پاورپوینت کامل علم الخلاف و درخشش در صحنه بین الملل ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل علم الخلاف و درخشش در صحنه بین الملل ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل علم الخلاف و درخشش در صحنه بین الملل ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل علم الخلاف و درخشش در صحنه بین الملل ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint :

۱۴

(فَبَشِّر عِبادِ الَّذینَ یَستَمِعون الْقَول فَیَتَّبِعُون اَحْسَنَه اولئِک َالذینَ هَداهُم اللّه ُ وَ اُولئِکَ هُم
اُولوا الالْباب)(۱)

خردمندانند

فقه مقارن تداوم علم الخلاف یا علم الخلافیات یا علم المناظرات است که بنا به نقل
فخر رازی در کتاب جامع العلوم، یکی از شصت علم متداول در حوزه های علمیه قدیم
بود.(۲)

تعریف علم الخلاف

ابن خلدون در تعریف این علم می گوید: «میان پیروان مذاهب مناظراتی روی می داد
که مآخذ پیشوایان فقه و انگیزه های اختلاف و مواقع اجتهاد آنان بیان می شد اینگونه
دانش را خلافیات می نامیدند».(۳)

هدف علم الخلاف

هدف از این علم این بوده که فقهای مذاهب پس از اطلاع از همه اقوال به اتّباع احسن
بپردازند و از سویی آئینه دیدگاههای یکدیگر باشند و نقاط ضعف و یا قوت را به یکدیگر
منعکس نمایند و در نتیجه فقه همگام با زمان پیش رود و بسیاری از سوء تفاهمات و
دشمنی ها که زائیده جهل به یکدیگر بود از میان برود.

علامه شاطبی متوفی ۷۹۰ معتقد بود: طلبه ای که خود را محصور در یک مذهب ساخته
چه بسا در او حالت تنفر و انکار نسبت به سایر مذاهب پیدا شود اما وقتی به دلائل سایر
فقهاء و مجتهدین دست یابد به این باور خواهد رسید که سایر پیشوایان فقهی دارای
فضل و آگاهی از مقاصد شارع و فهم اهداف وی بوده اند.(۴)

تاریخ پیدایش علم الخلاف:

این علم از انتهای قرن اول هجری به هنگام پیدایش اختلاف و جدل بین دو مکتب
اهل رأی و اهل حدیث پدید آمد (۵).

(۶)

روایت می کرد که فرمود :

اَعلَم النّاس مَن جَمَعَ عِلَم النَّاسِ اِلی عِلمِهِ

داناترین مردم کسی است که علم همه مردم را با علم خود جمع می کند (۷)

دانشمندترین مردم، عالم ترین آنها به اختلاف مردم است (۸)

مهمترین کتابهای خلاف :

فقهای هر یک از مذاهب اسلامی در این علم کتابها نوشتند به عنوان نمونه :

۱ – الحجه علی اهل المدینه : محمد بن حسن شیبانی (ت ۱۸۹ هـ)

۲ – اسباب اختلاف الفقهاء : محمد بن جریر طبری (۲۲۴ – ۳۱۳ هـ ق)

۳ – الاشراف علی مذهب العلماء : محمد بن ابراهیم ابن المنذر نیشابوری (ت ۳۱۸ هـ)
۴ – اختلاف الفقهاء : احمد بن محمد طحاوی (ت ۳۲۱ هـ)

۵ – المسائل الناصریات : سید مرتضی از فقهای امامیه (ت ۴۲۶ هـ)

۶ – الحاوی : ابو الحسن علی بن محمد بن حبیب ماوردی (ت ۴۵۰ هـ) (۹)

۷ – الخلاف فی الاحکام : ابی جعفر محمد بن حسن طوسی (ت ۴۶۰ هـ)

۸ – المونلف من المختلف : ابوالفضل بن حسن طبرسی (ت ۵۴۸ هـ)

۹ – بدایه المجتهد و نهایه المقتصد ، ابن رشد قرطبی (ت ۵۹۵)

۱۰ – تذکره الفقهاء : جمال الدین ابی منصور حسن بن یوسف الحلی (ت ۷۲۶ هـ)

۱۱ – مختلف الشیعه فی احکام الشریعه : علاّمه حلی (ت ۷۲۶ هـ)

۱۲ – منتهی المطلب فی تحقیق المذهب : علاّمه حلی (ت ۷۲۶ هـ)

جدایی مذاهب فقهی از یکدیگر :

