پاورپوینت کامل در آمدی بر سلامت اجتماعی زنان، سیاست ها و برنامه ها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل در آمدی بر سلامت اجتماعی زنان، سیاست ها و برنامه ها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل در آمدی بر سلامت اجتماعی زنان، سیاست ها و برنامه ها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل در آمدی بر سلامت اجتماعی زنان، سیاست ها و برنامه ها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

>

[پیشرفت و بهبود وضع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی زنان به طور کلی به ارتقای سطح زندگی و سلامت آنان کمک می کند، لیکن در جهان امروز از جمله در کشور ما زنان همانند مردان از پیشرفت های یکسان برخوردار نیستند. یکی از مهم ترین علت های این تفاوت، عدم دسترسی کافی و یکسان به امکانات و منابع توسعه است. بر این اساس با توجه به اهمیت نقش زنان در تأمین سلامت خانواده و جامعه، برای ارتقای وضع سلامت زنان و جلب مشارکت هر چه بیشتر آنان در فرآیند توسعه و بهداشت، انجام تمهیدات لازم، برنامه ریزی مناسب و هماهنگی بین بخش های مختلف کشور ضروری است. بدین منظور محورهایی چون: حق سلامتی، عدالت و تأمین امنیت سلامتی، بهداشت روانی زنان، تغذیه، بهداشت باروری، اشتغال و فرهنگ و عادات، در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته، مشکلات پیش رو بیان شده است. به روشنی پیداست که همان گونه که در مطالب مختلف ویژه نامه و نیز در آغاز همین مقاله آمده، انقلاب اسلامی به رغم دشواری ها و توطئه های دشمنان در مسیر پیشرفت، گامهای بسیار گسترده ای در جهت بهبود وضع اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، اقتصادی، سیاسی و بویژه آموزش زنان برداشته است. مقاله نیز در جهت تأکید بر ادامه همین روند و رفع برخی کاستی ها موضوع را پی گرفته است.]

مقدمه:

یکی از دستاوردهای مهم پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تغییر و تحول وضع زنان در زمینه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.

با وجود هشت سال جنگ تحمیلی که بخش عظیمی از منابع انسانی وامکانات کشور را درگیر نموده بود، به همراه خرابی ها ونابسامانی های بازمانده از دوران رژیم ستم شاهی که فرصت و نیروی کافی برای سازندگی وپیشرفت وتوسعه کشور باقی نمی گذاشت، در طی گذشت دهه اوّل پس از انقلاب، شاهد پیشرفت چشمگیر در برخی زمینه ها از قبیل بهداشت وآموزش زنان بوده ایم. این پیشرفت در طی دهه دوم به ویژه پس از پایان جنگ، سرعت امیدبخشی را یافته است که مرهون گسترش شبکه خدمات بهداشتی واجرای برنامه های مختلف بهداشتی در زمینه های تنظیم خانواده و مراقبت های مادر وکودک، واکسیناسیون و سایر اقدامات بود.

بر این اساس با توجه به اهمیت نقش زنان در تأمین سلامت خانواده وجامعه، برای ارتقای وضع سلامت زنان وجلب مشارکت هر چه بیشتر آنان در فرایند توسعه وبهداشت، انجام تمهیدات لازم، برنامه ریزی مناسب وهماهنگی بین بخش های مختلف کشور ضروری است.

در جهان امروز پیشرفت وبهبود وضع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی وسیاسی زنان به طور کلی به ارتقای سطح زندگی وسلامت آنان کمک کرده است، لیکن زنان همانند مردان از پیشرفت های یکسان برخوردار نبوده اند. یکی از مهم ترین علت هایی که برای این تفاوت عنوان می گردد، عدم دسترسی کافی ویکسان به امکانات ومنابع توسعه است. اگر برخی از زنان توانسته اند از رشد وپیشرفت های مناسب در زمینه های مختلف برخوردار شوند وسلامت جسمی و روانی خود را حفظ نمایند، به دلیل دسترسی آنان به منابع توسعه بوده است. بنابر این آگاهی از دستاوردها بسیار اهمیت دارد. توجه به پیشرفت زنان و مهم تر از آن تفاوت های موجود بین اقشار زنان ودلایل آن نیز مهم است و در مبحث سلامتی زنان باید از تعمیم کلی آن پرهیز نمود. بر این اساس باید موقعیت سلامت زنان را در زمان های مختلف و گروههای آسیب پذیر به عنوان یک شاخص برای ارزیابی کیفیت توسعه وپیشرفت وتأثیر بر محیط زیست در نظر گرفت.

