پاورپوینت کامل ایران و دیپلماسی هسته ای ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ایران و دیپلماسی هسته ای ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ایران و دیپلماسی هسته ای ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ایران و دیپلماسی هسته ای ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۵

تاریخچه فعالیت هسته ای ایران

تاریخچه تفکر هسته ای ایران به اوائل دهه چهل شمسی برمی گردد.(۱) زمانی که شاه
تصمیم گرفت مرکز تحقیقات هسته ای امیرآباد تهران را ایجاد کند. در سال ۱۳۴۵، اولین
رآکتور هسته ای پنج مگاواتی که از امریکا خریداری شده بود آغاز به کار کرد و تا کنون
فعالیتش ادامه دارد. این رآکتور به طور منظم مورد بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی
قرار دارد و از موادی که ۹۳ درصد آن اورانیوم غنی شده است استفاده می کند و می تواند
برای تهیه برخی انواع سلاح های هسته ای مورد استفاده قرار گیرد. در سال ۱۳۵۲ سازمان
انرژی اتمی تشکیل شد و سریعا برای احداث مجتمع های قدرت هسته ای وارد مذاکره
شد. حکومت شاه قراردادهای ده ساله قابل تمدید جهت تهیه سوخت هسته ای در سال
۱۳۵۳ با امریکا و در سال ۱۳۵۵ با آلمان و در سال ۱۳۵۶ با فرانسه امضاء کرد. در
سرمایه گذاری فرامرزی شاه قراردادی با فرانسه امضاء کرده بود که به موجب آن ده درصد
از سهام مجتمع غنی سازی اورانیوم را به نام «اردیف» که در حال سوخت در منطقه
«تربکستین» در فرانسه بود، خریداری کرد. این مجتمع بخشی از یک کنسرسیوم
فرانسوی، بلژیکی، اسپانیایی، ایتالیایی بود. طبق این موافقت نامه ایران می توانست به
فنّآوری غنی سازی «اردیف» دسترسی یابد.(۲)

برنامه های بلندپروازانه ایران این بود که به موجب آن شبکه ای از ۲۳ رآکتور هسته ای
می بایست تا پیش از نیمه ۱۳۷۰ در سراسر ایران به کار گرفته می شدند. حکومت شاه تا
پیش از سقوط در سال ۱۳۵۷ شش رآکتور تحت قرارداد داشت و در حال تلاش بود تا ۱۲
مجتمع قدرت هسته ای از آلمان، فرانسه و امریکا خریداری کند. ساخت دو مجتمع قدرت
هسته ای توسط آلمان با قدرت ۱۳۰۰ مگاوات در بوشهر به میزان ۶۰ تا ۷۵ درصد تکمیل
شده بود و اقداماتی برای آماده سازی جایگاه دو مجتمع قدرت هسته ای ۹۳۵ مگاواتی
توسط فرانسه در منطقه «دارخوین» که شرکت «فراماتوم» امور آن را به عهده داشت آغاز
شده بود. همزمان با این اقدامات، پیش بینی هایی برای اعزام دانشجو به کشورهای
صاحب دانش هسته ای مثل فرانسه، آلمان، انگلیس، امریکا و هند هم شده بود و چون
ایران پیمان منع گسترش سلاح هسته ای را امضاء کرده بود، تدابیر امنیت هسته ای را
مدنظر داشت گرچه برخی از امریکایی ها معتقدند شاه برنامه تحقیقات سلاح های سطح
پایین را آغاز کرده بود و مرکز تحقیقات هسته ای امیرآباد محور اصلی این برنامه بود. این
اقدام تحقیقاتی شامل مطالعات طرح های تسلیحاتی و بازیافت پلوتونیوم از سوخت
مصرف شده رآکتور می شد. اقدام مزبور هم چنین با یک برنامه غنی سازی لیزری که در
سال ۱۳۵۴ آغاز شد مرتبط بود که در نهایت تبدیل به یک مشکل پیچیده و اقدامی
غیرقانونی سطح بالا برای کسب فنآوری تفکیک لیزری از امریکا شد. این اقدام که به
نظر می رسید هیچ موفقیتی نداشته است از سال ۱۳۵۵ تا زمان سقوط شاه ادامه یافت و در
سال ۱۳۵۶ چهار لیزر با فعالیت حساس میکرون ۱۶ به ایران فرستاده شد. ایران در عین
حال راه های دیگری برای دست یابی به پلوتونیوم را مورد بررسی قرار داد و برای استفاده از
اورانیوم غنی شده یک تلاش سرّی تحقیقاتی برای عمل آوری را آغاز کرد و بعدا گروه
کوچکی را برای طراحی سلاح های هسته ای تشکیل داد. ایران در سال ۱۳۵۵ یک قرارداد
محرمانه سنگینی برای خرید مواد مورد نیاز با افریقای جنوبی امضاء کرد. هم چنین
کوشش کرد تا ۲/۲۶ کیلوگرم اورانیوم غنی شده سطح بالا از امریکا خریداری کند ولی
تقاضای خرید مزبور بعد از سقوط شاه به حالت تعلیق درآمد.(۳)

