پاورپوینت کامل بخشش در مثنوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بخشش در مثنوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بخشش در مثنوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بخشش در مثنوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

۹۴

یکی از اموری که در چگونگی دین­داری معتقدان به دین تأثیر شایان دارد، این است که
همیشه بخشی از دارایی خود را به سمت آرمان­های دینی خود هدایت کنند. در منابع دینی
ما واژه­هایی همچون انفاق، ایثار، احسان، صدقه، زکات، خمس، قرض و … به وفور یافت
می­شود. در کنار مهم­ترین اعمال مذهبی همچون نماز، به نوعی «مردم­داری» همراه با
صرف مال توصیه و تأکید شده است. بسیاری از کتاب­های دینی و اخلاقی، این بُعد از
دینداری را مورد توجه قرار داده­اند. در یک تقسیم­بندی می­توان انفاق­های دینی را
به واجب و مستحب تفکیک کرد. مثنوی معنوی که جایگاهی بسیار رفیع و پیوندی وثیق با
آیات قرآن و روایات معصومان: دارد نکته­های بسیار دقیقی در این حوزه مطرح کرده است.
اگر چه طرح این موضوعات همچون بسیاری دیگر از موضوعات مثنوی بر اساس سیر و تسلسل
منطقی نیست اما به گونه­ای است که اقناع خوانندگان را در پی­ دارد.

جهت الهی انفاق

یکی از نشانه­های کامل­بودن ا یمان آن است که تمامی صفات و افعال مختلف و به ظاهر
متضاد مؤمن، همچون حبّ و بغض، مهر و قهر، عطا و بخل ، انفاق و امساک جهت الهی داشته
باشد. در حدیث آمده است: «من أعطی لله ومَنَعَ لله وأحب لله و أبغضَ لله وأنکحَ لله
فَقَد استکمَلَ الایمان؛ هر کس برای خدا ببخشد و برای خدا امساک کند، برای خدا دوست
بدارد و برای خدا دشمن بدارد و برای خدا نکاح کند ایمانش کامل است.» شعار پرچمدار
توحید و اخلاص حضرت ابراهیم خلیل۷ همین بود )قُل إنّ صلاتی ونسُکی ومَحیایَ
ومَماتی لله رَبِّ لعالَمین(([۱])؛ بگو نمازم، عبادتم، زندگی­ام و مرگم همه برای
خداست.

مولوی این معنا را در داستان مبارزه ی حضرت علی۷ و عمروبن عبدود بیان کرده است.
آن­جا که خشم حضرت هویدا شد، ولی شمشیر را در نیام کرد:

چون درآمد در میان غیر خدا تیغ را اندر میان کردن سز

تا اَحَبَّ لِلهَ آید نام من تا که أبغِض لِلهَ آید کام من

تا که اعطا لِلهَ آید جود من تا که أمسِک لِلهَ آید بودِ من

بخل من لِلهَ، عطا لِله و بس جمله لِله­ام، نِیَم من آن کس([۲])

امساک من برای خداست و بخشش من نیز برای خداست. خلاصه همه وجودم سراسر برای خداست و
من مملوک کسی جز خدا نیستم.

بینش الهی در انفاق

قوی­ترین انگیزه، برای اعمال دین­داران، اعتقاد به خدای علیم، خبیر، بصیر و سمیع
است. با وجود این باور مستحکم، هیچ مانعی نمی­تواند انسان را از کار خیر بازدارد؛
بدیهی است انسان در صورتی به کار خیر مبادرت می­کند که معتقد به دیده­ای بینا در
عرصه ی آفرینش باشد:

هر چه را خوب و خوش و زیبا کنند از برای دیده ی بینا کنند([۳])

مولوی می­گوید: از آن جا که جهان­بینی و بینش الهی، موجب سخاوت انسان است؛ خاستگاه
سخاوت، چشم، نگرش و بینش است نه دست.