حق سلامتی

سلامتی موهبتی الهی است و از جمله حقوق اولیه واساسی بشر برای رشد و تکامل است. این حق باید به عنوان یک ارزش الهی با اهمیت شمرده شود و برای تأمین عادلانه آن در تمام سطوح و در بین آحاد ملت، به ویژه برای مادران و زنان به صورت مؤثر و عملی تلاش گردد. گاهی اوقات به اشتباه تصور می شود که حقوق انسانی را تنها باید در برابر تعرض مصون نگه داشت، حال آنکه حقوق انسانی را می توان در یک روند فعال استفاده نمود و سیاست ها و اَعمال مناسب را برای پیشبرد و اجرای آن تدارک دید. بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی به دلیل استفاده صحیح از برخی حقوق انسانی در یک روند فعال توانسته اند توسعه یابند. حقوق انسانی که در تعالیم اسلامی، خداوند برای آزادی انسان ها از قید و بندهای غیر الهی و رشد و تکامل انسانی مقرر کرده است، می تواند متضمن جوانب کیفی و کمّی سلامت زنان و رفع نگرانی های موجود در تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد توازن و تعادل مطلوب بین حقوق و وظایف زنان و مردان در خانواده و اجتماع باشد.

طبق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی، دولت موظف به حفظ حقوق همه جانبه زنان و مردان بر اساس موازین اسلامی است. اصل ۲۱ قانون اساسی تصریح کرده است که دولت باید برای تأمین زمینه مناسب جهت رشد شخصیت و حفظ حقوق مادی و معنوی زنان اقدام نماید. حفاظت از سلامتی مادران به ویژه در دوران بارداری و حضانت کودکان، ایجاد دادگاه صالح برای حفظ کیان خانواده، همچنین بیمه زنان نیازمند و سالخورده و آسیب پذیر از جمله مواردی است که در قانون اساسی بدان تصریح شده است. تحقق این اصول با وضع قوانین مناسب و تضمین اجرای صحیح آنها می تواند به ایجاد محیطی سالم برای کار، فعالیت و رشد و استقرار عدالت اجتماعی کمک نماید. در این راستا دولت می تواند جهت اطمینان از پیشرفت و بهبود سلامت زنان گام برداشته و با شناسایی مشکلات، اقدامات لازم را از جنبه قانونی و عملی برای تحقق عدالت اجتماعی انجام دهد.

همچنین با توجه به اصول کلی قانون اساسی و لزوم تحقق عادلانه حقوق انسانی زن و مرد در برابر قانون (که دولت موظف به حفظ و تأمین آن برای آحاد ملت است) باید الگوهای فرهنگی و اجتماعی مناسب بر اساس ارزش های اصیل اسلامی و ملی را (که تجسم بخش و مروّج عدالت بین زنان و مردان جامعه هستند) تدارک دید و تبلیغ نمود. چنان که تصور نادرست برتری ذاتی مرد، بی عدالتی ها، سنت ها و سایر عادات و اعمالی را که بر این اساس انجام می شود، باید محو نمود و مانع گردید. بدین ترتیب می توان امید داشت که از به وجود آمدن بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی در جامعه جلوگیری شود و با ترویج ارزش های اصیل اسلامی به فراهم نمودن محیطی سالم برای پرورش انسان های کامل و رشد یافته کمک گردد.

در زمینه حق سلامتی زنان به لحاظ مشاهده تفاوت در آمار و اطلاعات بهداشتی و شاخص های موجود در سطح جهانی، نگرانی های قابل ملاحظه ای در مورد کیفیت و کمیت دسترسی دختران و زنان به خدمات بهداشتی، نیز مسئله رجحان جنسی و تأثیر جنیست در این مورد وجود دارد که نیازمند تحقیق و بررسی دقیق می باشد، لیکن می توان گفت به طور کلی سلامت زنان تحت تأثیر حقوق اساسی آنان از قبیل آموزش، اشتغال، درآمد و مالکیت قرار می گیرد. برای مثال عدم دسترسی به اعتبارات لازم موجب محدودیت فرصت های موجود برای زنان در کشت و تولید مناسب مواد غذایی برای خود و کودکان شان می شود. علاوه بر این، وضع اجتماعی، قانونی و اقتصادی نامناسب زنان موجب آسیب پذیری خاص آنان در برابر بیماری ها می گردد.

