پاورپوینت کامل اهمیت، ضرورت و تعاریف مفهومی و عملیاتی در تحقیق / روزنه ای به دنیای پژوهش (۵) ۷۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اهمیت، ضرورت و تعاریف مفهومی و عملیاتی در تحقیق / روزنه ای به دنیای پژوهش (۵) ۷۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اهمیت، ضرورت و تعاریف مفهومی و عملیاتی در تحقیق / روزنه ای به دنیای پژوهش (۵) ۷۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل اهمیت، ضرورت و تعاریف مفهومی و عملیاتی در تحقیق / روزنه ای به دنیای پژوهش (۵) ۷۶ اسلاید در PowerPoint :

۲۰

hkhanifar@yahoo.com

«هر موضوع مهم، باید ضرورت پرداختن داشته باشد».

«دلاور»

مقدمه

در دنیای پژوهش و جست و جوی علمی، موضوعات مختلف، متعدد و متنوعی، با درجات متفاوت، مطرح می شوند. همان طور که در مباحث قبل اشاره کردیم، پژوهش با موضوع مناسب، عنوان دقیق، بیان صحیح مسئله و مرتبط و فاخر و سپس اهداف (اصلی و جزئی)، سؤالات (اصلی و فرعی) و فرضیات (اهم و اخص) به پیش می رود. در برخی تحقیقات، فقط اهداف بعد از بیان مسئله می آیند(مانند تحقیقات کیفی که بیشتر در تحلیل و بررسی متون استفاده می شوند) و در تحقیقات کاربردی،۱ مقایسه ای۲ و توصیفی، سؤالات و فرضیات، مورد استفاده قرار می گیرند که به این موارد پرداختیم؛ گر چه انواع تحقیق و دسته بندی های آن را در بخش های بعد با مثال بیان خواهیم کرد.

در تکمیل بخش اول تحقیق، یعنی طرح تحقیق، مقوله های اهمیت تحقیق، ضرورت تحقیق تعاریف مفهومی و عملیاتی مطرح می شوند که در این بحث، به آنها می پردازیم.

اهمیت و ضرورت تحقیق

مقوله ای که در تحقیق بسیار قابل توجه است، مقوله اهمیت و ضرورت تحقیق است. بسیاری از محققان، معتقدند که این دو مقوله، مجزا از هم هستند(دلاور، ۱۳۷۹، ص۲۱)؛ یعنی وقتی از اهمیت تحقیق سخن می گوییم، یعنی این تحقیق از نظر چه ابعاد و مؤلفه هایی مهم است.

در یک نگاه کلی، پژوهش گر،۳ اهمیت تحقیق خود را با نوع مسئله ای که انتخاب کرده، بیان می کند؛ اما باید مشخص کند که این تحقیق، در چه زمینه ای از اهمیت بیشتری برخوردار است و این امر، می تواند حتی در ارائه طرح تحقیق، بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق،۴ نقش اساسی ایفا کند (خاکی،۱۳۸۴، ص۲۸)؛ همان گونه که شناخت مسئله اصلی تحقیق، نشان گر ردیابی اصیل در تحقیق است(sekaran , 1992 ,p.43).

چند نکته

۱. متأسفانه اغلب تحقیقات و پایان نامه ها، در بخش اول، به خوبی تبیین نمی شوند.

۲. بعضی محققین یا دانشجویان، اگر هم به بخشی تحت عنوان اهمیت و ضرورت می پردازند، به ورطه جملات شعاری، کلیشه ای یا رونویسی از کار دیگران که پر از کلی گویی و مبهم نویسی است، می افتند.

۳. بعضی نیز این دو مقوله (اهمیت و ضرورت) را از هم تفکیک نمی کنند.

۴. در برخی پایان نامه ها و پژوهش ها مشاهده می شود، که چون محقق با این دو مقوله (اهمیت و ضرورت) آشنا نیست، در مطلبی که نگاشته، اصلاً به این دو مبحث نپرداخته و به نوعی، ادامه بیان مسئله یا مقدمه است.