نتیجه ی چنین باوری این است که بخشندگان بدین خاطر می­بخشند که دانسته­اند بخشش
آنان حبط و خبط نمی­شود و فعل نیک آنان بی­پاسخ نمی­ماند.

چرا که فرآیند مستمر عمل و عکس­العمل از ضروری­ترین و بدیهی­ترین باورهای دینی است.

گفت پیغمبر که هر که از یقین داند او پاداش خود در یوم دین

که یکی را ده عوض می­آیدش هر زمان، جودی دگرگون زایدش([۴])

اگر کسی بداند که روز قیامت در مقابل هر عمل خیر، ده برابر پاداش دریافت می­کند؛ در
هر فرصتی، جود و بخششی دیگر از او متولد می­شود.

)مَن جاءَ بالحسنه فله عشر أمثالها ومن جاء بلسیئه فلا یُجزی إلاّ مثلها وَهُم
لایُظلَمُون (([۵])؛ هر کس کار نیکو کند او را ده برابر آن خواهد بود و هر کس کار
زشتی کند جز به قدر آن کار مجازات نشوند و بر آن­ها ستم نخواهد شد.

جود جمله، از عوض­ها دیدن است پس عوض دیدن ضد ترسیدن است

بخل، نادیدن بود اعواض را شاد دارد دیدِ دُرّ غوّاص ر

پس به عالم هیچ­کس نَبوَد بخیل زان­که کس چیزی نبازد بی­بدیل

پس سخا از چشم آمد نه ز دست دید دارد کار، جز بینا نرست([۶])

اگر انسان نتیجه ی عمل خود را پیشاپیش ببیند، با تمام سختی­ها دست و پنجه نرم
می­کند. همچنان که غواص با اطمینان به یافتن درّ در آب فرو می­رود و با شوق دنبال
آن می­گردد. در حدیثی از امام صادق۷ آمده است که:

«مَن أیقَنَ بالخَلَف جاد بالعطیّه([۷])؛ کسی که یقین به نتیجه ی بخشش داشته باشد،
به عطا و بخشش مبادرت می­کند.» و در حدیث دیگر از رسول خدا۹ چنین آمده است: «مَن
أیقَنَ بالخَلف سَخت نفسُهُ بالنَّفَقه وقال اللهُ عزّوجلّ: )…وما أنفقتُم مِن
شَیءٍ فَهُوَ یخلفُهُ وهو خیرُ لرازقین(([۸])؛ کسی که یقین به نتیجه داشته باشد،
نسبت به انفاق دست و دل باز می­شود، هم چنان که خدای عزوجل فرمود: … و شما هر چه
در راه رضای خدا انفاق کنید، به شما عوض می­بخشد و او بهترین روزی­دهنده است.

مولوی با الهام از این آیه و روایت چنین گفته است:

گفت پیغمبر که جاد فی السلف بالعطیّه من تَیقَّن بالخلف

هر که بیند مرعطا را صد عوض زود در بازد عطا را زین غرض

جمله در بازار از آن گشتند بند تا چو سود افتاد مال خود دهند

زر در انبان­ها نشسته منتظر تا که سود آید، به بذل آید مصرّ

چون ببیند کاله­ای در ربح بیش سرد گردد عشقش از کالای خویش([۹])

حضور در بازارهای دنیا نیز تابع همین اصل کلی است که انسان به امید سود بیشتر مال
خود را وارد چرخه ی داد و ستد می­کند. اما اگر به کارزدن سرمایه را فاقد ربح و
زیادتی بداند به همان کالای موجود خویش دلگرم و دلبند می­ماند و از سرمایه­گذاری آن
خودداری می­کند:

گرم زآن مانده­ست با آن، کو ندید کاله­های خویش را ربح و مزید([۱۰])

بدیهی است خوف از ضرر و تلف شدن، صاحب مال را به راکد نگه­داشتن آن ترغیب می­کند:

تاجر ترسنده طبع شیشه جان در طلب، نی سود دارد نی زیان([۱۱])

