پاورپوینت کامل نگاهى به کتاب «المفصّل فى تاریخ النجف الاشرف» ۸۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نگاهى به کتاب «المفصّل فى تاریخ النجف الاشرف» ۸۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نگاهى به کتاب «المفصّل فى تاریخ النجف الاشرف» ۸۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نگاهى به کتاب «المفصّل فى تاریخ النجف الاشرف» ۸۸ اسلاید در PowerPoint :

اهتمام مسلمانان به علم رجال و تراجم

با ظهور دین مبین اسلام، علوم و فنون رشد بسیارى یافت؛ به گونه‌اى که از جهاتى مى‌توان تمدن بزرگ اسلامى را بى‌نظیرترین تمدن تاریخ بشر تاکنون دانست. از جمله علومى که در تمدن اسلامى رشد و ترقى بسیار یافت و هزاران جلد کتاب در زیرمجموعه آن نگاشته شد، علم تراجم و شرح‌حال‌نویسى است که پیش از هر چیز مدیون سیره‌نویسى و علم رجال است؛ تا جایى که علم تراجم از جهتى فرع بر علم تاریخ و از جنبه‌اى فرع بر علم سیره و رجال است. تنوع بسیار در زمینه تراجم‌نگارى تا بدان‌جاست که علاوه بر شرح‌حال‌هاى عام،

موارد بسیارى از شرح‌حال‌نویسى‌هاى خاص و تک‌نگاشته پیرامون افراد خاص، خاندان‌هاى علمى، شخصیت‌هاى یک مذهب یا نژاد یا یک منطقه و. . . ایجاد شده‌اند. از مشهورترین کتاب‌هایى که درباره شهرهاى اسلامى نوشته شده، مى‌توان «تاریخ بغداد» خطیب بغدادى و «تاریخ دمشق» ابن‌عساکر را (که مجموعه‌اى فراتر از هشتاد جلد کتاب را در بر مى‌گیرد) یاد نمود. کتاب‌هایى که علاوه بر بیان تاریخ و جغرافیا و حوادث آن مناطق، به شرح حال دانشمندان بغدادى و دمشقى و حتى دانشمندان دیگر مناطقى که با بغداد و دمشق به گونه‌اى مرتبط بوده‌اند پرداخته است.

حجم وسیع و چندگونگى مطالب این‌گونه آثار باعث مى‌شود که بتوان آن‌ها را یک موسوعه و دایره‌المعارف تاریخى، رجالى و تراجمى نام نهاد. ایرانیان نیز در این زمینه‌ها کارنامه درخشانى دارند و تألیفات و تصنیفات بسیارى در این محدوده پدید آورده‌اند. به‌ویژه شیعیان از همان روزگارى که در اقلیت بودند و مانند امروز جمعیت و قدرت چندانى نداشتند، تا زمان کنونى، براى ثبت یاد و نام بزرگان و مشاهیر خود، آثارى را در این زمینه‌ها پدید آورده‌اند که مى‌توان مواردى چون «طبقات الشیعه» ، «نامه دانشوران ناصرى» ، «طبقات اعلام الشیعه» ، «اعیان الشیعه» ، «آثار الشیعه الامامیه» و «الذریعه إلى تصانیف الشیعه» را که بزرگان تشیع و آثارشان را به خوانندگان معرفى مى‌کنند، برشمرد. نمونه‌هاى فراوانى از این دست آثار در «مصفّى المقال» مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانى و نیز کتاب رشک انگیز «الذریعه» ایشان معرفى شده است.