مشکلاتی که در این عرصه باید بحث و بررسی شوند عبارتند از:

الف – عدم دسترسی کافی دختران و زنان به خدمات بهداشتی درمانی موجود

ب – بی اهمیت یا کم اهمیت شمردن سلامت زنان و دختران، در مقایسه با فرزندان پسر در برخی از خانواده ها

ج – رجحان جنسی پسران به نسبت دختران در برخی خانواده ها که به علت باورهای غلط سنتی موجب رفتارهای تبعیض آمیز می شود.

د – عدم دسترسی مناسب زنان به برخی امکانات رشد اجتماعی از قبیل آموزش، اشتغال، درآمد شخصی و حق مالکیت

ه – ارائه ناعادلانه امکانات موجود که برای پیشرفت زنان در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی لازم و ضروری است.

و – سوء استفاده از برخی قوانین موجود که به علت ناآگاهی زنان، عادلانه اجرا نمی شود و موجب آسیب پذیری بیشتر آنان می گردد.

راههای پیشنهادی عبارتند از: تفسیر و تحلیل سیاست ها و قوانین موجود کشوری از نقطه نظر تعهدها و مسئولیت های قانونی و اجرای عادلانه آنها. همچنین چگونگی تأمین حق سلامتی برای زنان به بهترین روش عملی که این امر نیازمند دفاع و حمایت لازم می باشد. این امر می تواند شامل مراحل پیشنهادی ذیل باشد:

۱- شناسایی مشکلات در برقراری عدالت اجتماعی و رفع نابرابری های موجود در زمینه های اولویت دار.

۲- تقویت و گسترش فعالیت های مثبت و مؤثر ارگان های دولتی جهت برقراری تعادل و ایجاد توازن بین زنان و مردان در جامعه، نیز ایجاد عدالت اجتماعی به ویژه در مورد سلامتی آنها.

۳- اتخاذ سیاست های حمایتی و هدایت کننده برای قانونگذاری لازم در زمینه حفظ سلامتی زنان و پیشنهاد الگوهای قانونی جهت تأمین آن.

۴- بررسی اصول اخلاق پزشکی و اطمینان از رعایت آن برای حفاظت از حقوق و منافع زنان در زمینه سلامتی.

۵- تهیه و تدوین متون آموزشی مناسب برای تحقق کامل برابری در حقوق انسانی و رعایت اصول ارزشی اسلام در مورد شخصیت زن مسلمان.

۶- آموزش مردان و زنان جامعه در مورد حقوق انسانی و اختصاصی زنان در اسلام و جمهوری اسلامی.

۷- بررسی و تحلیل عملکرد سیاست های ملی در زمینه سلامتی زنان، از قبیل آنچه در برنامه اوّل و دوم و سوم و چهارم تدارک دیده شده است.

۸- حمایت از درخواست اجرای عادلانه قوانین اسلامی در تمامی سطوح و رفع کمبودهای موجود قانونی از طریق بازنگری قوانین موجود و تدوین قوانین تکمیلی و حمایتی لازم و آئین نامه های اجرایی مناسب.

۹- ممانعت از اِعمال تبعیض و بی عدالتی در اجرای قانون.

۱۰- حمایت لازم از زنانی که به واسطه ناآگاهی و ضعف ها و کمبودهای فرهنگی اجتماعی، مورد بی عدالتی و ظلم قرار می گیرند، به نحوی که حریم حقوق انسانی و اسلامی زنان در جامعه حفظ و تأمین گردد.

عدالت و تأمین امنیت سلامتی

نعمت سلامتی، موهبت الهی و از خواسته های همیشگی بشر بوده است که آن را با هیچ کالایی نمی توان معاوضه و یا مبادله کرد. کاهش نابرابری ها و بی عدالتی ها، داشتن حق انتخاب، و توسعه مکانیسم های لازم و تعیین کننده در تمام زمینه ها، از ابزار اساسی و لازم برای دسترسی به امنیت سلامتی در جامعه است.

تضییع فرصت های آموزشی دختران و نابرابری در دسترسی زنان به منابع و عوامل اساسی فعالیت های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نمونه های بی عدالتی است که در بخش های دیگر غیر از بهداشت وجود دارند، ولی نتیجه عملکرد منفی آنها مستقیماً بر سلامت زنان تأثیر گذاشته و وضع نامناسبی را به وجود می آورند.

