پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

اشاره:

با نگرش به مجموعه تعالیم حیاتبخش شریعت اسلام، درمییابیم که زن از سرشتی انسانی، همچون مرد آفریده شده است و همانگونه که در آفرینش با مرد یکسان میباشد و سرشتی جداگانه ندارد، در رشد و کمال معنوی و رسیدن به قلّههای بلند تقوا و فضیلت و کسب ارزشهای والای الهی و انسانی نیز دارای استعدادهای سرشارمیباشد که حقتعالی در او به ودیعت نهاده است. بانوان به عنوان نیمی از پیکر جامعه انسانی، همانند مردان در مشارکت عمومی، پایگاه و جایگاه مناسب دارند و نمیتوان از نقش سازنده آنان چشم پوشید. اسلام با حضور بانوان در عرصههای مختلف اجتماعی مخالف نیست و آن را منع نکرده است، بلکه وظیفه اصلی وی را مادری می داند و تربیت و پرورش انسانهای بزرگ و وارسته؛ البته در کنار آن نیز به آنان اجازه داده تا با حفظ حریم و عفّت و پاکدامنی و در پوششی محفوظ از تیر زهرآگین نگاه های هوس آلود؟ آلوده دلان، در اجتماع حضور یابد و برای رشد و ترقّی خود و جامعه گام بردارند. تاریخ اسلام سرشار از صحنههایی است که زنان آفریدگار آن بودند. در این نوشتار برآنیم تا با مطالعه و بررسی آموزههای دینی و تاریخ اسلام (شواهد تاریخی) به جواز حضور زنان در مشارکت عمومی و عرصههای مختلف اجتماع مانند، حضور در مساجد و دیگر اماکن عبادی بپردازیم، باشد که ابهامات موجود در اینباره در پرتوی آموزههای اصیل اسلامی و شواهد تاریخی از صدر اسلام، به خوبی بر همگان آشکار گردد. پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint از منظر روایات با امعان نظر در منابع اصیل روایی اسلام درمییابیم که روایات وارده در خصوص پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، بر دو قسم قابل تقسیم است: الف) دسته ای از روایات، مسجد زن را خانه و منزل مسکونی وی دانسته است. ب) دسته ای از روایات، بیانگر جواز پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint است. اندیشمندان شیعه با توجّه به این دو دسته از روایات و نیز دسته دیگری از روایات که بیانگر ترغیب و تشویق بر رفت و آمد به مسجد برای انسان اعم از زن و مرد است() نسبت به حضور زنان در مسجد، اختلاف نظر دارند. برخی از فقهای عظام شیعه، نه تنها حضور بانوان را در مساجد جایز شمرده اند، بلکه آن را مستحب نیزمی دانند. عدّه ای همچون، علامه حلی(ره) حضور بانوان را در مساجد مکروه دانسته اند.() عدّه کثیری از فقها گرچه حکم به کراهت نداده اند، ولی خواندن نماز در خانه را برای زن افضل شمرده اند، دلیل این دو دسته، برخی آیات و روایات است که در ذیل به آن میپردازیم. بررسی و پاسخ به دلایل قائلین به افضلیت نماز برای بانوان در خانه دین مبین اسلام به مسئله حجاب و عفاف زنان جهت حفظ شخصیت و ارزش آنها اهمیت فوق العاده ای قائل شده است. خداوند در قرآن به زنان پیامبر(ص) دستورهای خاصّی داده است تا ارزش و احترام آنان محفوظ بماند. از جمله می فرماید: “یا نِسَاءَ النَّبِی لَسْتُنَّ کأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَیتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَولا مَّعْرُوفًا”() ای زنان پیامبر! شما مانند دیگر زنان نیستید، اگر تقوا پیشه کنید بنابراین، به نرمی سخن نگویید تا آنکه در قلبش مرض است طمع ورزد، و به گونه ای نیک سخن گویید”. و نیز در آیه ای دیگر می فرماید: “وَقَرْنَ فِی بُیوتِکنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیهِ الاُولَی…؛() در خانههای خود قرار گیرید و مانند روزگار جاهلیت قدیم، زینتهای خود را آشکار مکنید.” واژه “قرن” از وقر یقر به معنای استقر، مستقر شدن و برجای ماندن است. “سید قطب” با توجّه به این معنا نوشته است: “قرن، تعبیر لطیفی است؛ یعنی: خانه پایگاه زن است؛ از این رو، زن به قدر نیاز و حاجت میتواند از منزل خارج شود.”