پاورپوینت کامل از ضروریات پنج گانه تا حوزه های چهارگانه ;اصول و حوزه های مقاصد شریعت ۹۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل از ضروریات پنج گانه تا حوزه های چهارگانه ;اصول و حوزه های مقاصد شریعت ۹۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل از ضروریات پنج گانه تا حوزه های چهارگانه ;اصول و حوزه های مقاصد شریعت ۹۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل از ضروریات پنج گانه تا حوزه های چهارگانه ;اصول و حوزه های مقاصد شریعت ۹۶ اسلاید در PowerPoint :

۱۱

از زمان غزالی (متوفای ۵۰۵ ه) صاحب کتاب المستصفی تاکنون،
اصولیان اصول ضروری شریعت را در پنج مقصد دسته بندی کرده اند، اما
هنوز تکلیف برخی امور روشن نیست. از این امور است:

الف. حصر اصول شریعت در پنج (یا شش) مورد

۱. غزالی و پس از وی فخر رازی (متوفای ۶۰۶ ه)، شمار این اصول را
یاد کردند؛ ولی حصر نکردند. تا اینکه آمُدی (متوفای ۶۲۷ ه) این اصول
را در پنج مورد منحصر دانست و چنین تعلیل کرد که وجود مقصدی
ضروری خارج از این موارد پنج گانه، عادتا منتفی است.

گذشته از مقصد حفظ آبرو که ما به اضافه شدن آن اشاره خواهیم کرد و
شمار مقاصد به شش خواهد رسید، اصولیان و از جمله شاطبی
(متوفای۷۹۰ ه)، به حصر مقاصد در موارد پنج گانه یاد شده تصریح
کرده اند.

۲. تا اینکه ابن تیمه (متوفای ۷۲۸ ه) این پنج گانه را بخشی از مقاصد
دنیوی دانست و مصالحی دنیوی و اخروی برشمرد که این تقسیم شامل
آن نمی شود، چنان که ابن فرحون (متوفای ۷۹۹ ه) نیز مقاصد ضروری
را توسعه داد.

۳. دکتر ریسونی اشاره کرده است که بازنگری در حصر ضروریات موارد
پنجگانه، از قدیم مورد توجه بوده است.

۴. ابن عاشور (متوفای ۱۳۹۳ ه) بُعد تازه ای را در بحث مقاصد ضروری
مورد توجه قرار داد که بعد اجتماعی است. وی یادآور شد که حفظ این
کلیات یا مقاصد پنج گانه، نسبت به افراد امت و به طریق اولی نسبت به
عموم امت تفاوت خواهد داشت.

۵. شیخ محمّد غزالی، دکتر یوسف قرضاوی و احمد خملیشی به
اهمیت لحاظ عدالت و برابری، آزادی و حقوق اجتماعی، اقتصادی و
سیاسی در ضمن مقاصد اعلای شریعت اشاره کرده اند؛ به ویژه اینکه
حصر مقاصد در پنج مورد، اجتهاد ابوحامد محمّد غزالی است که آن را از
مجازات قصاص و حدودی که برای حفظ این مقاصد تشریع شده،
استحصال کرده است.

ب. تعبیر به نسل

۱. غزالی در کتاب «شفاء الغلیل»، از حفظ ناموس یاد کرده، سپس در
کتاب المستصفی به حفظ نسل تعبیر کرده است.

۲. اما رازی در کتاب «المحصول»، از واژه نَسَب و انساب یاد کرده است؛
هرچند در پاره ای موارد، عبارت حفظ نسل را هم به کار می برد.

۳. آمُدی هم تعبیر غزالی (حفظ نسل) را به کار می برد.

۴. رازی در استفاده از تعبیر حفظ نسب، از بیضاوی (متوفای ۸۵ ه) و
اسنوی (متوفای ۷۷۲ ه) پیروی می کند؛ در حالی که شاطبی تعبیر حفظ
نسل را به کار می برد.