نکته قابل توجه آن است که در زمان شاه در اوضاع و احوال پیچیده واپسین مرحله
جنگ سرد که ایران اصلی ترین شریک استراتژیک ایالات متحده در مرزهای جنوبی
اتحاد شوروی بود، مقامات امریکایی نه تنها هیچ اعتراضی به برنامه تحقیقات هسته ای
که به قصد ساخت سلاح های هسته ای طراحی شده بود، نداشت بلکه بدون شک مشوّق و
حامی اصلی اجرای آن بود. بعد از سقوط شاه، نظام جدید اسلامی بسیاری از برنامه های
هسته ای را تعطیل کرد. قراردادهای موجود بین ایران، فرانسه، آلمان و امریکا را پایان داد
و در ماه مارس ۱۹۷۹ درخواست شرکت «KWU» در آلمان برای ادامه فعالیت در
پرژوه های رآکتور بوشهر را ردّ کرد در نتیجه این شرکت جایگاه های رآکتور مزبور را در اواخر
آگوست ۱۹۷۹ به ایران تحویل داد و ایران نیز همه موافقت نامه های قبلی خود با این
شرکت را در اواخر نوامبر ۱۹۷۹ فسخ کرد.

در مورد این که چرا دولت جمهوری اسلامی برنامه های هسته ای خود را متوقف کرد،
دلائل زیادی وجود دارد؛ اما مهم تر از همه مخالفت دولت اسلامی با هرگونه نفوذ غربی ها
از جمله در برنامه های هسته ای بود و از طرفی دولت به سودمندی نیروی هسته ای در آن
شرایط اعتقاد نداشت و می کوشید منابع را صرف حوزه های دیگری کند که بیشتر با
آرمان های انقلاب اسلامی همخوانی داشتند.(۴) گفته می شود سازمان انرژی اتمی ایران
«AEOI» قبل از انقلاب بیش از ۲۵۰۰ دانشمند را به خدمت گرفته بود که با توقف برنامه
هسته ای تعداد اینها به شدت کاهش یافت.

چند سال بعد از انقلاب اسلامی زمانی که رژیم صدام با حمایت غرب جنگ
خانمان سوزی را به ایران تحمیل کرد و با تسلیحات مدرن اعطایی ابرقدرت های شرق و
غرب، کشور را در فشار قرار داد و از طرفی ایران با ممنوعیت فروش تسلیحاتی و تحریم
همه جانبه امریکا مواجه بود در کنار همه اینها جنگ روانی و به هم خوردن موازنه قوا در
منطقه موقعیت مخاطره آمیزی را فراروی ایران قرار داده بود.(۵) قدرت های هسته ای چون
شوروی، پاکستان، اسرائیل و مهم تر از همه حضور قدرتمند هوایی و دریایی امریکا در
منطقه خلیج فارس همگی در همسایگی ایران قرار داشتند در چنین شرایطی تحلیل
استراتژیک ایران او را به فکر احیای برنامه هسته ای و توجه به سلاح های پیشرفته و
بازدارنده سوق داد و حفظ انقلاب اسلامی در چنین شرایطی وابسته به برقراری توازن قوا
تصور می شد. بر این اساس دولت منابع مالی جدیدی به گروه های تحقیقاتی که در رآکتور
«مرکز تحقیقات هسته ای امیرآباد» تهران مشغول بودند اختصاص داد. این رویکرد در
گزارش «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در سال ۱۳۸۲ وارد شده است:

