پاورپوینت کامل فلسفه ارزشها( آخرین قسمت ) ۵۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل فلسفه ارزشها( آخرین قسمت ) ۵۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل فلسفه ارزشها( آخرین قسمت ) ۵۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل فلسفه ارزشها( آخرین قسمت ) ۵۴ اسلاید در PowerPoint :

ارزشها و ارزشمندی علمی

ارزیابی علمی درباره ارزشهای اسلامی نیازمند مقدمه ای است که به اختصار ذکر می شود:

اموری که از سوی دانشمندان و پژوهشگران مورد توجه و تفحص قرار می گیرند از جهت کمی و کیفی متفاوتند، اما عموماً در این وجه مشترکند که «به گونه ای در حیات، سعادت، تأمین نیازها و خواسته های انسان تأثیر گذارند». این امور موضوع علوم، تحقیقات و تلاش علمی دانشمندان قرار می گیرند و به انواع مختلف قابل تقسیم اند و به لحاظ مفید بودن و زیانمند بودن این امور نسبت به انسان به سودمند و زیانمند قابل انقسامند.

پاره ای از اشیاء مورد توجه و تحقیق قرار می گیرند تا منافع مادی و معنوی، جسمی و روانی، فردی و اجتماعی بالفعل و بالقوه آنها شناخته و مورد استفاده قرار گیرد و پاره دیگر مانند بیماری سرطان مورد توجه قرار می گیرند تا مضرات جسمی و روانی و… آنها بیشتر شناخته شود و انسان ها با مراقبت، از ابتلا به آنها مصون بمانند. به تعبیری می توان قسم اول را «بایدهای علمی» و قسم دوم را «نبایدهای علمی» نامید. بایدهای علمی دارای «مصلحت» و نبایدهای علمی دارای «مفسده»اند.

این مقدمه در زمینه ارزشهای دینی هم صادق و قابل تطبیق است یعنی ارزشهای دینی دو قسم است: «بایدها و نبایدها». بایدهای دینی اموری است که از نظر دین، وجودشان «به گونه ای در حیات، سعادت، تأمین نیازها و خواسته های انسان تأثیرگذار است.» و نبایدهای دینی اموری است که وجودشان «به گونه ای نسبت به حیات، سعادت، منافع و خواسته ها و نیازهای انسان زیان آور است.» اکنون جای سؤال و پرسش است که:

۱- از دیدگاه متون و منابع اصیل دین – یعنی آیات قرآن و سخنان معصومین (ع) آیا بایدها و نبایدها و عموماً ارزشهای دینی، حیثیت سودآوری و زیان آوری دارند؟ به عبارت دیگر آیا آنچه را خداوند امر به انجام آن نموده به لحاظ منافع و فوائد مترتب بر آن است؟ و یا کارهائی که از طرف خداوند نکوهش و از آن نهی شده به لحاظ مضرات و زیانهای مترتّب بر آن است؟

۲- دیدگاه علماء و دانشمندان دینی و اسلامی در این مورد چگونه است؟

۳- همچنین علماء و دانشمندان بشری که در رشته های مختلف علمی دارای مراتب علمی هستند نسبت به ارزش علمی ارزشها چه نظری دارند؟

دیدگاه قرآن و حدیث

در قرآن کریم دو قسم آیات پیرامون فلسفه ارزشها وجود دارد: یک قسم آیات به صورت کلی از وجود مصالح و مفاسد در مورد احکام الهی – اوامر و نواهی – خبر داده است، چنانکه در آیه ذیل ملاحظه می کنیم:

«کتب علیکم القتال و هو کره لکم و عسی ان تکرهوا شیئاً و هو خیرٌ لکم وعسی اَن تحبّوا شیئاً و هو شرٌّ لکم واللّه یعلم و انتم لاتعلمون.»(۱)

جهاد بر شما مقرّر شده است و آن برای شما ناخوشایند است و چه بسا چیزی را ناخوش داشته باشید و آن به سود شما باشد و چه بسا چیزی را خوش داشته باشید و آن به زیان شما باشد و خداوند می داند و شما نمی دانید.

قسم دوم آیاتی است که از فلسفه مربوط به حکم و ارزشی خاص خبر داده و مصلحت یا مفسده آن را بیان نموده است چنانکه خداوند درباره روزه گرفتن فرموده است:

«و أن تصوموا خیرٌ لکم ان کنتم تعلمون.»(۲)

و روزه گرفتن برای شما بهتر است اگر بدانید.

و درباره شراب خواری و قمار بازی فرموده است:

«انّما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه و البغضاء فی الخمر و المیسر و یصدّکم عن ذکر اللّه و عن الصّلوه فهل انتم منتهون.»(۳)

همانا شیطان می خواهد از طریق شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه بیندازد و شما را از یاد خداوند و از نماز باز دارد آیا شما خودداری خواهید کرد؟

مفسران توانسته اند با تأمل و تدبر در این قسم آیات قرآن، فلسفه بسیاری از احکام و ارزشهای الهی را کشف کنند و برای مردم تبیین نمایند.»(۴)

پیشوایان بزرگ اسلام (علیهم السلام) نیز با بهره گیری ازنور وحی مبتنی بودن احکام الهی را بر عوامل سعادت و تضمین نیازهای مختلف انسان بازگو فرموده اند. در روایتی از امام علی بن موسی الرضا(ع) چنین آمده است:

«انّ اللّه تبارک و تعالی لم یبح اکلاً و لا شرباً الاّ لما فیه المنفعه و الصّلاح و لم یحرّم الاّ ما فیه الضرر و التلف و الفساد.»(۵)

همانا خداوند تبارک و تعالی هیچ چیز خوردنی و نوشیدنی را حلال ننمود مگر آنچه در آن منفعت و مصلحت است و چیزی را حرام ننمود مگر آنچه در آن زیان و نابودی و تباهی است.

