پاورپوینت کامل نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه اسلام ۵۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه اسلام ۵۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه اسلام ۵۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه اسلام ۵۷ اسلاید در PowerPoint :

>

۸۶

حضرت علی(ع) در فرمان تاریخی خود به مالک اشتر که او را به فرمانروایی مصر برگزیده بود، دستور می‏دهد: «وَ لا یکونَنَّ الُمحْسِنُ وَالمُسی‏ءُ عَندِکَ بمَنزِلهٍ سَوَاءٍ فَاِنَ فی ذلِکَ تَزْهیداً لاِاهل الاحْسانِ فی الاءِحسانِ، و تدْریباً لاهلِ الاساءَهِ عَلَی الاُْساءَهِ؛ مبادا نیکوکار و بدکردار پیش تو یکسان باشند، زیرا چنین روشی نیکوکار را از کردار نیک دور ساخته و بد کردار را به کار بد سوق می‏دهد.»^(۲)

تعریف تنبیه

تنبیه در لغت به معنای آگاهانیدن، بیدار کردن، واقف گردانیدن به چیزی و آگاه و هوشیار کردن آمده است.^(۳)

و در اصطلاح به عملی گفته می‏شود که لازمه آن آگاه و هوشیار کردن باشد و دست کم به سه معنا بکار رفته است:

۱ حذف پاسخ مثبت از ارگانیسم و یا اضافه کردن پاسخ منفی به آن. تنبیه، زمانی رخ می‏دهد، که پاسخ مثبتی را از موقعیت حذف و یا چیزی منفی به آن بیافزاییم. به زبان متداول می‏توان گفت تنبیه دور ساختن چیزی از ارگانیسم است که خواستار آن است، یا دادن چیزی است به او که طالب ان نیست.

به عبارت دیگر تنبیه عبارت است از ارائه محرک ناخوشایند یا حذف تقویت مثبت بلافاصله بعد از انجام یک رفتار. تنبیه به این معنا را تنبیه به معنای عام می‏گوییم.

۲ ارائه پاسخ منفی به ارگانیسم. در این تعریف: تنبیه عبارتست از ارائه یک محرک آزارنده یا تنبیه‏کننده به دنبال یک رفتار نامطلوب برای کاهش دادن احتمال آن رفتار. برای مثال اگر بعد از انجام رفتاری نا مطلوب از سوی کودک مثلا گفتن یک حرف تند با عصبانیت و با ارائه یک محرک آزارنده مثل زدن به او خواسته باشیم که احتمال بروز رفتار نامطلوب را در او کاهش دهیم او را تنبیه کرده‏ایم. تنبیه به این معنا را تنبیه به معنای خاص می‏گوییم.

۳ تنبیه بدنی یا کتک زدن. گاهی مراد از تنبیه، به همین معناست که ما آن را تنبیه به معنای اخص می‏گوییم.

روشن است که بر طبق معنای اول – معنای عام – تنبیه، طیف وسیعی را در بر می‏گیرد که عبارتست از تغافل، بی‏اعتنایی، تهدید، تحقیر، سرزنش، تمسخر، محروم‏سازی، جریمه، جبران، تغییر چهره، روی برگرداندن و تنبیه بدنی. برخلاف معانی دوم و سوم که محدودتر هستند.

آنچه از میان این معانی سه‏گانه تنبیه، مورد تردید و بحث واقع شده است قسم سوم یا تنبیه به معنای اخص است، گرچه برخی از مصادیق تنبیه نظیر تهدید، تحقیر، سرزنش، و تمسخر نیز کم و بیش مورد رد و انکار واقع شده است.

فرق بین تنبیه و تقویت منفی

تقویت یعنی افزایش رفتار، و به منظور افزایش رفتار بکار می‏رود. ولی تنبیه عامل ناخوشایندی است که برای کاهش رفتار مورد استفاده قرار می‏گیرد. به عبارت دیگر تنبیه یعنی اضافه کردن عامل ناخوشایندی به دنباله رفتار، در صورتی که تقویت منفی؛ برداشتن عامل ناخوشایند قبل از رفتار می‏باشد.

