پاورپوینت کامل جلوه های بلاغی در کلام الهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جلوه های بلاغی در کلام الهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جلوه های بلاغی در کلام الهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل جلوه های بلاغی در کلام الهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint :

۱۳

قسمت دوم و پایانی

کلامی تأثیرگذار است که علاوه بر درستی و استدلال صحیح، با قواعد زیبانویسی آراسته شده باشد. سه فن معانی، بیان و بدیع با توجه به جایگاه ارکان جمله، از قواعدی برخوردار هستند که رعایت آن ها، به زیبایی کلام و تأثیر بیشتر آن بر مخاطب می انجامد.

علم معانی از جمله این علوم است که از حالت ها و اسلوب های گوناگون کلام به منظور هماهنگی با اقتضای حال بحث می کند. در همین راستا در شماره پیشین به اینکه کلام در علم معانی به دو نوع خبری و انشایی تقسیم گردیده، پرداخته شد و همچنین تفاوت جمله خبری و انشایی و اهداف جمله خبری مورد بررسی قرار گرفت.

گفتار خبری در قرآن کریم

اقسام خبر

کلام خبری، متناسب با آشنایی و سابقه ذهنی شنونده با محتوای آن، سه نوع است:

۱. ابتدایی

گاهی گوینده خبر را برای کسی مطرح می کند که هیچ گونه آشنایی قبلی نسبت به مطلب ندارد و ذهنش از خبر خالی است. روشن است این خبر، ساده و بدون تأکید بیان می شود؛ زیرا شنونده مضمون خبر را انکار نکرده و بدون تردید آن را می پذیرد[۱]؛ مانند: (وَ جاءَ رَجُلٌ مِنْ أقْصَی الْمَدینَه یسْعی قالَ یا مُوسی)[۲]. این آیه شریفه در رابطه با حضرت موسی(ع) خبر می دهد و چون شنوندگان نسبت به خبر بی اطلاع و «خالی الذهن» هستند، آیه بدون تأکید و به صورت «خبر ابتدایی» بیان شده است و مانند:

از پای تا سرت، همه نور خدا شود در راه ذوالجلال، چو بی پا و سر شوی

این شعر نیز به صورت خبر و بدون تأکید بیان شده؛ زیرا مضمون خبر مورد تردید یا انکار مخاطب نبوده و شنونده نسبت به آن سابقه ذهنی ندارد؛ همچنین مانند:

تا که نبینی جمال، عشق نگیرد کمال تا شنوی حسب حال، نیک بباید شنید

۲. طلبی (خواستاری)

در این گونه شنونده تا حدودی از مفاد خبر آگاه است، ولی در مورد پذیرش آن تردید دارد؛ به همین جهت گوینده کلام، خبر را همراه با یک تأکید مطرح می کند تا تردید مخاطب برطرف گردد[۳]؛ مانند (قَدْ یعْلَمُ اللّهُ الْمُعَوِّقینَ مِنْکمْ وَ الْقائِلینَ ِلإِخْوانِهِمْ هَلُمّ إِلَینا وَ لا یأتُونَ الْبَأْسَ إِلاّ قَلیلاً)[۴]؛ «خداوند کسانی که مردم را از جنگ باز می داشتند و کسانی را که به برادران خود می گفتند: به سوی ما بیایید (و خود را از معرکه بیرون کشید) به خوبی می شناسد و آن ها (مردمی ضعیفند و) جز اندکی پیکار نمی کنند».

حرف «قد» در آیه شریفه برای تأکید بر شناخته شده بودن این افراد نزد خداست، افرادی که دیگران را از جنگ باز می دارند؛ زیرا منافقان (که مخاطبان این آیه هستند) نسبت به لازمه خبر، یعنی آگاهی خداوند و پیامبر(ص) از اسرارشان تردید داشتند و گمان می کردند خداوند از اسرار نهفته در دل هایشان آگاه نیست و همین شک و تردید آن ها موجب تأکید آیه با یک مؤکد، یعنی حرف تحقیق «قد» شده است.[۵]

۳. انکاری

هدف گوینده از بیان این نوع خبر، وادار کردن شنونده منکر و ستیزه جو به قبول مطلب است. این گونه جمله ها با چند تأکید و اغلب با سوگند همراه است؛ مانند:

اگرچه خرمن عمرم غم تو داد به باد به خاک پای عزیزت که عهد نشکستم

در این نوع خبر، میزان تأکید کلام متناسب با مقدار انکار مخاطب افزایش می یابد؛ مانند داستان فرستادگان حضرت عیسی(ع) که برای گسترش توحید وارد انطاکیه شدند. اهالی سرزمین انطاکیه آن ها را به عنوان رسول نمی پذیرفتند. فرستادگان در مقابل ناباوری مردم گفتند: (إنّا إِلَیکمْ مُرْسَلُونَ).[۶]

فرستادگان برای دومین بار با انکار مخاطبان مواجه شدند و از مردم چنین شنیدند: (ما أنْتُمْ إِلاّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أنْزَلَ الرّحْمنُ مِنْ شَی ءٍ إِنْ أنْتُمْ إِلاّ تَکذِبُونَ)[۷]؛ فرستادگان در برخورد با انکار بعدی گفتند: (رَبّنا یعْلَمُ إِنّا إِلَیکمْ لَمُرْسَلُونَ)[۸]؛ «آن گاه که دو نفر به سوی آن ها فرستادیم؛ پس آن ها را تکذیب کردند و ما (آن ها را) با فرستاده سومی تقویت نمودیم، پس همگی گفتند: ما به سوی شما فرستاده شده ایم. (مردمان شهر) گفتند: شما جز بشری مانند ما نیستید و خدای رحمان چیزی نازل نکرده، شما نیستید جز اینکه دروغ می پردازید. (رسولان) گفتند: پروردگار ما می داند که ما به سوی شما فرستاده شده ایم».