مشهد نگارى

گفته شد که شیعیان در زمینه تراجم‌نویسى و شرح‌حال‌نگارى پیشینه‌اى درخشان دارند. اما یکى از موارد و مصادیق تراجم‌نگارى که مختص شیعیان است، نگارش آثارى پیرامون مشاهد مشرفه و عتبات مقدس شیعه است که مى‌توان از آن به «مشهدنگارى» تعبیر نمود. آشکار است که از روزگاران گذشته، و از راه‌هاى گوناگون، آثارى در زمینه مشاهد و شهرهاى مقدس شیعه نوشته شده که علاوه بر بیان سیر تاریخى و تطور مزار ائمه و امامزادگان (علیهم السلام) به بیان شرح حال مشاهیر برخاسته از آن‌جا نیز پرداخته‌اند. همچنین از این جهت که اغلب اوقات حوزه‌هاى علمیه شیعه در کنار عتبات مقدس اولیاى دین بوده، به بیان مشاهیرى از شیعه که در این شهرها درس خوانده یا عهده‌دار مرجعیت دینى مردم بوده‌اند پرداخته شده است. دیگر این‌که دفن در عتبات مقدس براى شیعیان اولویت داشته؛ لذا مشاهیر تشیع معمولا در مزارات مدفونند و در مشهدنگارى‌ها به این موضوع نیز پرداخته مى‌شود. نجف اشرف بارگاه مقدس حضرت امیرالمومنین على (ع) است که علاوه بر قداست ذاتى آن مکان، به سبب وجود حوزه علمیه هزارساله نجف اشرف که شیخ الطائفه طوسى \ آن را بنیان نهاده و دفن علماى ابرار در این حرم، نزد شیعه داراى قداست و ارزش ویژه است.

درباره نجف اشرف آثار بسیارى نوشته شده؛ به‌ویژه در این اواخر کتاب‌هاى ارزنده‌اى چون «شعراء الغرى» ، «ماضى النجف و حاضرها» ، «تاریخ النجف الاشرف» و «موسوعه النجف الاشرف» به عالم کتاب هدیه شده است. اما یکى از مفصل‌ترین و بهترین آثارى که اخیرا سرانجام یافته، موسوعه و دایره المعارفى به نام «المفصّل» است که در این نوشتار نگاهى گذرا بدان خواهیم داشت.

معرفى کتاب «المفصل»

کتاب «المفصل فى تاریخ النجف الاشرف» پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر مى‌باشد که در ۳ جلد و بیش از ۱۲ هزار صفحه منتشر شده است. نویسنده این اثر «دکتر حسن عیسى الحکیم» از ادبا و شخصیت‌هاى تاریخ‌دان و شرح‌حال‌نویس عراقى است. این اثر که در نوع خود از حیث کمیت بى‌نظیر است و از حیث کیفیت نیز در رده نسبتا خوبى قرار دارد، علاوه بر علاقه‌مندان به تاریخ و تراجم، براى زوّار عتبات عالیات و همچنین روحانیون کاروان‌هاى زیارتى نیز اثرى مفید است. البته این به معناى خالى بودن موسوعه المفصل از نقص نیست؛ اما از این حیث که کارهاى وسیع و حجیم، خواه ناخواه خالى از اشتباه نیستند و با توجه به معیار محمدخان قزوینى در ارزیابى لغتنامه دهخدا، مى‌توان نمره قابل قبولى به المفصل داد. در این‌جا براى روشن شدن آشنایى خوانندگان با این موسوعه تراجمى، در چند بخش، تصویرى از این اثر ارائه مى‌گردد.

جلد اول تا دهم المفصل

مؤلف کتابش را به حضرت امیرالمؤمنین على (ع) هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال ۱۲۷ قمرى و آخرین مجلد سال بعد یعنى سال ۱۳۳ چاپ شده است. ناشر کتاب «المکتبه الحیدریه» قم است. نویسنده در مقدمه جلد اول مى‌نویسد در تحقیقى که پیرامون شیخ طوسى و برخى بزرگان حوزه نجف انجام دادم، عزمم جزم شد تا درباره نجف و بزرگان آن اثرى خلق کنم و البته پیش از اتمام کار، پژوهش‌هاى تک‌نگارانه‌اى پیرامون برخى قضایاى مرتبط با نجف و بزرگان نجف انجام دادم و چاپ شد. به طور میانگین هر جلد از این اثر در حدود ۰۰ صفحه است و مؤلف از منابع متعددى، اعم از مطبوع و مخطوط براى اثر خود استفاده برده است و در مواردى هم بر شنیده‌ها و مشاهدات خود تکیه کرده است.