محرومیت از تحصیل و آموزش موجب محدودیت حق انتخاب زنان در بسیاری از زمینه های موجود زندگی می شود، مانند انتخاب کار شایسته و سالم با دستمزد مناسب و دور از خطرات احتمالی که برای سلامت جسم و روان خود و کودکان شان وجود دارد. علاوه بر این کمبود آموزش، حق انتخاب زنان را محدود می کند، زیرا قدرت آنها را برای اطلاع از آگاهی های لازم و کاربرد عاقلانه اطلاعات جهت حفظ سلامت خود و کودکان و خانواده شان کاهش می دهد.

رفتارهای متفاوت در تغذیه و درمان بین پسر و دختر، همچنین استفاده و دسترسی به امکانات و روش های تشخیصی و درمانی بین زنان و مردان، نمونه های دیگری از نابرابری های موجود است که زنان به دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با آن روبه رو هستند.

چنانچه زنان در مطالعات علمی و پژوهش های تخصصی پزشکی در زمینه های بهداشت، درمان و مطالعات بالینی داروهای جدید در نظر گرفته نشوند، قادر به حفظ سلامت خود در برابر بیماری ها و درمان آنها نخواهند بود. چنانچه در تهیه و توسعه تکنولوژی های نو علمی نیز در نظر گرفته نشوند، از فرصت های سودمند در کاهش زمان و بار کار روزانه و پر زحمت خود، نیز بهبودی سلامت و رفاه محروم خواهند شد.

زنان تنها هنگامی از حق سلامتی به طرز مناسب بهره مند خواهند شد که در کاهش و رفع تداوم سدها و موانع موجود برای تحقق عدالت اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و فرهنگی پیشرفت نمایند. این حق با واژه «امنیت سلامتی» بهتر توصیف می گردد.

امنیت سلامتی در طول زندگی یک زن از دوران کودکی تا سالمندی، شامل تمامی زمینه های حقوق اساسی و انسانی برای حفظ سلامتی است. حقوقی مانند آزادی هایی که در قانون اساسی برای افراد و حق انتخاب آینده و اختیار آنان مطرح است. این حقوق شامل حق تغذیه مناسب و کافی، حق زندگی و کار در محیطی که خطرات تهدیدکننده در آن کنترل شده و به حداقل کاهش یافته باشد، حق دسترسی به آموزش و آگاهی ها و سرپناه مناسب است.

بنابراین تأمین امنیت سلامتی، منحصر به فراهم کردن امکانات درمانی و بهداشتی نیست، بلکه شامل همه مواردی است که کمک می کنند بتوان از یک زندگی سالم و سازنده بهره مند شد. برای تأمین امنیت سلامتی زنان باید از طریق حمایت های مختلف در زمینه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، نیز فراهم آوردن دانش و آگاهی بیشتر زمینه ای را فراهم آورد که مردم بتوانند انتخاب احسن کنند و با تغییرات و اوضاع آسیب رسان، بهتر همخوانی پیدا کنند، نیز با تواناسازی و دانش لازم برای بهره مندی و استفاده از مراقبت ها و خدمات بهداشتی کیفی قابل دسترس و ممکن، زندگی نموده و سلامتی خود را در هر حال حفظ کنند.

نوشتار حاضر در صدد تبیین برخی از محورهای ضروری در عرصه جایگاه زنان در جامعه امروزی است که به نظر می رسد تحلیل صحیح آن به واکاوی بسیاری از آسیب های فراروی زنان منتهی خواهد شد، زیرا هر گاه متفکران به دگرگونی های مطلوب اجتماعی می اندیشند، اولین قدم را تغییرات فرهنگی می دانند. نقش اساسی فرهنگ برای تحقق عدالت اجتماعی، برنامه ریزی خوب و اجرای درست آن، برقراری نظم در جامعه، توسعه اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و.. . بر همگان آشکار می باشد.

با نظری به متون توسعه در می یابیم دهه ۵۰ را برای یافتن راه حل توسعه نیافتگی، تأمین سرمایه و تکنولوژی و نیروی انسانی متخصص، دهه ۶۰ را اصلاحات سیاسی و دهه ۷۰ را زمان توسعه فرهنگی دانسته اند.

