پاورپوینت کامل مخزن العرفان؛ تفسیری از بانوی معرفت ۴۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مخزن العرفان؛ تفسیری از بانوی معرفت ۴۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مخزن العرفان؛ تفسیری از بانوی معرفت ۴۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مخزن العرفان؛ تفسیری از بانوی معرفت ۴۹ اسلاید در PowerPoint :

۱۰

اشاره

مخزن العرفان یکی از تفاسیر ارزشمند قرآن کریم است که در قرن ۱۴ هجری به دست بانو امین اصفهانی به نگارش درآمده است. در راستای آشنایی با این کتاب، در شماره گذشته به شرح حال مؤلف، شرایط فرهنگی ـ سیاسی زمان ایشان و معرفی اجمالی این تفسیر پرداختیم و در ادامه، به “جستارهای ادبی” که یکی از ویژگی های این تفسیر می باشد، اشاره نمودیم. اینک در ادامه مطالب گذشته، سایر ویژگی های مخزن العرفان را بیان می کنیم.

قسمت دوم

مباحث کلامی و فلسفی

مفسر گرانقدر در لابه لای تفسیر به موضوعات کلامی مانند جبر و تفویض، عصمت انبیا، رؤیت خدا و… توجه داشته است؛ به عنوان نمونه ذیل آیه ۲۶ سوره بقره بحثی درباره جبر و تفویض دارد که در آن با توجه به دلایل نقلی و عقلی، ابتدا به رد نظرات معتزله و اشاعره در این باره می پردازد و سپس نظر امامیه را اثبات می کند.[۱]

همچنین ذیل آیه ( وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشّجَرَه )، [۲] در رد نظر کسانی که منکر عصمت انبیا هستند می نویسد: قول حق و صحیح که مطابق براهین عقلی و نقلی و نیز مطابق با مذهب جعفری است، این است که نهی در آیه، نهی تحریمی نیست؛ بلکه نهی تنزیهی است؛ یعنی برای آدم(ع) و حوا(س) تناول از آن درخت حرام نبود، بلکه بهتر و اولی به حال آن ها این بود که از آن درخت نخورند؛ زیرا خوردن از آن، سبب هبوط آن ها گردید و شاید به همین سبب آن ها را نهی نمود؛ مثل اینکه می گویند: در راه منشین صدمه می خوری که به این معنا، نهی ارشادی است و تحریمی نیست.[۳] در ادامه مؤلف به بیان فلسفه عصمت انبیا می پردازد.[۴]

همچنین نگارنده در موارد متعددی از نظرات فلاسفه مانند صدرالمتألهین شیرازی و ابوعلی سینا بهره برده است.[۵] استفاده نگارنده از مباحث کلامی و تفسیری به گونه ای است که از تسلط ایشان بر این گونه مباحث حکایت دارد.[۶]

احکام فقهی

هر چند که تفسیر مخزن العرفان را نمی توان جزء تفاسیر فقهی به حساب آورد، با این حال نگارنده ذیل آیات الاحکام، به بیان مباحث فقهی پرداخته و به نقد نظرات غیر امامیه می نشیند. به عنوان نمونه ذیل آیه ۱۵۸ سوره بقره پس از نقل نظرات اهل سنت و فتاوای آن ها درباره سعی بین صفا و مروه، به بیان نظر امامیه در این باره می پردازد و می نویسد: “سعی بین صفا و مروه رکنی از ارکان حج است و هر کس که انجام ندهد، حج وی صحیح نیست”.[۷]

گاه مفسر برای رفع شبهات به بیان فلسفه احکام می پردازد. برای مثال در پاسخ به شبهات مسیحیان درباره جهاد، حکمت و فلسفه حکم جهاد در اسلام را بیان می کند.[۸]

مباحث اخلاقی و تربیتی

یکی از ویژگی های برجسته تفسیر مخزن العرفان، توجه به مسائل اخلاقی و تربیتی است. مفسر گرانقدر چون ناصحی مشفق سعی می کند خواننده را به مدد آیات قرآن از ورطه هلاک بیرون کشیده و راه را از چاه به او بنمایاند. به عنوان مثال ذیل آیه ( فَلا تَجْعَلُوا لِلّهِ أنْدادًا وَ أنْتُمْ تَعْلَمُونَ ) [۹] در انتهای تفسیر آیه می نویسد: “ای انسان “ظلوماً جهولا”موقعیت و مقام خود را بشناس و قدمی پیش رو و با جان و دل به سوی مبدأ هستی مواجه شو و ببین چه عالم جان فزایی می بینی

اگر ببینی و دست از ترنج بشناسی روا بود که ملامت کنی زلیخا را

آن وقت خواهی فهمید که تمامی ممکنات نسبت به او مثل سرابی بیش نیستند که “یحسبه الظمآن ما” چه جای اینکه ضدّ یا ند یا مثل او باشند.

آری، هر چشمی تاب دیدن آفتاب جهان تاب و اشعه نور وجود حقیقی را ندارد.

چشم دل باز کن که جان بینی آنچه نادیدنی است آن بینی

دل از غیر بکن و دست نیازمندی به در خانه بی نیاز دراز کن و اظهار ذلت و عبودیت و شکستگی بنما، دست حاجت چه بری نزد خداوندی بَر که رحیم است و کریم است و غفور است و ودود که شاید از راه فضل و کرم از طریق تقوی برای تو راهی باز نماید و تو را مجذوب گرداند. آن وقت در مقام امن و دامان بیاسایی، ( إِنّ الْمُتّقینَ فی مَقامٍ أمینٍ ) [۱۰]”.[۱۱]

بدین ترتیب مفسّر گرانقدر سعی می کند در حد امکان از آیات قرآن نتایج اخلاقی و تربیتی بگیرد.