جلد اول مختص نجف از عصر پیش از اسلام تا انتهاى عصر عثمانى است. طبیعتا چون شهر نجف جزو شهرهاى اسلامى است و به اصطلاح از محدثات است، مؤلف در ابتداى این جلد به برخى مباحث لغوى پرداخته و سپس در رابطه با جغرافیاى کوفه و برخى مناطق دیگر سخن مى‌گوید. نهرهاى نجف، برخى جنگ‌ها و غارت‌هاى روى داده در این شهر، تعدادى از نشست‌هاى مهم این منطقه و مباحثى دیگر در این جلد بیان شده است.

جلد دوم مختص تاریخ مزار و حرم مطهر حضرت على (ع) است. نویسنده در بخش اول به تاریخ بناى مرقد شریف و بخش‌هاى آن پرداخته و در بخش دوم به بحث زیارت مى‌پردازد و زیارت ائمه (علیهم السلام) ، امام‌زادگان، سلاطین، ملوک، امرا و گروه‌هاى اسلامى و عربى و بیگانگان به همراه آداب و اوقات زیارت و امور مرتبط با اداره مرقد شریف، اعم از نقابت و خدمه و خزانه‌دارى از دیگر مطالب این بخش است که با بحث از دفن در روضه مطهر و اعمال خاص صحن مطهر پایان مى‌پذیرد.

در جلد سوم که حجمى کمتر از مجلدات سابق دارد، مؤلف از مراقد و مقامات متبرکه نجف سخن گفته و پس از بیان مراقد انبیا و صالحین در فصل اول، مقامات ائمه و مراقد اهل‌بیت (علیهم السلام) و صحابه را یادآور شده و فصل سوم به مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و. . . اختصاص دارد. فصل چهارم مختص وادى‌السلام، بزرگ‌ترین قبرستان جهان است. این جلد و مجلد سابق از حیث ارزش ترجمه در اولویت قرار دارند و براى زوار نجف اشرف و روحانیون کاروان‌هاى زیارتى مفید است.

جلد چهارم ویژه تاریخ حوزه علمیه نجف اشرف از قرن چهارم تا سد دوازدهم هجرى قمرى است. حوزه از عصر تأسیس، سپس دوره قانونمندى و پس از آن در بخش سوم دور ضعف حوزه مورد بحث قرار گرفته و فصل پس از آن به دوره بازسازى حوزه نجف اشرف در قرن هشتم اختصاص دارد و در ادامه، از شکوفایى حوزه نجف اشرف در قرن نهم و پس از افول حوزه حله سخن گفته مى‌شود. در قرن یازدهم نزاع سیاسى و فکرى وسیعى بین دو دولت عثمانى و صفوى روى مى‌دهد که باعث افزایش مهاجرت علماى شیعه به حوزه نجف اشرف شده و در همین قرن، جریان اخبارى ظهور مى‌کند و طبیعتا در حوزه نجف اشرف هم اثر مى‌گذارد. مؤلف در این بخش نیز به مانند فصول پیشین، به

بیان احوال مشاهیر هر عصر حوزه نجف و وضعیت علوم پرداخته و در فصل هفتم که مفصل‌ترین فصل این جلد است و به قرن دوازدهم اختصاص دارد، از غلبه اصولى‌ها بر اخبارى‌ها یاد مى‌شود.

