پاورپوینت کامل تاثیر اندیشه های اقبال لاهوری بر اندیشه ی استاد مطهری ۷۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تاثیر اندیشه های اقبال لاهوری بر اندیشه ی استاد مطهری ۷۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تاثیر اندیشه های اقبال لاهوری بر اندیشه ی استاد مطهری ۷۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تاثیر اندیشه های اقبال لاهوری بر اندیشه ی استاد مطهری ۷۳ اسلاید در PowerPoint :

استاد علامه شهید مرتضی مطهری دارای روح احیاگری و روشن بینی ای بود که از حوزه های مختلف فکری و اجتماعی سرچشمه می گرفت و همین اساس قوی و اصول متقن است که اندیشه ی استاد را به بنیانی مرصوص مُبدّل می سازد؛ به بیان یکی از نویسندگان معاصر: «مطهری، مطهری نشد، مگر وقتی که عرصه ی نگاه خود را گسترده تر کرد و شبکه ی روابط خود را پیچیده تر ساخت و بر دیده ها و شنیده های خود افزود و از یک نوع جهان به جهانی از نوع دیگر پای نهاد. او از حوزه به دانشگاه آمد و با انجمن اسلامی پزشکان و مهندسان آشنا شد و به حسینیه ی ارشاد وارد شد و با دانشجویان حشرونشر پیدا کرد و با فرقه های منحرف و الحادی و التقاطی تقابل و تعارض یافت و با توده ای ها و مجاهدین خلق و گروه فرقان و… درافتاد. این همان چیزی بود که مطهری را به روشنفکر دینی مبدل کرد».

استاد مطهری، مانند دیگر روشنفکران دینی عصر خویش، در پی این بود که با حفظ سنت فکری گذشته و متناسب با مقتضیات زمان و مکان، چهره ای «نو» از دین ارایه نماید و به عبارت دیگر او سعی داشت، دین را در برابر هجوم دست آوردهای دنیای مُدرن توانا و کارآمد نشان دهد. شهید مطهری در دو اثر خود به نام های «احیای تفکر اسلامی» و مبحث احیای فکر دینی در کتاب «ده گفتار» به صورت مستقیم و در بقیه ی آثارش به صورت غیرمستقیم، به شدت تحت تأثیر بحث احیای تفکر دینی اقبال لاهوری قرار گرفته است. در بحث احیای تفکر اسلامی شهید مطهری معتقد است که روح دین در جامعه و صحنه ی عمل مرده است و باید با احیای دین که از شئون انبیای الهی است، به احیای روح دین پرداخت. در این بحث به چگونگی تاثیرپذیری استاد شهید مطهری از اندیشه های اقبال لاهوری خواهیم پرداخت.

احیای روح اجتهاد و نوآوری

اقبال لاهوری اجتهاد را یکی از راه های اصلاح، احیا و بازسازی فکر دینی در جامعه می داند. او در بحث «اصل حرکت در اسلام» در کتاب «احیای فکر دینی در اسلام» که از شاهکارهای علمی و فرهنگی این مرد بزرگ و از خدمات ارزنده ی او به جهان اسلام است، اصل اجتهاد را به عنوان موتور محرکه ی اسلام برمی شمارد و معتقد است که چون بنیان روحانی نمایی هر زندگی، خداوند است، پس وفاداری به خدا ـ عملاً ـ وفاداری به طبیعت مثالی خود آدمی است. اجتماعی که بر چنین تصوری از واقعیت بنا شده باشد، باید بتواند در زندگی خود مقوله های ابدیت و تغییر را با هم سازگار کند و برای تنظیم حیات اجتماعی خود اصولی ابدی در اختیار داشته باشد؛ زیرا آنچه ابدی و دائمی است، در جهانی که دائما در حال تغییر است، جای پای محکمی برای ما می سازد. اما هنگامی که اصول ابدی به این معنی فهمیده شوند که در تعارض با هر تغییر هستند، (یعنی در حقیقت با چیزی در تعارض هستند که قرآن آن را یکی از بزرگترین «آیات» خدا می داند)، آن گاه موجب آن می شوند، چیزی که ذاتا متحرک است از حرکت بازایستد. شکست اروپا در علوم سیاسی و اجتماعی اصل اول و بی حرکتی اسلام در مدت ۵۰۰ سال اخیر اصل دوم را مجسم می سازد.