ایران با وجود کثرت پاره فرهنگ ها و نیز گویش های محلی و تفاوت های اقلیمی و جغرافیایی، موقعیتی خاص دارد، ولی آنچه بیش از همه هویت فرهنگی و ملی را تشکیل می دهد، اعتقادات اسلامی است که روح و بنیان های اجتماعی را متشکل و شاخص می سازد. میراث و فرهنگ برگرفته از مذهب شیعه، در تار و پود فرهنگ ایرانی ریشه دوانیده است. توجه به فرهنگ اصیل اسلامی و جدا ساختن آن از بعضی باورها و سنت های کهن که در طول زمان، رنگ و بوی مذهبی و تقدس به خود گرفته، قدمی مؤثر برای حل بسیاری از مشکلات توسعه فرهنگی کشور خواهد بود.

فرهنگ ما تأثیر بسزایی را بر تمامی ارکان جامعه، به صورت بستری برای انجام کلیه فعالیت های توسعه، داراست. محورهای موضوعی این مباحث عبارتند از:

۱- بهداشت روانی زنان

۲- تغذیه

۳- بهداشت باروری

۴- اشتغال

۵- فرهنگ و عادات

۱- بهداشت روان

اولین موضوع مورد بحث، مقوله بهداشت روان زنان است. پیش از تحلیل و بررسی موضوع، ابتدا تعریف بهداشت و روان ارائه می گردد.

بهداشت یا سلامت روانی عبارت است از: سازش با خود و محیط و سازگاری داشتن به صورت موفقیت آمیز و نداشتن بیماری روانی.

در مکتب انسان ساز اسلام معیار سلامت روانی تحت عنوان «رشد» به کار رفته است. بدین جهت شناخت عوامل رشد دهنده یا عوامل بازدارنده رشد زنان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بسیاری از مسائل روانی – اجتماعی از جمله مشکلات تحصیلی و شغلی، اضطراب، افسردگی، بزهکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و موارد مشابه گرچه مختص زنان نیست اما بسیاری از بیماری های روانی از جمله اضطراب و افسردگی در زنان به طور معنی داری بیش از مردان گزارش شده است.

زنان و مردان در بسیاری از موارد از جهت کیفی، با مسائل مشابهی مواجه اند و بی تردید راه حل ها در رفع این مشکلات مشترک خواهند بود، اما آنجا که مشکلات روانی زنان ناشی از جنسیت آنان است، آسیب پذیری آنها نه تنها به سبب ویژگی های جسمانی روانی خاص است (برای مثال آمادگی ابتلا به افسردگی پس از زایمان و یا در دوران یائسگی) بلکه برگرفته از تبعیض ها، بی عدالتی ها، محدودیت ها، محرومیت ها و نارسایی های فرهنگی محیطی، حقوقی، سنتی و آموزش های ناصحیح و ناکافی می باشد.

طبق آمار تحقیقاتی طرح کشوری بهداشت روانی در سال ۱۳۷۱ که از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتشر شده است، ۳% از بیماری های روانی شدید رنج می برند. حدود ۳/ ۱۵% بیماری های خفیف روانی دارند. با توجه به نتایج تحقیقات و تفاوت در میزان بیماری های روانی در بین دو جنس می توان تخمین زد که ۱۰% از زنان دارای بیماری های روانی خفیف می باشند. این امر نشان می دهد پرداختن به عوامل مؤثر در بهداشت روانی زنان و چگونگی برخورد با آنها از ضروریات به حساب می آید.[۱]

بنابراین در صورتی که بخواهیم جامعه ای سالم از نظر بهداشت روانی داشته باشیم، در مرحله اوّل باید به نیازهای روانی – اجتماعی و فیزیولوژیک زنان توجه نماییم.

بدین منظور مشکلات روانی اجتماعی، روانی عاطفی، خانوادگی، قانونی، تحصیلی و ورزش زنان با در نظر داشتن میزان شیوع و اولویت، در بررسی مطرح می شود و سپس راه حل ها و پیشنهادهایی در این زمینه ارائه می گردد.

مهم ترین بیماری ها و مشکلات روانی شایع در زنان عبارتند از:

۱- افسردگی و اضطراب

۲- احساس خودکم بینی

۳- خودکشی و خودسوزی در برخی مناطق

۴- احساس بی ارزشی و حقارت نسبت به جنسیت خود و مسائل جنسی

۵- خودنمایی و تظاهرات عاطفی افراطی

۶- انزواطلبی و گوشه گیری از جامعه و خانواده.

مشکلات خانوادگی

مشکلات خانوادگی جهت سهولت بررسی به موانع و مشکلات فرهنگی، اقتصادی، شخصیتی و تربیتی تقسیم می شود.