() در تفسیر “فرقان” نیز آمده است: قرن از قرّ یقرّ، امر آن “اقررن” است. آیه شریفه، زنان را به قرارگرفتن در خانه امر میکند و این که بدون حاجت از منزل خارج نشوند.() در باره معنای واژه “تبرّج” در کهنترین متن لغوی، یعنی کتاب “العین” آمده است: آنگاه که زن زیباییهای گریبان و چهره را بنمایاند، گفته میشود: تبرّج کرده است.() فیومی نیز جلوهگری و عرضه زیباییها را مفهوم تبرّج دانسته و نوشته است: “تبرجت المرئه، یعنی زن، زیباییها و زینتهایش را در مقابل نامحرم آشکار سازد.”() ناگفته نماند که طرف خطاب خداوند در آیه مزبور، همسران پیامبرند، ولی در مورد هر یک از زنان مسلمان نیز می تواند صادق باشد. در آیه قبل، زنان پیامبر از سخن گفتن هوس انگیز و مهیج، نهی شده اند تا از طمع و آزار بیگانگان ایمن باشند. در این آیه میفرماید: در خانه هایتان بمانید و همچون زنان جاهلیت در میان جمعیت ظاهر نشوید و اندام و زیبایی و زینت خود را در معرض تماشای دیگران قرار ندهید. این آیه شریفه بیانگر اهمیت حجاب اسلامی و نهی از خودنمایی است که به زنان مسلمان دستور می دهد همانند زنان عصر جاهلیت نخستین، هنگام حضور در اجتماع، از خودنمایی و خودآرایی بپرهیزند. روشن است که مراد محصور و محبوس نمودن زن در خانه و جدا نمودن او از اجتماع نیست؛ زیرا مخاطبان آیه یعنی زنان پیامبر(ص) به شهادت تاریخ همراه آن حضرت به مسافرت رفته، در جنگها شرکت جسته و پیامبر(ص) نیز منعی نفرموده است. قرآن کریم در آیه ۵۹ همین سوره (احزاب) خطاب به پیامبر(ص) می فرماید: “یا أَیهَا النَّبِی قُل لِّأَزْوَاجِک وَبَنَاتِک وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یدْنِینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِک أَدْنَی أَن یعْرَفْنَ فَلَا یؤْذَینَ وَکانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیما؛() ای پیامبر! به زنان و دختران خود و به زنان و مؤمنان بگو که چادر خود را بر خود فرو پوشند. این مناسبتر است، تا شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند”. این آیه شریفه فلسفه پوشش زنان را با تعبیر “ذَلِک أَدْنَی أَن یعْرَفْنَ فَلَا یؤْذَینَ” بیان کرده است: یعنی پوشش، نزدیکترین راه است که زنان به ستر و عفاف شناخته شوند و نااهلان و فاسدان در مقام تعقیب آنان برنیایند و به آنها آزار نرسانند و بی احترامی نکنند و نگاه هوس آلود به آنان نداشته باشند.() زینت زن اگر برای خود و محرمش حفظ شود، پاداشی ارزنده نزد خدا برای وی درنظر گرفته شده و زنان باید بکوشند تا با خویشتنداری به آن پاداش دست یابند و خدا خواسته تا ارجمند باشند و جایگاه آنان برجا باشد. به هر صورت این دستورات فقط برای همسران و اهلبیت پیامبر(ص) نیست. وقتی زنان پیغمبر(ص) باید در خانه بمانند تا حرمت آنان خدشه دار نشود، دیگر زنان هم چنین اند. اینجا که سفارش به خودداری از بیرون آمدن از خانه کرده به دلیل حفظ شئون اسلامی است. درباره شأن نزول این آیه شریفه آمده است: “گروهی از منافقان، اوائل شب که هوا تاریک می شد در کوچهها و معابر مزاحم زنانی که جهت اقامه نماز به مسجد می رفتند میشدند. خداوند این آیه شریفه را نازل فرمود و به پیامبر(ص) دستور داد که به همسران و دختران خویش و زنان مؤمنین بگوید که بدون جلباب و روسری از خانه خارج نشوند. ازاین رو، پس از نزول آیه، زنان انصار با لباس سیاه و بلند و با حجاب کامل در نماز جماعت حاضر میشدند.”