پاورپوینت کامل حج در نگاه مولانا ۷۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حج در نگاه مولانا ۷۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حج در نگاه مولانا ۷۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حج در نگاه مولانا ۷۳ اسلاید در PowerPoint :

۱۵۲

پاورپوینت کامل حج در نگاه مولانا ۷۳ اسلاید در PowerPoint

دکتر همایون همتی

حج زیارت کردن خانه بود حج ربّ البیت مردانه بود دفتر چهارم، مثنوی

در این مقال، عزم نگارنده آن است که با مروری گذرا و شتابان در اندیشه های مولانا
جلال الدین محمد بلخی نمونه هایی از نگرش این عارف سترگ را پیرامون مسأله حج باز
نماید و به هیچ روی قصد استقصاء تام و استقراء کامل در میان نیست.

بی شک مولوی یکی از قلَّه های افراشته و آسمان سای عرفان اسلامی است که با آراء
بدیع و اندیشه های لطیف و روح نواز خود قرنها است که رهپویان وادی قرب و شیدایان
عشق حق و فرزانگان اهل معرفت را در پهنه گیتی مجذوب و دلداده خود ساخته و سخنان گرم
او که زائیده اُنس مدام با قرآن شریف و روایات حضرت سیدالمرسلین است، الهام بخش و
مجلس آرای نسلهای پی در پی عارفان الهی بوده است.

لذا سیری کوتاه و شتاب آلود در آثار و آراء این عارف حقیقت بین می تواند حامل پیامی
معنوی و مفید فایدتی اخلاقی برای مشتاقان وصل دوست و راهیان کوی معبود باشد.

عارفان مسلمان در آثار خود داستانهای عبرت آموزی در باره کیفیت حجّ و اسرار آن و
اینکه کدام حجّ، مقبول است و نیز بیان احوال عارفان در سفر حج که از راههای دور و
دراز و با تحمّل مشقّات، بدون زاد و راحله به زیارت بیت اللَّه می شتافته اند، ذکر
نموده اند که حاوی نکات عمیق اخلاقی است و می تواند راهگشای اهل طریق و مشتاقان
تهذیب نفس باشد.

واضح است که نقل همه آن داستانها، که مثنوی مولانا یکی از سرشارترین منابع آنهاست،
در اینجا میسّر نیست، لذا به ذکر چند مورد محدود بسنده می کنیم.

امّا پیش از ذکر آن حکایات، آوردن توضیحی مختصر در خصوص نگرش عرفانی عارف رومی به
عبادت حجّ ضروری می نماید و نمی توان از آن غفلت نمود.

چه مولوی عارفی مسلمان و بالیده در فرهنگ اسلامی و شیفته معارف ژرف قرآنی است و
آشنایان با مباحث ارزنده عرفانی نیک می دانند که نگاه و نگرش عارفان به شریعت و
عبادات از سنخ دیگری است و لونی مخصوص به خود دارد که از بُن با مقالات حکیمان و
عالمان دیگر متفاوت است.

عارفان به «بواطن» نظر دارند و در ورای ظواهر و نمودهای سطحی و ناپایدار در جستجوی
لُبّ و حقیقت و اسرارند.

مسأله رازیابی و رازشناسی یا معرفت اسرار، گوهر عرفان است.

شریعت و احکام آن، فراتر از ظواهر قالبی، حاوی بطون و اسراری هستند که عارفان می
کوشند از طریق انجام ریاضتهای مشروع و تحصیل قابلیت و تلطیف روح، به فهم و کشف آن
اسرار نایل گردند.

بهمین سبب تفسیر سخن عارفان تنها با فهم زبان و تعبیرات خاص آنها میسّر است و تمسک
به معانی لغوی ظاهری و فراموش ساختن جهان بینی و نگرش ویژه آنان در تفسیر کلام
ایشان امری نادرست و گمراه کننده است.

عارفان را بایستی از روی آثار و اندیشه های ایشان شناخت و در نقد و شرح و بیان
نظرات و آراءشان، همه جا به خود ایشان رجوع کرد و از خود ایشان مدد گرفت و به یاری
ایشان به فهم کلام شان نایل آمد و گرنه از ظنّ خود نمی توان یار ایشان شد و اسرار
ناشناخته و مقصود ایشان را درنیافته به شرح و تفسیر دیدگاههای شان پرداخت.

این کاری خطرناک و زیانبار و بسیار صعب است و باید جداً از آن حذر نمود.

حجّ از دیدگاه مولوی، همچون سایر عارفان و مانند همه احکام و عبادات، مشتمل بر
اسراری است، ظاهری دارد و باطنی.

ظاهر آن طیّ مسافتی خاص در ایّامی مخصوص است و رسیدن به خانه ای و چرخیدن به دور آن
و انجام مراسمی چند با آدابی ویژه.

اما باطن و گوهر آن سیر قلبی و روحی است از خاک تا عالم پاک و لقاء حضرت ربّ
الارباب و ملاقات کردگار.

