پاورپوینت کامل سیر نماز جمعه در زمان ائمه معصومین((ع)) ۸۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سیر نماز جمعه در زمان ائمه معصومین((ع)) ۸۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سیر نماز جمعه در زمان ائمه معصومین((ع)) ۸۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل سیر نماز جمعه در زمان ائمه معصومین((ع)) ۸۱ اسلاید در PowerPoint :

به مناسبت ۱۶ربیع الأول اقامه نخستین نماز جمعه توسط پیامبر اکرم(ص)

اشاره

نماز جمعه، یکی از فریضه های عبادی ـ سیاسی و از موهبت های ویژه حق تعالی به امت اسلامی است که در آغاز تشکیل اولین دولت اسلامی، یعنی حکومت پیامبر اسلام(ص) در مدینه تشریع شده است. درباره اهمیت این نماز و جنبه های مختلف عبادی، فرهنگی و سیاسی آن، مطالب فراوانی گفته شده است. یکی از مهم ترین این آموزه ها، توجه جدی و اصلی به روح این عبادت بزرگ است که شامل تقوای فردی و رشد آن در آحاد مسلمین، اتحاد و وحدت کلمه و پرهیز از تشتت که موجب رخنه دشمنان اسلام خواهد شد، می گردد.

بحث و بررسی پیرامون نماز جمعه از ابعاد مختلفی برخوردار است که در این نوشتار تنها به مسئله تشریع این امر و تاریخچه اقامه آن در زمان پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت((ع)) پرداخته شده است.[۱]

تشریع نماز جمعه

اکثر منابع تفسیری، حدیثی و تاریخی بر این مطلب اتفاق نظر دارند که اولاً سوره جمعه مدنی است؛ یعنی در مدینه نازل شده و ثانیاً تشریع نماز جمعه نیز در دوره حاکمیت اسلامی نبوی(ص) در این شهر اتفاق افتاده است، اما از برخی منابع نیز بر می آید که نماز جمعه، ابتداء در مکه تشریع و واجب شده، ولی چون پیامبر(ص) عملاً نمی توانست این واجب را به دلیل آزار و اذیت مشرکین و امکان حمله و دستگیری دسته جمعی و مطالبی از این قبیل انجام دهد، انجام آن در مدینه ممکن گردید. اما دلیل ما بر نظریه اول، چند مطلب است اولاً مفاد سوره جمعه در مخاطب قرار دادن و تشریع طعنه ها و مطالب یهودیان که در آیات ۵ تا ۷ این سوره بیان شده است.[۲] قطعاً با مدینه تناسب دارد و کسی در اصل این معنا تردید نمی کند، زیرا یهودیان مدینه در اطراف آن مستقر بودند و نیاکان ایشان از چند قرن قبل از تولد پیامبر(ص) و ظهور اسلام ـ به گفته خودشان ـ برای درک حضور آخرین سفیر الهی از شامات به حجاز و مدینه که آن زمان یثرب خوانده می شد، مهاجرت کردند[۳] و این از شگفتی ها و عبرت های عجیب تاریخ است که پس از دیدن پیامبر اسلام(ص)، علی رغم اینکه اطمینان یافتند که او همان پیامبر موعود است، ولی نه تنها اکثریت قریب به اتفاق ایشان به او ایمان نیاوردند؛ بلکه با مخالفین وی، اعمّ از مشرکین و منافقین، هم دست شده و پیمانی را که از ابتدا با حضرت مبنی بر عدم توطئه بر ضد اسلام در قبال حمایت حاکمیت نبوی(ص) از خون، عرض و اموال ایشان بسته بودند، محترم نشمرده و در چند ماجرای مهم، به یاری مشرکان و منافقان شتافتند و از پشت به مسلمانان خنجر زدند.[۴] این توطئه ها و همراهی آنان با دشمنان قسم خورده پیامبر(ص) و مسلمانان، ایذا و اذیت نسبت به عِرض و خون مسلمین و… منجر به نبرد مستقیم آنان با حضرت در چند غزوه مهم از جمله بنی قریظه و خیبر شد که حاکی از اوج عداوت ایشان نسبت به مؤمنین بود. خداوند متعال در قرآن به این موضوع به صراحت تأکید کرده و می فرماید: ((لَتَجِدَنّ أشَدّ النّاسِ عَداوَهً لِلّذینَ آمَنُوا الْیهُودَ وَ الّذینَ أشْرَکوا))[۵]؛ «قطعاً و هر آینه، شدیدترین مردم از جهت اظهار دشمنی با مؤمنین، یهودیان و سپس مشرکین هستند».