اکنون باید دید آیا تنبیه به چه میزان اثر تربیتی دارد؟ استفاده از تنبیه در امر تربیت همواره مخالفان و موافقانی را برانگیخته است، با این تفاوت که در گذشته موافقان بیشتری داشته ولی اکنون مخالفان بیشتری دارد. معروف است که روانشناسان تنبیه را «دست کم تنبیه بدنی را» جایز نمی‏دانند و عدم کارایی و یا اثرات و مضّرات جانبی آن را دلیل بر این امور می‏دانند. ولی باید گفت، اولاً چنین نیست که تنبیه، کارایی نداشته باشد بلکه در بسیاری از موارد، تنبیه اصلاح‏گر خوبی است به طوری که عموم کسانی که در اصلاح رفتار، کتابی نوشنه‏اند تنبیه را به عنوان یکی از روش‏های اصلاح و تغییر رفتار، ذکر کرده‏اند و ثانیاً در مواردی که تنبیه اصلاح‏گر نباشد دست کم اثر بازدارندگی و عبرت‏آموزی برای دیگران را دارد که این خود اثر کمی نیست، چه اینکه مواردی وجود دارد که رفتار نامطلوب باید فوراً متوقف شود، به طوری که اگر متوقف نشود اثرات جبران‏ناپذیری را به بار خواهد آورد. در این صورت است که تنبیه، خصوصا تنبیه بدنی تنها راه ممکن است زیرا سایر روش‏ها زمان زیادی را برای اصلاح و یا توقف رفتار نامطلوب لازم دارند، و از این روست که یکی از مزیت‏های روش تنبیه بر سایر روش‏ها را فوریت تأثیر آن می‏دانند، بدین جهت معمولاً روانشناسان، حتی کسانی که به شدت با تنبیه مخالف هستند، در مواردی تنبیه را و حتی تنبیه بدنی را، جایز می‏دانند.

از آموزه‏های دینی استفاده می‏شود که اگر تنبیه بجا، و به موقع، و در حد مطلوب، با شرایط لازم اجرا شود، می‏تواند رفتار نامطلوب را از بین ببرد. ما در اینجا دو روایت را نقل می‏کنیم که می‏توان از آنها استفاده کرد که تنبیه اثر اصلاحی دارد. حضرت علی(ع) می‏فرماید: «مَنْ لَمْ یٌصْلِحْهُ حُسْنُ المُداراهِ یٌصلِحهُ حُسْنُ المُکافاهِ؛^(۴) کسی که خوش‏رفتاری او را اصلاح نکند خوب کیفر دادن او را اصلاح خواهد کرد.»

و نیز آن حضرت می‏فرماید: «اِسْتِصْلاحُ الاَخیارِ بِاکرامِهِمْ وَ الاَشرار بِتادیبِهِم؛ تأدیب و روش اصلاح خوبان به بزرگداشت آنهاست و اصلاح بدان به تنبیه و عقاب آنهاست.»^(۵)

باتوجه به این دو روایت روشن است که تنبیه، اثر اصلاحی دارد و در مواردی که احیاناً اثر اصلاحی هم نداشته باشد دست کم اثر بازدارندگی خواهد داشت.

بنابراین اصل تنبیه کودک برای تأدیب و تربیت او جایز است، و از این روست که فقهای شیعه و حتی اهل سنت، به جواز تنبیه کودک فتوا داده‏اند، به طوری که مرحوم محقق کرکی، در جامع المقاصد در شرح قول علاّمه می‏گوید: «اَمّا اَنَّ لَهُ الضَرْبُ المُعتادُ فَلا بَحْثَ فیه …؛ در اینکه زدن کودک به نحو معمولی و متعارف برای ادب کردن جایز است هیچ بحثی نیست.»^(۶) و نیز مرحوم عاملی در کتاب مفتاح الکرامه می‏گوید: «اَمّا اَنَّ لَهُ الضَّرْبُ الْمُعْتادُ فَلا بَحْثَ فیه کَما فی جامِعِ المَقاصِدِ وَ هُو کَذلِک اِذا کَانَ الصَبّیُ ذا عَقْلٍ وَ تمییزٍ کَما نَبَهَ عَلَیْهِ فی التَذْکَره وَالتَحریرِ وَالحَواشی لانَّه یَاخُذُْنَهُ مُسَلَّمَاً؛ اما در اینکه برای وی زدن کودک برای ادب کردن به نحو معمولی و متعارف جایز است هیچ بحثی نیست چنانکه در کتاب جامع المقاصد در صورتی که کودک عاقل و متمیز باشد، همین را گفته است و مرحوم علاّمه در کتاب‏های تذکره و تحریر و نیز حواشی آن را مسّلم گرفته است.»^(۷)

