پاورپوینت کامل گفتمانی با پشتوانه های فرهنگی و تمدنی ۸۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل گفتمانی با پشتوانه های فرهنگی و تمدنی ۸۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل گفتمانی با پشتوانه های فرهنگی و تمدنی ۸۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل گفتمانی با پشتوانه های فرهنگی و تمدنی ۸۲ اسلاید در PowerPoint :

۱۴

همان گونه که هر پدیده ای اجتماعی بی دلیل و بی حساب اتفاق نمی افتد، استمرار و پیوستگی رشد هر گفتمان در یک جامعه نیز
همراه با دلیل و منطق رفتارهای تحلیل گرانه است . جستجوی مسلمین و دغدغه های فکری اندیشمندان آنان برای چرایی
عقب ماندگی جوامع اسلامی و حضور ایدئولوژی قوی رقیب، و بسیاری عوامل دیگر، منجر به ظهور اسلام سیاسی در ایران گردید
و این نظام دانایی، توانست در یک روند تکاملی و رو به پیش، از خواسته های ابتدایی و نه چندان عمیق، مثل استقرار جامعه
اسلامی به سوی خواسته هایی بسیار فراگیر، چون تشکیل حکومت اسلامی، به پیش رود . این حرکت رو به جلو طبیعتا حاکی از آن
است که این اندیشه، همواره در رویدادها و تحولات معاصر ایران حاضر بوده، نقش بازی کرده و توانسته است با تداوم اندیشه ها و
آموزه های هماهنگ با مقتضیات زمان و مکان، رو به جلو گام بردارد .

اما سؤالی که بیش از هر چیز، ذهن یک پژوهشگر را به خود مشغول می سازد، این است که چه اتفاقی افتاده است و جه دلیلی
وجود داشته است که رقبای ایدئولوژیک با پشتوانه های اجرایی، علمی، تئوری پردازی بسیار و همراهی نظام جهانی با این
اندیشه ها، نتوانستند در ایران نفوذ پیدا کنندو به مرور زمان نه تنها حرکت و روندی رو به جلو نداشتند، بلکه به تدریج از صحنه
سیاسی و اجتماعی ایران در عصر حاضر، خارج شدند . چه شد که ایدئولوژی و مکتب نیرومندی چون لیبرالیسم با آن همه
پشتوانه علمی نتوانست در ایران به حیات خود ادامه دهد؟ چه رخ داده است که مکتب های سوسیالیسم و مارکسیسم با حضور
قوی ترین، سازمانی ترین با نفوذترین حزب ایران، یعنی حزب توده، نتوانستند در ایران مثل بسیاری از دیگر کشورهای مسلمان
نفوذ کرده، به قدرت دست یابند؟ زمانی که حزب توده میتینگ های بسیار گسترده و هیجان آفرین در ایران برگزار می کرد،
اسلام گرایان هنوز چندان حرکتی جدی و اجتماعی در اوایل دوران پهلوی از خود نشان نداده بودند، اما چه شده است که چند
سال بعد اسلام سیاسی به گونه ای جدی وارد عرصه مبارزه می گردد و می تواند گوی سبقت را از همه رقیبان و حریفان خود برباید;
علی رغم آن که سیاست های حاکم بر نظام جهانی – هم در بلوک شرقی و هم در بلوک غرب، و هم کشورهای همسایه – با پیروزی
آن مخالف بودند .

در این باره، باید اشاره کرد که چرایی استمرار اسلام سیاسی در ایران در چند عامل قابل جستجو است; عواملی که برخی از آنها با
فرهنگ و تمدن ایران آمیخته و برخی متاثر از حوادث و رویدادهای متغیر جامعه بوده است; که به آنها خواهیم پرداخت .

