پاورپوینت کامل نواحی و نهرهای کربلا در نقشه قدیم ۸۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نواحی و نهرهای کربلا در نقشه قدیم ۸۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نواحی و نهرهای کربلا در نقشه قدیم ۸۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نواحی و نهرهای کربلا در نقشه قدیم ۸۷ اسلاید در PowerPoint :

مقدمه

داشتن یک تصور و تصویر واضح و درست و منطبق با واقع از حادثه و رویدادی تاریخی در یک ناحیه، بستگیِ بسیاری به مقدار شناخت انسان از موقعیت جغرافیایی و سرزمینی آن حادثه در مقطع زمانی خاص دارد. هرچه این آگاهی دقیق تر باشد، لابد انسان در تحلیل آن واقعه و نیل به دیدگاهی واقعی و قابل دفاع از آن، توفیق بیشتری خواهد یافت و با چشم بازتر و تسلط افزون تر، حوادث را در جایگاه ویژه خود می بیند و درباره شان اظهار نظر می کند. کربلای سال ۶۱ هجری، بی شک درگذر قرن های متمادی، سیمایی دگرگون و متأثر از تغییر و تحولات ناشی از طبیعت یا دخالت های انسانی، به خود گرفته است و مشخصه ها و ظواهر آن، یا به کلی از حالت اولیه خود به صورتی دیگر در آمده یا با تغییراتی، چهره ای متفاوت یافته است. در مطلب پیش رو، دو نمونه از ظواهر و آثار مربوط به سرزمین کربلا البته کربلای سال ۶۱ هجری یعنی «نهرها» و «نواحی» مختلف آن موضوع بحث واقع شده است؛ به این نیت که هم با اعتماد به منابع اصیل، موقعیت اصلی این مواضع و امکنه به درستی نمایانده شود و هم معلوم گردد که درگذر تاریخ، چه تغییرات و تبدلاتی بر آنها عارض گشته است.

نهرها

۱- نهریْن (دو نهر کربلا)

نهرین، دو شاخه از رود فرات است که در بعضی نقاط در قریه نینوا جنب حائر حسینی به هم می پیوندند و رو به شمال شرقی، در یک مسیر به سمت کوفه امتداد می یابند. در ادامه، بعضی متون تاریخی را که در آنها ذکری از «نهرین» آمده است، یادآور می شویم:

الف) ابوالفرج اصفهانی در المقاتل گوید:

چون زید بن علی علیه السلام کشته شد، فرزندش یحیی او را به خاک سپرد و مردم از گردش پراکنده شدند و جز ده نفر، کسی با او نماند. سلمه بن ثابت گفت: به یحیی گفتم: مقصدت کجاست؟ گفت: نهرین. گفتم: اگر قصد نهرین داری، بهتر است همین جا بمانی و جنگ کنی تا کشته شوی. گفت: منظورم دو شهر کربلاست. گفتم: پس باید پیش از صبح، بیرون رویم که نجات پیدا کنیم. به راه افتادیم و هنوز کاملاً شهر را ترک نگفته بودیم که صدای اذان بلند شد. بر سرعت خود افزودیم. به هر گروهی از کاروانیان که می رسیدیم، درخواست غذا می کردیم و هرچه می دادند، با او و اصحاب خود می خوردیم تا به «نینوا» رسیدیم. در آنجا «سایق» را از جریان آگاه ساختم. وی خانه خود را در اختیار یحیی گذارد و خود به مصر رفت. من هم یحیی را در همان خانه رها کردم و گذشتم و دیگر از او خبری به من نرسید (ابوالفرج اصفهانی، ۱۹۶۵م، ص۱۴۶).

ب) ابن کثیر در البدایه از محمد بن عمرو بن حسین نقل می کند که گفت: «ما در کنار نهرین کربلا، با حسین علیه السلام بودیم» (ابن کثیر، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۸۸).

ج) ابن شهرآشوب در المناقب آورده است: «حسین علیه السلام در روز عاشورا در منطقه طف کربلا بین نینوا و غاضریه، از قریه های اطراف نهرین، به شهادت رسید» (ابن شهرآشوب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۸۳).

د) طبری گوید:

پس از آن که اهل حیره با خالد بن ولید متارکه جنگ کردند، دهقانان و کدخدایان تن به پرداخت جزیه دادند. خالد، عاملان و کارگزاران خود را به آنجا فرستاد تا امنیت را برقرار کنند و نهرین را به بشر بن خصاصیه سپرد و او در بانبورا، که جزء کوفه بود، جای گرفت (طبری، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۱۷).