۵. گاهی نیز اگر مطالب مقدمه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت را کنار هم بگذاریم، خیلی قابل تفکیک نیستند.

اهمیت تحقیق از نظر تئوری

پژوهش گر در نگارش اهمیت تحقیق خود که اغلب ۵/۱ الی ۲ صفحه A4 است، باید بتواند با توجه به دانش و ادبیات موجود، دلایل مهم بودن مسئله تحقیق را بیان کند. او برای این کار، باید نشان دهد که تحقیق مزبور، از دیدگاهی جدید و خلاقانه به مسائل نگاه می کند.

بیان اهمیت موضوع تحقیق، باید بتواند اهمیت و ارزش تحقیق را نسبت به نظریه های موجود، به اثبات برساند. اغلب پژوهش گران در مطالعات خود، متوجه جای خالی موضوعی می شوند و تحقیق مزبور باید این کمبود را جبران کند. اگر تحقیق در زمینه ای است که تئوری، سیر تکاملی خود را پیموده است، در آن صورت، تحقیق می تواند آزمون مهمی از تئوری آن باشد و یا امکان دارد پژوهش گر از مفاهیم یا اصولی استفاده کند که پژوهش گران قبلی استفاده کرده اند و پرسش های خود را همانند پرسش هایی که آنها در تحقیقات پیشین به کار گرفته اند، تنظیم کند؛ ولی داده ها از گروه های متفاوت جامعه، زمان دیگری جمع آوری می شود. از این رو، نتایج حاصل از تحقیق، می تواند موجب گسترش تئوری پیشین گردد(خاکی، ۱۳۸۴، ص ۲۸).

بنابراین، در نگارش اهمیت تحقیق در فصل اول که همان طرح یا کلیات پژوهش است، محقق، ۵/۱ صفحه مستند با ارجاعات اصیل، پیرامون مؤلفه های اهمیت موضوع استدلالات خود را می نگارد.

ضرورت تحقیق

همان طور که اشاره شد، ضرورت تحقیق با رویکرد به دو مؤلفه «زمان» و «مکان» صورت می گیرد.

بنابراین، گاهی موضوعاتی مهم هستند؛ اما ضروری نیستند. این نکته نیز حائز اهمیت است که در تحقیق و فرایند آن، میلیون ها موضوع مهم بالقوه وجود دارند؛ اما موضوعات ویژه ای هستند که ضرورت انجام پیدا می کنند.

ضرورت تحقیق در عمل

می توان از طریق ارائه خلاصه ای از نوشته های صاحب نظران و خبرگان آگاه که موضوع را ضروری می دانند و خواستار تحقیق بر روی این مسائل هستند، ضرورت تحقیق را به اثبات رسانید و یا درباره آن استدلال کرد. ارائه آمار و ارقام از رویدادها و تأکیدی که به وسیله متخصصان و صاحب نظران در یک زمان خاص یا مکان خاص صورت می گیرد، بیان کننده این است که تحقیق مورد نظر از ضرورت خاصی برخوردار است(مارشال و دیگران،۱۳۷۷، ص۳۵) و به عبارت دیگر، تأثیر انجام تحقیق در حل مسائل بخش های مختلف جامعه و ایجاد تحول در یک جامعه خاص یا حل مشکلات در یک مکان خاص بیان می شود.

به طور کلی، پژوهش گر باید به امور زیر بپردازد:

الف) چرا انجام تحقیق ضرورت دارد؟

ب) چرا در این مقطع زمانی، باید تحقیق انجام شود؟

ج) انجام تحقیق، چه تأثیری در پیش برد علم دارد؟

د) چه خلأ علمی را در یک رشته خاص می تواند پر کند؟

یک پژوهش گر با نگارش بخش های اهمیت و ضرورت تحقیق خویش در حقیقت امور زیر را بیان می کند:

۱. آگاهی خود را نسبت به اهمیت و موضوع نشان می دهد.

۲. استدلالات لازم جهت انجام تحقیق و صرف هزینه ها را توجیه می کند.

۳. ضرورت پرداختن به آن را از نظر زمان توضیح می دهد.

۴. خواننده را نسبت به محتوای ارائه شده و تحلیل ها و بررسی ها، حساس تر می کند.