() بنابراین، به جهت اهمیت و لزوم مصونیت زن از هرگونه تجاوز، اسلام دستور به حفظ حجاب و پوشش داده است. همچنین قائلین به افضلیت نماز برای بانوان در خانه، به برخی از احادیث وارده از معصومان(ع) که بر افضلیت نماز زنان در خانه دلالت دارد، تمسک جسته اند. دسته ای از روایات نیز زنان را از رفتن به مسجد بازداشته اند و از کتابهای روایی و فتاوای بعضی از فقهای شیعه و سنی استفاده میشود که برای زنان خواندن نماز در خانه از نماز خواندن در مسجد فضیلت بیشتر دارد. که جهت اختصار به نمونههایی از این روایات و فتاوا که مضمون همه آنها یکی است اشاره میکنیم: رسول خدا(ص) فرمود: “صَلاهُ المرأهِ وَحدَها فی بَیتِها کفَضلِ صَلاتِها فی الجَمعِ خَمسآ وَ عشرین درجهً؛() به تنهایی و در خانه نماز خواندن زن، مثل نماز در جمع است، در حالی که ۲۵ درجه فضیلت دارد”. همچنین فرمود: “إنّ مَساجِدَ الِّنساء البیوتُ، وَ صلاهُ المَرأهِ فی بَیتِها أفضَلُ مِن صَلاتِها وَصُفَّتها وَ صلاتُها فی صُفّتها أفضَلُ مِن صَلاتِها فی صَحنِ دارِها وَ صلاتُها فی صَحنِ دارِها أفضَلُ مِن صَلاتِها فی سَطحِ بَیتِها؛() بهترین مسجد زنان، خانه است؛ و نماز در خانه برتر از نماز او در ایوان است؛ و نماز او در ایوان برتر از نمازش در حیاط خانه اش است؛ و نماز او در حیاط خانه برتر از نمازش بر پشت بام خانه است». و نیز در “نهج الفصاحه” از آن حضرت چنین نقل شده است: “بهترین مسجد زنان؛ کنج خانه آنهاست.”() همچنین آن حضرتمیفرماید: “نمازی که زن، در تاریکترین گوشه خانه خود کند، از همه نمازهای او نزد خدا محبوبتر است.”() امام صادق (ع) دراین باره فرمود: “خَیرُ مَساجِدِ نِسائکم البُیوتُ؛()بهترین مساجد برای زنان شما خانه ها است”. همچنین فرمود: “صَلاه المَرأه فی مَخدِعِهَا افضلُ مِن صَلاتِها فی بَیتِها وَ صلاتُها فی بَیتِها افضَلُ مِن صلاتِها فی الدّارِ؛() نماز زن در اطاق عقبی (پستو) برتر از نماز او در اطاق جلویی است و نماز او در اطاق نشیمن برتر از نمازش در خانه اش است.” یکی از همسران پیامبر(ص) از آن حضرت نقل میکند که فرمود: “خَیرُ مَساجِدِ النِّساءِ، قَعرُ بُیوتِهِنَّ؛() بهترین مساجد برای زنان، اطاقهای عقب خانه های آنان است.” همانند این روایات در منابع اهل سنت نیز از پیامبر(ص) نقل شده است.() رسول خدا(ص) به امام علی(ع) فرمود: “یا علی! لَیسَ عَلَی النِّساءِ جُمعَهٌ وَ لا أذانٌ وَلا إقامه؛() رسول خدا فرمود: ای علی! بر زنان نماز جمعه و جماعت و اذان و اقامه واجب نیست.” از نظر فقهی در فقه شیعه و سنی در این مسئله تقریبآ نظریه واحدی وجود دارد و آن این که ادلّه وجوب نماز جمعه به چند دسته ترخیص(معاف، رخصت عدم حضور) داده است؛ یک دسته از آنها زنان هستند. نماز جمعه یک تکلیف واجب است که در عهد حضور معصوم واجب تعیینی بود. چند گروه از این حضور معاف بودند؛ بنابراین، بیان و لسان ادلّه، رفع کلفت و الزام است، نه ایجاد ممانعت؛ به عبارت دیگر وجوب نماز جمعه منوط به مذکر بودن است و نه جواز آن. بر همین اساس فتوای اکثر قریب به اتفاق فقها این است که در صورت حضور، نماز جمعه زنان صحیح و کفایت از نماز ظهر آنان میکند. حتی برخی از این هم فراتر رفته و فرموده اند: زنان در صورت عدم حضور، تکلیفی نسبت به نماز جمعه ندارند؛ ولی اگر در جماعت حضور پیدا کردند بر آنها واجب می شود. مانند صاحب سرائر که می نویسد: در صورت عدم حضور، نماز جمعه جایز و گرنه واجب است.