پاورپوینت کامل مبانى عقلانى شفاعت از دیدگاه شهید مطهرى ۷۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مبانى عقلانى شفاعت از دیدگاه شهید مطهرى ۷۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مبانى عقلانى شفاعت از دیدگاه شهید مطهرى ۷۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مبانى عقلانى شفاعت از دیدگاه شهید مطهرى ۷۳ اسلاید در PowerPoint :

«شفاعت» به معناى خواهش‌گرى، خواستارى و درخواست‌گرى، میانجى‌گرى، وساطت، پادرمیانى و درخواست عفو و بخشایش است. شفاعت اگر درست ارزیابى شود و پیام آن، به درستى از آیات و روایات اقتباس گردد، جایى براى اشکال باقى نمى‌ماند و برخلاف عقل و مبانى عقلانى هم نبوده و نیست؛ بلکه عقل امکان آن را اثبات مى‌کند. به همین سبب، دانشمندان مسلمان امکان آن را از اصول مسلّم اسلامى به شمار آورده‌اند و اگر اختلافى هست، نه در اصل شفاعت، بلکه در تفسیر و گستر آن است. این نوشتار کوتاه، درصدد ارائه مبانى عقلانى شفاعت از نگاه استاد شهید مطهرى است؛ فیلسوف، متکلّم و متفکرى که با دغدغ متکلمانه و روش فلسفى و حکیمانه به تبیین، اثبات و دفاع از گزاره‌ها و معتقدات دینى پرداخته است.[۱] در میان متکلمان و فیلسوفان، شاید کمتر اثرى شفاعت را چنین بر اساس مبانى عقلانى و به‌گونه‌اى مرتب و منظم ارائه کرده باشد و همین امر، عرصه این بحث است.

عموم مردم، شفاعت انبیا و ائمه (علیهما السلام) را چنین مى‌پندارند که پیغمبر اکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) و ائمه اطهار، به‌ویژه امام حسین (ع) افراد متنفّذى هستند که در دستگاه خدا نفوذ دارند و اراده خدا را تغییر مى‌دهند و قانون را نقض مى‌کنند.

اعراب عصر جاهلیت نیز دربار بت‌ها همین تصور را داشتند. آنان مى‌گفتند که آفرینش، تنها به دست خداست و کسى با او در این کار شریک نیست؛ ولى در اداره جهان، بت‌ها با او شریکند؛ بنابراین شرک آنان در «خالقیت» نبود؛ بلکه شرک در «ربوبیت» بود. آنان که مى‌پنداشتند ربوبیت جهان میان خدا و غیر خدا تقسیم شده، بر خود لازم نمى‌دانستند که در صدد جلب رضایت و خشنودى «الله» باشند. به گمان آنها مى‌توان با پرستش بت‌ها و قربانى کردن براى آنها، رضایت «ربّ» هاى دیگر را به دست آورد؛ هرچند این کار، مخالف رضاى «الله» باشد؛ چرا که با جلب رضایت بت‌ها، آنها نیز خود به‌گونه‌اى رضایت «الله» را به دست مى‌آورند.

اگر در میان مسلمانان هم کسى چنین اعتقادى داشته باشد که در کنار دستگاه سلطنت ربوبى، سلطنت دیگرى هم وجود دارد و در مقابل آن دست اندر کار است، چیزى جز شرک نخواهد بود. اگر کسى گمان کند که تحصیل رضا و خشنودى خداى متعال، راهى دارد و تحصیل رضا و خشنودى فرضاً امام حسین (ع) راهى دیگر دارد و هریک از این دو، جداگانه ممکن است سعادت انسان را تأمین کنند، دچار گمراهى بزرگى شده است. در این پندار غلط چنین گفته مى‌شود که خدا با چیزهایى راضى مى‌شود و امام حسین (ع) با چیزهاى دیگر؛ یعنى مثلاً خدا با انجام دادن واجبات و ترک گناهان خشنود مى‌گردد، ولى امام حسین (ع) با این امور کارى ندارد. رضاى او در این است که مثلاً براى فرزند جوانش على اکبر (ع) گریه یا دست‌کم تباکى کنیم؛ یعنى حساب امام حسین از حساب خدا جداست! و چنین نتیجه گرفته شود که تحصیل رضاى خدا دشوار است؛ زیرا باید کارهاى بسیارى را انجام داد تا او راضى گردد، اما تحصیل خشنودى امام حسین (ع) آسان است و فقط با گریه، عزادارى و بر سر و سینه زدن به دست مى‌آید و زمانى که خشنودى امام حسین (ع) حاصل شد، او در دستگاه خدا نفوذ دارد و شفاعت مى‌کند و کارها درست مى‌شود و حساب نماز و روزه و حج و جهاد و انفاق فى سبیل الله که انجام نداده‌ایم، همه تصفیه مى‌شود و گناهان، هر چه باشد، در یک آن، از بین مى‌رود!

اقسام شفاعت

بر این اساس، شفاعت به دو قسم صحیح و غلط یا منفى و مثبت تقسیم مى‌شود. در آیات قرآن کریم به هر قسم آن پرداخته شده و باید با مراجعه به آنها، نوع شفاعت صحیح را از غیرصحیح تشخیص داد.