در خبر اول دو مؤکد (جمله اسمیه و إنّ) به کار رفته است، ولی در بیان دوم از چند مؤکد (قسم، ربّنا یعلم، إنّ، جمله اسمیه ولام تأکید) استفاده شده است که نشان دهنده میزان تأکید کلام، متناسب با مقدار انکار مخاطبان می باشد. به چنین اخباری که برای رفع انکار مخاطب با چند مؤکد همراه می شوند، خبر انکاری می گویند. [۹]

نمونه ای دیگر از این نوع بیان خبر را می توان در این آیه شریفه دید: (إِنّ هذا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقّ) [۱۰]؛ «بی تردید همین است داستانِ حقِ (حضرت مسیح(ع)» که پس از شرح ماجرای عروج حضرت عیسی(ع)، با چند تأکید می فرماید: البته این داستان حق است و سخنان مسیحیان مبنی بر کشته شدن حضرت عیسی(ع) به دست یهودیان صحیح نیست. ملاحظه می شود که انکار مسیحیان موجب تأکید خبر با چند مؤکد (إنّ، لام ابتدا و ضمیر فصل) در آیه شده است.[۱۱]

باید توجه داشت که در هر زبانی، الفاظِ تأکید خاصی برای تبدیل خبر ابتدایی به طلبی یا انکاری به کار می رود؛ برای مثال در زبان فارسی از کلمات «همانا»، «به راستی»، «به درستی که»، «البته»، «همان»، «قسم»، «تکرار کلمات» و… استفاده می شود؛ مانند:

این سرایی است که البته خلل خواهد یافت خُنک آن قوم که در بند سرای دگرند

و

هان ای دل عبرت بین از دیده نظر کن هان ایـوان مـدائـن را آیـینه عــبرت دان[۱۲]

یا مانند:

همانا که در فارس انشای من چو قدر عمیق است اندر یمن

در زبان عربی نیز الفاظ خاصی برای تأکید کلام وجود دارد؛ مانند: «إنّ»، «لام ابتدا»، «ضمیر فصل»، «امّا شرطیه»، «قد تحقیقیه»، «قسم» و حروف تنبیه مانند: «ألا» و «أما»، «حروف زائد» و…[۱۳] که در آیات قرآن، بسیار زیاد به کار رفته اند؛ مانند: (إنَّ وَعَدالله حق)[۱۴]؛ «به یقین وعده خدا (به بعث و جزا) حق است».

(فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النّجُومِ… إِنّهُ لَقُرْآنٌ کریمٌ)[۱۵]؛ «پس سوگند به جایگاه ستارگان.. که به یقین این قرآنی کریم است».

(وَ أمّا الّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ فَیوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ)[۱۶]؛ «و اما کسانی که ایمان آوردند و عمل های شایسته کردند، (خداوند) پاداش آن ها را به نحو کامل می دهد».

شیوه بیان خبر

متکلم بلیغ باید کلام خود را مطابق با شرایط و مقتضای حال مطرح نماید که برای این کار نیز وضعیت و شرایط ظاهری شنونده را در نظر گرفته، کلام خود را مطابق آن بیان می کند؛ ولی گاهی احساس می کند لازم است برخلاف ظاهر حال شنونده سخن بگوید، تا از این طریق معنای بالاتری را به شنونده کلامش بفهماند؛ معنایی که پشت پرده ظاهر الفاظ مخفی شده است. بنابراین القای کلام به دو شیوه امکان پذیر می باشد:

۱. براساس ظاهر حال

اگر گوینده برای مخاطبی که خالی الذهن به نظر می رسد، از خبر ابتدایی و برای شنونده مردّد، از خبر طلبی استفاده کند و به مخاطب منکر، خبر انکاری ارائه دهد؛ کلام خویش را براساس ظاهر حال وی بیان کرده است و همان طور که گذشت، کلام خبری اغلب به همین صورت مطرح می گردد. شاهد این مطلب نیز مثال هایی است که در قسمت اقسام خبر گذشت.

۲. خلاف مقتضای ظاهر

گفته شد در مواردی گوینده، سخن خویش را برخلاف وضعیت ظاهری شنونده بیان می کند تا معنای برتری را به وی تفهیم کند؛ برای مثال فرد خالی الذهن را منکرِ محتوای خبر فرض و کلام خویش را با چند تأکید مطرح می کند یا بر عکس فرد منکر را خالی الذهن فرض کرده، خبر خویش را بدون هیچ تأکیدی بیان می کند. این کار به روش های مختلفی امکان پذیر است که برخی از آن ها عبارتند از:

الف) جاهل فرض کردنِ عالم (عالم را به منزله جاهل گرفتن)

وقتی رفتار فرد عالم مطابق با اقتضای علمش نباشد، متکلم وی را به منزله جاهل فرض می کند و بار دیگر مطلب را به او خبر می دهد؛ مثل اینکه به فردِ آگاه از وجوب نماز که نماز نمی خواند، گفته شود: «الصلاه واجبه» و این گونه او را سرزنش می کنند که چرا مطابق علم و آگاهی خویش عمل نکرده است.[۱۷]

ب) منکر فرض کردن غیر منکر

گاهی نشانه هایی از انکار