پاورپوینت کامل تحلیلی پیرامون نقش شهید صدر در نظریه سازی اسلامی ; نظریه پردازی بر کاربست واقع گرایی ۸۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تحلیلی پیرامون نقش شهید صدر در نظریه سازی اسلامی ; نظریه پردازی بر کاربست واقع گرایی ۸۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تحلیلی پیرامون نقش شهید صدر در نظریه سازی اسلامی ; نظریه پردازی بر کاربست واقع گرایی ۸۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تحلیلی پیرامون نقش شهید صدر در نظریه سازی اسلامی ; نظریه پردازی بر کاربست واقع گرایی ۸۲ اسلاید در PowerPoint :

۱۳

نظریه به مفهوم کلی اش، چار چوبی عام و کلی برای تفسیر است. تولید
نظریه برای هر انگاره ای که دارای اجزای متعدد باشد، ضرورتی اساسی
است. پس هرگاه به تصور وانگاره ای دست یافتیم که دارای اجزای
متعدد است، باید چارچوب فراگیری را ترسیم کنیم که این اجزا را از
پراکندگی و نا همسویی حفظ و انسجام آنها را تأمین کند.

منظور ما از نظریه ـ در اینجا ـ ساختاری فکری است مرکب از
مجموعه ای از اصول، مبانی، نگره ها، مفاهیم، احکام و نصوص اسلامی
که در چار چوب بیان رهیافتی اسلامی، در یکی از حوزه های مربوط به
انسان، جامعه و هستی با یکدیگر مرتبط اند. نظریه اسلامی، ساختار و
بافت منسجم، هماهنگ و یکپارچه ای است که اجزای آن لباس واحدی
می پوشند و میان آنها پیوندی برقرار است تا موضع کلی اسلام در یکی از
حوزه های زندگی و به ویژه حوزه های اجتماعی به دست آید.

فائده یک نظریه اسلامی ـ پس از استحصال و ساختار بندی آن ـ این
است که نظم و سنتی فکری و مواضع، مبانی و چار چوبی کلی برای
حرکت در حوزه ای را که برای آن راه می گشاید، عرضه می کند و البته این
کار را از خلال خطوط و ضوابط و معیارهای کلی شریعت مقدس انجام
می دهد. روشن است که نظریه پردازی در حوزه دینی، بیشتر به کشف
نظریه نزدیک است تا ابداع نظریه. قلمرو اجتهاد درمتن دینی اجازه
پردازش نظریه را به کارشناس و متخصص می دهد؛ ولی این به معنای
احداث نظریه نیست. برای الهام گیری از هر نظریه اسلامی، باید
توصیف، تحلیل و توضیحی از آن ارائه کرد که ابعاد واقعیت عینی و
حوزه ای را که نظریه، در پی بیان نگره اسلام درباره آن است، در برگیرد.

از آن رو که نظریه های اسلامی بدیل نظریه های دیگر موجود است،
باید وجه تفاوت و تضاد خود را با این نظریات بیان کنند و آنها را مورد نقد
قرار دهند. نظریه سازی اسلامی بر کنشی فکری، فقهی ترکیبی و
آگاهانه و متخصصانه متکی است که در پرتو آن رهیافت اسلامی
براساس مبانی و معیارهای مشخص کشف می شود.

از این گذشته، نضج و تبلور نظریه اسلامی و روشن شدن معایب و
محاسن آن، جز با قرار گرفتن در محک و پیاده شدن در واقعیت زندگی و
به طور مشخص در چار چوب دولت و نظام اسلامی امکان ندارد، زیرا
پیاده شدن یک نظریه اسلامی در عرصه واقعیت و راه جستن از آن در
حوزه معینش، آن را در مقام پاسخ گویی و تجربه قرار می دهد و
پنجره های جدیدی را به روی خرد اجتهادی قرار می دهد که به تعدیل و
تکامل آن می انجامد.

در تعامل با نصوص دینی دو کار عمده می توان کرد؛ یکی استنباط
احکام و دیگری استحصال نظریات. اولی فقه الاحکام است و دومی فقه
النظریه. وظیفه فقه احکام بیان مجموعه ای از احکام شرعی است که از
شرع استنباط می شود و مجتهد عناصر مشترک در عملیات استنباط را
در آن جست و جو می کند و این عناصر در علم اصول مشخص می شود تا
بتواند از آن در استنباط احکام بهره برد.

