافتن از زمامداران جور و مستبدان خودکامه و حاکمان نامشروع است
که همواره بزرگترین خطر برای اسلام و مسلمین بودهاند.

۳ ـ ملازم جماعت بودن و از امت صالح جدا نشدن، که این نیز از دید صاحبنظران تفسیری
جز پیوستن به رهروان راه ولایت اهل بیت ندارد; زیرا ولایت آنان کانون جمع و مرکز
وحدت امت موحد است و هرچه جز این باشد در زمره شرک و نفاق است و به تفرقه و تشتت و
انحراف خواهد گرایید.

آنچه را در توضیح دو بند اخیر

ملاحظه کردیم، تفسیری است که طلایهداران تشیع از روایت فوق داشتهاند، همانگونه که
در ذیل روایت فوق به نقل کلینی در اصول کافی از قول راویان شیعه آمده است:

«إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِیطَالِب(علیه السلام) وَ اللَّهِ الاِْمَامُ الَّذِییَجِبُ
عَلَیْنَا نَصِیحَتُهُ وَلُزُومُ جَمَاعَتِهِمْ أَهْلُ بَیْتِهِ».(۱)

«به خدا سوگند، علیبنابیطالب تنها

۱. اصول کافی، ج ۱، ص ۴۰۴

–[۳۶]–

امامی است که خیرخواهی او بر ما واجب است و ملازم جماعت مسلمین بودن همانا پیوستگی
با خاندان آن حضرت است که لزوماً شامل شیعیان خالص و مخلص آن بزرگواران نیز خواهد
بود; چنانکه در روایات عامه و خاصه بر آن تصریح شده است.»

پیامبرگرامی به عمار بن یاسر فرمود:

«یا عمار إذا رأیت علیّاً سلک وادیاً و سلک الناس وادیاً غیره، فاسلک مع علیّ و دع
الناس إنّه لن یدلیک فیردی و لن یخرجک مِن الهُدی».(۱)

«ای عمار اگر دیدی علی به سویی میرود و مردم به سوی دیگر، با علی همراه باش و مردم
را رهاکن; زیرا او تو را گمراه نسازد و از مسیر هدایت بیرون نکند.»

و نیز پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: «خَیرکُم خَیْرُکُمْ لاَِهٌلِیمِنْ
بَعْدِی».(۲)