۵. قرافی (متوفای ۶۸۴ ه) از تعبیر حفظ آبرو (اَعراض) استفاده کرده و
طوفی (متوفای ۷۱۶ ه) و سپس سُبکی (متوفای ۷۷۱ ه) و شوکانی از او
پیروی کردند؛ به این ترتیب، اصول یا مقاصد را به شش مورد افزایش
دادند که مسئله را از حد ترادف معنوی میان ناموس، نسل و نسب خارج
می کند و پرسش از تفاوت میان معنا و مقصود از هر یک از این چهار
تعبیر به میان می کشد.

۶. شیخ طاهربن عاشور این موضوع را به طور مفصل مورد بحث قرار
داده و به این نتیجه رسیده که حفظ نسل از ضروریات است و حفظ نسب
و عرض (آبرو) از حاجّیات (نیازهای پایین تر از حد ضرورت) است؛ البته
وی انگیزه لحاظ حفظ نسل از ضروریات از سوی علما را درک کرده بود.

۷. اما احمد شریسونی بر آن است که اصطلاح حفظ آبرو اصطلاح جا
افتاده ای نیست و این اصطلاح، همراه با اصطلاح حفظ نسب، تنها در
خدمت حفظ نسل هستند. این مقال می کوشد، این دو مسئله را تحت
پوشش قرار دهد:

در مورد مسئله اوّل، این بحث را پیشنهاد می کند که میدان پژوهش در
کلیات شریعت توسعه یابد؛ به گونه ای که به فرد منحصر نباشد و چهار
حوزه فرد، خانواده، امت و سیاست را شامل شود.

درباره مسئله دوم، این مقال، اصطلاح عِرض (آبرو) را در بحث از
مقاصد مرتبط با فرد، و دو اصطلاح نسل و نسب را در بحث از مقاصد
مرتبط با خانواده، بررسی خواهد کرد. اکنون مقاصد شریعت را در همه
این حوزه ها بیان می کنیم:

یکم. مقاصد شریعت در حوزه فردی

مقصد نخست. حفظ نفس

معنای آن حفظ نفس از تلف شدن کلی با مرگ و نیز حفظ آن دسته
اجزای بدن از تلف شدن است که از دست دادن آن، تقریبا به از بین
رفتن فایده و منفعت کلی نفس انسانی منتهی می شود و اتلاف آن (از
سوی غیر) به صورت خطا (غیر عمد) موجب دیه کامل است. این مقصد،
در قانون، «حق حیات و حرمت جسم» نامیده شده است.

راه های حفظ نفس

۱. تأمین امنیت برای جلوگیری از تجاوز به آن، تحریم قتل دیگری،
تعدی به او، تحریم خودکشی، اجرای مجازات قصاص بر قاتل عمد و
تحمیل دیه بر متجاوز خطاکار برای بازداشتن او و دیگران از تجاوز.

۲. تأمین نیازهای نفس به خوردنی، نوشیدنی، پوشیدنی، مسکن و
پیشگیری از بیماری های مسری و خطرهایی که نفس آدمی را تهدید
می کند؛ مانند آتش سوزی، غرق شدن، مسمومیت، حوادث رانندگی،
برق، تشعشع های آسیب زا و… همه اینها از ابزارهایی است که حفظ
نفس جز بدان مسیر نیست و همگی در حکم مقصد ضروری اند.

از عواملی که موجب تأمین این مقصد (حفظ نفس) هستند: تأمین
آزادی شخصی و کرامت انسان برای تحقق بخشیدن به مفهوم تکریمی
است که خدا آن را مایه تمییز و امتیاز انسان از حیوان قرار داده که همانند
انسان، برای حیات نیازمند غذا و آب است، زیرا انسان تنها جسمی
مادی نیست، بلکه موجودی معنوی هم هست و حفظ او جز به تأمین
این ابعاد میسر نیست؛ از این رو حکم مقصد ضروری را پیدا می کنند.

برخی آزادی را مقصدی غیر ضروری و کرامت را مقصدی تحسینی
برای حفظ نفس دانسته اند؛ در حالی که باید این دو را مکمل هایی برای
مقصد ضروری برمی شمردند.