«ایران در نیمه ۱۹۸۰ متخصصین و تجهیزات هسته ای را از مرکز تحقیقات هسته ای
امیرآباد به یک مجتمع تحقیقات سلاح های هسته ای نزدیک اصفهان منتقل کرد و بعد در
سال ۱۹۸۴ یک مرکز تحقیقات هسته ای جدید با کمک فرانسه در دانشگاه اصفهان
تشکیل داد و گزارش این مرکز جدید هیچگاه به آژانس انرژی اتمی اطلاع داده نشد تا آن
که در سال ۱۹۹۲ وقتی که آژانس اجازه یافته بود از شش جایگاه فعالیت هسته ای ایران
که گزارش های موجود حاکی از فعالیت های مرتبط با سلاح های هسته ای ایران در آنها
بود، بازرسی سریعی انجام دهد و از وجود مرکز تحقیقات و فعالیت های هسته ای در
اصفهان آگاه شد.»(۶)

ایران و کاربردهای انرژی هسته ای

از آغاز به وجود آمدن انرژی هسته ای کاربردهای مختلفی برای آن وجود داشت اما آنچه
این ماده مهم را در معرض توجه و حساسیت قرار داده است کاربردهای نظامی آن است که
از قدرت تخریبی بسیار بالایی برخوردار است. امروزه داشتن این ابزار از جهت نظامی از
جهات بازدارندگی، پرستیژ بین المللی و موازنه قوا در مناطق مختلف از اهمیت بالایی
برخوردار است. مع الوصف مقایسه کاربردهای غیرنظامی آن با سایر منابع فسیلی و
انرژی های طبیعی، همه کشورها را ترغیب می کند که به سوی تولید این انرژی روی
آورند. در ایران این اندیشه از سال ۱۳۳۵ با تصویب قانون آن در مجلس شورای ملی به
وجود آمد و احتمالاً از آغاز کاربردهای دوگانه در ذهن طراحان آن وجود داشت. موقعیت
ایران که در مرزهای جنوبی اتحاد شوروی قرار داشت و از قدرت هسته ای برخوردار بود،
شریک استراتژیک ایران یعنی ایالات متحده را وامی داشت که متحد خود را در مقابل
شوروی تجهیز نماید همان طوری که اسرائیل را مجهز نمود. به هر حال در کنار این ایده
نظامی کاربردهای صلح آمیز دیگری نیز مطرح بود که به اجمال به موارد مهم آن اشاره
می کنیم:

۱. کاربرد انرژی اتمی در تولید برق

از اهداف اعلام شده ایران همواره تولید برق هسته ای محوریت داشته است و در طول
چهار دهه گذشته با توجه به روند رو به رشد توسعه اجتماعی و اقتصادی در ایران
استراتژی بهره برداری از منابع فسیلی از دو عامل محدودکننده متأثر شده است: از یک
طرف ارتقای سطح زندگی و برنامه های بهبود شاخص های اقتصادی نیازمند تأمین روند
تقاضای صعودی انرژی در کلیه بخش های خانگی و صنعتی داخلی می باشد و از طرفی
اقتصاد ملی وابسته به درآمدهای نفتی است که رهایی از این دو عامل متضاد، مستلزم
ایجاد یک استراتژی درازمدت و تجدید نظر در روند استفاده بی رویه از منابع فسیلی
مدنظر بوده است؛ زیرا این منابع محدود بوده و متعلق به نسل های آتی کشور نیز می باشند
و از طرفی استفاده از آنها در صنایع تبدیلی نظیر پتروشیمی در قیاس با انرژی هسته ای
ارزش کمتری برای کشور در پی دارند در حالی که هزینه آن بالا است و مصرف این منابع
در داخل کشور به عنوان سوخت به شدت ارز حاصل از صادرات نفت و گاز طبیعی را
تحت الشعاع خود قرار داده است.

در صورت ادامه این روند تا چند دهه دیگر ایران به عنوان یکی از واردکنندگان نفت خام
و برخی از فرآورده های مرتبط با آن خواهد شد. از طرفی دولت یارانه های پنهان زیادی
بابت مصرف سوخت در داخل کشور می پردازد که هزینه های تولید و توزیع این
فرآورده های سوختی نیز تأمین نمی گردد. بنابراین اتکا سیستم عرضه انرژی کشور به
سوخت های فسیلی را غیرمنطقی ساخته و استفاده کشور از تکنولوژی های جدید از جمله
تکنولوژی هسته ای را در مقام مقایسه با سوخت های فسیلی، رقابتی می سازد.