مخاطب قرار گرفتن یهود در چند آیه سوره جمعه، دلیل بر مدنی بودن این سوره است. خداوند نیز در ادامه آن و در آیه نهم، امر مهم و تعیین کننده نماز جمعه را تشریع نموده است. در تفاسیر وارده از فریقین که یا مؤلفین آن جزء مورخین و محدثین متقدم بوده اند و یا از طریق ایشان نقل شده، همگی بر این معنا اتفاق نظر دارند.

از شخصیت هایی که در دو بعد تفسیری و تاریخی از عامه این معنا را نقل کرده اند محمدبن جریر طبری است که علاوه بر کتاب تاریخی مهم خودش موسوم به تاریخ طبری، در تفسیر این سوره به این معنا تصریح کرده و ضمن بیان آیه می نویسد: «اولین نماز جمعه را حضرت(ص) در بین قبیله بنی سالم بن عوف در مدینه اقامه کرده و بعدها آن مکان به عنوان مسجد انتخاب شد»[۶] و سپس خطبه حضرت را در ادامه آن نقل کرده است.

از علمای عامه نیز محمدبن یوسف صالحی الشامی معتقد است که تشریع نماز جمعه از مکه شروع، ولی عملاً اولین نماز جمعه حضرت در مدینه آغاز شده است.[۷]

از بین مفسرین و محدثین شیعه، امین الاسلام، فضل بن حسن طبرسی، با استناد به آیه نماز جمعه، اولین خطبه و نماز حضرت را در قبیله بنی سالم بن عوف از قبایل نزدیک مدینه نقل کرده است.[۸] همین روایت را قطب راوندی با قدری تلخیص ذکر کرده است.[۹]

از کتب تفسیری معاصر نیز علامه طباطبایی ضمن نقل سوره جمعه می فرماید: «مقصود از این سوره (ولو اینکه آیات دیگری در موضوعات مربوط به بعثت و اهداف آن، بحث موت و معاد و بحث یهود دارد) توجه دادن به همت جدی برای برپا داشتن نماز جمعه و اینکه این واجب از شعائر بزرگ الهی است، بوده و به نقش آن در اصلاح دنیا و آخرت مردم توجه داده است».[۱۰]

وی در ادامه این نقل تعبیری در مورد آیه ((و إذا رأوا تجاره أو لهواً)) آورده که از آن جمله، اتفاق و اجماع علمای شیعه و سنی بر نزول آن در مدینه می باشد؛ آن جا که می فرماید: «قد اتفقت روایات الشیعه و اهل السنه علی إنّه ورد المدینه غیر معها تجاره… الخبر».[۱۱]

اما از بین مورخین معاصر، عده ای استناداً به چند روایت معتقدند که نماز جمعه در مکه تشریع شده و سپس به دلیل عدم امکان اقامه آن در مکه، عملاً در مدینه موضوعیت یافته است. صالحی الشامی می نویسد: «پیامبر(ص) به مصعب بن عمیر که از طرف حضرت مأمور تبلیغ در مدینه بود، فرمود: نگاه کن به روزی که یهودیان در شنبه، صدایشان را برای خواندن زبور آشکار می نمایند (و روز قبل از آن) زنان و فرزندان (و مسلمانان دیگر) را برای نیایش جمع کرده و هنگامی که قدری از ظهر گذشت، دو رکعت نماز گزارید».[۱۲]

اما از مورخین شیعی معاصر، سید جعفر مرتضی العاملی پس از ذکر آیه جمعه می نویسد: «مقصود از این آیه، وجوب اهتمام به نماز جمعه است و ممکن است قبل از آن در مکه واجب شده، ولی چون امکان اقامه علنی آن نبوده یا مخفیانه اقامه شده، خبر آن به ما نرسیده باشد».[۱۳]

وی در ادامه می نویسد: «مؤید این مطلب خبری است که دارقطنی از ابن عباس نقل کرده که پیامبر(ص) قبل از مهاجرت به مدینه، موظف به نماز جمعه بود، ولی چون نمی شد آن را در مکه اقامه کرد، به مصعب نوشت تا در مدینه نماز جمعه را به دو رکعت اقامه کند».[۱۴]