مقصد دوم. حفظ عقل

ملاحظه می شود که عقل عضوی از اعضای بدن نیست، بلکه فعلی از
افعال بدن است. عضو مربوط به عقل، مخ و حواسی است که با ابزارهای
ادراکی، مانند گوش، چشم، ذائقه، شامه، لامسه و دستگاه عصبی که
وظیفه ارتباط میان این ابزارها و مخ را دارند، به آن کمک می کنند.

حفظ عقل به معنای سلامت مخ و حواس و دستگاه عصبی و پرهیز از
هر عامل مخدری است که موجب از بین رفتن عقل می شود و نیز درمان
بیماری های روانی، عصبی و عقلی.

گذشته از حفظ دستگاه های مادی در جسم انسان، کسب شناخت ها و
مهارت های لازم برای در دست عمل کردن عقل به وظایفش است که
البته محدود به امور عقیدتی و عبادی نمی شود و آموزش های اساسی را
هم شامل می شود.

پرهیز از رفتارهایی که به تعطیل یا اختلال کارکرد عقل می انجامد؛
مانند پیروی از هوا و تقلید کور و جدال، عناد و تکبر که با تفکر علمی
منافات دارد، برای حفظ عقل لازم است.

قرآن کریم بر اَعمال عقل، به عنوان ملکه ای فطری تأکید می ورزد.

مقصد سوم. حفظ دین یا تدین

معنای حفظ دین، حفظ تدین فرد است؛ نه حفظ خود دین، در بحث
حوزه سوم و چهارم، یعنی مقاصد شریعت در حوزه امت و بشریت، با
مسئله حفظ خود دین سروکار داریم.

با تمییز یاد شده، تأخر مقصد حفظ تدین فرد از حفظ نفس و عقل او
پذیرفتنی است. با این ترتیب منطقی به نظر می رسد که نخست حفظ
نفس واجب است که اعمال آدمی به وسیله آن انجام می شود و سپس
حفظ عقل که مایه تکلیف انسان می شود و سپس حفظ تدین.

حفظ تدین از راه های زیر صورت پذیر است:

۱. تأسیس عقیده درست و تقویت آن.

۲. برپایی شعائر عبادی واجب.

۳. تخلق به اخلاقیات اساسی اسلام؛ مانند راستگویی، اخلاص و
امانت داری

۴. انجام طاعت های واجب.

مقصد چهارم. حفظ آبرو

منظور از آبرو از مسئله ناموس گسترده تر است و علاوه بر آن، کرامت
انسان، شهرت، آوازه و زندگی خصوصی اش را هم شامل می شود. قرافی،
طوفی، سبکی و شوکانی، حفظ آبرو را در کنار حفظ نسل یا حفظ نسب، از
ضروریات دانسته اند؛ اما شیخ طاهربن عاشور آن را از حاجّیات دانسته
است، زیرا میان امر ضروری و آنچه از بین بردن آن موجب حدّ است،
تلازم قائل نیست.

مقصد پنچم. حفظ مال

مقصود از مال، مال فرد است و بحث از مال خانواده و امت در جای خود
خواهد آمد. نگره اسلامی در این زمینه، از این نقطه آغاز می شود که مال
از آن خداست و انسان به عنوان خلیفه خدا، مالک آن است و آبادانی
زمین از او خواسته شده است. معنایی که برگزاره نخست مترتب می شود،
این است که ملکیت وظیفه ای اجتماعی است؛ نه حقی مطلق و معنای
مترتب برگزاره دوم این است که کار، نه تنها برای کسب روزی، بلکه
برای آبادانی زمین واجب است و هر یک از این دو، ضوابط خاص خود را
دارد.

برای ایجاد مال، احکام خاصی برای کار و قراردادهای انتقال مالکیت،
ارث، کسب مباحات، احیای موات و مانند آن، ضوابط کسب حلال، ادای
حق خدا و پرهیز از گنج اندوزی اموال و تضییع حقوق دیگران و مانند آن
تشریع شده است.