لطایف عرفانی

از آنجا که بانو امین از عرفای بزرگ شیعی است، به تناسب ذیل برخی آیات به اشارات عرفانی نیز می پردازد و گاه نظرات عرفا را ذکر می کند. به عنوان نمونه ذیل آیه ۱۵۸ سوره بقره می نویسد: “اهل معرفت گفته اند سرّ اینکه اهل حاج باید هفت مرتبه در صفا و مروه مرور کنند، مانند سائل و فقیری می ماند که می خواهد به بارگاه سلطان وارد گردد، باید به دور دولت سرای وی بگردد تا وقتی که دستور ورود برسد، این است کسی که می خواهد در خانه سلطان السلاطین نیز وارد گردد، باید اول در صفا و مروه بگردد، پس از آن وارد خانه خدا شود”.[۱۲]

نکته حائز اهمیت در این تفسیر آن است که با اینکه مفسر گرانقدر از عارفان واقعی است، با این حال در تفسیر آیات، معانی باطنی آیات را با معانی ظاهری خلط ننموده و آن را به صورت مجزا آورده است. بر این اساس نمی توان این اثر را صرفاً تفسیری عرفانی نامید، هر چند که رنگ عرفانی، فلسفی و تربیتی آن پر رنگ است؛ اما با این حال شاید بتوان به دلیل گستردگی و تنوع مطالب در این تفسیر، آن را جزء تفاسیر جامع دانست.

نکات علوم قرآنی

مفسر گرانقدر به تناسب در لابه لای تفسیر، از نکات علوم قرآنی نیز بهره گرفته است که به مواردی از آن ها اشاره می کنیم.

۱. شأن نزول

مؤلف در آغاز تفسیر برخی از آیات، شأن نزول آن را بیان می کند، به عنوان نمونه ذیل آیات ۱۴، ۱۵ و۱۶ سوره بقره می نویسد: “گویند شأن نزول آیه این است که عبدالله بن ابی و متابعانش، علی(ع) و جماعتی از مؤمنین را ملاقات نمودند و اظهار دوستی و مودت نسبت به آن ها نمودند. حضرت امیر(ع) فرمود: دست از نفاق و دورویی بردارید. گفتند: چگونه نسبت نفاق به ما می دهید، در صورتی که ما مثل شما ایمان آورده ایم؟ این بود که خداوند خبر می دهد به مؤمنین که این ها دروغ می گویند و ایمان نیاورده اند”.[۱۳]

گاه نیز چندین شأن نزول را در تفسیر آیه ذکر می کند.[۱۴]

۲. تحریف ناپذیری

بانو امین ذیل آیه ( إِنّا نَحْنُ نَزّلْنَا الذِّکرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ ) [۱۵] می نویسد: “مقصود از ذکر، قرآن است و در اینجا حق تعالی برای اطمینان دل رسولش خبر می دهد و او را مطمئن می گرداند که ما قرآن را از سماء قدرت نازل گردانیدیم و خود حافظ و نگهبان آن می باشیم و آن را از تحریف و تغییر دادن دست اجانب حفظ می گردانیم”.

در ادامه می نویسد: “از آیه شریفه دو چیز ظاهر می شود: یکی آنکه قرآنی که فعلاً در دست ماست، همان قرآنی است که بر محمد(ص) فرود آمده؛ بدون اینکه کلمه ای در آن کم یا زیاد شده باشد. در جهت عدم زیادت آن اجماع جود دارد، اما در جهت کم شدن آن برخی از علما گفته اند آیاتی را که در شأن حضرت علی(ع) و باقی ائمه: بود، حذف کردند. اما این نظر ظاهراً درست نیست؛ زیرا کم کردن برخی از آیات منافی با حفظ قرآن است که خداوند به رسولش وعده داد که ما قرآن را، یعنی مجموع قرآن را حفظ می کنیم که دست اجانب به دامن قرآن نرسد و از تحریف و کم و زیاد محفوظ ماند. به علاوه اگر کم کردن ممکن باشد، زیاد کردن آن نیز ممکن است و وقتی چنین باشد، قرآن از اعجاز ساقط می شود و دیگر اعتمادی به باقی مانده آن نیست.

نکته دوم اینکه این آیه را می توان یکی از معجزات قرآن به شمار آورد؛ زیرا امروز ۱۴۰۰ سال از عمر قرآن می گذرد. با این همه دشمنان اسلام که در مقام خاموش نمودن چراغ هدایتند، اگر می توانستند لطمه ای به قرآن وارد می نمودند و مراد آنان به مرتبه عمل می رسید و اسلام منحل می گردید؛ زیرا قوام دین اسلام به قرآن است، در صورتی که در بین تمامی فرقه های مسلمان قرآن بدون کلمه ای کم یا زیاد محفوظ مانده و این نیست، مگر حفظ الهی که آن را محفوظ گردانید”. [۱۶] همچنین مفسر در ذیل آیه ۴۲ سوره فصلت نیز به حفظ قرآن از هر گونه باطلی اشاره می کند.[۱۷