پاورپوینت کامل مسأله زنان در گفتمان نوگرای اسلامی – قسمت دوم ۸۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مسأله زنان در گفتمان نوگرای اسلامی – قسمت دوم ۸۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مسأله زنان در گفتمان نوگرای اسلامی – قسمت دوم ۸۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مسأله زنان در گفتمان نوگرای اسلامی – قسمت دوم ۸۸ اسلاید در PowerPoint :

نویسنده: هبه رئوف عزت

مترجم: حسین مظفری

با وجود آن که از ابتدای قرن بیستم، نداهایی به طرفداری از موضوعاتی همچون آزادی زنان تحت لوای حقوق بشر و در قالب طرح های سکولار برخاسته بود و بسیاری از مسلمانان این نداها را به مزدوری، خیانت، و واگرایی و دیگر صفات ناگوار متهم می کردند، شیخ محمد غزالی از همان آغاز جهت سرزنش را متوجه داخل مجموعه اسلامی کرد و انتقاد از خود را بر نقد دیگران ترجیح داد و تأکید داشت که در این موضوع و مسائل آن «تهاجم فرهنگی در حیطه های فراغ خودی امتداد می یابد.»(۵۹)

از این رو، شیخ از همان ابتدا اتباع جنبش های مربوط به آزادی زنان را به آرامش فراخوانده، از آنان می خواست که حرکت خود را بر اساس روش های اسلامی تنظیم نمایند تا نهضت آن ها با توفیق قرین گردد.(۶۰) وی عقیده داشت که جنبش بالنده زنان بایستی آن دسته از متجددان را که در قلمرو مسایل زنان، بردگی اروپا را پذیرفته اند و درصدد ترویج فساد در سرزمین اسلامی هستند و افرادی که به موضوع عفت و خانواده اهمیت نداده، از انتقال کور کورانه فرهنگ آن سامان پروایی ندارند، از خود طرد نمایند.(۶۱)

تجربه الجزایر موجب گردید که شناخت وی نسبت به خطیر بودن این قطب بندی در بین کسانی که می خواهند زنان را از عرصه جامعه دور نمایند و بین افرادی که درصدد هستند اسلام را از صحنه خارج کنند، عمیق تر گردد.(۶۲) شیخ در کتاب دیگری تحت عنوان «قضایای دیگر» این دغدغه ها را تکرار می کند و با نگرانی فریاد بر می آورد که «اگر دینداران قدرت را به دست گیرند، تمامی درها به سوی زنان بسته خواهد شد وسیمای آنان دیگر مشاهده نخواهد شد.»(۶۳)

بنابراین، از نظر شیخ جنبش بالنده اسلامی زنان، می بایست توسط زنان دانشمند و متعهدی رهبری گردد که نهضت رابه مسیر خود باز گرداند ومشکلات امت را با دوای شفابخش دینی معالجه کنند؛ زیرا راه حل های غربی بیماری ودرد را تشدید می کند. درنتیجه می توان با نام اسلام، لوای آزادی را بر افراشت و این ضرورتی قطعی ونیاز حتمی امروز ماست.

زن در اندیشه و فتاوای شیخ یوسف قرضاوی

شیخ یوسف قرضاوی مسائل مربوط به زن مسلمان را در دنیای معاصر مطالعه کرده، ابعاد تصور اسلامی را درباره نقش زن در سه حوزه مختلف به عنوان انسان، زن و عضوی از جامعه اسلام تعیین می کند. گروهی این حوزه های سه گانه را در حیطه زنانگی منحصر کرده، در نتیجه بر صلاحیت زن برای پذیرش تکلیف و برابری با مرد در اصل خلقت و ویژگی های کلی انسانی و مسئولیت و پاداش، تأکید می ورزند. این برابری براساس توحید و بندگی پی ریزی شده و در سایه آن اختلاف بین زن و مرد، اختلافی کمال جو برای ادای مسئولیت های امانت الهی و خلافت و جانشینی خداوند است؛ نه آن که زن از انجام این مسئولیت ها کنار گذاشته شود و اساس و حکمت این اختلاف سازنده، نقض گردد. همان طور که شیخ در یکی از تألیفات خود بیان کرده است، فلسفه و علل اختلاف احکام زن در امور مربوط به شهادت، ارث و قوامیت، برای آن است که حیات انسانی در جامعه اسلامی در سایه رابطه ولایت بین دو جنس تنظیم گردد و این مطلب اساس مساوات عمومی و فراگیر را در احکام شرعی مربوط به آن دو جنس خدشه دار نمی کند(۶۴). این تفاوت را وظیفه ای که فطرت سالم برای هریک از زن و مرد تعیین کرده است، ایجاب می نماید.(۶۵)