ه‍) طبری همچنین گوید:

از جمله حوادث سال ۲۷۸ق این بود که خبر آمد جماعتی به نام قرامطه در سواد کوفه به جنبش در آمده اند. آغاز کارشان از آنجا بوده که یکی از آنها از ناحیه خوزستان به سواد کوفه آمده بود و در محله ای به نام «نهرین» ساکن شده بود و اظهار زهد و بیزاری از دنیا می کرد. برگ خرما می بافت و از دسترنج خود نان می خورد و فراوان نماز می خواند. مدتی این گونه رفتار می کرد و چون کسی با او همنشین می شد، از دین و زهد و بی دنیایی و مانند آن با او سخن می گفت و اینکه نمازهای واجب، در هر روز و شب پنجاه رکعت است. این امور، در آن محل که بود، از وی بر سر زبان ها بود (همان، ج۱۰، ص۲۳).

۲- نهر علقمه

مسعودی در التنبیه و الاشراف می نویسد:

رود فرات چون از دو شهر «هیت» و «الانبار» بگذرد، دو شاخه می شود و شاخه ای از آن به نام «علقمی»، اندکی به طرف غرب، رود به کوفه پیش می رود. (مسعودی، ۱۳۶۴ش، ص۴۷)

آثار نهر علقمه بنابر نشانه هایی که یافته ام، تا امروز باقی مانده است. این آثار، نشان می دهد که نهر علقمه پس از رسیدن به شمال ضریح عون، رو به جنوب جاری می شده است تا غاضریه را که بنی اسد در آن می زیسته اند و در کناره شرقی نهر واقع بوده، آبیاری کند. روبه روی غاضریه، شریعه امام جعفر بن محمد علیه السلام بر کناره غربی قرار داشته و پل غاضریه، آن منطقه را به شریعه متصل می کرده است و آنگاه رو به شمال غربی راه کج کرده، در شرق کربلا از کنار ضریح عباس بن علی علیه السلام، که محل شهادت ایشان است، گذشته و در جنوب شرقی، با عبور از قریه نینوا، با نهر نینوا تلاقی نموده، باغات و نخلستان های مجاور خود را سیراب می ساخته است. آنگاه این دو نهر، در مسیر خود، گاه متمایل به جنوب و گاه به شرق، تا «خان الحماد» بین راه کربلا نجف در شرق پیش می رفته اند و با گذر از میانه «شط هندیه» در جنوب برس یا حرقه، که آثار برجامانده آنها هم اکنون نیز قابل مشاهده است، آبِ بخش شرقی کوفه را تأمین می کرده اند.

می گویند مجرای نهر علقمه در روزگار قدیم، به منطقه «بطاح بصره» متصل بوده است و شاپور ذوالاکتاف، حاشیه آن را مرکز دفاع در مقابل یورش عرب ها قرار داده بود و همچون اخلاف خود از پادشاهان ساسانی، به آن به عنوان موقعیت حساس دفاعی اهتمام می ورزید و چنان آبادانی ای در آن منطقه به وجود آورده بود که انواع میوه ها از آنجا به دیگر مناطق صادر می شد.

نقل است که بخت النصر، پادشاه بابل، از بالادست رود فرات، نهری احداث کرده و آن را به دریا وصل کرده بود. از توصیفاتی که از این نهر در تواریخ آمده است، معلوم می شود که این، همان نهر علقمی است و به دلیل طولانی بودن، دهانه آن را در بالادست فرات، که سطح آب بالاتر است، قرار داده بودند تا آب با شدّت و سرعت بیشتری جریان داشته باشد و بتواند دوردست ترین محدوده های سرزمین بابل یا کلدانی آن روز را سیراب کند.

