پاورپوینت کامل گفتمان اصلاح و تحوّل حوزه در دهه ی ۴۰ ۶۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل گفتمان اصلاح و تحوّل حوزه در دهه ی ۴۰ ۶۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل گفتمان اصلاح و تحوّل حوزه در دهه ی ۴۰ ۶۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل گفتمان اصلاح و تحوّل حوزه در دهه ی ۴۰ ۶۴ اسلاید در PowerPoint :

اصلاح و ساختار حوزه های علمیه، یکی از دغدغه های اصلی مراجع، روحانیون و مردم بوده است. از دیرباز مراجع بزرگ تقلید، با مشاهده ی نابسامانی های موجود در حوزه به دنبال ریشه یابی و از میان بردن آن نابسامانی ها بوده اند و همواره این مسأله را گاه به صورت خصوصی و گاه به صورت عمومی با روحانیون در میان می گذاشتند.

یکی از اهداف و برنامه های اصلی آیت اللّه العظمی بروجردی(ره) در واقع رفع همین نابسامانی ها بوده است. عوامل مختلفی در این احساس ضرورت اصلاحات حوزه، مؤثر بوده است که می توان آن را به عوامل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تقسیم بندی کرد. از لحاظ سیاسی می توان به مواردی هم چون ارتباط روحانیون در دوره های مختلف با حکومت قاجاریه و پهلوی و چگونگی مواضع سیاسی روحانیون، و هم چنین رابطه ی روحانیون و حوزه های علمیه با احزاب فعال سیاسی و… اشاره کرد که بر ضرورت این تغییرات و اصلاحات تأکید می نمود. و از لحاظ فرهنگی، تأسیس دانشگاه ها و توسعه ی آن ها و روش های جدید مراکز آموزشی، آشنایی با فرهنگ غربی، شکل گیری نهادهای فرهنگی مختلف در مقابل حوزه های علمیه، از دیگر عوامل مؤثر در این زمینه بوده اند.

عامل مهم دیگری که نارضایتی بسیاری از مراجع و روحانیون را به دنبال داشت، ساختار درونی حوزه ها بود که بخش عمده ی معضلات حوزه های علمیه از آن ناشی می شد که به بحث آن خواهیم پرداخت.

در عین حال موانع بسیار جدّی ای در درون حوزه های علمیه، جهت اصلاحات وجود داشت که در واقع عامل اصلی رکود حاکم در حوزه ها و عدم تحوّل در ساختار و برنامه های حوزه، بوده است؛ بنابراین در درون حوزه، همواره دو نیرو در مقابل یک دیگر قرار داشتند: یکی نیروهای تحوّل گرا و دیگری نیروهایی که بر تداوم وضع موجود تأکید می کردند.

اصلاح طلبان همواره افرادی بودند که به دنبال متناسب کردن حوزه با تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه و پیشرفت های تمدن بشری بوده اند. – البته این جریان به این نیرومندی و عمیق که در این جا توصیف می شود نبوده است – و در مقابل آن ها، برخی دیگر از علما بوده اند که هدف شان حفظ شکل و محتوای حوزه های علمیه است تا آن ها را از هرگونه تحوّلی مصون دارند. در واقع از دیدگاه این دسته از حوزویان، تمام مظاهر موجود در حوزه های علمیه – از شکل و ساختار آن گرفته تا مضمون و محتوای آن – همگی مقدس و غیرقابل تغییر هستند. البته هر یک از این جریانات و نیروها، دارای مبانی فکری و فقهی عمیق و گسترده ای هستند که باید آن ها را در جای دیگر مورد بحث و بررسی قرار داد.

۱. دیدگاه های درون حوزوی

این دیدگاه ها با وجود دارا بودن سابقه ی تاریخی طولانی، از زمان تأسیس حوزه ی علمیه قم، توسط آیت اللّه العظمی حائری یزدی(ره)، تنها از دوران مرحوم آیت اللّه العظمی بروجردی بدین سو مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

از زمان مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، یکی از مسایل اصلی ای که ذهن ایشان و بسیاری از علمای برجسته ی حوزه را به خود جلب کرده بود، مسأله ی وضعیت درونی حوزه و چگونگی همگامی آن با دانش و مقتضیات زمانه بود؛ به همین دلیل ایشان اهتمام زیادی در اصلاحات حوزه داشتند.

