پاورپوینت کامل گذری بر قدرت یابی علویان در سوریه ۹۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل گذری بر قدرت یابی علویان در سوریه ۹۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل گذری بر قدرت یابی علویان در سوریه ۹۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل گذری بر قدرت یابی علویان در سوریه ۹۸ اسلاید در PowerPoint :

۸۲

اشاره

«دین» از جمله موضوعاتی است که همواره در معرض برداشت ها و تلقی های متعدد و گاه متعارض واقع شده و بدین روی، دچار انشعابات و واگرایی های بی شماری گردیده است. جهل و نادانی، خرافات، سنت ها، تعصبات، اغراض شخصی، دوستی ها و دشمنی ها می تواند به نوعی در برداشت ها و انشعابات دینی دخیل بوده، راه تشخیص درست را مسدود کند و جویندگان حقیقت را در ورطه شک و تردید قرار دهد. «شیعه» نیز به عنوان یکی از مذاهب بزرگ دین اسلام، دچار انشعابات متعددی شده، به گونه ای که گاه عالمان علوم دینی، ف‍رق منشعب از مذهب شیعه را تا مرز ۷۲ فرقه نیز برشمرده اند. «علویه»، از جمله فرقه های انشعاب یافته از مذهب شیعی با گرایش های غالیانه است که پیروان آن امروزه در منطقه خاورمیانه، به طور پراکنده ساکن هستند. سوریه از کشورهایی است که دارای جمعیت قابل توجهی از علویان است. پیروان این فرقه در سوریه، طی بیش از هزار سال توانسته اند موجودیت خود را علی رغم جزر و مدهای تاریخی زیاد حفظ کنند و در حال حاضر بیش از چهار دهه است که بر آن حکومت می کنند.

تحقیق درباره پیدایش، تحولات و عقاید این شاخه از تشیع، به دو دلیل ضرورت دارد: یکی به دلیل وجود اظهارنظرهای گسترده و ضد و نقیضی که درباره عقاید و باورهای این فرقه به ثبت رسیده، و دیگری به سبب قدرت و نفوذی است که آنان امروزه، به ویژه در جامعه سوریه، به دست آورده و حکومت را در اختیار دارند.[۱]

اعتقادات و باورهای مذهبی علویان سوریه (گذشته و حال)

تعالیم و باورهای علویان در گذشته را می توان التقاطی از عناصر مذهب شیعه، دین مسیحیت و آیین های موجود در ایران پیش از اسلام دانست. شکل عبادت نزد آنان به صورت «سماع» و خواندن دعاهای خاص بود. سماع که در حقیقت، نوعی رقص دایره وار به جای مانده از ادوار بسیار کهن است. دعاهای آنان شامل ترانه ها و اشعار ویژه در مدح حضرت علی(ع) و طلب مدد از ایشان، موسوم به «گلبانگ» بود که همراه موسیقی از سوی ذاکران خوانده می شد.

علویان معاصر، این ادعا را که اعتقادات آنان برگرفته از اعتقادات نصیریه است باور ندارند و تأکید دارند که این قبیل اتهامات ساخته و پرداخته دشمنان ایشان است. آنان خود را از جمله شیعیان دوازده امامی دانسته، و محمدبن نصیر را تنها باب امام یازدهم قلمداد می کنند. از این رو، گروهی از شیوخ و رجال مذهبی علوی در سال ۱۹۳۶، اعلامیه ای منتشر کردند و بدان وسیله، علویان را در شمار مسلمانان معرفی نمودند. به استدلال آنان، علویان به اصول پنج گانه دین مبین اسلام (توحید، معاد، نبوت، عدل و امامت) معتقد هستند. در این اعلامیه مفصل، که در آن به نفوذ استعمار فرانسه در سوریه و دخالت در مسایل سیاسی ـ مذهبی آن جامعه اشاره شده بود، علمای علوی تأکید کردند که آنچه علیه آنان انتشار یافته و عقاید غلط و باطلی که بدان ها نسبت داده شده، کار استعمار و یهود است. در این اعلامیه آمده بود:

۱. هر فرد علوی، مسلمان است؛ شهادتین را گفته و به آن ایمان دارد و ارکان دین اسلام را بر پای می دارد.