اصل حرکت در اسلام

در نظر اقبال، اجتهاد، آرمان بازسازی و نوسازی اساسی در دین و قانون شریعت، در پرتو اندیشه ها و تجربیات جدید است۱ و از آن به عنوان آزادی اجتهاد نام می برد. یکی از اولین مباحثی که شهید مطهری آن را تحت تأثیر اقبال لاهوری پذیرفت و به آن شاخ و برگ تازه ای بخشید، بحث احیای روح اجتهاد و نوآوری می باشد. استاد مطهری در جلد اول کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» و در ابتدای بحث «اجتهاد و تفقه در دین» بحث خود را با بیان تأکید و اهمیتی که اقبال بر اجتهاد در اسلام می داد، شروع می نماید. در این راستا شهید مطهری بر اساس کلام اقبال، بر این باور که اجتهاد در جهان اسلام روح خود را از دست داده است۲، اعتقاد پیدا می کند. وی اجتهاد را یکی از معجزات اسلام می داند۳ و رشد اندیشه ی دینی را بر آزادی تفکر استوار می داند؛ زیرا با تغییر و تحول در مسایل در طول زمان، حرکت همراه با اجتهاد در منابع دینی ضروری می باشد و اسلام با اجتهاد و تفقه در دین، در حقیقت نوعی آزادی تفکر را رواج و به آن اهمیت داده است. در راستای این تفکر اقبال و بر مبنای آن شهید مطهری به نسبیت اجتهاد اعتقاد می یابد؛ زیرا در هر دوره ی زمانی، تفکر و بینش خاصی حاکم می گردد و همین امر موجب به وجود آمدن تفاوت در اجتهادهای زمان های مختلف می گردد. بسیاری از اندیشه ها و علوم جدید زمان، نقش مهمی را در اجتهاد ایفا می نمایند و شهید مطهری معتقد است که بینش های جدیدتر، عمیق تر، وسیع تر و واقع بینانه تر از گذشته و هم چنین پیشرفت دانش های حقوقی، روانشناسی و جامعه شناسی در عصر حاضر، امکان تعمّق بیشتری در مسایل فقهی را به وجود می آورد…. مفهوم نسبی اجتهاد، تطوّر و تکامل است که در هر دوره بینش و درک مخصوصی ایجاد می کند. این نسبت از دو چیز نشأت می گیرد: ابتدا قابلیت و استعدادهای پایان ناپذیرِ منابعِ اسلامی برای کشف و تحقیق، و دیگری تکامل طبیعی علوم و افکار بشری.۴

اقبال در کتاب «احیای فکر دینی در اسلام» با طرح سؤالی مبنی بر اینکه «آیا فقه اسلامی قابل تحول و تطور است؟» می گوید: «آزادی روح اسلام… با پیدایش زندگی جدید، ناچار کار خود را خواهد کرد و من شک ندارم که پژوهش عمیق تر در ادبیات فقهی عظیم اسلام، قطعا این اعتقاد سطحی نقادان جدید را که فقه اسلامی را ایستا و غیرقابل توسعه می دانند، از میان خواهد برد.۵ پس بالندگی، زندگی و حیات اسلام به اجتهاد وابسته است و اگر اجتهاد در دین متوقف شود، نه تنها کوشش پیامبر اسلام(ص) بلکه تلاش پیامبران دیگر نیز بی ثمر می ماند و از همه مهم تر اینکه دین از مسیر تکاملی خود خارج می شود. بر همین اساس، استاد مطهری معتقد است، ما اکنون بیش از هر چیز دیگری به یک رستاخیز دینی و اسلامی، یک احیای تفکر دینی و یک نهضت روشنگری اسلامی۶ در همه ی ابعاد تفکر دینی ـ ازجمله اجتهاد ـ نیازمند هستیم.»