از آنجا که اسلام، مؤنث بودن را حرمت می نهد و آن را با ترکیبی از آداب اجتماعی و احکام شرعی حفظ می کند، هدفش این است که فعالیت زن را در جامعه تنظیم نماید؛ نه آن که بخواهد وی را محدود کرده، یا نسبت به او سخت گیری کند. هدف آن است که زن را در مواضعی که در معرض فتنه یا شبهه قرار می گیرد، حمایت کند؛ نه آن که او را از فعالیت و مشارکت محروم گرداند. این مطلبی است که شیخ در تألیفات خود برآن تأکید می ورزد وبا استناد بر حدیث صحیح و وقایع سیره تابناک نبوی نشان می دهد که چگونه زن در عصر رسالت، بار امانت تبلیغ در مسجد و مجالس علم و حوادث عمومی و حتی دفاع از دین و دولت را از طریق جهاد در راه خدا به انجام رسانده است.(۶۶)

شخصیت زن مسلمان در طی دوران های مختلف حیاتش، به عنوان انسانِ همسر، دختر و جنس مؤنث و سپس به عنوان عضوی فعال از جامعه اسلامی در ابعاد مختلف تکامل می یابد. ابعاد این شخصیت بر اساس آیات قرآن کریم و روایات نبوی که درهمسران پیامبر (ص) و دیگر زنان صحابی تجسم یافته است، شکل می گیرد و شیخ با استناد به این ادله و شرح و تفسیر آن ها و بااستفاده از عقلانیت اصولی و استوار خود، چارچوب این حرکت را در جهت فهم هدف مند احکام شرع تعیین می کند. وی با تأکید برنقش زن در داخل خانواده – به عنوان نخستین واحد اجتماعی در بنیان امت اسلامی – با تعیین حدود و شروط مشارکت زن در مشاغل عمومی یا اداری، هم چنان مرکز ثقل فعالیتش را خانواده می داند و با دادن اولویت و محوریت به آن، در پی راه وسطی در بین دو گروه افراط و تفریطی می گردد: «گروهی که می خواهند زن خانه نشین باشد وحرکتش را محدود نمایند؛ و گروهی که با الهام از غرب می خواهند بدون اندیشه از نتایج و پیامدهای آن، از الگوی زن غربی پیروی کنند.»(۶۷)

شیخ قرضاوی، با محکوم کردن دیدگاه های افراطی و تفریطی درباره زن، آنان را به اعتدال فرامی خواند:

«دسته ای هستند که در حق زن کوتاهی کرده، بانگاهی تحقیرآمیز به زن می نگرند. زن از نظر آنان ابزار شیطان و دام ابلیس برای فریب وانحراف می باشد و از لحاظ عقل و دین نیز نقص دارد… در برابر این افراد که در حق زن کوتاهی کرده و ستم روا می دارند، دسته دیگری هستندکه با تجاوز به حدود الهی و فطرت انسانی و شرایط فضیلت درباره شأن ومقام زن به افراط افتاده اند. گروه اول اسیر سنت های موروثی شرقی و گروه دیگر برده سنت های وارداتی غربی هستند.»(۶۸)

شیخ با ریشه یابی موضع سخت گیرانه درباره زنان در حیطه جوامع اسلامی به این نتیجه دست می یابد که این موضوع از نحوه برخورد آن ها با اصول و ادله شرعی سرچشمه می گیرد:

«این افراد نص صحیح کتاب وسنت را مورد بی توجهی قرار داده، درباره وقایعی که در سیره پیامبر (ص)وارد شده اهمال می ورزند و احادیثی مانند «آنان در عقل ودین ناقص هستند» را در جایگاه خود قرار نمی دهند و حتی روایاتی رامطرح می کنند که بسیار بی پایه بوده واصل وسندی ندارند. از این طریق نسبت به زنان سخت گیری کرده، حقوق آنان را ضایع می کنند؛ بلکه می خواهند حیات وی را به زندانی تبدیل نمایند که سوسوی نور هم بدان راه نیابد.»(۶۹)

این موضع گیری سخت گیرانه از دو امر سرچشمه می گیرد:

۱. بسیاری از این افراد از نصوص شرعی و به ویژه نصوص صحیح سنت پیامبر (ص)که متضمن آسان گیری و مقاومت در برابر سخت گیری می باشد،آگاهی ندارند.