۱ . عمق فرهنگ اسلامی – شیعی در ایران

شکی نیست که اکثر مردم ایران، مسلمان اند و فرهنگ و دستاوردهای ارزشی دین و مذهب شیعه برای مردم، اصلی غیر قابل
مصالحه است و در ژرفا و عمق ذهن آنان جای دارد . هر گاه در دوران تاریخ ایران، پای مذهب و معتقدات مذهبی آنان به میان بوده
است، مردم از خود حساسیت نشان داده و به سادگی از کنار آن نگذشته اند . حوادث بسیاری در دو قرن اخیر در رویدادهای ایران،
حاکی از این واقعیت می باشد; حوادثی چون فتوای جهاد علما علیه روس ها، فتوای تحریم تنباکو، قتل گریبایدوف روسی و بسیاری
دیگر .

شاید بهتر باشد برای آن که بتوانیم ژرفایی اعتقاد مردم ایران را به اسلام در یابیم، کمی به عقب برگردیم و روزهای ورود اسلام را به
ایران مرور کنیم . آن زمان مردم از جنگ با روم و مالیات و مقررات خشک مذهبی زردشتی به جان آمده بودند . . . این است که
اهالی پایتخت آن روز، در کوچه های مدائن، میان اعراب پا برهنه گرسنه و مهاجم، که برای غارت کاخ شاهی آمده بودند، نان و
خرما پخش می کنند . ما به عنوان یک ملت، هرگز از اعراب شکست نخورده ایم . آن چه از اسلام شکست خورد، تشکیلات پوسیده
درباری و نظام ساسانی بود . . . اما تمدن ایرانی رونق گرفت و همچنان بالید . (۱) طبیعی بود که با توجه به ستم هایی که مردم نجیب
ایران از دست شاهان کشیده بودند، به استقبال اسلام روند و بتوانند آموزه های مفید و راه گشایی را از آن بگیرند و با مقتضیات و
خواسته های فرهنگ و تمدن ایرانی منطبق سازند و آن مفاهیم تازه وارد را بومی سازند و آن دین را جزیی از فرهنگ و داشته های
تمدنی خود سازند .

اما در دوران معاصر، با توجه به آن که آگاهی مردم بالا رفت، حضور رسانه های جمعی و ارتباطات بسیار شد و روابط گرم و
صمیمانه مردم با روحانیون، گسترده بودن مساجد در سراسر ایران، و تشکیل اعیاد و مراسم مذهبی و بسیاری از دیگر عوامل،
موجب عمیق تر شدن این فرهنگ در میان مردم گردید و البته پس از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ این وضعیت پیشینه و شتابان گردید . به ویژه
آن که در این مقطع زمانی، اسلام فقط همان دستورهای فردی نبود، و با آموزه های سیاسی، وارد اجتماع شده بود و رهبری دینی و
مرجعی مذهبی، هدایت مبارزه را بر عهده گرفته بود و برداشتی سیاسی، روزآمد و کارآمد از دین داشت .

عمیق بودن فرهنگ اسلامی به این گونه بوده است که مردم ایران به این تمدن و مجموعه نظام دانایی آن، به عنوان یک کل نگاه
می کنند و به همه دستورهای اجتماعی، عبادی، فردی، سیاسی و فرهنگی آن احترام می گذارند . نگرش های تک ساحتی و
جزیی نگرانه، یا محدود بوده اند و در روند تاریخ، گم شده اند و یا مانده اند، اما از عمق و ژرفایی خالی بوده اند . این نگرش جامع پس
از طرح جدی اسلام سیاسی در ایران به وجود آمده است . اما مهم آن بود که این فرهنگ با پتانسیل ها و توانایی های بسیار در دین
اسلام و به ویژه مذهب شیعه وجود داشته و آن هنگام که ضروری و لازم بوده، این توان و استعداد، بروز کرده و در قالب شورش
سیاسی – اجتماعی و اندیشه ورزی های نوگرا شکل پیدا کرده است . در ذهن و درون مسلمان ایران، همواره گرایش خاص نسبت به
سیاست وجود داشته و این گرایش پس از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ افزون تر گردیده است .