نکته

متأسفانه امروزه در دانشگاه ها و مراکز علمی که بودجه های پژوهشی کلانی اختصاص داده می شود و موضوعاتی بسیار پیچیده و گاهی اغوا کننده انتخاب می شوند، اغلب محققین، نه تنها به اهمیت و ضرورت آنها اشاره نمی کنند، بلکه برای محقق، کارفرما، ناظر علمی، راهنما و مرکز و مؤسسه و دانشگاه محل انجام آن، هیچ گاه اهمیت و ضرورت انجام این کار و عمر بر باد رفته و هزینه های انجام شده، مورد توجه قرار نمی گیرد و گویی بودجه تحقیق، پولی اضافه و زمان بر باد رفته، عمری گذراست که با تظاهر به تحقیق، دور ریخته می شود.

تعاریف واژه ها و اصطلاحات در تحقیق

تعریف (Definition) چیست؟

گزاره های علمی، معمولاً بر حسب اصطلاحاتی مانند جرم، نیرو، وزن، هوش، اضطراب، انگیزه و مانند اینها بیان می شوند. این اصطلاحات برای این که کافی باشند، باید دارای معانی مشخصی باشند؛ تا اطمینان حاصل شود که گزاره های آنها به گونه ای مناسب، آزمون پذیر هستند و می توان آنها را در کار تبدیل، پیش گویی و پس گویی، به کار برد (خاکی،۱۳۸۴، ص۴۹).

معمولاً برای اشاره به هر چیز خاص، نام، نشانه، یا نمادی۵ خاص به کار می رود؛ اما بین این نمادها و مفاهیمی که این نمادها نماینده آنها هستند، تفاوت وجود دارد. علت اساسی ابهام موجود در بسیاری از مسائل، وجود واژه ها و اصطلاحاتی است که به گونه ای نارسا تعریف شده اند. گاهی برخی مسائل که به ظاهر حل نشدنی تصور می شوند، به دلیل عدم وضوح مفاهیم است و اگر بدانیم که مقصود از اصطلاحات یا واژه هایی که در بیان آنها به کار رفته، چیست، حل شدنی خواهند بود؛ برای مثال، به این پرسش توجه کنید: «آیا ماشین می تواند بیندیشد»؟ این پرسش، تقریباً مشابه با این پرسش ای. ال. ثرندایک است که در اوایل قرن حاضر مطرح کرده بود: آیا گربه می تواند استدلال کند؟ این که مسئله مذکور، حل شدنی باشد یا نباشد، به تعریفی که برای«اندیشیدن»۶ و «استدلال کردن» در نظر می گیریم، بستگی دارد. متأسفانه بسیاری از این گونه پرسش ها، با آن که انرژی زیادی برای آنها مصرف شده، به این دلیل که برای واژه ها و اصطلاحات مهمی که در آنها به کار رفته، مشخصه های دقیق و روشنی ارائه نشده، همچنان لاینحل باقی مانده اند.

به طور خلاصه می توان گفت که در تعریف واژه، دو نکته زیر مورد توجه است:

۱. تعریف باید طوری باشد که فضای مفهوم به طور پایدار تثبیت شود؛ تا همه افراد از آن مفهوم، فقط یک مطلب را بفهمند و امکان تغییر مفهوم و تعبیرهای گوناگون از آن، وجود نداشته باشد(شرط پایداری Consistensy).

۲. تعریف باید به گونه ای دقیق باشد که بتوان آن مفهوم را به سادگی بررسی کرد؛ بدین معنی که صفات و اصطلاحاتی که برای تعریف یک واژه به کار گرفته می شوند، باید دقیقاً تعریف شده، دارای فضای مفهومی مشخص و صریحی باشند؛ به طوری که از یک سو از نظر تجربی قابل بررسی باشند و از سوی دیگر، نتوان آنها را به روش های گوناگون تعبیر نمود.