دوم. مقاصد شریعت در حوزه خانواده

خانواده هسته اصلی جامعه است و حلقه ای مهم از حلقات نظم انسانی
در طول تاریخ که هیچ واحد دیگری در اهمیت، به پایه آن نمی رسد.
شریعت اسلام احکام تفصیلی متعددی برای تنظیم امور خانواده وضع
کرده است. جز ابن عاشور کسی به مطالعه مقاصد شریعت در حوزه
خانواده اهتمام نورزید؛ اما وی نیز بیشتر به بیان مقاصد احکام فرعی و
جزئی در چارچوب خانواده می پردازد تا به بیان مقاصد عالم شریعت در
این موضوع؛ البته این کار با سیاق تحلیل وی که بیان مقاصد در یکی از
اقسام شریعت است، منطقی به نظر می رسد.

وی با بیان اینکه احکام نکاح، اسلام را از آنچه که در دوره جاهلیت
جریان داشته، متمایز می کند. وی در بیان احکام پیوند نکاح، به همین
اکتفا می ورزد و سپس به احکام پیوند نسب و قرابت و نیز احکام پیوند
دامادی منتقل می شود و پس از آن راه فروپاشی هر یک از این
پیوندهای سه گانه را بیان می کند؛ اما روش من متفاوت است، زیرا
احکام خانواده را در سیاق لحاظ خانواده به عنوان یکی از حوزه هایی که
مقاصد عام شریعت را در آن مورد بحث قرار می دهیم، مورد توجه قرار
می دهد.

مقصد نخست. رابطه میان دو جنس

شریعت اسلام و دیگر شرایع آسمانی و قوانین وضعی، به استثنای
قوانین ناشی از افکار اباحی گرایان، نمی خواهند رابطه بین دو جنس را به
انگیزه های طبیعی صرف چنان که در چارپایان و حیوانات می بینیم،
وانهند؛ از این رو بر حصر رابطه میان دو جنس در قالب سازمان یافته
واحدی که ازدواج است، تأکید دارند و برای آن احکامی تفصیلی وضع
کرده و حقوق و وظایف همه طرف های این رابطه را روشن ساخته است.

شریعت اسلام برای تأمین هدفی به نام کنترل رابطه و حصر آن در
ازدواج، شماری از احکام را تشریع کرده است که از آن جمله است،
تشویق به ازدواج، اباحه تعدد با رعایت شرایط آن، اباحه طلاق با رعایت
شرایط آن، اجتناب از روابط خارج از دایره ازدواج و بستن راه فریب به
وسیله عفت و حجاب و ممنوعیت خلوت و… .

مقصد دوم. حفظ نسل (نوع)

رابطه میان دو جنس، موجب تولید مثل می شود و این امر، مقصد حفظ
نسل را محقق می کند که شریعت اسلام بر تحقق این مقصد تأکید
ورزیده و تنها رابطه میان دو جنس مخالف را که تنها راه تولید مثل
است، مشروع شمرده و روابط انحراف آمیز جنسی را، هر چند موجب
بهره مندی جنسی می شود؛ ولی موجب تولید مثل نمی شود و این سنت
خدا در مخلوقات ـ از انسان گرفته تا حیوان و نبات ـ است.

برای تحقق این مقصد شریعت اسلام، لواط و مساحقه را حرام کرده
است؛ هم چنین به تولید مثل تشویق کرده و سقط جنین را حرام کرده،
تولید مثل را از مقتضیات عقد ازدواج قرار داده است؛ به گونه ای که
پیشگیری برای تنظیم نسل، جز با موافقت طرفین جایز نیست.

مقصد سوم. تحقق آرامش، دوستی و مهربانی

برای آنکه رابطه زناشویی میان زن و شوهر، در بعد جسمی محض
منحصر نماند، شریعت اسلام به این نکته توجه می دهد که یکی از
مقاصد این رابطه این است که هر یک از آن دو، آرام بخش دیگری
باشند و میان آن دو مهربانی و دوستی برقرار باشد.

شاطبی معتقد است که مقصد نخست از نکاح، همان تولید نسل است
و بهره جنسی، مقصد تابعی برای آن مقصد اصلی است.