ژرفای این تفکر و اندیشه را می توان در مقایسه با دیگر ایدئولوژی های رقیب چون ناسیونالیسم، سوسیالیسم و لیبرالیسم دریافت .
باید به این نکته اشاره کرد که یکی از سیاست های اصلی رضا شاه و محمد رضا شاه این بود که فرهنگ ملی باستانی و
ناسیونالیستی قبل از اسلام را در ایران رواج دهند تا کم کم سنت اصیل اسلامی به دست فراموشی سپرده شود، با آن که
روشنفکران بسیاری با این سیاست و نگرش، موافق بودند و حاکمان و وزیران آن زمان همه بر این امر متفق بود، اما باز در این امر
موفقیتی چندان به دست نیاوردند . «هدف همه این بود که بگویند حمله اعراب [ظهور اسلام] نکبت بار بود و ما هر چه داریم از
پیش از اسلام داریم . می خواستند برای ایجاد اختلال در شعور تاریخی یک ملت، تاریخ بلافصل آن دوره را (یعنی دوره قاجار را)
ندیده بگیرند و شب کودتا را یک سره بچسبانند به دم کورش و اردشیر، انگار نه انگار که در این میانه ۱۳۰۰ سال فاصله است » . (۲)

مرتضی مطهری معتقد است که دین اسلام به زور اجبار وارد ایران نشد و یک دلیل آن را آفرینش های علمی تحقیقات ژرف
ایرانیان می داند . وی می گوید: «شاید بتوان تصور کرد که یک ملت اگر مجبور شود بتواند ظاهرا به شیوه دیگر زندگی، گردن
بگذارد، ولی هیچ ملتی نمی تواند مجبور به کار آفرینشگرانه و ژرف طبق شیوه جدید بشود، مگر آن که باطنا به اثر این شیوه
جدی تحول حال یافته باشد .» (۳)

نمی توان تصور کرد که ایرانیان اسلام آوردند و همه سنت های ملی خود را فراموش کردند; بلکه مهم این است که ایرانیان دین
اسلام را نیز از خود داشتند و آن را بومی ساختند، در ژرفای اندیشه خود جای دادند، و مفاهیم آن را پرورش دادند و بارور کردند .
«اینان از آن روی به اسلام در آمدند که از خود کامگی و فساد ساسانی ناراضی و تشنه پیام جدید عدالت و مساوات بودند، و عشق و
ارادات عمیقی به اهل بیت پیامبر یافتند، از آن رو بود که آنان را مخلص ترین، و بی باکترین قهرمانان آرمانهای اسلامی شناخته
بودند» . (۴)

شواهد تاریخی نشان می دهد که ناسیونالیسم نیز در ایران نفوذی عمیق پیدا نکرد، هر چند که در برخی از جلوه های اجتماعی
ایران برخی از سمبل ها و نشانه های ملی گرایی افراطی، تا مدت ها بعد قابل مشاهده بود .

لیبرالیسم و مارکسیسم نیز وضعیتی مشخص داشتند . وقتی که در کنه ذهن مردم، اعتقاد به خدا و رسالت پیامبرش شکل گرفته
است، طبیعی می نماید که فرهنگ و اندیشه ای که در سرزمین دیگر شکل گرفته است، و خدا را از صحنه امور اجتماعی کنار نهاده
و دین را صرفا امری فردی، بی خطر و بدون مسئولیت کرده است و یا اصولا خدا و اعتقاد به دین را انکار کرده است، نمی تواند
نفوذی مستمر و مداوم در بین ملت مسلمان پیدا کند و نه تنها حرکتی رو به جلو نخواهد داشت، بلکه با واکنش های شدید اسلام
سیاسی و مسلمانان آگاه روبرو خواهد شد . از این روست که اسلام گرایی در ایران از حدود صد سال پیش، آغاز می شود و با همه
مشکلات و فراز و نشیب های فراوانی که برایش پیش می آید، باز می تواند به راه خود تداوم بخشد . برای نمونه حزب توده در
انتخابات مجلس چهاردهم، نتیجه ای بسیار مطلوب به کف آورد، بیست و سه نامزد این حزب با کسب حدود ۲۰۰۰۰۰ رای، بیش از
هفتاد درصد آرای ریخته شده در حوزه های انتخاباتی خود، بیش از سیزده درصد آرای کل کشور و دو برابر آرای هر حزب سیاسی
دیگر را به خود اختصاص دادند . (۵) این زمانی است که اسلام گرایان هیچ حرکت منسجم و سازمانی ندارند و اصولا نیرویی قابل
اعتنا در معادلات سیاسی کشور به حساب نمی آیند . اما آن رشد و گسترش حزب توده و مرام مارکسیستی به پایان رسید و
سال های بعد، اسلام خواهان پای در عرصه مبارزه و اندیشه نهادند و روز به روز بالیدند و به سوی تکامل رفتند . یکی از عوامل این
رشد را می توان در ژرفایی اندیشه دینی در میان مردم ایران جستجو کرد .