فقه النظریه یا نظریه پردازی فقهی، به معنای فهم نصوص شریعت، به
هدف کشف و استحصال نظریات اسلامی یا اجتهاد مبتنی بر قرآن،
سنت و عقل، برای اکتشاف نظریات اسلامی در حوزهای مختلفی است
که انتظار می رود، دین در آن نقش قیمومیت ایفا کند. اگر هدف نهایی
تعامل با نصوص دینی، استحصال و اکتشاف نظریات مبتنی بر منابع
دینی (قرآن و سنت و عقل) نباشد، اجتهاد و تفقه در دین چه ثمره ای
خواهد داشت؟!

در نظریه پردازی فقهی علاوه بر کشف ماهیت و منابع نظریه فقهی،
ساز و کار و قواعد چنین کنش فقهی ای مورد بحث قرار می گیرد. این امور
در روش شناسی ابتکاری شهید سید محمد باقر صدر که وی نام
روش شناسی دقیق و واقع گرا (المنهجیه الموضوعیه) بدان داده است،
معین و مشخص شده است.

امروزه ما برای شفاف سازی چنین روش شناسی ای به بهره گیری از
تلاش هایی نیاز داریم که در عرصه تطبیق و اجرا مبذول شده و در فرایند
آن مجموعه ای از مشکلات و استفهام ها را در برابر خرد اجتهادی قرار
داده است و نظریه اسلامی باید قواعد و راه های پاسخ گویی به آنها را
کشف کند.

ما امروز برای شفاف شدن و تکمیل ساختار روش دقیق و واقع گرا، به
تجربه های عملی و تطبیقی بیشتر وفقه ورزی نظریه ای در پرتو روش بر
ساخته شهید صدر نیازمندیم.

کلام شهید صدر نشان می دهد که وی ماهیت زندگی معاصر را
مقتضی خروج فقه امامیه از حوزه فردی و ضرورت عرضه نظریات در
مسایل جامعه و دولت می داند. این وجوه جدید از زندگی که در دوران
معاصر دیده می شود، در اعصار تهی گذشته (العصور الخالیه) مطرح نبوده
است. نتیجه سیاست انزواطلبی سیاسی و طائفه ای مدرسه امامیه و گریز
آن از دخالت در امور قدرت و جامعه این شد که به مرور زمان، نسل های
فقها از اهتمام به موضوعات و مسائل جامعه و دولت اسلامی شانه خالی
کردند و تمام همّ خود را به فعالیت های شخصی فرد مسلمان مصروف
ساختند.

صدر معتقد است که پس از اشغال سرزمین های اسلامی به دست
استعمارگران، اسلام به طور کلی و مذاهب اسلامی از عرصه زندگی
اجتماعی و سیاسی کنار رفت و قواعد فکری بیگانه به جای آن نشست و
طبیعی بود که پس از این، ذهنیت فقهی از چنین وضع دیر پایی تأثیر
بپذیرد و بازتاب آن اساس فقه و اصطلاح فقه را هم در امان نگذارد و آن
را منحصر به فقه احکام جلوه دهد؛ به عبارت دیگر، این وضع حتی به
نگاه فقیه به شریعت نیز سرایت یافت و حتی شریعت نیز مجموعه ای از
احکام فردی و شخصی تلقی شد.

شهید صدر کمی پیش از شهادتش، در درس های تفسیر موضوعی، بر
ضرورت خارج ساختن فقه از حالت در خود فرو رفتگی و انقطاع از
واقعیت و ضرورت پیمودن رهیافت واقع گرا در فقه، برای دست یافتن به
نظریات اساسی اسلام و اکتفا نکردن به روبناها و جزئیات فقهی و نقب
زدن از این رو بناها به نظریات اساسی تأکید می کند، «زیرا می دانیم که
تمام مجموعه قوانین فقهی در هر کدام از ابواب زندگی، با نظریات و
تحولات مشابه آن مرتبط است. بنابراین قوانین اقتصادی اسلام، با
نظریه اقتصادی یا مکتب اقتصادی اسلام مرتبط است و احکام اسلام
در باب ازدواج و طلاق و روابط زن و مرد، با نظریات اساسی اسلام درباره
زن و مرد و نقش هر یک از آن دو ارتباط دارد. این نظریات اساسی و
بنیادین قواعد نظری این رو بناها هستند که بایدبدان پرداخت و در حد
امکان به کشف آن همت گماشت».