مقصد چهارم. حفظ نسب

حفظ نسب یا انتساب نسب به اصل خود، از مقاصد شریعت و مستقل
از مقصد حفظ نسل است. اصولیان در انتخاب یکی از این دو عنوان یا
جمع میان آن دو مردد بوده اند؛ اما روشی که ما در تفکیک حوزه های
چهارگانه برگزیده ایم، طرح مستقل این دو مقصد را درضمن مقاصد
شریعت، در حوزه خانواده تسهیل می کند.

براساس این مقصد، شریعت اسلام، زنا و پسرخواندگی را تحریم کرده
و احکام خاصی برای عدّه و کتمان آنچه در رحم است و اثبات و انکار
نسب وضع کرده است.

اصولیانی که به حفظ نسب در ضمن کلیات شریعت اعتقاد یافتند، آن
را از ضروریات شمرده اند.

مقصد پنجم. حفظ دین در خانواده

سنت انبیا بر اهتمام به دعوت نزدیک ترین مردم به خویش، مانند
همسران، فرزندان و درخواست هدایا برای ایشان از خدا جریان داشته
است، چنان که به روشنی در سیره ابراهیم و یعقوب می بینیم. برخی
پیامبران مانند نوح و لوط در این امر (دعوت نزدیکان) موفق نبوده اند،
اهمیت تدین در خانواده و استمرار نسل اندر نسل آن و مسئولیت
سرپرست خانواده در توجه به این امر، همچنان باقی است. اگرچه
موفقیت و شکست در این زمینه با اصل مسئولیت فردی زنان و فرزندان
مرتبط است.

به هدف تحقق این مقصد، احکام شریعت رئیس خانواده را از آغاز
تکوین خانواده، به آموزش امور عقاید، اخلاق و عبادات به اعضای
خانواده توجه می دهد: «و أمر اهلک بالصلاه و اصطبر علیها»(طه/ ۱۳۲)
اهل خود را به نماز امر کن و بدان شکیب ده.

از آن رو که فقدان تدین در خانواده، فساد و فروپاشی و سوء تربیت
نسل های آینده را در پی دارد؛ ما بر آنیم که حفظ تدین در خانواده، از
ضروریات است.

مقصد ششم. تنظیم بعد نهادی خانواده

مقصود از بعد نهادی این است که خانواده نهادی اصیل است که بنای
دوام و استمرار آن است و روابط بین افراد آن براساس حقوق و تکالیف
تنظیم می شود و رئیس خانواده که حق قوامت دارد، آن را مدیریت
می کند و با همسرش در اموری که مرتبط با او است، مشورت می کند و هر
دو در صورت اختلاف و نزاع شدید منجر به جدایی از روشی که شریعت
اسلام برای حکمیت ترسیم کرده، پیروی می کنند.

از این رو، شریعت اسلام احکام مفصلی را برای روابط عاطفی و
اجتماعی، مانند حقوق زن و شوهر بر یکدیگر، حقوق والدین بر فرزندان،
حقوق قرابت و صله ارحام، احکام محارم ابدی و موقت، احکام مربوط به
عدّه پس از طلاق و فوت، ولایت بر نفس و… وضع کرده است.

مقصد هفتم. تنظیم بعد مالی خانواده

این امر به تنظیم ابعاد اجتماعی و عاطفی منحصر نمی شود، بلکه به
دقیق ترین ابعاد مالی سرایت می یابد. برای تنظیم این بعد، در شریعت
اسلام، احکامی چون کابین، انواع نفقه برای زوجه، فرزندان، همسر
مطلقه و شیرده و…، نزدیکان وارث، وصیت برای نزدیکان، اوقاف
خانوادگی، تحمل دیه از سوی عاقله، احکام ولایت بر مال و… وضع شده
است.

سوم. مقاصد شریعت در حوزه خاص امت

شیخ طاهربن عاشور، نخستین کسی است که به گنجیده شدن
مصلحت امت در کلیات پنج گانه، در کنار مصالح افراد توجه داده است.
وی به بیان ضروریات در این حوزه اکتفا نکرده و علاوه بر ضروریات،
مصالحی را که در حاجّیات و تحسینات می گنجد، توضیح داده است.

ما طبق الگ