۲. هر فرد علوی که به اسلام اقرار نکند و یا منکر اصول دین باشد، از صف علویان و نیز جامعه مسلمانان خارج است.

۳. علویان مسلمان و شیعه مذهب هستند، پیروان و یاران علی(ع) می باشند، کتاب آسمانی آنان قرآن کریم و مذهبشان مذهب امام صادق(ع) است.

همچنین آنان طی همایشی در قارداها و جبلا، عرض حالی به وزارت کشور تقدیم و تأکید کردند: «همچنان که کاتولیک ها، پروتستان ها و ارتدکس ها همگی مسیحی هستند، علویان نیز در کنار اهل سنت، مسلمان می باشند». در همین زمینه، نویسندگان و اندیشمندان علوی نیز کتب بسیاری را تحریر کرده، در راه اعاده حیثیت فرقه خویش و زدودن اتهامات و باورهای انحرافی از آن، کوشیدند؛ چنان که شیخ علی عزیز ابراهیم، که کتاب های متعددی در خصوص علویان نوشته و با اندیشمندان شیعی همچون آیت الله سیدمحسن حکیم، امام موسی صدر و شیخ محمد مهدی شمس الدین مراوده داشته، در مقدمه کتاب «العلویون فی دایره الضوء» مدعی شده است که خوانندگان با مطالعه این کتاب، با دلیل و برهان، حقایق ذیل را درخواهند یافت:

۱. علویان، مسلمانان شیعه و موحد هستند و خداوند را از هر شباهتی با مخلوقات منزه می دانند.

۲. آنان به نبوت سید پیامبران، حضرت محمد(ص) و امامت امامان دوازده گانه از اهل بیت طاهر پیامبر(ع) اعتراف دارند.

۳. اهل بیت(ع)، فرع حقیقت محمدیه و انسان هایی ویژه و معصوم هستند.

۴. آنان جز به اسلام به عنوان دین، عرب بودن به عنوان نَسَب، به تشیع به عنوان مذهب، هیچ چیز دیگری را به عنوان بدیل نمی پذیرند.

۵. بیشتر علویان حلول و تناسخ را باور ندارند و صوفیان آنان هم قایل به تجلی (و نه حلول و تناسخ) هستند.

۶. خیر قضا و قدر از ناحیه خداوند است و شر آن از ناحیه نفوس. آنان نه جبر را می پذیرند و نه تفویض را.

۷. آنان طریقت هایی همچون صوفیه، خنبلاتیه و خصیبیه را قبول ندارند.

۸. علت غلوی که بر آنان عارض شده، عزلت و گوشه نشینی و محرومیت و جهل آنان بوده است.

۹. نام حقیقی اینان «علویه» است و عنوان «نصیریه» از ناحیه دشمنان به آن ها اطلاق گردیده است.

همچنین شهید محمدباقر حکیم(ره)، علویان سوریه را کسانی معرفی می کند که غالباً امامان دوازده گانه شیعیان، از جمله حضرت مهدی(عج) و نیز غیبت صغری و کبرای ایشان را باور دارند، اگرچه در خصوص ائمه اطهار(ع) اعتقاداتی خاص دارند که غلوآمیز به نظر می رسد. از دیدگاه این عالم فقید، این زیاده روی ها در حق ائمه اطهار(ع) از جانب علویان، می تواند ناشی از جهل و نادانی آنان به دلیل دورماندنشان از مراکز فرهنگی و تمدنی باشد که طی قرن ها بر آنان تحمیل شده است.