۲. آن دسته از نصوص را هم که می شناسند، درست نمی فهمند و آن ها را در موضع صحیح خود قرار نمی دهند. احکامی را از آن ها استنباط می کنند که بر آن ها دلالت ندارند و یا آن ها را از علّت ورود و شأن نزول خود جداکرده، یا از سایر احکام و اهداف کلی اسلام منقطع می سازند و از ایجاد انسجام و هماهنگی بین مجموعه احکام و ادله، ناتوان هستند.(۷۰)

اهلیت و ولایت زن

شیخ یوسف قرضاوی نه تنها به شناسایی این اختلالات در «میزان» و پیگیری آن ها می پردازد، بلکه می کوشد با فتاوای متعدد خود این میزان را به حد اعتدال و قسط باز گرداند. این مطلب در نوشته های شیخ درباره این موضوع کاملاً آشکار است. وی در شرح حدیث «زنان! من کسانی را چون شما نیافتم که درعقل و دین ناقص باشند و عقل مرد خردمند را بربایند» می گوید: «افرادی این حدیث را تبدیل به وسیله ای کرده اند که زن را در جایگاهی فروتر قرار داده، حقوقی را که شرع برای وی تضمین کرده است، انکار نمایند.» موضع دیگر داوطلبی زنان برای مجلس نمایندگی مربوط می شود. شیخ افرادی را که حدیث سابق را به تنهایی به عنوان یک نص اساسی درخصوص برخورد با زن و دیدگاه اسلام درباره وی لحاظ کرده اند، سرزنش می کند و عقیده دارد که این یک خطای آشکار و روشنی است که با روش متعارف و معمول برخورد با قرآن و سنت در موضوعات مختلف، مخالفت دارد.(۷۱) وی هم چنین بر یک قاعده اصولی تاکید دارد که براساس آن بایستی نص را در سیاق مناسبت و شأن نزول یا ورود آن مطالعه کرد و پس از آن عام یا خاص بودن آن را بررسی کرد.(۷۲)

مناسبت این حدیث را مطلبی روشن می کند که «بخاری» و «مسلم» از ابی سعید خدری روایت کرده است؛ چنان که قرضاوی می نویسد: «بدیهی است که این حدیث درمقام تبیین یک قاعده یا حکم کلی نمی باشد؛ بلکه از شگفتی رسول اکرم (ص) از وجود یک تناقض حکایت می کند؛ زیرا زنان با وجود ضعف و سستی که در وجودشان است، بر مردان خردمند و صاحب تدبیر چیرگی یافته اند.(۷۳) حدیث بالا، با در نظر گرفتن مناسبتی که برای ورود آن بیان شده و به لحاظ افرادی که طرف خطاب قرار گرفته اند و هم به لحاظ قالبی که خطاب در آن شکل گرفته است، نیاز به بررسی و دقت دارد. این بررسی به منظور این است که دلالت حدیث را بر ابعاد شخصیت زن روشن نماید. مناسبت ورود حدیث در حین موعظه زنان در روز عید می باشد. آیا می توان از رسول اکرم (ص) و دارنده خُلق عظیم انتظار داشت که در این مناسبت شادی بخش از شأن زنان و کرامت آنان کاسته، شخصیت آنان را ناقص معرفی نماید؟! افراد مورد خطاب نیز گروهی از زنان مدینه هستند که بیش تر آنان از انصارند که عمربن خطاب درباره آنان گفته است:

«هنگامی که به مدینه در آمدیم، مردمی را یافتیم که زنان بر آنان چیره بودند و در نتیجه زنان ما آداب و رسوم انصار را فرا گرفتند. هم چنین عبارت «ناقص در دین و عقل» تنها یک بار و در سیاق ایجاد آمادگی و انگیزه برای موعظه خاصی به زنان وارد شده است وهرگز به صورت مستقل و درمقام بیان تقریر قاعده کلی، مطرح نگردیده است؛ چه درمقابل مردان و چه در مقابل زنان.(۷۴)

فتوای شیخ درباره جواز یا عدم جواز داوطلبی زنان برای مجالس نمایندگی در چارچوب کلی مشارکت زنان در جامعه تعیین شده و در این خصوص به تأسیس اصل معتبر اباحه می پردازد. پس از آن جزئیات مسئله را بادقت نظر از لحاظ اصل و سنت قولی و عملی و قیاس مطرح کرده، قاعده «سدّ ذرایع» را عنوان می نماید:

«تردیدی نیست که سدّ ذرایع قاعده ای مطلوب است؛ لیکن علمای دین این مطلب را هم بیان کرده اند که افراط در توسل به سدّ ذرایع، مانند فتح ذرایع است و می تواند مصالح بسیاری را ضایع نماید که از مفاسد متوقع، بسیار مهم تر و عظیم تر باشد.»