در دوره اسلامی، تمام سرزمین ها و آبادی هایی که از دهانه نهر علقمه تا پایان آن بر کناره های آن ساخته شده بود، عنوان «فلوجه» به خود گرفته بود؛ یعنی به قریه ها و مزارع آغاز نهر در کنار شهر «هیت»، «فلوجه علیا»، و به آبادی های میانه نهر در حدود کربلا «فلوجه وسطی»، و به زمین های آباد انتهای نهر در کوفه، «فلوجه سفلی» گفته می شد. نهر علقمه در طول این مسیر آباد خود، همواره مورد توجه بود و مردم در حفظ و مرمت و اصلاح آن پول های زیاد خرج می کردند و حکومت نیز اهتمام ویژه به این نهر داشت تا اینکه ورق روزگار برگشت و عیش و راحت مردمانِ کناره نهر، رنگ عوض کرد و خلافت عباسی رو به ضعف و ناتوانی نهاد و با روی کارآمدن ترک ها و بازیچه شدن خلع و نصب ها به دست ایشان و کشتن سه خلیفه عباسی یعنی مستعین و معتز و مهتدی، نظام امنیت از هم گسست و هرج ومرج سراسر سرزمین ها را در بر گرفت و قیام ها و فتنه ها یکی پس از دیگری چهره نمود و دولتْ در نهایتِ ضعف خود، از هرگونه اقدام و مقابله ای بازماند.

طرف غربی نهر علقمه، از آنجا که روبه روی صحرای جزیره واقع شده بود، خوارج عرب و قرامطه آن را جولانگاه خویش در رویارویی با نیروهای حکومت قرار داده بودند. افزون بر این، اِهمال و بی توجهی و هزینه نکردن اموال برای اصلاح و لایه روبی نهر و همچنین کافی نبودن ارزاق و خوراکی ها برای لشکریان و اجاره فرمانروایان به استفاده از باغ ها و مزارع کناره نهر، همه باعث گردید که نهر علقمه و آبادی های اطراف آن، رو به اضمحلال و نابودی رود. ابن اثیر در الکامل می گوید:

لشکریان تا توانستند خرابی و ویرانی به بار آوردند و در باب اصلاح راه ها و تعمیر مکان های دسترسی به آب، هیچ اهتمامی نورزیدند و به همین سبب، بیشتر راه های آب، که به آبادی ها سرازیر می شد، از بین رفت و زمین های سرسبز و آباد، به حالت خشک و بیابانی درآمد؛ جز مناطقی در فاصله بغداد و کوفه که محافظتی بر آباد نگه داشتن آنها وجود داشت و تا قرن ششم، به توصیفی که ابوزید بلخی آورده و دیداری که ابن جبیر در سفرنامه خود بدان اشاره نموده، پُررونق و آباد بوده است و در سال ۶۵۶ قمری با حمله تاتار رو به ویرانی نهاد (ابن اثیر، ۱۳۸۵ق، ج۸، ص۴۵۶).

طبیعتاً بر اثر فتنه ها و شورش های پی درپی و خالی شدن آبادی های اطراف نهر علقمی از مردم، این نهر جایگاه توجه خود را از دست داد و به قدری مورد بی مهری و غفلت واقع شد که زمین های آباد آن، حکم زمین های موات و لم یزرع را پیدا کرد.

ازآنجاکه نهر علقمه تأمین کننده آب کربلا بود و ساکنان آن شهر مقدس، بزرگان از شیعه و پناهندگان به حرم سیدالشهدا علیه السلام بودند و جز انفاقات و کمک های خالصانه، وسیله دیگری برای اصلاح نهر وجود نداشت و از طرفی، آل بویه در قرن چهارم حکومتی شیعی به شمار می آمدند و به مشاهد مشرفه عنایت خاص از خود نشان می دادند، از این حیث تنها امکان موجود برای ابقای نهر و دور کردن خطر زوال از آن، همت و تلاش آنان بود. در این باره، ابن جوزی در گزارش وقایع سال ۴۵۱ قمری می گوید:

بساسیری برای زیارت مرقد امیر مؤمنان علیه السلام وارد کوفه شد و از آنجا به شهر واسط رفت؛ درحالی که عده ای کارگر را با خود بر زورقی سوار کرده بود تا به ادای نذر خود، آنها را به حفر کردن نهر معروف علقمی و جاری کردن آب به سوی کربلا به کار بگمارد (ابن جوزی، ۱۹۹۲م، ج۸، ص۲۰۲).

مؤلف تاریخ آل سلجوق گوید:

در سال ۴۷۹ق، عمادالدوله سرهنگ سبکتکین به واسط آمد و از آنجا در ماه رمضان راهی نجف و کربلا شد و در آن دو شهر، مالی بسیار به اعیان و بزرگان بخشش نمود و نهر علقمه را که دیری خراب مانده بود، اصلاح و حفر کرد و پس از آن، وارد شهر بغداد شد» (عمادالدین اصفهانی، ۱۹۰۰م، ص۷۲).

