پاورپوینت کامل علما و مشروطیت، از همسویی تا ناهمگرایی ۵۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل علما و مشروطیت، از همسویی تا ناهمگرایی ۵۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل علما و مشروطیت، از همسویی تا ناهمگرایی ۵۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل علما و مشروطیت، از همسویی تا ناهمگرایی ۵۵ اسلاید در PowerPoint :

۴

مقدمه

با جنبش تنباکو، پایه های حکومت استبدادی ناصرالدین به لرزه درآمد و هیبت دولت
مطلقه شکست. روشنفکران و عالمان دینی به صورت غیررسمی ائتلاف نمودند و مردم
وارد عرصه تحولات سیاسی و اجتماعی شدند.

با مرگ ناصرالدین شاه و آغاز حکومت مظفرالدین شاه که مردی نرم خو بود، نسیم آزادی
وزیدن گرفت و تکاپوی عالمان دینی و روشنفکران بیشتر شد. زمینه های انقلاب از هر
جهت فراهم بود؛ چوب زدن به پای بازرگانان تهران، به دلیل گران شدن قند توسط
علاءالدوله حاکم تهران، بهانه ای بود تا عقده های فروخفته عالمان دینی، روشنفکران و
مردم، از حکومت قاجاریه سر باز کند و به قول آیت الله طباطبایی، حال که کار به این جا
رسید، کار را یکسره و تمام نمایند و آنچه سه ماه دیگر در پی انجام اش بودند، به جلو
بیندازند.(۱)

بدین ترتیب، با مهاجرت رهبران دینی و مردم ـ معروف به مهاجرت صغری ـ به حرم
حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهر ری، انقلاب مشروطه آغاز شد. مهم ترین
درخواست آنان در آن مرحله، عزل علاءالدوله و تأسیس عدالت خانه بود؛(۲) هر چند
حکومت، ابتدا با تقاضای مهاجران موافقت کرد، اما طولی نکشید که رهبران دینی
دریافتند که دولت قصد عمل به درخواست های آنان را ندارند؛ لذا در ۲۳ جمادی الاولی
۱۳۲۴ق (۱۵ ژوئیه ۱۹۰۵م) راهی قم شدند و بسیاری نیز در سفارت انگلستان تحصن
نمودند؛ برخی فقط «تعداد طلاب متحصن در سفارت انگلیس را … هزاران نفر»(۳)
دانسته اند. سرانجام با مجاهدت رهبران دینی و روشنفکران، و پایداری مردم، انقلاب
مشروطه به پیروزی رسید و در ۱۴ جمادی الثانی ۱۳۲۴ق (۱۴ مرداد ۱۲۸۵ش، ۱۹۰۶م)
فرمان پذیرش مشروطیت و تأسیس مجلس شورا صادر گردید.

از مدت ها پیش، تحولات سیاسی ـ اجتماعی تهران به گونه ای پیش می رفت که بین
شیخ فضل الله نوری از یک سو و سیدعبدالله بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی از سوی
دیگر، اختلاف ایجاد شده؛(۴) با این همه، شیخ فضل الله نوری، در مهاجرت کبری، به دیگر
عالمان دینی تهران پیوست، اما وقتی سیدمحمد طباطبایی در قم فواید مشروطه را بیان
می کرد، شیخ فضل الله نوری، به مخالفت برخاست و گفت:

«فوایدی که برای مشروطه برشمردید، همه به جای خود خوب و کسی را حرفی
نیست،…[اما] آزادی تامّه و حریّت مطلقه… این حرف از اصل غلط و این سخن در اسلام
کلیتا کفر است… . اما قانونی [که]… وضع خواهد شد، اولاً قانون ما در هزار و سیصد و اندی
سال قبل… به ما داده شده، بر فرض که امروز بخواهند قانونی بنویسند، باید مطابقت بر
قرآن محمد و شریعت احمدی داشته باشد…».(۵)