() برخی از علما فتوای فوق را درباره باقی معذورین به جز زنان؛ مانند بیماران، صحیح می دانند، ولی در زنان صحیح نمی دانند. محقق اردبیلی با این نظر مخالفت نمودند. وی گرچه نماز جمعه زنان را فقط مجزی دانسته نه واجب، ولی برای فرق میان زنان و سایر معذورین؛ چه از نظر اجزاء و عدم اجزاء و چه از حیث وجوب و عدم وجوب، ادله وارده را تمام نمی داند، بلکه می فرماید: “لعلّ الوجه انّ سقوطها للمشقه فهو رخصه() منوطه بالعلّه فعلی تقدیر عدمها لایسقط…لانّ الساقط هو السعی والشهود… و سقوط الشهود لایستلزم سقوط الصلاه مطلقآ.. .” بعد می فرماید تمام ادله در مورد زنان هم جاری هستند، “فالفرق بینها و بین غیرها محل تأمل.”() امام خمینی(ره) نیز نماز جمعه برای زنان را جایز و مجزی از نماز ظهرشان می دانند.() به هر حال، حکم فقهی مسئله در کلمات فقهای عظام موجود است و غرض از این توضیح، ارائه گزارشی از جواز حضور زنان در نماز جمعه، سنّت بودن آن در کتب روایی و فقهی بود. مبنی بر اینکه فتوای مشهور فقها جواز و اجزای نماز جمعه زنان است. همچنین در کتب اهلسنت نیز روایاتی وجود دارد که رجحان نماز در خانه را بر نماز جماعت زنان ثابت میکنند. ازجمله روایت ذیل که ابوداود و حاکم نقل کرده اند: “صلاه المرأه فی بیتها أفضل من صلاتها فی المسجد؛() نماز زن در خانه اش از نماز در مسجد برتر است. البته در کتاب “تحریر المرأه فی عصر الرساله” در صحت این روایت خدشه شده است.() در کتب فقهی معاصر اهلسنت، خروج زنان برای اقامه جماعت، منوط به ایمنی از وقوع در فتنه، عدم ازدحام مردان در خیابانها و بازارهای منتهی به مساجد شده است. برخی نیز برای جمع میان هر دو فضیلت؛ یعنی جماعت زنان و عدم حضور در میان مردان، نماز جماعت زنان در خانه را پیشنهاد داده اند.() به نظر می رسد با وجود روایات فراوانی که در کتب روایی اهل سنت وجود دارد که هم ترغیب پیامبر (ص) به شرکت زنان در جماعت را می رساند و هم سیره متشرعین عصر رسالت را بیان میکند، منع تنزیهی علمای اهلسنت از شرکت زنان در جماعت کمی عجیب می باشد. بسیاری از فقهای عظام نیز با توجه به اهمیت حفظ حجاب، از روایات “منع خروج زنان از خانه” همین معنا (افضلیت نماز در خانه) را استنباط کرده اند. در کتاب “روضه المتقین” در شرح روایت امام صادق(ع) که فرمود: “خیر مساجد نسائکم البیوت” آمده است: “لانها اقرب الی عصمتهن و سترهن؛() نماز خواندن زنان در خانه به عصمت و عفاف آنان نزدیکتر است.” صاحب مفتاح الکرامه در جمع آوری اقوال دراین باره آورده است: آیا رفتن به مسجد فقط برای مردان مشروع است یا برای زنان نیز جایز است؟ در “نهایه الاحکام” و “کشف الالتباس” این امر مختص مردان شمرده شده است، نه زنان؛ زیرا به زنان دستور پوشش و پنهان شدن داده شده است. در حاشیه “میسی” آمده است: “خواندن نماز در مسجد برای مردان مستحب است، اما استحباب نماز در خانه برای زنان به طور مطلق ثابت است.” در “مجمع البرهان” در خبر یونس بن ضبیان آمده: “فضیلت رفتن به مسجد برای مردان ثابت است، نه برای زنان.” همانطور که مشهور بین فقها هم همین است. علامه حلی در “تذکره” مینویسد: رفتن زنان به مسجد مکروه است. در “نفلیه” آمده است: نماز زن باید در خانه اش برپا شود. علامه در “ذکری” میگوید: “نماز زن در خانه اش افضل از مسجد است.” شهید اول و دوم(ره) در “لمعه” و “روضه” میگویند: “بهتر این است که بگوییم مسجد برای غیر زنان است یا این حکم به طور مطلق جاری است. بنابراین که خانه برای زنان در حکم مسجد است.” شهید اول و ثانی نیز در معنای “مسجد المرئه بیتها” گفته اند: “یعنی نماز خواندن زنان در خانه افضل از رفتن آنها به مسجد است یا به این معنا است که فضیلت نماز زنان در خانه مثل مسجد است و نیازی به رفتن به مسجد نیست.” البته صاحب “مفتاح الکرامه” بعد از نقل اقوال میگوید: “کسی که بحث احکام جماعت، اوقات، مبحث حیض، استحاضه و غیر آنها را تتبع کند برایش روشن می شود که اصحاب قائل به شرعیت رفتن زنان به مسجد هستند. بنابراین، سزاوار است در خصوص این موضوع دقت شود.”() شهید ثانی در شرح لمعه می گوید: “بهتر آن است که بگوییم رفتن به مسجد برای غیر زنان است یا این که بگوییم: خانه به طور مطلق “مسجد” زن است.”() البته ناگفته نماند معنای این که مسجد زن خانه او است، این است که نماز زن در خانه اش از رفتن او به مسجد برتر است یا به این معنا که اقامه نماز در خانه در فضیلت، مثل مسجد است و نیازی به رفتن او به مسجد نیست. در کتاب “عروه الوثقی” آمده است: “صلاه المرئه فی بیتها افضل من صلاتها فی المسجد؛() نماز زن در خانه اش بهتر از نماز او در مسجد است.” از مجموع روایات گذشته میتوان اینگونه استفاده کرد که خواندن نماز در خانه نسبت به مسجد برای زنان بهتر است. امّا با تأملی در اینگونه روایات درمییابیم که معمولا تلاش شده تا به نحوی به مسئله حجاب اسلامی اهمیت بدهند و به همین دلیل هم به نماز در خانه فضیلت داده اند. بدون هیچ تردیدی، اندام زن به ویژه اگر با آرایه ها و پیرایههایی، آراسته گردد هیجان انگیز و هوس آفرین است؛ از سوی دیگر، زن نیمی از پیکره جامعه انسانی را تشکیل می دهد و در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی میتواند نقش آفرینی داشته باشد. اسلام با طرح پوشش زن در حقیقت جواز حضور وی در عرصههای مختلف اجتماعی را رقم زده است و با دستورات حکیمانه و راهگشایی که در چگونگی منش و روش او ارائه داده، از یک سوی این نیروی عظیم را از تباه شدن نجات داده و از سوی دیگر، جلو فسادگری و ناهنجاریهای ناشی از اختلاط زن و مرد را گرفته است؛ بنابراین، به خاطر وجود عدم امنیت در جامعه و اهمیت و لزوم مصونیت زن از هرگونه تجاوز، شریعت اسلام دستور به حفظ حجاب و پوشش داده است. اگر زنی بتواند خود را از دید نامحرم بپوشاند و یا دیدگان خویش را از نگاه بیگانه فرو بندد، حضور او در مسجد منعی ندارد؛ همانطور که در زمان رسول خدا(ص) زنان با حفظ حجاب و پوشش اسلامی به نماز جماعت می رفتند و در مسجد حضور پیدا میکردند. امام خمینی(ره) در این باره فرموده است: “اگر (زنان) بتوانند کاملا خود را از نامحرم حفظ کنند، بهتر است در مسجد نماز بخوانند.”() همچنین حضرت آیت اللّه مکارم شیرازی می فرمایند: “برای زنها بهتر آن است که نماز را در خانه بخوانند، ولی اگر خود را از نامحرم به خوبی حفظ کنند، بهتر است در مسجد بخوانند.”