جلد پنجم موسوعه با عنوان فرعى «مدرسه النجف الاشرف فى عصر التجدید» پیرامون حوزه علمیه نجف در قرن سیزدهم است. نگارنده در این جلد مى‌نویسد که حوزه نجف در این عصر، به عنوان رهبر فکرى جهان تشیع شناخته مى‌شود. زعامت فقهى، اصولى، معرکه الخمیس، نشست بلاغى، معرکه طاعونى و قفطانى و مناسبات ادباى نجف با ادباى دیگر شهرهاى عراق، همچنین شرح حال بیست تن از اعلام امامیه که تمام یا اغلب دوران نشاط علمى خود را در قرن ۱۳ گذرانده‌اند، از مباحث این مجلد است که با علامه بحرالعلوم آغاز شده و به ملا محمد ایروانى ختم مى‌شود. نویسنده در این میان از سید جواد عاملى، شیخ جعفر کاشف‌الغطاء، میرزاى قمى، شیخ احمد احسایى، ملا مهدى نراقى، شیخ حسین نجفى، شیخ حسن کاشف الغطاء، صاحب جواهر، محمدجواد ملا کتاب، شیخ انصارى، ملا على خلیلى، سید حسین کوهکمرى، سید مهدى قزوینى و. . . سخن مى‌گوید.

نیمه دوم کتاب به خاندان‌هاى علمى مشهور نجف اختصاص دارد. خاندان‌هایى چون: ازرى، اعسم، امین، انصارى، بحرالعلوم، بلاغى، جزایرى، جواهرى، حسانى، جصانى، حکیم، حلو، حویزى، حیدرى، خاقانى، خرسان، خلیلى، خنفر، زین، شراره، شرقى و. . . .

جلد ششم بیشتر ادامه مبحث ناتمام جلد است و به خاندان‌هاى علمى نجفى یا ساکن نجف اختصاص دارد و در نیمه دوم این جلد، از بزرگان سادات و غیرسادات سخن گفته مى‌شود. خاندان‌هاى عاملى، طریحى، طالقانى، فتونى، فحام، قزوینى، کاشف الغطاء، محى‌الدین، مشکور، مغنیه، مظفر، آل یاسین، ملا کتاب، بهبهانى و. . . به همراه سادات علوى که به رضوى، موسوى، حسنى و حسینى مشهورند و به یک خاندان منتسب نگشته‌اند و نیز افرادى که به نجفى و غروى و مشهدى معروف شده‌اند، ولى از شهرهاى دیگر به نجف آمده‌اند و نجفى نیستند، در این جلد به صورت مختصر و مفید معرفى شده‌اند. این جلد به همراه جلد پیشین، از بهترین مجلدات موسوعه المفصل قلمداد مى‌گردد.

نویسنده در جلد هفتم وارد قرن ۱ قمرى مى‌شود و پس از بیان مطالبى پیرامون اخبارى‌گرایى و اجتهادمحورى و امورى در رابطه با منبر و شعر و ادب تعدادى از شعرا، وارد بحث مرجعیت در این دوران طلایى حوزه نجف مى‌شود که به ترتیبِ تاریخ وفات از میرزاى رشتى (متوفاى ۱۳۱۲ق) آغاز نموده و با سید مهدى شیرازى (متوفاى ۱۳۸۰ق) ختم شده است. شرح حال مراجعى چون محمدحسن مامقانى، میرزا حسین خلیلى، آخوند خراسانى، سید مهدى حیدرى، سید کاظم یزدى، میرزاى نائینى، آقاضیاء عراقى، سید ابوالحسن اصفهانى، تعدادى از مشاهیر خاندان کاشف الغطاء و. . . در این بخش آمده است. مؤلف مى‌نویسد که حوزه نجف در این عصر وارد دوره جدیدى مى‌شود.