به هر حال، طولی نکشید که در مسائلی مانند معنی و مفهوم مشروطه، آزادی،
قانونگذاری، تشکیل مجلس شورا و…، اختلاف میان دو جناح عمده رهبران مذهبی
گسترش یافت. گروهی که به مشروطه خواه معروف شدند ـ ولو از باب دفع افسد به فاسد ـ
مشروطه را به سود اسلام و مسلمانان معرفی کردند و مخالفت با مشروطه را در حکم
محاربه با امام زمان(عج)، و افرادی مانند شیخ فضل الله نوری را زیان کار و منحرف
خواندند و دخالت او در امور مسلمین را نادرست اعلام نمودند؛(۶) از سوی دیگر، مخالفان
مشروطه یا مشروعه خواهان که به وسیله شیخ فضل الله نوری رهبری می شدند، «متذکر
به این کلام [بودند که] ما دین نبی خواهیم، مشروطه نمی خواهیم… مسلمانان مشروطه
کفر است، منافی مسلمانی است، مشروطه خواهان بابی هستند»(۷) و حکم مراجعی چون
مرحوم آخوند خراسانی، مازندرانی و… را صادر کردند و مال آنها را مباح و خونشان را هدر
شناختند.(۸)

در سطح مرجعیت، آیت الله آخوند خراسانی، شیخ عبدالله مازندرانی و علمای درجه دوم،
همانند علامه نائینی، سیدمحمد طباطبایی، سیدعبدالله بهبهانی و… از رهبران
مشروطه خواهان و آیت الله سیدمحمد کاظم یزدی صاحب کتاب «العروه الوثقی» در سطح
مرجعیت و شیخ فضل الله نوری، شیخ عبدالنبی نوری، میرزا ابوطالب زنجانی و… از علمای
درجه دوم، مشروعه خواهان را رهبری می کردند.

هر چند درباره موارد اختلاف میان عالمان دینی در انقلاب مشروطه، پژوهش های
تاریخی و تحلیلی زیادی صورت گرفته است، اما در مورد علل اختلاف، کمتر بحث شده
است.

دلایل اختلاف علما در انقلاب مشروطه

درباره علل موافقت برخی از عالمان دینی با مشروطیت و بحث های مربوط به آن و
موافقت ابتدایی و سپس مخالفت عده ای دیگر که به مشروطه طلبان و مشروعه خواهان
معروف شدند، تحلیل های زیادی صورت گرفته است؛ گروهی اختلاف نظرها را به
برداشت های متفاوت از دین از یک سو و مشروطه از سوی دیگر ارجاع داده اند؛(۹) برخی
«تنها به تحلیلی صوری شالوده های مخالفت مشروعه خواهان با نظام مشروطه و ارجاع
مسئله به رقابت های صنفی علما با یک دیگر بسنده نموده اند»؛(۱۰) بعضی هم معتقدند که
برداشت های علما از هر دو جناح، عوامل سیاسی داشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بیشتر تحلیل گران، تفاوت برداشت از دین را عامل
اختلاف دانسته اند، در حالی که پیش از پیروزی انقلاب، علت اختلاف را به رقابت های
صنفی و مادی نسبت می دادند(۱۱) و معتقد بودند که دعوا بر سر قالیچه بوده است.(۱۲) گروه
بسیار کمی هم مجموعه ای از عوامل، مانند اختلاف در برداشت از دین، شناخت از
مشروطه و غرب (موضوع شناسی)، بینش سیاسی، سابقه زندگی علمی و مبارزاتی، و… را
مؤثر می دانند.(۱۳)

۱. تشخیص بحران و اختلاف در علل بحران و ارائه راه حل (با توجه به برداشت های
دینی متفاوت و اختلاف در هدف از انقلاب)

همان طور که «اسپریگنز» ادعا می نماید که اندیشمندان کار خود را از مشاهده بحران
شروع می نمایند،(۱۴) عالمان شیعه ایرانی نیز کشور خود را در بحران و نابسامانی شدید
می دیدند. آنان در «وجود» بحران و لزوم مهار قانونی حکومت اتفاق نظر داشتند، اما در
تشخیص علل بحران و نوع راه حل، دچار اختلاف نظر شدید شدند.