شهید صدر کار بست روشن واقع گرای خود را در مطالعات اسلامی
تعمیم بخشید و در پرتو این روش توانست، نظریه های اقتصادی اسلام
را در کتاب «اقتصادنا» و نظریه اسلامی را در باب معاملات بانکی در
کتاب «البنک الربوی فی الاسلام» و نظریه اسلام در باب سنت های
تاریخ و نظریه اسلام را در باب عناصر جامعه در کتاب «المدرسه القرآنیه
و نظریه سیاسی اسلام را در کتاب «الاسلام یقود الحیاه» عرضه و تدوین
کند. وی فقها و مجتهدان را به ضرورت در پیش گرفتن روش واقع گرا و
نگره کلی به شریعت، حتی در تفسیر قرآن فرا می خواند.

سید محمد باقر صدر، روش خود را روش موضوعی نامیده است. منظور
وی از روش موضوعی، روشی است که به واقعیت زندگی، جامعه و هستی
توجه دارد و دارای دقت و واقع گرایی است. روشن است که هر روشی باید
از دل اهداف مورد نظر بر آید؛ از این رو روش استنطاق کتاب و سنت
شریف در مسیر کشف نظریات اسلام، در موضوع زندگی، جامعه و
هستی، باید با ماهیت منابع دینی و مقتضیات عملیات استنطاق
هماهنگ باشد. این مقتضیات در درجه نخست، تعادل و توازن در ره
یافتن به نصوص است و سپس رهایی از ذات گرایی و توجه به واقع و
تلاش تا حد امکان برای عرضه انگاره هایی اسلامی است که نگره
حقیقی اسلام را در برابر مسائل مطرح بیان می کند؛ نه اینکه آرا و
تفاسیری بشری عرضه کند که برای توجیه خود، به دامن نص آویزان
می شوند.

اگر هدف، اتکا به روش نظریه پردازی فقهی اسلامی در حوزه های
زندگی و هستی و جامعه است، پس باید این روش، متضمن ضوابطی
باشد که بیشترین دقت و واقع نگری را در اکتشاف و نظریه سازی
اسلامی دارا باشد. در آثار مختلف شهید صدر سه معیار برای اکتشاف
نظریه اسلامی ذکر شده است.

معیار نخست. حرکت از موضوع عینی به نص

موضوعیت در حقیقت، در نسبت با موضوع خارجی تعریف می شود.
موضوعی بودن یک روش به این دلیل است که می کوشد، ماهیت تلاشی
را که به پژوهشگران اجازه می دهد، موضوعات خارجی ای را که وقایع
زندگی سرشار از آن است، مطالعه کند تا موضع نظری رسالت اسلام را از
آن استحصال کند.

روش، مسیر بحث را برای پژوهشگر این گونه ترسیم می کند که نقطه
آغاز و جهش، موضوع خارجی است و پس از آن باید به قرآن و سنت
شریف توجه کرد تا نظریه اسلامی فراگیری را در آن موضوع استخراج
کرد. کسی که این مسیر را می پیماید و در پی تحقق قیمومت اسلام در
حوزه های مختلف زندگی است، در می یابد که در دین اسلام، زندگی از
عقیده و وجه اجتماعی از محتوای معنوی گسسته نیست. چنین کسی در
کار کشف نظریات اسلامی که زمینه ساز هماهنگی اسلام با واقعیت،
زندگی و پیشرفت به سوی تحقق نقش قیمومت، هدایت و عملیات
تغییر است، یکی از موضوعات مختلف زندگی که دین باید در باب آن
حرفی داشته باشد، آغاز می کند. او باید در مرحله نخست بکوشد،
مشکلات و راه حل هایی را که تجارب اندیشه بشری پیرامون این
موضوع خارجی عرضه کرده و پرسش ها و نقاط خلا تطبیق تاریخی آن
را مطالعه کند. همه اینها برای آن است که در ذهنیتش نقطه جهش و
آغازی مبدئی شکل گیرد تا پس از آن، از نگره ای اسلامی و براساس
احکام و مفاهیم قرآن و سنت، به مطالعه و ارزیابی همه جانبه موضوعی
که در نظر دارد، بپردازد.