تاریخچه نماز جمعه

بنابر نقل محمدبن جریر طبری و نیز امین الاسلام، فضل بن حسن طبرسی و اغلب منابع تاریخی و جوامع روایی فریقین، رسول خدا(ص) نزدیک ظهر روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول در محلّه قبا، به منزل عمروبن عوف ـ هنگام هجرت تاریخ ساز از مکه به مدینه ـ وارد شد و تا روز پنج شنبه در آن محل باقی ماند تا امیرالمؤمنین، امام علی(ع) به همراه فواطم؛ یعنی فاطمه دختر پیامبر(ص)، فاطمه بنت الاسد(س) و فاطمه بنت زبیربن العوام به آن حضرت بپیوندند.

به دستور آن حضرت، مسجدی در آن مکان بنا شد که بعدها به نام مسجد قبا معروف گردید و آیه ((لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التّقْوی مِنْ أوّلِ یوْمٍ أحَقّ أنْ تَقُومَ فیهِ))[۱۵] که بر حقانیت این مسجد تأکید داشت، در همین مورد نازل گردید.[۱۶] در ادامه این گزارش تاریخی و روایی چنین وارد شده: (پس از الحاق امام علی(ع) و همراهان، حضرت در روز جمعه به سمت مدینه حرکت کرد). وقتی به داخل شهر می رسید، در محلّه بنی سالم سکونت گزید که با نزدیک ظهر جمعه مقارن گردید و حضرت در همان مکان که بعدها به مسجد تبدیل گردید، اولین خطبه جمعه را بیان کرده و با همراهان خویش و مسلمانان نماز جمعه را به جا آورد و این اولین نماز جمعه حضرت بود».[۱۷]

پیامبر(ص) در خطبه های نماز جمعه ضمن آگاهی دادن به مسائل مهم مسلمانان، بر مبنای هدف والای تزکیه و تعلیم، سخنان خویش را پیرامون اهمیت تقوا و درک معنای توحید ارائه می نمود. قطعاً شنوندگان و مخاطبان این کلمات الهی، به اندازه استعداد و توان روحی خویش از این کلمات بهره می جستند.

اهمیت خطبه های نماز جمعه، به نحوی بود که گاهی حتی هنگام آغاز غزوات، پیامبر(ص)، برای اقامه نماز جمعه تأمّل کرده و سپس از شهر خارج می شد. از جمله روایاتی که در این باب داریم، نقلی است که ثعالبی المالکی از مفسرین بزرگ عامه ذکر کرده است.[۱۸] اما با تمام اهمیت نماز جمعه، گاهی مسلمانان صدر اسلام، رفتاری را در حین خطبه های پیامبر(ص) از خود بروز می دادند که مورد شماتت حق تعالی قرار می گرفت که نمونه بارز آن، صراحت آیه قرآن است که می فرماید: ((وَ إِذا رَأوْا تِجارَهً أوْ لَهْوًا انْفَضّوا إِلَیها وَ تَرَکوک قائِمًا قُلْ ما عِنْدَ اللّهِ خَیرٌ مِنَ اللّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَهِ وَ اللّهُ خَیرُ الرّازِقینَ))[۱۹]؛ «چون تجارت یا لهوی ببینند به سوی آن پراکنده شوند، و تو را ای پیامبر، در حالی که ایستاده [و خطبه نماز می خوانی]رها می کنند، به آن ها بگو، آنچه نزد خداوند است از لهو و تجارت دنیوی برای شما بهتر است که همانا خداوند بهترین روزی رسان می باشد».

این آیه، به طور قطع اشاره به یک ماجرای تاریخی دارد که در تمامی منابع مربوط به آن، اعم از تفسیری، تاریخی و روایی وارد شده است، به نحوی که علاّمه طباطبایی می فرماید: «شیعه و سنی اتفاق نظر دارند که وقتی کاروان تجارتی (از شام) وارد مدینه شده و با طبل و دف، اعلام ورود نمود، (اکثر) مردم در حالی که پیامبر(ص) مشغول خواندن خطبه بود، او را رها کرده و به سمت تجارت (و در دنیا) رفتند (و قرآن ایشان را نکوهش کرده) و این آیه نازل گردید».[۲۰]