«در مسئله داوطلبی زنان برای مجالس نمایندگی، برخی برای عدم جواب به این بیان استدلال می کنند که نمایندگی زنان موجب ولایت وسرپرستی زنان بر مردان می شود واین ولایت در شرع ممنوع می باشد؛ در حالی که قرآن کریم اصلی را ایجاد کرده است که بر اساس آن مردان بر زنان ولایت دارند: الرجال قوّامون علی النساء. پس چگونه می توان وضعیت را عکس کرده، زنان بر مردان ولایت یابند. در این جا لازم است دو مسئله را مطرح نمایم: نخست آن که تعداد زنانی که برای مجالس نمایندگی داوطلب می شوند، بسیار محدود است. در نتیجه اکثریت قاطع با مردان خواهد بود و اتخاذ تصمیم در اختیار اکثریت می باشد… از طرفی آیه کریمه که موضوع ولایت مردان را بر زنان مطرح کرده است، این ولایت را تنها در زندگی خانوادگی مقرر داشته است…اما سرپرستی بعضی از زنان بر بعضی ازمردان – در خارج از کانون خانواده – مورد نهی و منع واقع نشده است؛ بلکه سرپرستی و ولایت کلی زن بر مرد ممنوع می باشد.»

«بخاری از ابوبکر، به شکل مرفوع نقل کرده است که براساس آن پیامبر(ص) فرموده اند: «مردمی که زنی بر آنان سرپرستی دارد، هرگز رستگار نمی گردند». این روایت بر ولایت عمومی بر تمامی امت، یعنی رئیس دولت دلالت دارد و چنان که از عبارت «امرهم» استفاده می شود، موضوع رهبری و ریاست کلی مردم مطرح می باشد. درحالی که ولایت جزئی و در بعضی امور مانند ولایت در فتوی، اجتهاد، تعلیم و روایت، حدیث، اداره و مانند آن مورد منع واقع نشده است. بلکه از اموری است که به اجماع برای زنان ولایت وجود دارد و در طی دوره های گذشته اعمال شده است.»(۷۵)

زن مسلمان، فردا و آینده جنبش اسلامی

همان طور که شیخ یوسف قرضاوی برای فهم مسائل زن مسلمان به شرع و ادله آن استناد می کند، و فتاوا و تألیفات وی نمونه هایی از فهم اسلامی میانه رو می باشد، این نکته را نیز می افزاید که مسائل زنان تنها موضوع فقه و فتوا نیست، و بایستی به حرکت واقدام هم پرداخت. بنابراین، به نقش زن مسلمان در ساختن فردای امت اسلامی اهتمام دارد تا از این طریق مجد و عظمت گذشته را باز گرداند. وی بر این نکته آگاه است که دست یابی به عزت و عظمت گذشته، تنها از طریق بازگشت به اصول و سرمشق گرفتن از سنت پیامبر (ص) و مسیر زنان صحابی امکان پذیر می باشد. این بازگشت می بایست به گذشته ای باشد که نمونه و سرمشق بوده است؛ نه گذشته ای که زن در آن از مشارکت در امور عمومی ممنوع بود و کناره گیری از امور دینی و دنیوی بر وی تحمیل شده و از رفتن به مسجد و حتی انتخاب زندگی خود به عنوان همسر ومادر محروم گردیده بود:

«ما نمی خواهیم به دوره های انحطاط و ارتجاع باز گردیم. از زن مسلمان فردا انتظار داریم که به دوره نخستین زن مسلمان و عصر رسالت و دوران های صحابه و تابعان آنان باز گردد؛ به عصر طلایی که در آن تکالیف خود را ادا کرده و حقوق خود را به طور کامل می شناخت.»(۷۶)

شیخ در زمانی این دعوت را اعلام می کند که نهضت بنیادین و نوین زن مسلمان، از شعارهای آزادی خواهی غربی عبور کرده و به سرچشم