۲ . انعطاف و پویایی فرهنگ شیعی

از ویژگی های هر اندیشه و مکتب فکری مطلوب آن است که بتواند خود را با مقتضیات زمان و مکان همراه سازد و در رویدادهای
اجتماعی و سیاسی، پویا، متحرک و منعطف باشد و از قابلیت قرائت و خوانش نوشونده و نوسازی فکری برخوردار باشد و در
عرصه های مختلف زندگی اجتماعی نقش بازی کند .

یکی از بارزترین جلوه های انعطاف پویایی در فرهنگ شیعه و اسلام سیاسی، اصل اجتهاد است . اگر این اصل نبود، بسیاری از
مسایل سیاسی و اجتماعی در دوران جدید، و بسیاری از برداشت های علمی و دقیق که هماهنگ با نیازهای سیاسی و اجتماعی
ایران بود، انجام نمی شد و به تبع آن، اسلام سیاسی به این اندازه از رشد و تکامل نمی رسید .

«سر زندگی شیعه در درجه اول با توجه به بعضی امکانات که برای انطباق با تحولات اجتماعی و سیاسی دارد، تبیین می گردد .
اساسی ترین این امکانات، اصل اجتهاد است، که طرح و تدبیری برای تکمیل منابع فقهی و بالقوه، در برابر قدرت های دنیوی است .
نظامی عقیدتی که بدین سان عقیده و اجتهاد آزادنه فردی را، حتی در مسائل دارای اهمیت درجه دوم هم تصویب می کند، آشکارا
توانایی بیشتری برای انطباق با مسائل پیش بینی نشده در منابع دارد، تا نظامی که انعطاف عقیدتی را چه در مسائل اصل، چه
فرعی، منع، یا به شدت محدود می کند .» (۶)

این وضعیت به گونه ای است که روحانیت شیعه را تا اندازه ای عقل گرا، آگاه و حساس به مسایل اطراف جامعه خویش می سازد و
تابع امور و آنچه در اطراف آنها می گذرد، نمی گردد . آل احمد پس از آوردن مسئله ای اجتماعی و سیاسی از یک رساله عملیه (به
احتمال بسیار از رساله امام خمینی) این چنین می گوید: «روحانیت در چنین موضعی نه تنها یجوز و لا یجوز گوینده به آداب
طهارت و نجاست نیست، بلکه متوجه مسائل اساسی زمانه است وحتی دعوی رهبری دارد و به جای تکفیر فلان روشنفکر، اکنون
به تکفیر فلان استعمار پرداخته است . . . با دقت در این مسئله می توان گفت که روحانیت، اگر چه به صورت استثنایی، اما به هر
صورت دارد به آن بیداری می رسد که حاصل تجربیات سیاسی از ۱۳۲۰ به این سمت است » . (۷)

مسئله ای دیگر که دراین محور مطرح می شود و انطباق بامسایل زمانه و پویایی را به شیعیان می دهد و یکی از عوامل بقا و
استمرار اسلام سیاسی می گردد، این است که در فرهنگ شیعی نمی توان از یک مرجع که در قید حیات نیست و در گذشته است،
تقلید و پیروی کرد . این امر، هم مراجع دینی و هم مقلدان و پیروان آنها را با خواسته ها و نیازهای عصر خویش همراه می کند . این
اصل فقهی دارای فوایدی است: «فایده اول این فکر این است که وسیله ای است برای بقای حوزه های علمی دینی که ادامه پیدا کند
که علوم اسلامی محفوظ بماند، و نه تنها محفوظ بماند، بلکه روز