از قرن هشتم هجری مذاهب فقهی شیعه و سنی در اثر تعصبات ممالیک از یکدیگر
جدا شدند و علم الخلاف رو به فراموشی گذاشته شد و جای خود را به مطاعن و دشمنی و
خصومت مذاهب با یکدیگر داد، تا جائیکه در تاریخ آمده که وقتی حنبلی های گیلان ،
شخصی حنفی مذاهب بر آنها وارد می شد وی را به عنوان کافر می کشتند و مالش را به
عنوان فیئی تصاحب می کردند. و در بلاد ماوراء النهر که سرزمین حنفیان بود ، شافعیان
تنها یک مسجد داشتند و والی شهر هر وقت برای نماز صبح از آن می گذشت می گفت: آیا
وقت آن نرسیده که این کنیسه بسته شود (۱۰)

نتیجه جدایی مذاهب فقهی:

دوری و دشمنی با شیعیان از اینهم فاجعه آمیزتر بود ، به عنوان نمونه ترکان عثمانی
شیعیان را متهم کردند که حجشان کربلاء و نجف است و آنان به مکه می آیند تا کعبه را
آلوده به نجاست کنند ، در کتاب امراء البلد الحرام آمده است : در دوم شوال سال ۱۰۸۸ هـ
وقتی مردم برای نماز صبح پیرامون کعبه آمدند ناگهان اطراف کعبه را پر از آشغالی یافتند
که نجاست بود ، مردم این کار را به شیعیان نسبت دادند ، و در مسجد الحرام ۵ نفر غیر
عرب را پیدا کردند و آنها را با ضرب و سنگ از مسجد بیرون راندند و به قتل رساندند و
کسی به دفاع از آنان نپرداخت (۱۱).

ابوطالب یزدی را به امر قاضی القصات حجاز گردن زدند.

این حادثه که از عمق جهالت و بی اطلاعی مسلمانان و حتی علمای مذاهب اسلامی
نسبت به یکدیگر خبر می داد، زنگ خطری بود برای علمای بیدار و موجب گشت که در
قاهره ، دار التقریب توسط عالمان بزرگ مذاهب اسلامی تأسیس گردد. تا جایی که
آیت الله العظمی بروجردی روایت امام باقر (ع) را در مورد صفت حج پیامبر اکرم (ص) که
مشترک میان همه مذاهب اسلامی است برای پادشاه عربستان بفرستند ، تا مردم
عربستان دریابند که مأخذ حج مذاهب شیعه و سنی یکی است و در اغلب موارد با هم
مشترکند (۱۲).

که اجازه ورود به عربستان را داشت (۱۳)

احیاء فقه مقارن و تقریبی

در قرن گذشته بار دیگر فقهای بزرگ مذاهب اسلامی به ضرورت علم الخلاف و فتح
باب اجتهاد پی بردند و در مصر، تونس، دمشق و ایران به احیاء آن پرداختند و آنرا به عنوان
«فقه مقارن» نامیدند.

در ایران رهبر این نهضت ، آیت الله العظمی بروجردی در حوزه علمیه قم بودند و
می فرمودند :

« فقه شیعه باید همراه با آگاهی از نظریات و افکار دیگران باشد و از حالت اختصاصی
به فقه تطبیقی و مقارن تبدیل شود و فقیه باید به آراء گذشتگان اعم از فقهای اهل سنت
و شیعه رجوع کند و مسئله را مطرح سازد.»(۱۴)

فقه مقارن و تطبیقی روی آرودند.

آغازگر این نهضت پر برکت در مصر ابتدا شیخ بزرگ الازهر محمد مراغی کبیر بود که با
مقاله علمی خود به فتح باب اجتهاد پرداخت و پیشنهاد تدریس فقه مقارن را در
دانشکده های الازهر داد و لجنه ای به ریاست وی درباره قانون خانواده (الاحوال
الشخصیه) بدون تقید به مذهبی از مذاهب چهارگانه تشکیل گردید (۱۵).

(۱۶)(۱۷)

به رشته تحریر درآورد که در مجله رساله الاسلام دار التقریب به چاپ رسید (۱۸)

ثمرات فقه مقارن و تقریبی

۱ – آزاد سازی شریعت اسلامی از انحصار و انجماد

فقه مقارن که از زمان شیخ محمد محمد مدنی تاکنون در دانشگاه الازهر برقرار است ،
ثمرات بسیار پر برکتی ببار آورد و دورانی که مردم خود را ضمن مذهب معینی محصور کرده
بودند و بدون دلیل حق را فقط در مذهب مجتهد خود و باطل را در دیگر مذاهب می دیدند
سپری گردید. و زمانی فرا رسید که چشمان مردم به نور شریعت الهی روشن شد و اهل
علم و فقه در جستجوی حق و فتوایی که دلیل قویتر و محکمتری داشت بر آمدند هر چند
از غیر مذاهب چهارگانه باشد. و این حقجویی در میان اهل علم به قوانین مدنی مصر و
سایر کشورهای اسلامی تسری پیدا کرد تا جائی که در سال ۱۹۲۰ م دولت مصر قانون
شماره ۲۵ خود را مشتمل بر احول شخصیه ، از انحصار مذهب حنفی خارج ساخت واز
سایر مذاهب چهارگانه تسنن نیز استفاده کرد.