در جلد هشتم نویسنده پس از یک مقدمه و بیان رابطه نجف با حکومت عصر، از مراجع شیعه در دوران معاصر سخن مى‌گوید و به طور خاص به مرجعیت شیعه در آخرین دهه هزاره دوم میلادى یعنى ۲۰۰۰-۱۹۹۰ پرداخته و بیشترین مباحث این جلد مختص همین موضوع است. البته از بیان مطالبى که پس از سال ۲۰۰۰ روى داده نیز پرهیزى ندارد. حضرات آیات: سید عبدالهادى شیرازى، سیدمحسن حکیم، شیخ عبدالکریم زنجانى، سید ابوالقاسم خوئى، امام خمینى، شهید صدر، سیدعلى سیستانى، سیدمحمد سعید حکیم، شیخ بشیر نجفى و عده‌اى دیگر، از کسانى‌اند که در این جلد گزارشى از شرح حال علمى، سیاسى و اجتماعى‌شان ارائه شده است.

در جلد نهم باز هم به بزرگان و مشاهیر حوزوى نجف مى‌پردازد و از بزرگان اواخر قرن ۱۹ میلادى و ابتداى قرن بیستم در بخش اول این جلد سخن گفته و در بخش دوم از مشاهیر تشیع نجف در فاصله ۱۹۱-۱۹۰۰ و در بخش سوم علماى نجف از ۱۹۲۰-۱۹۱ و در بخش پایانى، از بزرگان تشیع در فاصله زمانى ۱۹۸-۱۹۲۱ یاد مى‌کند. برخى احوالات سید محمد فشارکى، محدث نورى، شیخ محمود ذهب، سید سعید حبوبى، محمدعلى چهاردهى، محمدعلى شاه‌عبدالعظیمى، علامه بلاغى، اسدالله زنجانى، سید حسن صدر، محمدرضا اصفهانى، محمد حرزالدین، سید حسین قمى، شیخ جعفر نقدى، سید محسن امین عاملى، سید جمال گلپایگانى و عده‌اى دیگر را در این جلد مى‌توان خواند.

در جلد دهم مؤلف به مشاهیر نجف اشرف در فاصله زمانى سال ۱۹۸ تا ۲۰۰۰ میلادى مى‌پردازد و استدراک مختصرى هم در این مجلد وجود دارد که ۲۲ شخصیت را معرفى نموده که شرح حال آنها نیامده بود. محمدعلى اردوبادى، محمدرضا مظفر، هبه‌الدین شهرستانى، آقابزرگ تهرانى، عبدالرزاق مقرم، سیدجمال گلپایگانى، سید حسن خرسان، مرتضى فیروزآبادى، جعفر بحرالعلوم، سید یوسف حکیم، عبدالحسین مظفر، شیخ محمدمهدى شمس‌الدین و سید محمدتقى حکیم برخى از افراد معرفى شده در این مجلد هستند.

جلد یازده تا بیست

مؤلف المفصل در جلد یازدهم موسوعه خود، از ارتباطات حوزه نجف اشرف با حوزه‌هاى علمیه دیگر مناطق عراق (بغداد، کربلا، کاظمین، سماوه، کوت، حله، دیوانیه، موصل و. . .) سخن گفته و خاندان‌هاى علمى مناطق عراق، چون فرطوسى، حولاوى، جمال‌الدین، مظفر، حلو، سودانى، طریحى، صافى، محفوظ، کاظمى و برخى بزرگان آنان را یاد کرده است. البته ناگفته نماند که این ارتباطات در این مجلد به ارتباطات دوران معاصر حوزه‌ها مربوط است و به ارتباطهاى سده‌هاى گذشته نمى‌پردازد.

جلد دوازدهم به گونه‌اى ادامه جلد یازدهم است و به ارتباطات حوزه علمیه نجف با حوزه دیگر سرزمین‌هاى عربى اسلامى چون مصر، شام، شرق عربستان و بحرین پرداخته است. نویسنده در نیمه دوم این جلد به واکنش حوزه نجف به تحولات و حوادث جهان اسلام، از جمله تأیید مشروطه عثمانى، پشتیبانى از