بخشش کریمانه

یکی از لوازم احسان و اکرام به نیازمندان «حفظ شخصیت» آن­هاست. بخشش هرگز نباید
همراه با تحقیر، آزار و منّت باشد. چرا که به تصریح قرآن نبخشیدن و نیازردن بهتر
است از بخشیدن و آزردن! پاداش الهی به انفاق بدون منّت و آزار تعلق می­گیرد: )لذین
یُنفقون أموالهم فی سبیل لله ثُمَّ لایُتبعُونَ مآ أنفقُوا مَنّاً ولا أذیً لهم
أجرهم عِندَ ربهم ولا خوفٌ علیهم ولاهُم یَحزنون قولٌ معروفٌ وَمغفِرهٌ خیرٌ مِن
صَدَقهٍ یَتبَعُها أذیً ولله غنیٌّ حَلِیم(([۱۲])؛ آنان که مالشان را در راه خدا
انفاق کنند و در پی انفاق منّتی نگذارده و آزاری نکنند آنان را پاداش نیکو نزد خدا
خواهد بود و از هیچ پیش­آمدی بیمناک نباشند و هرگز اندوهناک نخواهند بود. به زبان
خوش و طلب آمرزش، سائل را رد کردن بهتر است تا آن که صدقه دهند و از پی آن آزار
کنند.

از آیات و روایات چنین برمی­آید که آفت بخشش، منّت گذاشتن است. درکلام خدا آمده
است: )یا أیها لَّذینَ آمنوا لاتبطِلوا صَدَقاتِکُم بالمَنِّ واذی … (([۱۳])؛
ای اهل ایمان صدقات خود را به سبب منّت و آزار، تباه نسازید.

مولوی می­گوید: صدقه دادن با سوزاندن دل تهی­دست و کورکردن کسی که به حلم و بخشش تو
چشم دوخته است، سازگار نیست.

صدقه نَبوَد سوختن درویش را کورکردن چشمِ حلم­اندیش را([۱۴])

علی۷ فرمود: «یا اهل المَعروفِ واحسان لاتمنّوا بإحسانکم فانّ احسانَ والمعروفَ
یُبطِله قُبحُ امتنان([۱۵])؛ ای کسانی که اهل خیر و نیکی هستید، به جهت احسان خود،
بر دیگران منت نگذارید زیرا نیکی و احسان، با زشتی منّت گذاشتن از بین می­رود.»

انفاق به جا و مناسب

هدف از انفاق؛ پرکردن شکاف­ها و حفره­های موجود بین فقر و غنا است و باید این بخش
از دارایی­های جامعه، به مناسب­ترین مسیرها هدایت شود. ایجاد مؤسسات تحقیقاتی،
احداث مدارس و کتابخانه­ها، تأمین هزینه زندگی و تحصیل دانش­پژوهان، کمک به اقتصاد
فعّال و ایجاد فرصت­های شغلی و … می­تواند با انفاق­های شرعی سامان­دهی شود. بذل
و بخشش­های کور و بی­هدف چه بسا آثاری زیان­بارتر از بخل و امساک داشته باشد و موجب
تضییع و اضمحلال ثروت­ها شود. خدای متعال یکی از این موارد نابه­جا را در قرآن ذکر
فرموده است: )ولاتؤتوا لسُّفهاءَ أموالکُم الّتی جَعَلَ الله لَکُم قیاماً(.

چنین بخشش­هایی به منزله ی پاشیدن بذر در زمین شوره­زار و دادن شمشیر به دست راهزن
است.

مال، تخم است و به هر شوره منه تیغ، را در دست هر رهزن مده([۱۶])

ای بسا امساک، کز انفاق به مال حق را جز به امر حق مده([۱۷])

قرار یافتن نیکوکاری در جایگاه مناسب خود، نشان از آن دارد که خدای متعال اموال
بنده­اش را در مسیر خیر سوق داده است. رسول خدا۹ فرمود: «اذا أراد الله بعبد خیراً
جعل صنائِعه ومعروفه عند مستحقی الصنائع([۱۸])؛ عمل خیر؛ نیکو و پسندیده است، اما
مشروط به آن­که در جایگاه مناسب خود باشد.»