سید طقطقی در کتاب الآداب السلطانیه در ذکر احوال وزیر مستعصم بالله یعنی مؤیدالدین ابن علقمی گوید: «به جدّ وی علقمی گفته می شود؛ چه اینکه او نهر موسوم به علقمی را حفر و ایجاد کرد» (ابن طقطقی، بی تا، ص۳۰۱).

بنابراین، نهر علقمه تا اواخر قرن هفتم، بین خرابی و آبادانی دست به دست می شده و حالت یکسانی نداشته است.

۳- نهر نینوا

نهر نینوا که از شاخه های رود فرات بوده، نزدیکی حصاصه و عقر بابل، و جایگاه امروزی آن، تقریباً در شمال سد هندیه و جنوب قضاء المسیب است. نهر نینوا از وسط ملک زراعی ام العروق می گذرد و در جنوب کرود ابوحنظه (ابوصمانه) جریان می یابد. تقاطع مسیر حرکت این نهر، تا امروز باقی مانده و به عرقوب نینوا شناخته می شود. شاید بابلی ها همان کسانی بوده اند که نهر نینوا را حفر کرده و کنارش قریه نینوا به عنوان پایتخت آشوری ها در روزگار اوج تمدنشان تشکیل شده است. با توجه به عدم ذکری از این نهر، حتی به طور ضمنی در مصادر، به نظر می رسد قرن های متمادی متروک، و از یادها فراموش شده است.

۴. نهر غازانی

غازان خان از تبار چنگیز و پنجمین سلطان تاتاری است که پس از سقوط خلافت عباسی، بر عراق حاکم گردید. امیر نوروز عهدا، از امرای بزرگ و والی اقلیم خراسان، پیش از برتخت نشستن غازان خان با او عهد کرد که اگر اسلام را بپذیرد، او را یاری می کند و تمام همت خویش را در رسیدن وی به خلافت مصروف می دارد. غازان خان، اسلام را پذیرفت و سال ۶۶۴ هجری عهده دار سلطنت شد. وی در رؤیایی پیامبر۹ را دید که بین او و پسرعمش علی بن ابی طالب علیه السلام پیوند برادری برقرار کرد. بر اثر این خواب، غازان خان به علوی ها متمایل شد و از آنان تفقه و آنان را بسیار مورد تکریم و احترام قرار داد و مقرر کرد که در جاهای مختلف، برای آنان میهمان خانه هایی همچون مسافرخانه مجاهدان و خانقاه صوفیه، به اسم «دار السیاده» بر پا کنند. افزون بر این، به کارهای مربوط به مشاهد مشرفه و امر زیارت زائران توجه خاص نشان می داد و پیگیر امور این اماکن مقدس بود. از جمله در سال ۶۶۸ هجری، سلطان غازان به قصد زیارت مشاهد مشرفه به حله رفت و به علوی ها و ساکنان مشاهد دستور داد که اموال بسیار بپردازند و به فرمان او، در بالادست حله نهری حفر کردند که نهر غازانی نامیده شد. عامل حفر این نهر، شمس الدین صوابِ خادم بود (ابن فوطی، ۱۹۹۷م، ص۴۷۹).

مؤلف تاریخ وصاف گوید:

غازان خان دستور داد که لشکریان از پل حلّه بگذرند و بدان سبب که همه آن راه بیابان بود، فرمان داد هر سپاهی توشه دوماهه خود بردارد و برای هر پنج نفر، یک شتر برای کشیدن علوفه ترتیب دهند. روزها طول کشید تا سپاهیان از پل گذشتند. روز پنجشنبه رایت برافراشت و به سوی غازانیه پیش رفت؛ شهری که خود بنا کرده بود. سابقاً همه این سرزمین ها خشک و بی گیاه بود و «علقمی» نام داشت. به دستور غازان، آب فرات را به آنجا کشیدند و در مدت دو سال، به سرزمین سبز و خرم بدل گشت. آنگاه به زیارت مشهد امام حسین علیه السلام رفت و از آنجا از راه فراتین انبار و هیئت و حدیثه و عاته حرکت کرد و هر روز بیش از دو فرسنگ طی نمی شد (شیرازی، ۱۳۴۶ش، ص۲۶۲).

ازآنجاکه در نتیجه استیلای مغول و جنگ های دوره حکومت ایلخانان و ظلم و ویرانگری عُمال دیوانی، بیشتر قریه ها و قصبات ویران، و مزارع لم یرزع و بایر شده بود و از جمله در عراق، همه آبادانی ها رو به ویرانی نهاده و قریه ها از اهالی تهی