بنابراین، آیت اللّه العظمی بروجردی(ره) عزم خود را برای احیای دوباره ی حوزه به کار بست، چرا که در زمان رضاخان حوزه های علمیه، به ویژه حوزه ی علمیه ی قم ضربه های سنگینی را متحمل شده بود و ایشان وقت خود را مصروف جبران خرابی های گذشته کردند؛ در نتیجه مهم ترین اقدام ایشان، تثبیت و سر و سامان دادن مجدد حوزه ی علمیه ی قم بود. با تشرف آیت اللّه بروجردی حوزه ی علمیه ی قم رونق دوباره ای گرفت. با وجود این در همان زمان هم زمزمه های ضرورت اصلاحات در حوزه بلند شده بود؛ ولی آن چه که به طور جدّی تحت عنوان ضرورت اصلاح در حوزه ی علمیه در میان علما و فضلا مطرح شد، مربوط به دوران پس از وفات آیت اللّه بروجردی و به ویژه پس از آغاز نهضت امام خمینی(ره) بود.

با این وجود، اندیشه های اصلاحی درباره ی حوزه از همان زمان مرحوم آیت اللّه العظمی بروجردی مطرح بود. و برخی نیز معتقدند در دوره ی زعامت ایشان عده ای از طلاب به دنبال اصلاحات در حوزه و نظم بخشیدن به امور حوزوی بودند. از نظر این گروه در آن دوره هیچ گونه نظم و برنامه و معیار و ملاک خاصی برای گزینش و تحصیل طلاب وجود نداشت، در نتیجه افراد و عناصر ناصالح و غیرشایسته در حوزه نفوذ می کردند و به لحاظ عدم ارزیابی از تحصیلات آن ها به حضور خود در حوزه ادامه داده و در واقع از مزایای حوزه استفاده می کردند. لذا به همین دلیل، این دسته از طلاب خواهان اصلاحاتی؛ از قبیل اداره ی حوزه و تشکیل هیأت اداری، نحوه ی پرداخت شهریه، صدور کارت به طلاب، و برگزاری امتحانات و تنظیم برنامه های درسی مشخص، برگزاری امتحانات منظم، نحوه ی ارتقای درسی طلاب، تشکیل مدارس حوزوی و تدریس زبان انگلیسی، انتشار مجله برای طلاب و امور دیگر در حوزه بودند.

این دسته از علمای نوگرا معتقد بودند که سازمان دهی و شرایط فعلی روحانیت جواب گوی نیازهای جدید طلاب نیست و لازم است که اصلاحات گسترده تری با عنایت به شرایط و مقتضیات زمان، در حوزه و در میان روحانیت انجام پذیرد. ضرورت چنین اصلاحاتی، موجب گردید که در اواخر دهه ی بیست، هیأتی از طرف علمای قم تشکیل گردد تا به تشکیلات حوزه ی علمیه و روحانیت سامان داده و موضوع اصلاحات را در حوزه دنبال کند.

علی دوانی معتقد است که اصلاح و سازماندهی حوزه در آن دوره، «حیاتی» تلقی می شد.[۱] با وجود این که در این زمینه جلسات متعددی تشکیل شد و رایزنی های مختلفی با مرحوم آیت اللّه بروجردی صورت گرفت، باز این اصلاحات در زمان ایشان شروع نشد. برخی علت ناکامی اصلاحات در دوره ی ایشان را این مسأله می دانند که اطرافیان آیت اللّه بروجردی این گونه تلقین کرده بودند که این اصلاحات می تواند موجب کنار زدن ایشان از زعامت حوزه شود، به همین دلیل ایشان با این اصلاحات مخالفت می کردند[۲] و البته خود مرحوم بروجردی آیت الله العظمی این قبیل اصلاحات را در حوزه ضروری می دانسته اند، ولی زمان را مناسب این کار نمی دانسته اند.[۳]