لذا عارفان گفته اند که: «حج دو نوع است: یکی قصد کوی دوست و آن حجّ عوام است و یکی
میل روی دوست و آن حجّ خاص أنام است، و چنانکه در ظاهر کعبه ای است قبله خلق و آن
از آب و گِل است، در باطن نیز کعبه ای است منظور نظر حق و آن دل صاحبدل است.

اگر «کعبه گِل» محل طواف خلایق است، «کعبه دل» مطاف الطاف خالق است.

آن «مقصد زوّار» است و این «مهبط انوار».

آنجا خانه است و اینجا خداوند خانه»۱.

مولوی در این خصوص اشعار زیبایی دارد آنجا که در «دیوان شمس» می گوید: ای قومِ به
حج رفته کجایید، کجایید معشوق همین جاست بیایید، بیایید معشوق تو همسایه و دیوار به
دیوار در بادیه سرگشته، شما در چه هوایید؟! گر صورت بی صورت معشوق ببینید هم خواجه
و هم خانه و هم کعبه شمایید ده بار از آن راه بدان خانه برفتید یک بار از این خانه
برین بام برآیید آن خانه لطیف است، نشانهاش بگفتید از خواجه آن خانه نشانی بنمایید
یک دسته گل کو؟ اگر آن باغ بدیدیت یک گوهر جان کو، اگر از بحر خدایید؟ با این همه
آن رنج شما گنج شما باد افسوس که بر گنج شما، پرده شمایید۲ چنانچه پیداست، این عارف
شیفته حق، حج را منحصر به ظواهر و انجام رشته ای از مرسومات نمی داند، بلکه بر این
باور است که حج ساحت هایی فراتر از نمودهای ظاهری و اعمال قالبی دارد و آن ملاقات
خداوند است، در گذشتن از خودی است، فراتر رفتن از خود و ظواهر است، اوج گرفتن در
بیکرانه هاست و رسیدن به وصل جانان.

و آن کس که به این سیر توفیق یافته و به آن «وصل» عظیم بار یافته است، نشانی بر خود
داردو مولانا عارفانه حاجیان ظاهرپرست و تهی از معنا را عتاب می کند که اگر از بام
فراتر رفتید و از خانه درگذشتید و به دیدار جمالِ بی صورت معشوق نایل شدید، چه نشان
با خود دارید؟ کو بوی دل انگیز عطر آن وصال؟ و کجاست دسته گل های دماغ پرور و معرفت
افزا و جان بخش آن باغ خدایی؟ اگر نشانی از وصل با خود ندارید، رنجی عبث را بر خود
هموار ساخته اید و سعی خود را ضایع نموده اند.

لذا پیام مولانا و همه عارفان مسلمان این است که در «قشر» نمانید به «لُبّ» هم سفر
کنید، تنها با بدنه و پیکر عبادات مواجه نشوید به «درون» و «باطن» آنها نیز بار
بیابید، تنها در «بیرون» نمانید که «درون» هم شایسته دیدن است.

سخن مولانا این است که در «خانه» نمانید که «خواجه خانه» و «خداوند بیت» نیز شایسته
زیارت و دیدن است و البته این کاری است سترگ و همّتی مردانه طلب می کند.

و از همین روست که عارفان می گویند: «حجّ خانه خلیل آسان است، اما حجّ حرم جلیل کار
شیرمردان است؛ و لکلّ عملٍ رجال»۳.

و مولانا همین سخن را ضمن ابیاتی دلنشین و بیدارگر چنین بیان داشته است: حجّ زیارت
کردن خانه بود حجّ ربّ البیت مردانه بود کعبه را گرهر دمی عزّی فزود آن ز اخلاصات
ابراهیم بود فضل آن مسجد ز خاک و سنگ نیست لیک در بنّاش حرص و جنگ نیست بر در این
خانه گستاخی ز چیست گر همی دانید کاندر خانه کیست؟! جاهلان تعظیم مسجد می کنند در
جفای اهل دل جِدّ می کنند آن مجاز است این حقیقت ای خران نیست مسجد جز درون سروران
مسجدی کآن اندرونِ اولیاست سجده گاه جمله است آنجا خداست کعبه مردان نه از آب و گِل
است طالب دل شو که بیت اللَّه دل است صورتی کآن فاضل و عالی بود او ز بیت اللَّه کی
خالی بود کعبه بنیاد خلیلِ آذر است دل نظرگاه خلیلِ اکبر است ۴ همچنانکه مشهود است
سخن مولانا در «اخلاص» است و «معرفت نفس» و «تجلّی الهی».

ارزش کعبه و بنای آن به دیده این عارف نکته سنج، نه به مشتی گِل و مشکی آب است، بل
به اخلاصی است که معمار موّحد این بنا در ساختمان آن واجد بوده است.

آن اخلاص خداپرستانه و بت شکنانه ابراهیمی بود که در طریق طاعت حق، مخلصانه و
رضامندانه کارد بر حلق فرزند بمالید و تردید بخود راه نداد و خدای آدمیان که سراپا
لطف و مهر نسبت به بندگان خویش است پاداش اخلاص او را داد.