با این حال، امروزه علویان در تلاش برای پیوستن به سیر کلی مذهب شیعه دوازده امامی و از خلال یک جنبش عظیم و فراگیر، به ساختن مساجد و نیز برگزاری شعائری همچون حج و اقامه نماز جماعت روی آورده اند، در حالی که در گذشته به این فرایض توجهی نداشتند. چنین به نظر می رسد که این نهضت اصلاح گرایانه از اوایل دهه ۵۰ میلادی شروع شده است؛ یعنی زمانی که آیت الله سیدمحسن حکیم کوشید تا با تحریک و تهییج احساسات مذهبی در مناطقی که این فرقه بیشتر در آن سکونت دارند، پیروان آن را هدایت کند و به پیکره بزرگ تر مذهب شیعه دوازده امامی پیوند دهد.

علویان و حاکمیت امپراتوری عثمانی

هنگام تسلط عثمانی ها بر سوریه، فقهای اهل سنت، علویان را نامسلمان خوانده، با آنان طبق اصول فقه ابوحنیفه رفتار می کردند، به گونه ای که ابن تیمیه، عالم اهل سنت، در قرن ۱۴ میلادی فتوایی صادر کرد و بر اساس آن، علویان را بدعت گذار و کافر اعلام کرد. به دنبال فتوای وی، سپاه عظیمی بر سر مردم جبل خسروان در سوریه گسیل گردید و علویان مورد حمله و تهاجم واقع شدند. ستم ها و بدرفتاری های اهل سنت نسبت به علویان، موجب شد تا این اقلیت مذهبی، که از سال ها پیش به کوهستان های شمال غربی سوریه پناهنده شده بودند، همچنان در سکونت گاه های خویش باقی بمانند و باورها و آیین هایشان را از چشم بدخواهان مخفی نگاه دارند.

این اقلیت نه تنها در زمینه های مذهبی مورد جور و ستم واقع شده، بلکه همچنین نژادی به شمار آمد که مستحق هیچ گونه لطف و ترحم و حمایتی نیست. آنان به اسارت برده و فروخته می شدند. حتی در خلال آخرین سال های حاکمیت عثمانی، شرایط اقتصادی آنان به شدت زوال یافت، تا جایی که غالباً دختران خود را به شهرنشینان و بیشتر به خاندان های مسلمان سنی مذهب می فروختند.

علویان در سال های تحت حمایت دولت فرانسه

متعاقب توافق های سایکس پیکو و افول امپراطوری عثمانی و به صحنه آمدن قدرت قیمومیتی فرانسه در سال ۱۹۲۰، اوضاع علویان تغییر کرد؛ از یک سو، فرانسه در مقام یک قدرت قیمومیت طلب پس از جنگ جهانی اول، از ماهیت چند مذهبی سوریه، به نفع خویش بهره برداری کرد، و از سوی دیگر، علویان نیز اگرچه با حضور فرانسه در سوریه چندان موافق نبودند، اما این حضور موجب آزاد شدن آنان از بسیاری محرومیت های اجتماعی و انزوای سیاسی شد. علویان سوریه، که عمدتاً جزو اقشار استثمار شده و مظلوم جامعه بودند، هرگز نتوانستند بر مبنای ناسیونالیسم عربی یا جریان های فراگیر دیگر با برادران سنی خود، پیوند برقرار سازند و همواره همبستگی فرقه ای آن ها بر سایر احساساتشان غلبه داشته است. همین عامل در آغاز قیمومیت فرانسه، سبب نوعی همکاری بین آنان با دستگاه های اداری فرانسوی شد. فرانسه نیز همواره در پی تقویت اقلیت ها بود تا از پیدایش احساسات ناسیونالیستی جلوگیری کند. بدین سان، حاکم فرانسوی سوریه، ژنرال گورو، در سال ۱۹۲۰ به علویان جبال انصاریه خودمختاری و در سال ۱۹۲۲ به آن ها استقلال کامل داد که تا سال ۱۹۲۴ ادامه یافت. این اقدام نقطه عطفی بود که وضعیت علویان را نسبت به گذشته تغییر داد، هرچند این استقلال در چارچوب اشغال خارجیان و تحت حمایت دولت فرانسه صورت گرفت.