برخی از زاویه ی دیگری، دوره ی مرحوم آیت الله العظمی بروجردی را مورد تحلیل قرار می دهند و مهم ترین دستاورد ایشان را، کادرسازی می دانند که بعدها در راه پیروزی انقلاب اسلامی مؤثر بودند. از این نظر در دوره ی مرجعیت آیت اللّه العظمی بروجردی…. بنیاد شبکه ی روحانیت در گستره ی جغرافیایی ایران به حدّ چشمگیری افزایش یافت. در واقع بیشترین عامل تأثیرگذار بر توسعه ی این شبکه، تمرکز زعامت و مرجعیت در آیت اللّه العظمی بروجردی بود؛ نتیجه آنی این تمرکز، سیل ارسال وجوهات شرعیه به مرکز بود که از یک سو باعث افزایش پرداخت شهریه به طلاب و رونق طلبگی گردید و از سوی دیگر، باعث افزایش تأسیس مدارس دینی و مراکز مذهبی شد. پیامد هر دو مورد مذکور، افزایش چشمگیر تعداد روحانیون در کشور بود.[۴] این شبکه ی عظیم روحانیت که در دوران مرحوم آیت الله العظمی بروجردی گسترش یافته بود، بیشتر خود را وقفِ وظایف دینی روحانیت کرد. در واقع آیت الله بروجردی با تسهیل رشد نهادهای مذهبی، موجب گسترش کمی و کیفی روحانیون شد، و امام راحل هم به آن روح سیاسی بخشید و از قوه به فعل در آورد.[۵]

خط مشی سیاسی مرحوم آیت الله العظمی بروجردی هم دراین زمینه بسیار اثر گذار بود و با وجود این که هیأت حاکم از نزدیک، بر اقدامات و فعالیت های گسترده ایشان نظارت داشت، ولی از آن جا که رویکرد عمومی آیت الله العظمی بروجردی دوری از سیاست بود، نظام حاکم خطر جدی از ناحیه ی رشد این شبکه احساس نمی کرد. تعامل آن مرحوم و حاکمیت بر عدم مداخله گذاشته شده بود.[۶]

خط مشی سیاسی مرحوم آیت الله العظمی بروجردی هم بر این مبنا استوار بوده است که معظم له احیای حوزه را – پس از سرکوب رضاخانی – مهم تر از هر امر دیگری می دانسته اند، در نتیجه ایشان به مدارا با رژیم شاه می پرداختند. در ضمن، بسیاری بر این باورند که اصولاً آیت الله بروجردی از لحاظ شخصیتی، به دنبال آرامش و اعتدال بوده است و به همین دلیل مدارا با رژیم شاه را بر مبارزه ترجیح می داده است و این امر در بعضی مواقع، موجب پیدایش اختلاف میان ایشان و امام راحل می شده است.[۷] البته خط مشی کلی ایشان بر عدم مداخله در امور سیاسی بود. به هر حال در دوره ی مرحوم آیت الله بروجردی بحث مربوط به اصلاح حوزه مطرح بوده، ولی در عمل چندان به توفیقاتی دست نیافته است.

پس از ارتحال آیت الله بروجردی بحث اصلاح در حوزه به صورت جدّی تری مطرح شد و در عین حال ابعاد جدیدی هم پیدا کرد و عدّه ی زیادی از طلاب – که عمده ی آنها طلاب و روحانیون انقلابی واز شاگردان حضرت امام بودند – طرح اصلاح حوزه رامطرح کردند و محورهای مختلفی را مورد تأکید قرار دادند.

در آن مقطع زمانی طرح جدّی اصلاح حوزه کاملاً دارای ابعاد سیاسی بود و کتابی با عنوان «بحثی درباره ی مرجعیت و روحانیت» نیز در همین مقاطع منتشر شد که از این جهت کتاب مهمی محسوب می شد.

هم چنین درهمین ایام، نشریاتی؛ هم چون «بعثت» و «انتقام» منتشر شد که برخی از مقالات آن به مباحث درونی و ضرورت اصلاحات در حوزه می پرداخت. مجله ی «مکتب اسلام» هم از همین ایام شروع به انتشار کرد که یکی از محورهای اصلی مجله، نارسایی های درونی حوزه بود. در این آثار به طور کلی درباره ی حوزه مطالبی مورد توجه بود که محورهای اصلی آن ها ضرورت اصلاحات در حوزه بود.

۲. ساختار حوزه

یکی از مهم ترین مباحثی که همواره از سوی اصلاح طلبان حوزه، مورد توجه قرار داشت، ساختار و سازمان دهی روحانیت بوده است. و هم چنین نحوه ی اداره ی حوزه ی علمیه قم و چگونگی مدیریت آموزشی و مالی طلاب، همواره مورد انتقاد بوده و بسیاری از علما و روحانیون از وضع حاکم بر حوزه های علمیه ناراضی بوده اند. در آن