چه کسانی اجازه تنبیه کودک را دارند؟ فقها این اجازه را برای پدر، پدر بزرگ و حاکم شرع اثبات کرده‏اند، اما در مورد معلم و مؤدب کودک برخی این اجازه را مطلق دانسته و برخی دیگر آن را مشروط به اذن پدر یا حاکم شرع دانسته‏اند.

اصول و شرایط تنبیه

اگر شرایط و اصول تنبیه رعایت شود تا حدودی می‏توان گفت تنبیه مؤثر واقع خواهد شد برخی از مهم‏ترین شرایط و اصول تنبیه مؤثر عبارتنداز:

۱ مستحق تنبیه بودن:

باید دید آیا کودک استحقاق تنبیه را دارد یا نه؟ اگر دارد، استحقاق چه تنبیهی را؟ کتک زدن؟ محروم شدن؟ سرزنش و ملامت شنیدن؟ و لذا در مواردی که معلوم شده باشد که کودک مستحق تنبیه نیست نباید تنبیه کرد مثلا اگر کودک براثر بی‏توجهی ظرفی را شکسته است مستحق تنبیه نیست و اگر تنبیه شود مؤثر نیست و گاهی اثر عکس دارد.

۲ به اندازه بودن تنبیه:

تنبیه نباید بیش از مقدار جرم و گناه باشد بلکه باید ملاحظه شود که مقدار جرم و خطا در چه حدی است و تنبیهی متناسب و به اندازه آن برای مجازات در نظر گرفته شود، حضرت رسول(ص) در روایت اسد بن‏وداعه پس از آنکه سه مرتبه از تنبیه نهی کرد فرمود: اگر تنبیه کردی به اندازه گناه تنبیه کن.^(۸)

۳ متناسب سن کودک باشد:

اصل دیگر رعایت سن است. مثلا کودک خردسال برابر تنبیه احساس بی‏پناهی می‏کند و این موجب وارد آمدن صدمه روانی بر کودک است. لذا در تنبیه باید قوت بدنی، سن و شخصیت افراد را در نظر داشت در روایت حماد بن‏عثمان امام صادق(ع) فرمود: «هر مقدار که حاکم مصلحت بداند برحسب مقدار گناه و یا قدرت بدنی شخص تعزیر کند.»^(۹) نیز از حضرت علی(ع) نقل شده است که گاهی نصف یا ثلث شلاق را می‏گرفت و برحسب سن کودکان آنها را حد می‏زد.

۴ وضعیت رشد کودک:

رعایت رشد نیز مهم است کودکی که شدیداً وابسته و نازپرورده است در تنبیه، درد شدیدی را متحمل می‏شود. و شرایط جسمی، روحی، فکری، خانوادگی هر کدام اقتضائاتی دارد که باید کاملاً رعایت شود و حساب شده تصمیم‏گیری شود. کودکان باهوش اگر تنبیه شوند بیشتر از کودکان کم‏هوش صدمه می‏بینند.

۵ تناسب جرم و تنبیه:

شرط تناسب یعنی تناسب و میزان جرم با تنبیه هم باید رعایت شود به خاطر مسئله ناچیزی، کودک را نباید تنبیه کرد و باید نوع جرم و تنبیهی که در نظر گرفته می‏شود ملاحظه شود و هماهنگی و تناسب بین آنها حفظ شود.

۶ رعایت عدالت:

یکی از شرایط مهم رعایت عدالت، در تنبیه کردن است. هیچ گاه نباید کودک را بخاطر تشّفی خاطر خود یا برای انتقام‏جویی تنبیه کرد. بلکه همواره باید صلاح کودک مدنظر باشد. نه تشّفی خاطر، یا فرو نشاندن غضب و یا

انتقام‏گیری از وی زیرا چه بسا آثار زیانبار و ناگواری را به دنبال داشته باشد.

۷ رعایت تنوع تنبیه:

شرط رعایت تنّوع نیز