الف. علمای مشروطه طلب

گروهی از عالمان که به مشروطه طلب معروف شدند، درک کرده بودند که سیل عظیم
تمدن بشری با جذابیت و گیرایی به سمت کشورهای اسلامی سرازیر شده است، اگر
عالمان دینی، نتوانند آن را خوب بشناسند و عناصر مطلوب آن را با اسلام سازگاری دهند و
از سوی دیگر، اسلام را به مرحله اجرایی نرسانند، اسلام و مسلمین به تدریج آسیب
خواهند دید و چه بسا که تمدن اسلامی محو و نابود گردد.(۱۵)

رهبران دینی مشروطه طلب فهمیده بودند که ایران در معرض اضمحلال و نابودی
است؛ ایران در جهان اسلام تنها کشوری بود که اکثریت قریب به اتفاق ساکنان آن اهل
تشیع بودند و مهم ترین پایگاه رهبران دینی شیعه قلمداد می گردید. در ایرانِ دوره
قاجاریه، هجوم استعمارگران از یک سو و پریشانی های داخلی از سوی دیگر، مردم را در
معرض نابودی، فقر، بی عدالتی و… قرار داده بود. دادگری وجود نداشت و زندگی مردم در
دست نیرومندان بود؛ منافع مشروع حامیان اسلام و به طور کلی مردم ایران مورد تهدید
جدی قرار گرفته بود.(۱۶)

هر چند شیعه به حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) معتقد است و در عصر غیبت،
حکومت باید به دست مجتهد باشد، اما ظاهرا امکان عملی آن وجود نداشت؛ لذا باید
«حکومتی که مطابق با شرع اسلام باشد و عدالت و مساوات را بگستراند»،(۱۷) به وجود آید.
در واقع همه عالمان تشخیص داده بودند که ایران دچار بحران است و دنبال علت بحران
بودند، امّا درباره علت بحران (فقر، ذلت، ضعف و…) دیدگاه های متفاوتی ارائه می شد.
عده ای که به مشروطه طلب معروف شدند «دیدند، اصل العله و عمده السبب در این باب…
استیلای سلطنت خودخواه شهوت ران خودپرست است بر تمامی حقوق ملی، و مسلوب
الحق بودن آنها در تمام مصالح و مفاسد مملکتی که وسیله تحصیل عزّت و شرف آنها
است».(۱۸) آنان «مبارزه با استبداد را اصلی ترین آرمان خود دانستند».(۱۹)

عالمان دینی می گفتند: در یک سرزمین اسلامی، چرا باید از استبداد که بدترین نوع
حکومت است، متابعت کرد؟ شیخ اسماعیل غروی محلاتی از عالمان مشروطه خواه نجف،
در کتاب خود «ارشاد العباد الی عماره البلاد»، سه نوع حکومت را تصور کرده بود:

۱. حکومت امام معصوم(ع)؛ ۲. حکومت سلطنت مشروطه محدوده؛ ۳. سلطنت مطلقه
مستبده.

۱. نوع اول در این زمان ناممکن است؛ سلطنت مطلقه مستبده، خلاف اسلام است؛
بنابراین هیچ عاقلی شک و شبهه ای در ترجیح حکومت سلطنت مشروطه محدوده، بر
سلطنت مطلقه مستبده ندارد.(۲۰) در نتیجه از نگاه عالمان دینی مشروطه خواه، استبداد از
عمده ترین علل بحران و نابسامانی در ایران بود.

ثانیا از بُعد خارجی، «آنان احساس کرده بودند که استقلال و بقای ایران در معرض خطر
قرار دارد».(۲۱) برای حمایت از استقلال ایران و دی