از آزمایش الهی سربلند برست و دلبند خویش را در آغوش فشرد و خانه توحید بنا نهاد و
سرخیل اهل توحید گشت.

دعوت مولانا به معرفت نفس و خودیابی است که پیش درآمد و معبر رسیدن به از خود رهایی
است.

با نفی تعلّقات و سبکبار ساختن روح می توان به خدا رسید.

باید اندرون را از وابستگیهای جان فرسا و غفلت زا پاک نمود تا خدا بر آن دل پاک و
الهی تجلّی کند و آیات خود را بر جانهای مشتاق عرضه کند همچنانکه در سراسر آفاق
ارائه کرده است: «سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی أنفسهم حتی یَتَبَیَّن لهم أنه
الحق».

و لذا باید به پالایش جان و تطهیر نفس از دنس طبیعت و أرجاس شهوات پرداخت و به
تهذیب آن همت گماشت که: «و فی انفسکم افلا تبصرون».

و تجلیات الهی و نفحات رحمانی است که به دنبال این «جهاد اکبر» جان مشتاق سالک را
نوازش می دهد که: «جذبهٌ من جذبات الحق توازی عباده الثقلین».

و اینجاست که عارف از هر وحشت و هراسی می رهد و بی باک و چالاک به استقبال خطرات می
رود و آماده «سربدار» شدن می گردد، همچنانکه آن عارف واصل که رشادت ستم سوز علی – ع
– را با خود داشت و در سیمایش پاکی کودکان با معصومیت فرشتگان و نگاه رازآلود
پیامبران خدا موج می زد به زیبایی سرود: فارغ از خود شدم و کوس أناالحق بزدم همچو
منصور خریدار سر دار شدم آری، آدمی که از خود رست و تعلّقات را به یکسو افکند، در
پرتو عشق حق دلیر می شود و از چیزی بیم نخواهد داشت.

و حج کانون تربیت چنین انسانهایی است.

آدمیانی که معنویت در سیما و رفتار و دل شان موج می زند، به خدا پیوسته اند و برخلق
خدا غیرت می ورزند، غیرتی عارفانه، و در زنجیر بودن و ستمکشی «عیال اللَّه» را
برنمی تابند و در راه رهایی خلق از ایثار «آبرو» نیز دریغ ندارند.

عارفانی مجاهد و بصیرتمند و ستم ستیزند که خواب ظالمان را برمی آشوبند و خرمن ظلم و
تزویر آدمیخواران به آتش می کشند.

عرفان اسلامی چنین چیزی است.

سراسر تعهد است و بصیرت و مسئولیت.

عبادات اسلامی نیز آمیزه ای از شعور و حماسه است.

و حج که اجتماعی ترین و سیاسی ترین و همگانی ترین عبادت اسلامی و مراسم دینی همه
مسلمین است، تبلور عظیم این حماسه و بصیرت است و این مضامین با تعبیرات خاص عرفانی
در اشعار عارف رومی آمده است.

منافقان نیز ممکن است به حجّ آیند و منافقانه حجّ بگزارند امّا حج مؤمنان است که
حجّ واقعی است و مؤمن است که عاقبت پیروز و رستگار می شود و منافق را جز ننگ و
رسوایی نصیبی نخواهد بود: آن منافق با موافق در نماز از پی استیزه آید، نه نیاز در
نماز و روزه و حجّ و زکات با منافق، مؤمنان در بُرد و مات مؤمنان را برد باشد عاقبت
بر منافق مات، اندر آخرت گرچه هر دو بر سر یک بازی اند هر دو با هم مروزی و رازی
اند هر یکی سوی مقام خود رود هر یکی بر وفق نام خود خورد۶ پس تنها حجّ مؤمنان
راستین است که ارزشمند است و بر ایمان ایشان بیفزاید و در آخرت ایشان را سربلند می
گرداند و گرنه حج گزارانی که منافقانه و مزوّرانه خود را در صفوف مسلمین جای می
دهند و چه بسا از درون و با نام اسلام بر پیکر اسلام ضربه می زنند ولی از درون درد
دینی ندارند و آن را ابزار بهره وری های دنیوی خود و فریب خلق ساخته اند، عامل به
حج نبوده و بر خلاف ادعاهای فریب آمیزشان در مورد حفظ دین و خدمت به حج سرانجام
اسیر قهر حق شده و ناکام خواهند ماند.

یکی از دیگر نکاتی که مولانا در نگرش خود به مسأله حج ابراز داشته است این است که
هیچ کس بی قبله نیست و هر کس کعبه ای و قبله ای دارد و تفاوت آدمها، باری به سبب
تفاوت قبله های ایشان است: کعبه جبریل و جانها سدره ای قبله عبدالبطون شد سفره ای
قبله عارف بود نور وصال قبله عقل مُفلسِف شد خیال قبله زاهد بود یزدانِ بَرّ قبله