به طور کلی، دوران حضور فرانسویان در سوریه، برای جمعیت های علوی مذهب محصور شده در ارتفاعات ـ که در مواجهه بی وقفه با جمعیت اهل سنت، دروزی ها و حتی اسماعیلیان به سر می بردند ـ سرآغاز استخلاص سرزمینی و سیاسی تلقی می شد؛ استخلاصی که زمینه آن را پیشرفت های اقتصادی فراهم کرده بود. این تحول اقتصادی موجب شد تا دهقانان علوی از کوه ها به سوی دشت ها سرازیر شده، به تدریج شهرنشین شوند. حضور در ارتش، دستگاه های امنیتی و حزب بعث از دیگر فرصت ها و موفقیت هایی بود که علویان توانستند در سایه حمایت دولت فرانسه به آن دست یابند و بدین سان، برای تصرف قدرت و سلطه بر حکومت، خود را آماده سازند.

علویان در مسند قدرت

فرقه مذهبی علویه، به عنوان شاخه ای از مذهب شیعی اسلام، قریب ۱۱ درصد از کل جمیعت سوریه را در بر می گیرد. این فرقه، که در گذشته از لحاظ اقتصادی و اجتماعی، گروهی ستم دیده و محروم در سوریه بود، به سرعت درجات نظامی را در ارتش این کشور پیمود و با حضور در حزب بعث توانست در پایان دهه ۱۹۶۰ بر حیات سیاسی این کشور مسلط گردد. ترجمان این سیاست، ژنرال حافظ اسد بود که طی کودتایی در سال ۱۹۷۰، دیگر مدعیان قدرت را کنار زد و سرانجام، در سال ۱۹۷۱ موفق شد پست ریاست جمهوری را، که تا آن زمان صرفاً در دست سنی مذهبان بود، از آن خود کند. گرچه حافظ اسد در سال های نخستین حکومتش، بر دیگر اقلیت های مذهبی همچون دروزیان و مسیحیان ارتدوکس و یا برخی اقلیت های قومی همچون کردها نیز تکیه داشت، با این حال و به طور کلی در زمان وی، علویان بر حکومت سیطره یافتند. این واقعه، یعنی حضور علویان در ابتدای دهه ۱۹۷۰ در مسند قدرت، حیرت بسیاری از سیاستمداران و تحلیل گران دینی و سیاسی را برانگیخته است. دنیل پیپس در ۱۹۹۰ در این باره نوشت: «حکومت یک علوی در سوریه، چنان بی سابقه و تکان دهنده است که گویی یک فرد گمنام و بی اصالت در هندوستان، مهاراجه شده و یا یک یهودی در روسیه تزار گردیده است»!

در حقیقت، آنچه در گذشته موجب ناامنی و هرج و مرج سوریه می شد، فرقه گرایی و چند دستگی میان نیروهای مسلحی بود که با دست به دست کردن مداوم قدرت، بر بی ثباتی ها و بی نظمی ها دامن می زدند. این وضعیت پس از آنکه حافظ اسد قدرت را به طور مطلق به دست گرفت و بر ارتش و نیروهای امنیتی مسلط شد، تغییر یافت. او حامیان وفادار خویش را به ویژه از میان علویان، در مناصب و پست های کلیدی و حساسی همچون فرماندهی ارتش و نیز سازمان اطلاعات گماشت و سازمان نظامی تازه ای ایجاد کرد که توانست برای حفظ و تحکیم قدرتش، بر آن تکیه کند.

برای تاریخ جدید شیعه، این پدیده، کاملاً استثنایی است و آن را نمی توان با گرایش های ایران به تشیع در زمان حاکمیت صفویان در قرن دهم میلادی، مقایسه کرد. در حقیقت، علویان هرگز در پی آن نبوده اند که تمام جامعه سوریه را به کیش خود درآورند و تنها به رهبری و حاکمیت بر آن بسنده کرده اند. با وجود این، اگرچه حافظ اسد به دنبال علوی کردن جامعه نبوده، در زمینه حکومت خود، مطلقاً علوی عمل کرده و اقلیت های دیگر را در آن مشارکت نداده است. این وضعیت موجب گردید تا حکومت حافظ اسد از همان آغاز، حمایت بخش بزرگی از جمعیت، به ویژه اهل سنت را، که احساس کنارزدگی از حکومت می کردند، از دست بدهد. اما آنچه حافظ اسد و جانشینش بشار اسد را نگران ساخت، اوج گیری افراط گرایی اسلامی از سوی مسلمانان اهل سنت است.