۱. شفاعت غلط

در این‌گونه از شفاعت، مجرم برخلاف قانون اقدام مى‌کند و از راه غیر قانونى یا نامشروع بر اراد قانون‌گزار و هدف قانون چیره مى‌شود. این‌گونه شفاعت، در دنیا نوعى ظلم است و در آخرت، غیرممکن. ایرادهایى که بر شفاعت وارد مى‌شود، بر همین قِسم است و این همان است که در قرآن کریم نیز نفى شده است.[۲]

۲. شفاعت صحیح

شفاعت صحیح که تأییدکننده قانون و منطبق با آن است و آیات و روایات بسیارى از طریق شیعه و سنى وجود آن را اثبات مى‌کند، بر دو گونه است: «شفاعت رهبرى» یا شفاعت عمل و «شفاعت مغفرت» یا شفاعت فضل.

الف. شفاعت رهبرى

نوع اول، شفاعتى است که شامل نجات از عذاب و رسیدن به حسنات و حتى بالا رفتن درجات مى‌باشد. علاوه بر این‌که اعمال و کردار انسان در این دنیا در جهان دیگر تجسّم و تمثّل مى‌یابد و حقیقت عینى آنها جلوه‌گر مى‌شود، «روابط» نیز مجسم مى‌گردد. روابط معنوى‌اى که در این جهان میان مردم برقرار است، در آن جهان صورت عینى و ملکوتى پیدا مى‌کند. زمانى که یک انسان سبب هدایت انسان دیگرى مى‌شود، رابطه رهبرى و پیروى میان آنان، در رستاخیز صورت عینى مى‌یابد و «هادى» به صورت پیشوا و امام، و «هدایت یافته» به صورت پیرو و مأموم ظاهر مى‌گردد. در مورد گمراه ساختن و اغوا نیز چنین است. قرآن کریم مى‌فرماید:

یوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ. . .[۳] ؛ روزى که هر مردمى را با پیشواى ایشان مى‌خوانیم.

یعنى هر کسى با پیشواى خودش، یعنى با همان که عملاً الگوى او و الهام‌بخش او بوده است، محشور مى‌گردد. در این گونه شفاعت است که رسول اکرم (ص) شفیع امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) خواهد بود و آنها شفیع حسنین (علیهما السلام) و هر امامى شفیع امام دیگر و شفیع پیروان خویش است. سلسله مراتب محفوظ است و سایر معصومین (ع) هرچه دارند، از رسول اکرم (ص) دارند.

در همین‌گونه شفاعت است که حتى علما از شاگردان خود شفاعت مى‌کنند. یک سلسل مرتبط و پرانشعابى به وجود مى‌آید که گروه‌هاى کوچک به بزرگ‌تر مى‌پیوندند و در رأس سلسله، حضرت رسول اکرم (ص) قرار دارد.

قسیم، جسیم، وسیم بسیم این‌که در روایات آمده است امام حسین (ع) از افراد بسیارى شفاعت مى‌کند، به این سبب است که در این جهان، مکتب امام حسین (ع) بیش از هر مکتبى موجب احیاى دین و هدایت مردم شده است.

از این نکته نباید غفلت ورزید همان‌طور که گروهى به واسط قرآن هدایت یافته‌اند و گروهى به سبب درک غلط، گمراه شده‌اند، از مکتب امام حسین (ع) نیز گروهى هدایت شده و گروهى گمراه گشته‌اند و این مربوط به خود انسان‌هاست. خدا درباره مثل‌هاى قرآن مى‌فرماید:

. . . یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیهدِى بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ ؛[۴] به سبب قرآن، گروهى را گمراه مى‌سازد و گروهى را هدایت مى‌کند، و جز بدکاران را گمراه نمى‌سازد.

مولوى تمثیل عالى و زیبایى براى این حقیقت آورده است؛ مى‌گوید:

از خدا مى‌خواه تا زین نکته‌ها

«رسن» یعنى ریسمان و طناب. با طناب، هم مى‌توان از چاه بیرون آمد و هم مى‌توان به درون چاه رفت؛ تا کدام را انتخاب کنیم.

قرآن و مکتب حسینى ریسمان‌هایى هستند که مى‌توانند بشر را از چاه نگون‌بختى به اوج سعادت بالا برند. یکى حبل من الله و دومى حبل من الناس است. این نوع از شفاعت را شایسته است «شفاعت رهبرى» بنامیم و مى‌توان آن را «شفاعت عمل» هم نامید؛ زیرا آن عامل اساسى که در این‌جا موجب نجات یا سقوط گردیده، همان عمل نیکوکار و بدکار است.

روشن است که هیچ یک از اشکالات شفاعت بر این گونه که شرح داده شد، وارد نیست و به‌ویژه، شفاعت به این معنا به هیچ وجه با «عدل الهى» منافات ندارد؛ بلکه مؤید آن است.