() و نیز از صاحب “دروس” نقل شده که فرمود: رفتن به مسجد برای زن مستحب است مانند مردان، گر چه خانه بهتر است. با توجه به مطالب یادشده اگر کسی بگوید چون برای زن بهتر است که در خانه نماز بخواند و روایات و آیات و نیز دیدگاههای دانشمندان بزرگ اسلامی هم گواه بر این است، دلیل استوارینخواهد بود، زیرا، این برتری در روایت نمیتواند مانعی باشد برای ارزش نمازی که زن میتواند در مسجد به دست آورد. اگر نماز در خانه برای زن سزاوارتر باشد، به همین اندازه نیز خواندن نماز در مسجد یا شرکت در دعاها سفارش شده و اهمیت هر کدام در جای خود محفوظ است. و نیز به همین مقدار که به کراهت رفتن زنان به مساجد در روایات اشاره شده، روایات بسیاری هم وجود دارد که پاورپوینت کامل حضور بانوان در مسجد ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint را جائز می داند. در برخی از روایات آمده است که وقتی زنان درخواست اجازه برای رفتن به مسجد کردند، منعشان نکنید. در سنن ابوداود، باب “ما جاء فی خروج النساء الی المسجد” تعدادی از این روایات ذکر شده است. رسول خدا (ص) فرمود: “لا تمنعوا اماء الله مساجد الله؛() همسرانتان را از رفتن به مساجد خدا منع نکنید.” و در روایتی دیگر نیز از آن حضرت آمده است: “اذنوا للنساء الی المساجد باللیل؛()هنگام شب به زنان برای رفتن به مساجد اذن دهید.” در کتاب کنزالعمال نیز در باب حکم اذن زنان، از رسول خدا(ص) آمده است: “اذا استأذنکم نساؤکم باللیل الی المسجد فأذنوا لهن؛()شب هنگام که زنانتان برای رفتن به مسجد اجازه می خواهند، رخصت دهید.” و نیز آن حضرت میفرماید: “اذا استأذنکم الی الصلاه فلاتمنعوهن؛() وقتی که زنان شما برای رفتن به مسجد جهت اقامه نماز اجازه میخواهند، منع نکنید” در صحیح بخاری و صحیح مسلم روایاتی از پیامبر(ص) به این تعبیر آمده است: “اذا استأذنت أحدکم امرأته الی المسجد فلایمنعها؛() هرگاه همسر یکی از شما برای رفتن به مسجد اذن خواست مانع نشوید”. همچنین آن حضرت می فرمایند: “لاتمنعوا النساء حظوظهن من المساجد اذا استأذنکم؛() باز ندارید زنان را از فیض مسجد، آن هنگام که از شما اجازه می خواهند.” در برخی از روایات مزبور علاوه بر تصریح در جواز خروج زنان برای اقامه جماعت در مسجد، حاکی از این است که بحث حضور زنان برای اقامه جماعت عشاء یا صبح که مستلزم خروج در تاریکی بوده برای آنان مشکل به نظر می رسیده است و حضرت با کلام فوق میخواهد که مردان رفع ممانعت نمایند. بنابراین، چنانچه زنان بتوانند حجاب اسلامی و شئون زن مسلمان و پاکدامنی را رعایت کنند، افضل بودن نماز در مسجد برای آنان همچون مردان است و جای هیچگونه تردیدی نیست و طبق این روایات نباید آنان را از فضایل و آثار معنوی مسجد محروم کرد. به هر حال سخن ما به بعضی از افرادی که دیدگاه مخالفی نسبت به حضور اجتماعی زنان دارند و آموزههای دینی و قرآن را به عنوان پشتیبانی برای حبس کردن زن در محوطه خانه می دانند، این است: آیا به راستی آموزههای دینی و قرآنی با حضور اجتماعی زنان مخالف است و یا این مقوله نیز همچون بسیاری از موارد دیگر، نظر متحجرانه ای است که با نام دین در جوامع اسلامی و حتی جوامع غربی شیوع پیدا کرده است؟ قرآن کریم درباره حضور زنان در اجتماع، مؤمنان راستین را چنین معرفی می فرماید: “إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا کانُوا مَعَهُ عَلَی أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ یذْهَبُوا حَتَّی یسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذِینَ یسْتَأْذِنُونَک أُوْلَئِک الَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوک لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ”() مؤمنان راستین کسانی اند که هم از نظر عقیده، به خدا و پیامبر(ص) معتقدند و هم از نظر درک مسائل اجتماعی و هوش جمعی، جامعه را خوب می