اهمیت راهبردی سوریه در مناسبات منطقه ای و بین المللی

جمهوری عربی سوریه با مساحتی قریب به ۱۸۰/۱۸۵ کیلومتر مربع، هشتاد و هفتمین کشور جهان از نظر وسعت محسوب می شود. این کشور در منطقه آسیای غربی و در نقطه اتصال سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا و حد فاصل اروپای غربی و خاورمیانه نفت خیز قرار دارد که همین امر در طول تاریخ، جایگاهی راهبردی به این کشور بخشیده است. از سوی دیگر، واقع بودن بر کناره شرقی دریای مدیترانه و برخورداری از ۱۸۶ کیلومتر ساحل و همسایگی با فلسطین اشغالی، لبنان، ترکیه و عراق، به وضوح اهمیت ژئوپلتیکی و نقش راهبردی این کشور را در مناسبات منطقه ای و بین المللی نمایان می سازد. به دلیل همین اهمیت و نقش راهبردی، بسیاری از کارشناسان روابط بین المللی، سوریه را «بزرگ ترین کشور کوچک جهان» لقب داده اند. این کشور می تواند از طریق بنادر بانیاس و طرسوس در ساحل مدیترانه، مسیر بسیار مهمی برای صادرات نفت و گاز عراق و ایران به اروپا باشد. مسیر سوریه، وابستگی عراق و ایران را برای صادرات انرژی به خلیج فارس، کانال سوئز و حتی ترکیه تقلیل می دهد. این موقعیت، باعث برانگیخته شدن حس رقابت ژئوپلیتیکی ترکیه با سوریه گشته است.

موقعیت سوریه در خاورمیانه نیز قابل تأمل است. در میان کشورهای عربی خاورمیانه، اکنون تنها سوریه است که سکاندار مبارزه با توسعه طلبی رژیم اشغالگر قدس است. حمایت از مقاومت اسلامی لبنان و فلسطین در جنگ های ۳۳ روزه و ۲۲ روزه و مخالفت با روند سازش و به رسمیت شناسی رژیم صهیونیستی، دلایلی بر صدق این مدعاست. در حال حاضر، تمام منابع اسراییلی بر خطر سوریه تأکید دارند و آن را از لحاظ سیاسی و نظامی به عنوان خطری بر ضد منافع اسراییل و اهداف آن در منطقه قلمداد می کنند. این اظهار نظرها، به ویژه پس از حضور نظامی سوریه در لبنان، از شدت بیشتری برخوردار شده است. کوشش های مستمر شوروی (سابق) در جهت تقویت بنیه نظامی سوریه سبب شد تا وضعیت ارتش سوریه از لحاظ کمی و کیفی در بین دیگر نیروهای نظامی عرب همجوار با اسراییل، در مرتبه نخست قرار گیرد. نزدیکی دیدگاه رهبران سوریه به جمهوری اسلامی ایران و قرار گرفتن این کشور در محور ایران، از عوامل دیگری است که بر اهمیت و نقش راهبردی سوریه در معادلات جهانی و منطقه ای افزوده است.

علویان و ظهور جریانات اسلام گرا

الف) اخوان المسلمین

هم زمان با تلاش های حافظ اسد برای تحکیم پایه های قدرتش، اخوان المسلمین، یک جنبش سلفی سنی مذهب، که از مصر سر برآورد و به سرعت در سراسر منطقه در حال گسترش و قدرت گیری بود، به عنوان تهدیدی علیه رژیم تازه بنیاد سوریه مطرح گردید. این جنبش به زعم خود در پی بازگرداندن اقتدار جهانی اسلام به وسیله حاکمیت قانون شریعت بود. اخوان ال