به منظور تعیین سهم بهینه انواع نیروگاه ها برای تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور
طی ۲۰ سال آینده، نتایج استفاده از مدل برنامه ریزی «KASP» که معروف ترین و
کاربردی ترین مدل بهینه سازی سیستم عرضه انرژی الکتریکی است نشان می دهد که
تا سال ۱۴۱۰ شمسی در سناریوی رشد متوسط حدود ۷۰۰۰ مگاوات و در سناریوی رشد
بالای کلیه شاخصه های اقتصادی کشور سهم برق هسته ای معادل ۰۰۰/۱۰ مگاوات
خواهد بود. از این رو جمهوری اسلامی ایران سناریوی رشد متوسط مؤلفه های اقتصادی
کشور و ساخت ۶۰۰۰ مگاوات برق هسته ای علاوه بر نیروگاه در دست ساخت بوشهر
(۱۰۰۰ مگاوات) را به عنوان برنامه اصلی توسعه نیروگاه های هسته ای کشور تعیین نموده
است در صورتی که تا بیست سال آینده تولید ۷۰۰۰ مگاواتی محقق شود میزان ۱۹۰
میلیون بشکه نفت خام در مصارف نیروگاهی کشور صرفه جویی شده است که ارزش
اقتصادی آن بیش از پنج میلیارد دلار در سال برآورد می شود.

۲. کاربرد انرژی هسته ای در بخش صنایع

در این بخش می توان از موارد ذیل یاد کرد:

ـ تهیه و تولید چشمه های پرتوزایی کبالت برای مصارف صنعتی

ـ تولید چشمه های ایربدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشکاری در لوله های
نفت و گاز

ـ تولید چشمه های پرتوزا برای کاربردهای صنعتی مانند سیستم های سطح سنجی،
ضخامت سنجی و…

ـ بررسی کوره های مذاب شیشه سازی جهت تعیین اشکالات آنها

ـ نشت یابی در لوله های انتقال نفت با استفاده از تکنیک های هسته ای.

۳. کاربرد در بخش صنایع غذایی و کشاورزی

جهت اختصار به موارد ذیل می توان اشاره کرد:

ـ جلوگیری از جوانه زدن محصولات غذایی

ـ کنترل و از بین بردن حشرات

ـ به تأخیر انداختن زمان رسیدگی به محصولات غذایی

ـ افزایش زمان نگهداری

ـ کاهش میزان آلودگی میکروبی

ـ از بین بردن ویروس ها

ـ طرح های باردهی و جهش گیاهانی چون گندم، برنج و پنبه.

۴. کاربرد تکنیک های هسته ای در مدیریت منابع آب

بهبود دسترسی به منابع آب، به عنوان یکی از زمینه های بسیار مهم در توسعه شناخته
شده است. تکنیک های هسته ای برای شناسایی حوزه های آبخیز زیرزمینی، هدایت
آب های سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل آلودگی نشت و ایمنی سدها به کار می روند،
شیرین کردن آب شور و… .

۵. کاربرد انرژی هسته ای در بخش پزشکی و بهداشتی

به مصادیق ذیل از کاربرد انرژی اتمی می توان اشاره کرد:

ـ تهیه و تولید رادیو داروی ید ـ ۱۳۱ جهت تشخیص بیماری های تیروئید و درمان آنها

ـ تهیه و تولید کیت های رادیو دارویی

ـ کنترل کیفی رادیو داروهای خوراکی و تزریقی برای تشخیص و درمان بیماری ها

ـ تهیه و تولید کیت های هورمونی

ـ تشخیص و پیگیری درمان سرطان پروستات، کولون، پانکراس، روده کوچک و…

ـ شناخت محل تومورهای سرطانی و بررسی تومورهای مغزی، سینه و…

ـ تصویرگیری بیماری های قلبی، تشخیص عفونت ها و التهاب مفصلی

ـ تشخیص کم خونی یا سندرم اختلال در جذب ویتامین B12

ـ تولید دزیمترهای جیبی و محیطی

ـ استربلیزاسیون لوازم پزشکی یک بار مصرف

۶. کاربرد در بخش دامپزشکی و دامپروری

برخی از مصادیق آن:

ـ نقش تکنیک های هسته ای در پیشگیری، کنترل و تشخیص بیماری های دامی

ـ نقش تکنیک های هسته ای در تولید دام

ـ نقش تکنیک های هسته ای در تغذیه دام

ـ نقش تکنیک های هسته ای در بهداشت و ایمنی محصولات دامی و خوراک دام.