شناسند و در مسائل جمعی حضور دارند. آنها منزوی نیستند در فعالیتهای اجتماعی حضور دارند. “امر جامع”، در این آیه همان مسائل جمعی یک نظام است. این حضور می تواند اشکال مختلفی پیدا کند مثل حضور در مسجد برای نماز جماعت و فراگیری احکام و دستورات دینی، انتخابات، نماز جمعه، و سایر فعالیتهای سیاسی و اجتماعی که در سرنوشت افراد جامعه تأثیرگذار است که این شمول هم شامل مردان میشود و هم شامل زنان. ملاحظه میکنیم اطلاق آیه شریفه به گونه ای است که این حکم برای زن و مرد (هر دو) قابل اجرا است. روایات یاد شده نیز گذشته از خلل در اسناد آنها، از جهت دلالت نیز مورد تأمل اند. ما میبینیم خود پیامبر(ص) زمینه ساز حضور فعال اجتماعی زنان در تمام عرصهها بودند؛ چنانکه آن حضرت زنان خویش را به جهاد می برد و نیز در مواردی که امر دفاع از پیامبر حضور آنان را می طلبید؛ از آن دریغ نمیکرده اند.() در سیره رفتاری پیامبر(ص) با خانواده اش آمده هنگامی که می خواستند به مسافرت بروند، در میان همسران خود قرعه می زدند، هرکدام که قرعه بنام وی درمی آمد، در سفر همراه پیامبرمی رفت.() بعضی از اصحاب نیز چنین میکردند.() زنان پیامبر همه از مهاجرین بودند.() در هجرت به حبشه ۱۸ زن حضور داشتند() که اسماء بنت عمیس، ام سلمه و رقیه دختر رسول خدا از جمله آنان بودند.() در میان زنان مهاجر به مدینه فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان(ع) نیز بود. طبق فرمایش امام صادق(ع)؛ وی اولین زنی بود که پیاده از مکه به مدینه به سوی پیامبر هجرت نمود.() در این هجرت، زینب، دختر پیامبر(ص)() و فاطمه زهرا(س)، همسر امیرمؤمنان، دختر دیگر آن حضرت نیز از جمله مهاجران فی سبیل الله به حساب می آیند. همچنین میتوان به حضور فعال زنان در بیعت کردن که یک امر کاملا سیاسی و اجتماعی بود اشاره کرد و نکته جالب این که اولین بیعت پیامبر(ص) با مسلمانان به دلیل حضور فعال بانوان به “بیعت النساء” معروف شد. در زمان حکومت نبوی، زنان اجازه داشتند نمایندگان خود را به محضر رسول خدا بفرستند و بدون دخالت مردان، مطالبات خود را مطرح کنند. آنها سؤالات خود را با پیامبر(ص) در میان می گذاشتند و پاسخها را دریافت می کردند. به عنوان مثال، ام سنان میگوید: “ما زنان همراه رسول خدا(ص) در نمازهای جمعه و جماعت و اعیاد مختلف شرکت میکردیم.” به هر حال، رفتن زنان به مساجد برای ادای نماز، در عصر رسالت امری عادی و معمول بود و این رفت و آمد فرصت مناسبی بود تا در مجالس علمی که از سوی بزرگان صحابه در مساجد برپا میشد حضور یابند. تقریر و سکوت معصومان(ع) در عصر بعد از پیامبر(ص) در این خصوص نیز از وجوه حجیت چنین حضورهاست؛ چنان که در زمان امام علی(ع) خانواده آن حضرت، یعنی دختر پیامبر(ص) و نوادگان دختری وی در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی حضور جدّی داشتند. حضرت زهرا(س) پیشتازترین مخالف سیاسی علیه نظام خلافت سقیفه بود و بارها با خلیفه اول محاجّه کرد و او را محکوم نمود. ایشان در مسجد خطبه خواند و زنان و مردان آن را گوش دادند. هرگز امیرمؤمنان(ع) نسبت به حضور ایشان در مسجد و دیگر عرصههای اجتماعی اعتراض نداشت و یا همچون سکوت آن حضرت در مقابل تلاش سیاسی امسلمه در دفاع از ولایت و نیز ام الفضل که در غزوات جمل و صفین کار اطلاعاتی برای حضرت انجام می دادند. صاحب “وسائل الشیعه” روایات گوناگونی را درباره حضور بانوان در عرصه های مختلف اجتماع گردآورده و شرایط و چگونگی شرکت آنان را در م