شهید صدر روش موضوعی یا واقع نگر خود را به حوزه تفسیر هم
می کشاند. وی می گوید: تفسیر موضوعی «تفسیری است که یکی از
موضوعات و مسائل عقیدتی یا اجتماعی یا هستی شناختی زندگی را
طرح می کند و به مطالعه و ارزیابی آن از نگاهی قرآنی می پردازد تا
نظریه ای قرآنی را در باب آن استخراج کند.

از نگاه شهید صدر، مفسر موضوعی قرآن، «با نص قرآنی رو به رو
می شود؛ نه برای اینکه فقط نقش مستمع و دریافت کننده را داشته باشد،
بلکه برای آنکه پیش روی نص، موضوع آماده ای را که از شمار زیادی از
افکار و ایستارهای بشری سیراب شده، مطرح کند و دیالوگی به شکل
پرسش و پاسخ با نص آغاز کند… مفسر در پرتو دستاوردهایش از خلال
تجارب بشری که در معرض خطا و صواب است، می پرسد و قرآن پاسخ
می گوید. مفسر در هیأت پرسش گر و متدبر می نشیند و گفت و گویی را با
نص قرآنی پیرامون این موضوع آغاز می کند. هدف او از این کار این
است که موضع قرآن کریم را نسبت به این موضوع کشف کند و نظریه ای
را که می تواند از نص الهام گیرد، از راه مقایسه این نص با دیگر
آموخته های خود، از اندیشه ها و رویکردهای دیگر استخراج کند؛ از این
رو نتایج تفسیر موضوعی، همواره با جریان تجربه بشری مرتبط است،
زیرا این تجربه بشری در تحدید و تشخیص نظریه قرآنی درباره مسائل
زندگی مؤثر است».

بنابراین، هدف از روش موضوعی در تفسیر قرآن، تعیین موضع نظری
قرآن و رسالت اسلامی، نسبت به یکی از موضوعات زندگی، هستی و
انسان است. این روش تفسیری به قرآن کریم، قدرت قیمومت ،ثمردهی
دائم و ابداع در حرکت زندگی می دهد، زیرا تجربه بشری را در متن این
تفسیر وارد می کند و با داده هایی که در برابر قرآن طرح می کند، به این
تجربه غنا می بخشد تا مفسر بتواند، پاسخ ها و بدیل ها را از راه استنطاق
قرآن به دست آورد. روش موضوعی در فقه نیز همین راه را می پیماید؛
یعنی فقیه از نقطه ای به نام موضوعی خارجی (واقعیت) آغاز می کند که
باید نگره اسلام را درباره آن درک کنیم.

شهید صدر بر اهمیت اثر حرکت از نقطه موضوع خارجی سیراب از
تجارب بشری در این روش تأکید می کند و می گوید: «این تنها راه دست
یابی به نظریات اساسی اسلام و قرآن درباره موضوعات مختلف زندگی
است». کسی که روش موضوعی را در پیش می گیرد، از موضوع خارجی
آغاز می کند و پس از آن به فقه روی می آورد. اگر آن موضوع خارجی،
موضوعی اقتصادی باشد و اسلام ترجیح داده باشد که در این حوزه
حیاتی از آن راهنمایی خواسته شود، باید نخست به ماهیت این حوزه
احاطه و تسلط داشته باشد و با ابعاد مختلف آن و مشکلاتی که تجربه
بشری در این حوزه، بر سر راه خود دیده و راه حل هایی که برای آن
مشکلات عرضه کرده و نیز نقاط خلا آشنایی داشته باشد تا این داشته ها
و دریافت ها را متوجه فقه اسلامی می کند و در اعماق آن غور کرده
،نظریات اسلام را که جوانب این موضوع را بررسی کرده، کشف کندو
ابهامی را که پیرامون موضع دین نسبت به آن تنیده شده ،بر طرف سازد.

معیار دوم. حرکت از مدلول جزئی به مدلول مشترک

پیش تر گفتیم که در روش موضوعی که شهید صدر نظریه پرداز آن
است، نخست موضوعی حیاتی و واقعی در نظر گرفته می شود، سپس
دستاوردهای اندیشه و دانش بشری پیرامون آن مطالعه می شود.