آنچه بیان شد بخشی از مهم ترین کاربردهای انرژی هسته ای است.(۷)

ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی

آشنایی که در طول جنگ دوم جهانی از کاربرد سلاح هسته ای به وجود آمد، رویکرد
تازه ای را فراروی بازیگران اصلی روابط بین الملل قرار داد آزمایش موفقیت آمیز امریکا در
طول جنگ و سپس آزمایش اولین بمب اتمی روسیه در سال ۱۹۴۹ جهان را وارد چالش
جدیدی نمود. در سال ۱۹۵۳ آیزنهاور رئیس جمهور امریکا پیشنهاد استفاده از نیروی
هسته ای برای مقاصد صلح جویانه را به سازمان ملل ارائه داد و به دنبال آن مذاکراتی
برای ایجاد «آژانس بین المللی انرژی اتمی» انجام گرفت و عملاً در سال ۱۹۵۷ این
آژانس بوجود آمد. عمده ترین هدف آن کمک به کشورهای عضو برای استفاده صلح آمیز از
نیروی اتمی نظیر تولید برق و سایر مصارف صنعتی و کشاورزی بود. این سازمان در واقع
مأموریت یافت تا نقش واسطه برای انتقال کمک به خدمات انتقال مواد، تجهیزات و
تسهیلات اتمی از یک کشور عضو آژانس به کشورهایی که فاقد این تکنولوژی هستند
پیش بینی شده است و تشویق به مبادله اطلاعات و مبادله دانشمندان از وظایف این
آژانس بود.(۸) ایران در سال ۱۹۶۸ به عضویت آژانس درآمد و در سال ۱۹۷۰ آن را به
تصویب رساند و ۲۶ سال بعد در سال ۱۳۷۴ مجددا بر تصویب آن تأکید کرد ولی آنچه از
این تصویب و عضویت نصیب ایران شده است تنها ایجاد موانع و مشکلات بوده است.
علاوه بر اصل عضویت ایران، وضعیت دو معاهده داخلی آژانس یعنی NPT (معاهده منع
گسترش سلاح های هسته ای) و پروتکل الحاقی و رابطه ایران با آن دو نیز حائز اهمیت
است که در ذیل به این دو اشاره می شود:

الف) معاهده NPT:

NPT حاصل توافق امریکا و انگلیس از یک سو و شوروی از سوی دیگر، بود، هدف
عمده منع گسترش افقی تسلیحات هسته ای بود و براساس آن جهان به دو بخش:
کشورهای دارای سلاح هسته ای و کشورهای فاقد سلاح هسته ای تقسیم می شد به این
صورت که کشورهایی که قبل از ژانویه ۱۹۶۷ ادوات هسته ای انفجاری را منفجر کرده اند
در گروه اول و بقیه جهان و لو دارای سلاح هسته ای هم باشند (نظیر هند و پاکستان) داخل
در گروه دوم هستند. در ماده ۳ و ۲ این معاهده از این کشورهای فاقد سلاح هسته ای
می خواهد که به دنبال کسب آن نباشند و با آژانس موافقت نامه ای را مبنی بر تحت نظر
قراردادن تأسیسات هسته ای خود امضاء کنند به این سیستم نظارتی «پادمان» اطلاق
می شود.(۹)

در ماده ۴ NPT مقرر می دارد که مفاد معاهده به گونه ای تفسیر نخواهد شد که به حقوق
اعضای آن در توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز
لطمه وارد سازد و همه دولت های عضو باید تسهیلات مبادله صلح آمیز را فراهم آورند.
ایران در همان ابتدا معاهده را امضاء کرد و در سال ۱۹۷۰ آن را به تصویب رساند و پنج
سال قبل از انقلاب اسلامی (۱۹۷۴) نیز با انعقاد موافقت نامه دوجانبه ای با آژانس به
موجب ماده ۳ NPTنظام پادمان هسته ای بر فعالیت های هسته ای خود را پذیرفت که
این موافقت نامه در قالب سند شماره INFICIRC/214و براساس سند نمونه
INFICPC/153 آمده است بنابراین ایران نه تنها NPT بلکه تمامی معاهدات بین المللی
الزام آور در زمینه عدم اشاعه سلاح های کشتارجمعی را امضا و تصویب نموده است، از
قبیل کنوانسیون منع سلاح های میکروبی، کنواسیون منع سلاح های شیمیایی و امضای
معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای.