گفت شه نیکوست خیر و موقعش لیک چون خیری کنی در موضعش

موضع شه رُخ نهی ویرانی است موضع شه، اسب هم نادانی است ([۱۹])

همچنان که در روایتی از امام علی۷ معیار عدل و ظلم، رعایت جایگاه است. ([۲۰])

بر هم زدن این معادله همچون آب دادن به خار است:

عدل چَه بود؟ آب ده اشجار را ظلم چَه بود؟ آب دادن خار ر

عدل، وضع نعمتی در موضعش نه به هر بیخی که باشد آبکش

ظلم چَه بود؟ وضع در ناموضعی که نباشد جز بلا را منبعی([۲۱])

مولانا در تمثیلی کوتاه، کار­های وارونه مردم نادان را چنین توضیح می­دهد:

آن یکی در وقتِ اِستِنجا بِگُفت که مرا با بوی جنّت دار جُفت!

گفت شخصی، خوب ورد آورده­ای لیک سوراخ دعا گم کرده­ای

این دعا چون ورد بینی بود، چون ورد بینی را تو آوردی به…؟

ای تواضع برده پیش ابلهان وی تکبّر برده تو پیش شَهان([۲۲])

فقیر و غنی، نیازمند یکدیگر

همان طور که فقیر به بخشنده نیاز دارد، بخشنده نیز به فقیر نیازمند است! پس اغنیا
باید به فقرا، به چشم «ولی نعمتان» خود بنگرند که موجب توفیق آنان شده­اند و هرگز
آنان را به دیده حقارت نگاه نکنند.

بانگ می­آید که ای طالب بیا جود محتاج گدایان چون گد

جود می­جوید گدایان و ضِعاف همچو خوبان، کآینه جویند صاف

روی خوبان زآینه زیبا شود روی احسان، از گدا پیدا شود

پس از این فرمود حقّ در والضُّحی بانگ کم زن ای محمد! بر گدا([۲۳])

به همین سبب حضرت حق تعالی در سوره والضُّحی فرموده: ای محمد! بر سر گدا و مسکین
بانگ مزن، یعنی گدایان را از حضورت مران.([۲۴])

امام حسین۷ فرمود: «إعلموا انّ حوائجَ الناس إلیکُم مِن نِعَم الله فلا تمَلّوا
النعمَ فَتَتَحَوَّلُ الی غَیرکم([۲۵])؛ نیازمندی مردم به خود را، برای خودتان
هدیه­ای الهی به حساب آورید و به گونه­ای برخورد نکنید تا این نعمت الهی از شما سلب
شود و در دست دیگران قرار گیرد.»

چون گدا آیینه ی جود است هان دم بود بر روی آیینه زیان([۲۶])

آثار انفاق

توجه به آثار اعمال، از قوی­ترین انگیزه­های آن محسوب می­شود. ترازوی عدل الهی،
لحظه به لحظه در انتظار توزین اعمال آدمیان است. )فَمَن یعمل مثقالَ ذرّهٍ خیراً
یره و من یعمل مثقال ذره شراً یره(

مولوی می­گوید:

ذره­ای گر جهد تو افزون شود در ترازوی خدا موزون بود([۲۷])

رابطه عمل و عکس­العمل همچون رابطه صدا و پژواک آن در کوه است.

این جهان کوه است و فعل ما نِدا سوی ما آید نداها را صدا([۲۸])

این جهان کوه است و گفت و گوی تو از صدا هم باز آید سوی تو([۲۹])

در مثنوی به آثار احسان به طور مستوفی پرداخته شده است که طرح همه ی آن­ها در ای