در سال ۱۹۲۹ م قانون شرعی شماره ۲۵ ، احکام سایر مذاهب اسلامی اعم از شیعه و
سنی را نیز مورد استفاده قرار داد.

در سال ۱۹۳۶ حکومت مصر کمسیونی تشکیل داد، و آنرا مکلف ساخت که گذشته از
آراء همه مذاهب فقهی از نظرات فردی مجتهدین زنده برای نوشتن قوانین مدنی خانواده
استفاده کنند.

در سال ۱۹۵۱ دولت سوریه برهمین اساس و (قوانین اخیر مصر) به تدوین قوانین
خانواده همت گماشت. و در سالهای بعد در کشور اردن ، قطر و امارات و سودان این آزاد
اندیشی گسترش یافت.

۲ – درخشش فقه اسلامی در صحنه بین المللی

با خارج شدن فقه مذاهب اسلامی از رکود و جمود و تعصب و تقلید و فتح باب اجتهاد ،
میدانی بین المللی برای آن گشوده گردید ، ودر سمینارهای بین المللی حقوق و قانون
آنچنان نظر حقوقدانان را بخود جلب کرد که در سال ۱۹۳۲ م در کنگره هلند ، شریعت
اسلامی را جزء قوانین مقارن قرار دادند و در سال ۱۹۳۷ م در سمینار قانون مقارن لاهه،
شریعت اسلامی را به عنوان یکی از مصادر قانونگذاری اروپا برگزیدند.

و در سال ۱۹۴۸ همگی حقوقدانان در سمینار بین المللی لاهه باتفاق آراء تدریس فقه
و حقوق اسلامی را به عنوان منبع قانون مقارن در قطعنامه خود مورد تصویب قرار دادند (۱۹)

در سال ۱۹۵۱ م مجمع بین المللی حقوق مقارن ، هفته ای را بنام «فقه اسلامی» مقرر
داشت و چنین نتیجه گرفت که :

«اختلاف مذاهب فقهی در این مجموعه حقوقی عظیم ، میراث عظیمی از مفاهیم و
معلومات حقوقی است و فقه اسلامی صلاحیت پاسخگویی به جمع نیازمندیهای زندگی
جدید را دارد.»

در سال ۱۹۷۲ در سمینار بین المللی دمشق ، پیشنهاد شد که کشورهای اروپایی در
تشریع و قانونگذاری خود از قوانین اسلامی استفاده کنند (۲۰)

استفاده غرب از قوانین اسلامی

مارسل بوازار دانشمند سویسی می نویسد :

«در قرون وسطی هر موقع رکودی در قوانین مسیحیت روی می داد، صاحبنظران از فقه و
حقوق اسلامی استفاده می کرده اند و در قرن ۱۳ میلادی در چند دانشگاه اروپا ، مبانی فقه
اسلامی را مورد پژوهش قرار می دادند » (۲۱).

هوس ستمگران و زورمندان و نفوذ قدرت و پول ، آسیب نمی بیند » (۲۲).

۱ – شریعت اسلامی ۲ – قوانین فرانسه ، ۳ – قوانین اسلامی ۴ – قوانین انگلیس (۲۳).

نمونه هایی از بخشش فقه اسلامی به اروپا

در اینجا چند نمونه از بخششهای فقه اسلامی را به حقوق و قوانین مدنی اروپا از نظر
می گذرانیم :

۱ – عقد غائبین

ایجاب عقد غائبین ، دارای مشخصات ذیل است :

الف – ایجاب بوسیله قاصد یا نامه یا تلگراف فرستاده می شود ، بنابراین ، معلوم است
که گوینده ایجاب و قبول در دو مکان و دور از هم قرار دارند ، و هریک از محضر دیگری
غائب است این عقد را از همین رو «عقد غائبین» و «عقد مکاتبه» می نامند.

ب – فرستنده ایجاب ، صریحا یا ضمنا برای دریافت قبول ، مهلت معین می کند.

ج – ایجاب مذکور ، لازم است و نمی تواند از آن عدول کند.