اما از حق مسلم خود که در ماده ۴ NPT پیش بینی شده است یعنی حق استفاده
صلح جویانه از انرژی اتمی محروم گردیده است و در یک ارزیابی می توان این معاهده را
در موارد ذیل نقد کرد:

۱. NPT پیمانی تبعیض آمیز بود که کشورها را به دو دسته تقسیم می کند با تمدید
نامحدود آن در سال ۱۹۹۵ این تبعیض برای همیشه جنبه قانونی پیدا کرده است.

۲. NPT در دستیابی به هدف عمده خود که همانا جلوگیری از تکثیر سلاح های
هسته ای است موفق نبوده و دارندگان جنگ افزارهای هسته ای برخلاف تعهداتشان به
تکثیر این سلاح ها در میان اقمار و همپیمانان خود پرداخته اند.

۳. کشورهای هسته ای به تعهد خود که همانا رسیدن به خلع سلاح کامل و عمومی است
عمل نکرده اند.

۴. NPT به ابزاری برای کنترل کشورهای جهان سوم و منع آنها از دستیابی به تکنولوژی
هسته ای مبدل شده است.

و بعد از انقلاب اسلامی همه این آثار منفی متوجه ایران شده است و عضویت تنها
پیامدهای منفی و مخاطره آمیز برای کشور داشته است.

ب) پروتکل الحاقی

ضعف پادمان های هسته ای آژانس زمانی روشن شد که بعد از جنگ عراق و نیروهای
چند ملیتی در سال ۱۹۹۱ به عدم کشف برنامه هسته ای مخفی عراق منجر شد و
همچنین فعالیت های مشکوک هسته ای کره شمالی که مورد توجه جهانی قرار گرفت این
مسائل سبب شد که امریکا و گروه غرب با استفاده از این بهانه به فکر تجدیدنظر جدی در
مکانیسم نظارتی و پادمان هسته ای آژانس و NPT بیفتند و در نتیجه ضرورت اصلاح و
تقویت نظارت بر فعالیت های هسته ای دولت های فاقد صلاح هسته ای را مطرح سازند
آنها استدلال می کردند که رژیم پارلمانی گرچه در نظارت بر فعالیت های اظهار شده عراق
مؤثر بوده است. ولی در کشف فعالیت های اظهار نشده این کشور موفق نبوده است. از این
رو پس از تصمیم شورای حکام آژانس در سال ۱۹۹۳ در خصوص تقویت سیستم نظارتی
NPT پروتکل ۲+۹۳ تهیه و تنظیم و در سال ۱۹۹۷ به تصویب این شورا رسید. پروتکل
چند نکته اصلی دارد:

۱ ـ پروتکل برای کشورهای عضو طراحی شده است که موافقت نامه بازرسی و نظارت
را با آژانس امضا کرده اند یعنی فقط کشورهای غیر هسته ای در مورد کشورهای هسته ای
نیز فقط آن بخش هایی را که به صورت داوطلبانه بپذیرند قابل اجرا خواهد بود.

۲ـ پروتکل، داوطلبانه است و نه اجباری و تاکنون نیز از ۱۸۷ کشور عضو NPT فقط ۳۵
کشور آن را تصویب کرده اند. ۳ ـ هدف اصلی نظارت بر فعالیت های هسته ای دول فاقد
سلاح هسته ای عضو می باشد همه مفاد و مقررات ۲+۹۳ نیز برای رسیدن به این هدف
تدوین شده است. گردآوری اطلاعات جامع در خصوص فعالیت های هسته ای دول فاقد
سلاح هسته ای و دسترسی به مکان ها و سایت های مختلف این کشورها و بازرسی از آنها
،اساس پروتکل را تشکیل می دهد این پروتکل به گونه ای طراحی شده است که بتواند
اطلاعات بیشتری کسب و دسترسی گسترده تری به محل فعالیت های هسته ای و حتی
غیر هسته ای دولت ها داشته باشد.

۴ ـ بر طبق مفاد پروتکل، کلیه فعالیت های هسته ای و تحقیقاتی مرتبط باید به آژانس
اطلاع داده شود تا آنجا که شرح فعالیت ها و هویت متخصصان و نهادهای انجام دهنده
فعالیت های مرتبط را برای رفع سوء تفاهم و ابهامات ن