ب. شفاعت مغفرت

بر این نوع شفاعت اشکال‌ها و ایرادهاى بسیارى وارد شده، اما مى‌توان آن را بر مبانى صحیح و محکمى استوار کرد که نه تنها ایرادى بر آن وارد نیاید، بلکه از معارف عالى و گران‌قدر اسلام گردد. برخى از این مبانى عبارتند از:

جاذبه رحمت

براى رسیدن به سعادت، علاوه بر اعمال و کردار خود انسان، جریان دیگرى نیز همیشه در جهان هست و آن، جریان «رحمت سابقه پروردگار» است. در متون دینى آمده است:

« یا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبهُ »

؛ اى کسى که رحمت او بر غضبش تقدّم دارد.

حافظ در غزل معروف خود مى‌گوید:

م‍زرع س‍بز فلک دیدم و داس م‍َه نو

مقصود حافظ از «سابقه» ، سبقت رحمت پروردگار است. در نظام هستى، اصالت از آن رحمت و سعادت و رستگارى است و کفرها و فسق‌ها و شرور، عارضى و غیر اصیلند و همواره آنچه که عارضى است، به سبب جاذبه رحمت، تا اندازه‌اى که ممکن است، برطرف مى‌گردد. وجود امدادهاى غیبى و تأییدات رحمانى، مغفرت پروردگار و زُدودن عوارض گناه، از شواهد تسلّط رأفت و مهربانى او، بر غضب و قهر مى‌باشد.

اصل تطهیر

یکى از جلوه‌هاى رحمت الهى در نظام هستى، «تطهیر» است. دستگاه آفرینش داراى خصیصه شست‌وشو و تطهیر است. این‌که دریاها و گیاهان، گاز انیدرید کربنیک هوا را مى‌گیرند و جوّ را تصفیه مى‌کنند، تجزیه لاشه حیوانات مرده، و هم‌چنین تجزیه زوائدى که از موجودات زنده دفع مى‌گردد، نمونه‌هایى از پالایش و تطهیر آفرینش است.

همان‌گونه که در مادیات و قوانین عالم طبیعت، مظاهرى از تطهیر و تصفیه وجود دارد، در معنویات نیز مصادیقى براى تطهیر و شست‌وشو یافت مى‌شود. مغفرت و محو عوارض سوء گناه از این قبیل است. «مغفرت» عبارت است از شست‌وشو دادن دل‌ها و روان‌ها – تا اندازه‌اى که قابل شست‌وشو باشند – از عوارض و آثار گناهان. البته بعضى قلب‌ها چنان قابلیت خود را براى پاکیزه شدن از دست مى‌دهند که دیگر با هیچ آبى تطهیر نمى‌پذیرند؛ گویى تبدیل به عین نجاست شده‌اند. کفر و شرک به خدا وقتى که در دل ریشه مى‌زند، دل را از قابلیت تطهیر خارج مى‌کند. در بیان قرآن کریم، استقرار کفر در دل به «مهر زده شدن بر دل و طبع و ختم الهى» تعبیر شده است.[۵]

اصل سلامت

در نظام هستى، اصالت از آنِ سلامت و صحت است و مرض‌ها و بیمارى‌ها استثنایى و اتفاقى‌اند. در ساختار هر موجود زنده‌اى، قدرتى نهفته است که براى سلامت و تندرستى او در فعالیت است و از هستى او حمایت مى‌کند. وجود گلبول‌هاى سفید در خون، با قدرت دفاعى عجیبى که دارند و خاصیت ترمیم کنندگى در بدن موجودات زنده، شاهد این مدعاست. بنابر فطرت دینى، هر نوزادى با فطرت پاک به دنیا مى‌آید:

« کل مولود یولد على الفطره حتى یکون ابواه یهَوِّدانه او ینَصِّرانه »[۶]

؛ نوزاد به فطرت پاک زاییده مى‌شود؛ لیکن پدر و مادر ممکن است او را یهودى یا نصرانى کنند.

در سرشت هر موجودى که از مسیر اصلى خود منحرف مى‌گردد، کششى وجود دارد که او را به سوى اصل آن بازمى‌گرداند. به اصطلاح فلاسفه، در هر جا که طبیعت گرفتار قسر گردد، میلى براى رجعت به حالت طبیعى پدید مى‌آید؛ یعنى همیشه در جهان نیروى گریز از انحراف و توجه به سلامت و صحت حکم‌فرماست. اینها شواهدى از چیرگى رحمت بر غضب است. وجود مغفرت نیز از همین اصل ناشى مى‌شود.

رحمت عام

اصل مغفرت، یک پدیده استثنایى نیست؛ بلکه امرى بدیهى است که از غلبه رحمت ربّ در نظام هستى نتیجه شده است. از این‌جا دانسته مى‌شود که مغفرت الهى، عامّ است و همه موجودات را در حد امکان و قابلیت آنها فرا مى‌گیرد. این اصل در رسیدن به سعادت و نجات از عذاب، براى همه رستگاران مؤثر است؛ قرآن کریم مى‌فرماید:

مَنْ یُصْرَفْ عَنْهُ یوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ [۷]

؛ هرکس که در آن روز از عذاب خدا نجات یابد، مشمول رحمت خدا قرار گرفته است.

یعنى اگر رحمت نباشد، عذاب از هیچ