د. لزوم ایجاب موقت است ، و اگر موجب در آن تاریخ فوت کند ورثه او نمی توانند از
مقصد ناشی از ایجاب مذکور سرباز زنند.

هـ – این ایجاب چون به اراده یکجانبه ، منشاء تعهد ، برای موجب است ، یک ایقاع
است.

حقوق مدنی آلمان شماره ۳۷۸ تا ۳۹۵ ماده ۱۶۵ از فقه اسلامی استفاده کرده است (۲۴).

۲ – ایجاب مُلزِم:

این واژه ترجمه Offre obliyyatoire است یعنی ایجابی که بدون پیوستن
قبول به آن، منشاء تعهد باشد .

از نظر آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی : کسی که ایجاب را عرضه می کند و مهلت
برای قبول تعیین نمی نماید ، باید به تعهد ناشی از ایجاب خود پای بند باشد در مدت
معقولی که طرف ، مجال اظهار قبول را داشته باشد. (۲۵)

شده است (۲۶) .

(۲۷)

پذیرفته می گوید :

« همین ایجاب در مهلت معقول برای ایجاب کننده ، تعهد به وجود می آورد» (۲۸) و ماده ۳
قاون تعهدات سوئیس نیز این نظریه را پذیرفته می گوید : در صورتی که موجب ضرب
الاجلی را برای قبول تعیین کرده باشد باید به ایجاب خود تا پایان اجل پای بند باشد.» (۲۹).
همچنین در یکقرن اخیر بحث ایجاب ملزم بوسیله حقوقدانان آلمانی ، طبق نظر اسلامی
ابراز شده است (۳۰)

شرط طلا خریداری کرده است. دیگری می گوید: قصد ظاهری ملاک است.

فقه اسلامی همه مسائل حقوقی را به یک دید نمی نگرد بلکه در پاره ای از موارد به
اراده ظاهری و در پاره ای موارد به اراده باطنی توجه دارد (۳۱) .

۴ – شبه عقد

مراسم خواستگاری ، در اسلام به عنوان مقدمه ازدواج اجازه داده شد. اما عقد نیست
بلکه شبه عقد است از آنجهت که اسلام خواستگاری به روی خواستگاری دیگری که به
وی جواب مثبت داده اند جایز نیست.

مراسم خواستگاری در کشورهای اسلامی بدون اجرائیات معینی انجام می گیرد جز در
لبنان و سوریه که طبق قانونی که در سال ۱۹۱۷ ترکیه صادر کرده طبق مقررات خاصی
انجام می پذیرد و در دفاتر رسمی ثبت می شود. تا بتوانند در طی مدت خواستگاری درباره
یکدیگر تحقیقات لازم را به عمل آورند و آنگاه به عروس و داماد اجازه ازدواج داده
می شود(۳۲). در اروپا در این باره از فقه اسلامی استفاده کرده اند.

۵ – اصل حاکمیت قراردادها

مکتب شکاکان در مورد بحث از لزوم و جواز عقود و قراردادها ، عقیده دارد که باید وصف
لزوم و جواز را ، قانون به عقود بدهد . در صورت سکوت قانون ، حقوقدان بلا تکلیف و
مردود است. اگر یکی از متعاقدین اقدام به فسخ کند نمی دانند که فسخ مذکور مؤثر است و
آثار عقود را از بین می برد یا نه؟

از نظر فقه اسلامی چون در زمان ایجاب و قبول آثار عقد بطور یقین بروز کرده لکن پس
از وقوع فسخ شک پدید آمده ، میدان را برای اجراء اصل استصحاب می گشاید و یقین
سابق و لزوم آن عقد و قرارداد حاکم است (۳۳) و این اصل یکی دیگر از مواردی است که
قوانین اروپایی آنرا برگزیده اند (۳۴) .

۶ – نظریه تملیکی بودن عقود

در فقه اسلامی در بیع تملیکی همزبان با ایجاب و قبول، مبیع را از دارایی بایع بیرون
می کند و وارد در دارایی خریدار می گرداند و هر معامله ای که چنین نباشد بیع عهدی است.

این واژه در فقه و حقوق فرانسه سابقه ندارد (۳۵) و از راه حقوق اسلامی به کد (مجموعه
قوانین مدنی) ناپلئون رفته است (۳۶).

۷ – قاعده تلف بیع قبل از قبض بر عهده بایع

قانون تلف قبل از قبض بر عهده بایع از راه کنوانسیون لاهه در سال ۱۹۶۴ میلادی از
حقوق اسلام گرفته شده و قبلا در حقوق اروپا تلف بیع قبل از قبض بر عهده مشتری بود
این قاعده باعث می شود کسانی که اموالی را به موجب عقد معوض (۳۷)انتقال می دهند از
تاریخ انتقال تا تاریخ تسلیم در محافظت آن کوتاهی نکنند و یا خیانت روا ندارند.