از دیگر مطالب مهم پیامبر(ص) در خطبه ها، توجه دادن به حقانیت وصایت امیرالمؤمنین، امام علی(ع) بوده است. سلیمان بن ابراهیم القندوزی حنفی به نقل سخنی از پیامبر(ص) در این مورد می پردازد که حضرت می فرماید: « ای مردم بر (خاندان من از) قریش سبقت نجویید و آن ها را بر خود (در همه امور) مقدم نمایید. از آن ها دانش دین را فرا گیرید و از آن ها بیاموزید. ای مردم، شما را توصیه به محبت (توأم با ولایت) ذوی القربی و پسر عمویم علی بن ابی طالب می نمایم که همانا هر که او را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هرکه دشمنش دارد، مرا دشمن داشته و هر که مرا دشمن دارد، به تحقیق خداوند او را عذاب خواهد کرد».[۲۱]

اهمیت اقامه نماز جمعه در زمان ائمه معصومین((ع))

طبرانی از علمای عامه به سلسله اسناد خویش از سمره بن جندب نقل می کند که رسول خدا(ص) همه ما (انصار و مهاجرین) را به شرکت در نماز جمعه امر می نمود و از اینکه غایب شویم، برحذر می داشت.[۲۲]

هم چنین وی به نقل از ابن عباس چنین آورده: «رسول خدا(ص)، در رکعات نماز جمعه، در رکعت اول، سوره جمعه و در رکعت دوم، سوره منافقین را قرائت می نمود».[۲۳]

در جای دیگری به نقل از جابربن سمره چنین آورده است: «حضرت(ص)، موعظه (و خطبه) جمعه را طولانی نمی کرد و آن را مختصر بیان می نمود».[۲۴]

شیخ مفید(ره) نیز می نویسد: «رسول خدا(ص) در آخر خطبه خویش اغلب چنین می فرمود: خوش به سعادت آن که اخلاق و سلوکش با دیگران را پاکیزه و باطنش را پاک و ظاهرش را نیکو گردانیده و زیادی مال خویش را انفاق و از زیادی گفتار پرهیز و با دیگران با انصاف رفتار نماید».[۲۵]

امام علی بن ابی طالب(ع) در پی حوادثی تلخ که پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) پیش آمد، از حق الهی و منصوص خلافت محروم شد. آن حضرت ـ که اول مؤمن به اسلام و یگانه ابرمردی است که در آیات متعددی در شأنش نازل شده که برخی از آن ها نیز موارد مورد اتفاق بین فریقین است[۲۶]ـ به خاطر مصلحت اسلام و حفظ وحدت جامعه و عدم بهره برداری منافقین، یهود، مشرکین و دولت های قدرتمندی که در صورت بروز اختلاف و تشتت، اصل اسلام و حاکمیت آن را از بین می بردند، سکوت اختیار کرده و نه تنها در برابر خلفای قبل از خویش قیام نکرد؛ بلکه در بسیاری از موارد، با راهنمایی ها و مشاوره دادن های مؤثر، مقابل بسیاری از نابسامانی ها و بدعت ها را گرفت؛ اگرچه در برخی از موارد عملاً به نتیجه نرسید.[۲۷]

زمامداران ـ خواه خلفای راشدین یا حکام اموی و عباسی ـ غالباً خود اقامه جمعه می کردند یا اشخاصی را برای اقامه نماز جمعه در شهرها و در مرکز تعیین می نمودند. بنابراین اقامه نماز جمعه از مناصب خاص آنان بود و بدون اجازه آنان، هیچ شخصی نماز جمعه را برگزار نمی کرد،[۲۸] در حالی که نماز جمعه نزد امامیه، همچون نماز عیدین (فطر و اضحی) از مناصب خاص ائمه((ع)) یا منصوبین از جانب آن هاست: «همانا اقامه [نماز] جمعه برای ما (ائمه) است و اقامه [نماز] جماعت برای شیعیان ماست».[۲۹]

اما پس از رخدادهایی که در سال سی و پنج هجری به وجود آمده و منجر به قتل خلیفه سوم شد، مردم به سوی خانه امام علی(ع) آمده و علی رغم اکراه شدید حضرت از قبول خلافت ـ به دلیل اینکه می دید این مردم با توجه به شرایط خاصی که در طول بیست و پنج سال حاکمیت های