اکنون سؤالات زیر مطرح می شوند:

الف) به چه ترتیب و از چه راه هایی می توان یک مفهوم را تعریف و معنی و فضای آن را مشخص کرد؟

ب) کدام یک از این راه ها، بر دیگری برتری دارد و این برتری، بر مبنای چه ضوابطی است؟

به طور کلی باید گفت که «تعریف، قضیه ای است که ماهیت یا خاصیت یک پدیده یا مفهوم را بیان می کند و به وسیله آن، می توان به معانی یک پدیده یا مفهوم پی برد» (ساده، ۱۳۷۵، ص۶۱).

پاسکال در کتاب روح هندسی می گوید:

۱. امر معلوم، نیازی به تعریف ندارند.

۲. هیچ امری، هر چند دارای ابهام اندکی باشد، نباید بی تعریف ارائه شود.

۳. در تعریف یک امر، از اصطلاحات، نباید استفاده کرد؛ زیرا اصطلاحات؛ خود نیاز به تعریف دارند (سیاسی، ۱۳۵۲، ص۲۸۹).

دسته بندی تعاریف واژه ها در تحقیق

در یک دسته بندی، تعاریف واژه ها در تحقیق، به شرح ذیل است:

۱. تعریف مفهومی۷ (وضعی).

۲. تعریف اسمی۸ .

۳. تعریف تحلیلی۹.

۴. تعریف تجزیه ای.

۵. تعریف چند مرحله ای.

۶. تعریف واقعی۱۰.

۷. تعریف عملیاتی۱۱.

۱-۷. تعریف عملیاتی اندازه پذیر۱۲.

۲-۷. تعریف عملیاتی تجربی۱۳.

تعریف مفهومی

هر گاه در تعریف یک مفهوم یا سازه، از سایر مفاهیم و سازه ها استفاده شود، آن را تعریف مفهومی (وصفی) می گویند (ساده، ۱۳۷۵، ص ۱۶۱).

تعریف مفهومی، همان شرح هایی هستند که معمولاً در فرهنگ واژه ها آورده می شوند(lary, 2002, p15).

ضرورت این تعاریف، به خاطر محدود کردن اولیه معنی یک لغت است که تعاریف متعدد دارد و در تحقیق، به یکی از آن معانی نیاز داریم.

مثال:

قدرت: توانایی، توانایی یک بازی گر(فرد، گروه یا تیم).

هوش: عقل عملی، ذکاوت، تیزی ذهن، توانایی تفکر انتزاعی.

در این حال، تعریف مفهومی، باید دارای شرایط زیر باشد:

۱. معرف ویژگی های منحصر به فرد، یگانه یا کیفیت چیزی باشد که تعریف آن مورد نظر است.

۲. تعریف مفهومی باید جامع باشد (شامل همه افراد نوع شود) و هم مانع باشد (و مواردی را که مورد پوشش تعریف نیست، شامل نشود).

۳. تعریف نباید متسلسل (دوری) باشد؛ یعنی نباید جزئی از خود چیز مورد تعریف را در بر گیرد.

۴. تعریف باید مثبت تعریف شود؛ مثلاً اگر در تعریف هوش بگوییم: خصیصه ای که رنگ، وزن و بو ندارد، این تعریف منفی است و باید گفت: هوش، یعنی ظرفیت یادگیری که با استفاده از آزمون های معتبر، از حالت کیفی به کمی تبدیل

می شود.

۵. در تعریف، اصطلاحات، باید روشن و بدون ابهام باشند(هومن، ۱۳۷۳، ص ۹۷).

تعریف اسمی

این تعریف، چیزی درباره واقعیت بیان نمی کند و مزیت آن، این است که برای مشخص تر شدن معانی واژه ها مفید است و سوءتفاهم ها ی احتمالی را برطرف می کند؛ مثل کاربرد کلمه سازمان، به جای تکرار شخصیتی حقوقی که در بر گیرنده امکانات سخت افزاری، نرم افزاری و مغزافزاری است (خاکی، ۱۳۸۴، ص ۵۴).

تعریف تحلیلی

مفاهیم گرفته شده از زبان عامیانه، گاهی از نظر گروه های مختلف جامعه، دارای معانی کاملاً متفاوتی می باشند؛ بطوری که اگر ش