از نظر دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی این نمونه ها نشان می دهد که یک فرهنگ
سالم و مستقل می تواند تدریجا طی ارتباطات با ملتهای دیگر و به صورت مسالمت آمیز
به صورت فرهنگ بخشنده در آید. (۳۸)

۳ – درخشش فقه عترت در الازهر

استفاده از فقه عترت در الازهر از هنگامی آغاز شد که آیت الله العظمی بروجردی
کتاب مبسوط شیخ طوسی و مختصر ذانع محقق حلی را برای علمای الازهر ارسال
داشتند . از علامه قمی دبیر کل دار التقریب شنیدم که شیخ عبد المجید سلیم شیخ السیق
الازهر می گفت : هر گاه می خواستم به جلسه افتاء حاضر شوم تا کتاب مبسوط شیخ
طوسی را مطالعه نمی کردم به آن جلسه نمی رفتم و شیخ محمود شلتوت در مصاحبه
مطبوعاتی خود اظهار داشت :

«من و بسیاری از برادران و همکارانم چه در دارالتقریب و چه در مجامع الازهر و چه در
شورای فتوی و چه در کمسیونهای احکام خانواده و غیره توانستیم اقوال و آرایی از مذهب
شیعه را بر مذاهب تسنن ترجیح دهیم ، با آنکه خودمان سنی بودیم… من شخصا دلیل
شیعه را قویتر دانسته و بر طبق رأی شیعه در این قسمت فتوی می دهم و اصولا فقیه
منصف موارد بسیاری را در فقه شیعه می تواند پیدا کند که از حیث دلیل نسبت به پاره ای از
اقوال اهل سنت قوت بیشتری دارد واز نظر مصلحت جامعه اسلامی و استقرار خانواده
سازگارتر است ». (۳۹)

۴ – صدور فتوایی تاریخی مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه

آیت الله میرزا خلیل کمره ای می نویسد : در سفر به مصر در یکی از دیدارهایم با شیخ
جامع الازهر محمود شلتوت ، عظیم مصر فرمود :

«من از دیر زمانی حدود سی سال قبل در صدد دیدن فقه امامیه بر آمدم واز عراق و
ایران کتابهای فقهی امامیه را خواستم ولی تا این اخیر که مصر از زیر زنجیر استعمار
بیرون آمد کتابها نمی رسید ، و سانسور می شد تا بعد از فتح کانال سوئز کتب شیعه آمد و
من مطالعه کردم و حجت بر من تمام شد و آن فتوی را دادم بدون اینکه تحت تأثیر هیچ
مقامی یا سخنی بروم.» (۴۰).

بزرگان الازهر اظهار داشت :

«من در مقام استنباط احکام فقهی وقتی بعضی از دلائل فقه شیعه را مورد دقت و نظر
عمیق قرار دادم مشاهد کردم که دلائل این فقه از قوت و متانت و ظرافت خاصی برخوردار
است و این امر باعث شد که فتوایی بر جواز پیروی از مذهب شیعه را صادر کنم و من خود
در بعضی مسائل فقهی بر اساس فقه جعفری فتوی داده ام.»

آنگاه شیخ رو به حاضران کرد و گفت : «بر شماست که کتابهای شیعه را با دقت مورد
مطالعه قرار دهید.» (۴۱)

۵ – درخشش فقه عترت در قوانین مدنی کشورهای اسلامی

با برقراری فقه مقارن مشتمل بر فقه اهلبیت در دانشگاهها و حوزه های علمیه
کشورهای اسلامی ، فقها و حقوقدانان پی به عظمت فقه عترت برده و بعضی از قوانین
مدنی خود را مطابق آن تغییر داده اند که در قسمت بعدی بیست مورد آن را به عنوان نمونه
از نظر می گذرانید.

برای این منظور تاکنون رویکرد بسیار خوبی در جهان اسلام به فقه اهلبیت (ع) پیدا
شده و چندین دائره المعارف فقهی مشتمل بر فقه اهلبیت (ع) نگارش یافته است که
نمونه آن ، موسوعه فقه جمال عبد الناصر در مصر و موسوعه فقه الامام علی بن ابیطالب
تألیف دکتر رواس قلعه جی در سوریه و معجم فقه السلف عتره و صحابه و التابعین توسط
اساتید دانشگاه ام القری در عربستان است.

در خشش فقه عترت در قوانین م