از رسول گرامی اسلام(ص) هم روایت شده که فرمود:

«یا عباداللّه انتم کالمرضی و ربّ العالمین کالطبیب فصلاح المرضی فیما یعلمه الطبیب و تدبیره به لا فیما یشتهیه المریض و یقترحه الا فسلّموا امره تکونوا من الفائزین.»(۶)

ای بندگان خدا شما همانند بیماران هستید و پروردگار جهانیان همانند طبیب است. مصلحت بیمار در چیزی است که طبیب می داند و با آن بیمار را مداوا می کند نه آنچه خود بیمار تمایل دارد و درخواست می کند. آگاه باشید تسلیم فرمان خدا باشید تا رستگار شوید.

چنانکه ملاحظه می گردد رسول گرامی اسلام (ص) نسبت میان خداوند و بندگان او را نسبت میان پزشک و بیماران ذکر نموده است – چنانکه امیرمؤمنان (ع) نیز پیامبر اسلام (ص) را پزشک سیار تعبیر نموده است (۷)- و این نسبت و رابطه ای بسیار دقیق است. اموری که پزشک توصیه می کند نوعاً دو قسم است: یک قسم «بایدهای طبی» و به منظور تأمین کمبودها و کاستیهای بیمار است و قسم دیگر «نبایدهای طبی» و به هدف پیشگیری از ابتلا به بیماری و یا تشدید آن است. این رابطه عیناً درباره خداوند و انسانها صادق است.

با تأمل در آیات و روایات مذکور و نظایر آنها برای مامسلّم می گردد که احکام الهی و ارزشهای دینی تابع مصالح و مفاسد و متضمن عوامل مادی و معنوی مؤثر در سعادت انسان است.

دیدگاه دانشمندان اسلامی

علماء و دانشمندان اسلامی در پاسخ به سؤال فوق – و با صرف نظر از اختلافات جزئی – دو گروهند:

گروه اول: کسانی هستند که احکام الهی و ارزشهای دینی را مبتنی بر مصالح و منافع یا مفاسد و زیانهای واقعی می دانند و بر این عقیده اند که: احکام و ارزشهای دینی تابع مصالح و مفاسد است. علماء شیعه عموماً جزو این گروه و دارای این نظریه اند و به استناد ادراک عقل نسبت به ذات، صفات و افعال خداوند و با الهام از آیات قرآن و اقتباس از سخنان معصومین به این حقیقت رسیده اند. علاّمه طباطبائی در این زمینه چنین نظر داده است:

«نظام تشریع تابع نظام تکوین است، زیرا تشریع در حقیقت چنین است که خداوند انسانها را به گونه ای آفریده است که فطرت و سرشت آنان صحیح و استوار نمی گردد جز با انجام اموری که واجبات و به حکم واجبات است و جز با ترک اموری که محرمات و به حکم محرّمات است. بنابراین هر چیزی که انسان در رسیدن به کمال و سعادتش از آن سود می برد، خداوند فرمان به انجام آن داده و به سوی آن فراخوانده است و هرچه انسان در رسیدنش به کمال و سعادت از آن زیان می بیند خداوند از انجام دادن آن نهی نموده و بر حذر داشته است.»(۸)

بسیاری از علماء اهل سنّت نیز – با اندکی اختلاف – در این گروه قرار می گیرند و در هر یک از مذاهب شافعی، حنبلی، مالکی و… می توان افرادی با این گرایش نام برد.

«از فقهای مسلمین افراد زیادی هستند که در عین آنکه مذهبشان مختلف است مانند عزبن عبدالسلام که پیرو مذهب شافعی است و ابن قیم که پیرو مذهب حنبلی است و ابواسحق شاطبی که پیرو مذهب مالک است و غیر از این افراد، در مورد روشها و اهداف شریعت اسلامی و مصالح و اموری که شریعت اسلامی بر آنها مبتنی است، کتاب نوشته اند…و سخن ابن قیم – جوزیه حنبلی – از بهترین سخنان در مورد اهداف شریعت است: «پایه و زیربنای شریعت بر حکمتها و مصالح بندگان در زندگی دنیا و آخرت استوار است و شریعت تمامش عدل است، تمامش رحمت و تمامش حکمت است، لذا هر مسئله ای که خارج از عدل، رحمت، مصلحت، حکمت و داخل در ستم، ضد رحمت، تباهی و بیهودگی باشد از شریعت نیست، هرچند با توجیه در شریعت قرار داده شده باشد.»(۹)

گروه دوم: عده ای هستند که احکام و ارزشهای دینی را متلازم با منافع و مصالح یا مضرات و مفاسد واقعی نمی دانند. این گروه در حال حاضر بیشتر جنبه تاریخی دارند و نیازی به معرفی افراد و تفصیل نظریه و استدلال آنان نیست.(۱۰)

سابقه ارزیابی علمی و حدود آن

از آیات قرآن و سخنان پیشوایان دین – که نمونه های آن ذکر شد – بر می آید که رهنمودهای دینی ب