رابطه ی اسلام با علوم جدید

اقبال لاهوری در کتاب «احیای فکر دینی در اسلام» یکی دیگر از علل انحطاط و عقب ماندگی مسلمانان را قطع ارتباط با جهان غیراسلام می داند و می گوید: «بنابراین، با بیداری جدید [در] اسلام، لازم است که این امر (پیشرفت های علمی) با روح بیطرفی مورد مطالعه قرار گیرد تا بدانیم که اروپا چه آموخته است، و نتایجی که به آن رسیده، در تجدیدنظر و اگر لازم باشد در نوسازی فکر دینی و خداشناسی در اسلام، چه مددی می تواند به ما برساند.۷» به نظر اقبال، از اندیشه ی تحریف یافته ی مسیحی که سعی در تحقیر طبیعت داشت، در دل مسلمین رسوخ کرده بود. اسلام به برخورد دو عامل مادی و معنوی با یکدیگر آگاه است و آن را قبول دارد، به جهان ماده «بلی» می گوید و راه تسلط بر آن را نشان می دهد تا از این طریق مبنایی برای تنظیم زندگی بر پایه ی واقعیت فراهم شود.۸ به همین دلیل است که وقتی خود اقبال به غرب می رود، علوم آنان را اخذ و اقتباس می نماید و با روح تشخیص و استقلال فکری خود به گزینش خلاّق و ابداع و ابتکار در جامعه ی اسلامی و در نهایت انتقاد از آن می پردازد. بر اساس همین سیره و روش، استاد مطهری معتقد است که خاتمیت و جامعیت اسلام اقتضا می کند که هر علم مفید و نافعی را که برای جامعه ی اسلامی لازم و ضروری است، «علم دینی» بخوانیم۹ و آن را فرابگیریم؛ زیرا اصل لزوم استقلال و عزت جامعه ی اسلامی اقتضا می کند که مسلمانان محتاج دیگر جوامع غیراسلامی نباشند، بلکه در ابتدا از آنان علوم مورد نیاز را اقتباس کرده و سپس خود را به نبوغ و شکوفایی لازم برسانند. شهید مطهری در بحث «احیای تفکر اسلامی» در مورد این دیدگاه اقبال می گوید: «اگر ما تنها جنبه ی فکری و علمی اروپا را در نظر بگیریم، هرچه به آن سو برویم برای ما خطری ندارد؛ چون علم، علم است و علم اروپا دنباله و امتداد علوم اسلامی است و فرهنگ اروپا به معنی علم اروپا دنباله ی فرهنگ اسلامی است.۱۰» زیرا به نظر اقبال، فکر اروپای امروز و پیشرفت های آن در فلسفه و علوم جدید، الهام گرفته از جهان اسلام و دانشمندان اسلامی می باشد. آثاری از حکمای اسلامی در کتابخانه های اروپا وجود دارد که تاکنون منتشر نشده است و نظریه هایی مانند نظریه ی انیشتین در مجالس میان ابوالمعالی (دانشمند اسلامی) و امام غزالی مورد بحث و گفت وگو قرار می گرفت.۱۱ شهید مطهری در کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران»، یکی از علل سرعت پیشرفت مسلمانان در دوره ی میانه را گرفتن علوم، فنون، صنایع و هنرها ـ بدون تعصب ورزی ـ می داند و معتقد است که در این دوره، مسلمین علم را در هر نقطه و در دست هر کس که می یافتند، بهره ای از آن می گرفتند. به نظر استاد مطهری از مزایای تمدن اسلامی در دوران طلایی قرون میانی، نهضت ترجمه ی کتب علمی از زبان هایی؛ مانند یونانی، هندی و فارسی به عربی می باشد؛ با این عمل بهترین معلومات و یافته های علمی دیگر ملل مانند ایرانیان، کلدانیان، نبطی ها، مصریان، هندی ها و یونانیان به جهان اسلام منتقل گردید. به نظر شهید مطهری، مسلمانان هنگام فراگیری علوم از دیگران با تساهل، تسامح و عدم تعصب ورزی برخورد نمودند۱۲، یکی از آثار این کار، نفوذ زبان فارسی در سطح جهان اسلام، به عنوان زبان دوم اسلامی بود که برای مثال زبان فارسی در شبه قاره ی هند هم رواج یافت و چندی بعد شاعر پرآوازه، مصلح و اندیشمند بزرگ اسلامی، علامه اقبال لاهوری شیفته ی این زبان گردید و افکار و اندیشه های جدید خود را در قالب اشعار فارسی به تمام مسلمانان و حتی همه ی جهانیان انتقال داد و موجب گردید زمینه ی احیای مسجد، عظمت، سیادت و… دوباره ی مسلمین فراهم شود.

بازیابی هویت اسلامی و بازگشت به خویشتن

شعار بازگشت به خویشتن اسلامی و هویت اصیل دینی یکی از ایده های متعالی مصلحان و احیاگران اسلامی می باشد. اقبال لاهوری برای دوری کردن از خودبیگانگی و از خودباختگی جامعه ی اسلامی و دوری جستن از مظاهر منفی فرهنگ و تمدن غرب، و بازگشت به اسلام اصیل بر اساس تعقل، راه حل و روش اصلاحی «فلسفه ی خودی» را ارایه می کند. پیام خودی اقبال فقط برای مسلمانان نیست، بلکه برای همه ی ملل محروم و عقب مانده ای است که تحت استعمار و استثمار سیاسی و اقتصادی قدرت های بزرگ غربی می باشند. او در این مورد چنین می سراید:

«پیکر هستی ز آثار خودی است هرچه می بینی ز اسرار خودی است»۱۳

اقبال در رابطه با احیای فکر دینی در اسلام معتقد است: «در حال حاضر، هر ملت مسلمان باید در عمیق ترین خود خویش فرو رود و موقتا تمام توجه را تنها به خودش معطوف دارد.۱۴» فلسفه ی خودی درصدد است تا درس اعتماد، اتکا به نفس، توکل، اطمینان به خود، شناخت حقیقت و روی پای خود ایستادن و مستحکم بودن را به همه ی مسلمانان بیاموزد. اقبال در همه جای منظومه ی «اسرار خودی و رموز بی خودی» سعی در احیای خود و خویشتن جامعه ی اسلامی دارد. اقبال برای محرومان پیام می فرستد که اگر خودی خویش را از دست بدهید، مرده هستید:

هرکه از بند خودی وارست، مُرد هرکه با بیگانگان پیوست، مُرد

آنچه تو با خویش کردی کس نکرد روح پاک مصطفی آمد بدرد

ای ز افسون فرنگی بی خبر فتنه ها در آستین او نِگر

از فریب او اگر خواهی اَمان اُشترانش را ز حُوض خود بِران۱۵

به نظر اقبال انکار این «خودی»