الف) موانع فرهنگی

– عدم آگاهی و شناخت کافی و صحیح از چگونگی تشکیل خانواده و ازدواج

– باورهای غلط زنان و مردان در ارتباط با یکدیگر و حل مشکلات خانوادگی

– نگرش های ناصحیح در مورد ایجاد ارتباط با خانواده همدیگر

– عدم هماهنگی و مشارکت مردان در تربیت فرزندان و اداره منزل

– عدم آگاهی والدین به رشد روانی جسمی دختران، همچنین بی اطلاعی آنان در برخورد صحیح و مناسب با دختران و پسران در دوران بلوغ

ب) موانع اقتصادی

– فقر و مشکلات مالی برای تأمین نیازمندی های زندگی و تأثیر سوء آن بر روابط خانوادگی

– عدم دسترسی و کمبود امکانات و تسهیلات مورد نیاز در جامعه (مسکن، شغل و بیمه)

– عدم استقلال مالی و اقتصادی زنان

ج) موانع شخصیتی و تربیتی

– سوء رفتار مردان نسبت به زنان در خانواده و اجتماع از نقطه نظر عاطفی و جنسی و…

آموزش

مفاد آموزشی

– آموزش در خصوص بحران های روحی در دوران بلوغ به خانواده ها

– آموزش آماده سازی جوانان برای ازدواج، تنظیم خانواده، همکاری در امور خانواده، تربیت فرزندان و اخلاق در خانواده

– آموزش مسائل اسلامی جهت حذف خرافه ها در باره زنان

– اجباری نمودن تحصیل برای دختران تا پایان دوره ابتدایی و تشویق به ادامه تحصیل در مقطع راهنمایی و بالاتر

– آموزش قوانین حمایتی زنان

– آگاه کردن مردان نسبت به حقوق اجتماعی زنان

روش های آموزشی

– آموزش به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم پیشنهاد می شود:

الف) آموزش مستقیم

– حضوری از طریق دادن مشاوره به وسیله متخصصان حاذق در این رشته

– بررسی و اصلاح کتب درسی در تمام سطوح و گنجاندن مفاد آموزشی مورد نیاز

– تدوین درسی با عنوان دانش خانواده در مقاطع تحصیلی و راهنمایی بالاتر برای دختران و پسران

– تشکیل کلاس های آموزشی در سطح مدارس و دانشگاهها

– نشان دادن ضعف های شخصیتی و مشکلات تربیتی زوجین

مشکلات خانوادگی

– وجود قوانینی که امنیت روانی را به مخاطره می اندازد.

– کمبود قوانین حمایتی زنان

– باورهای غلط در مورد زنان در جامعه که به صورت عرف اجتماعی رایج می باشد.

مشکلات اجتماعی

– عدم شناخت نسبت به جایگاه زنان و تأثیر آن بر اقتصاد، سیاست و فرهنگ جامعه

– باور و نگرش ناصحیح جامعه نسبت به مشارکت اجتماعی زنان

– مردسالاری و عدم شناخت مردان از حقوق اجتماعی زنان

– عوامل اجتماعی، سیاسی به عنوان ریشه بسیاری از نابسامانی های روانی، اجتماعی و فرهنگی زنان.

مشکلات تحصیلی

علی رغم زمینه های مناسبی که پس از انقلاب در مورد رشد تحصیلی زنان تا بالاترین سطوح علمی فراهم شده است، وجود موانع و تبعیضات سبب شده است که آنان راهی برای ارائه توانایی ها و پرورش استعدادهای نهان خود نیابند، در نتیجه این مسئله با ایجاد تغییر در روش زندگی، بر پیشرفت آنان تأثیر نامطلوبی می گذارد. از این رو حمایت از ادامه تحصیل در مقاطع مختلف و ایجاد تسهیلات تحصیلی می تواند تأثیر بسیار مثبتی در فراهم آوردن آینده روشن، ایجاد آرامش روانی، ثبات شخصیتی و اعتماد به نفس در دختران و زنان داشته باشد. این موضوع به عنوان مبحثی مهم و مورد تأکید است که ذیلاً به مهم ترین عوامل ایجادکننده آن می پردازیم:

– عدم دسترسی به امکانات تحصیلی و حرفه آموزی به ویژه در سطوح عالی

– وجود نگرش های منفی در مورد تحصیل دختران و زنان

– وجود تبعیضات قانونی در مورد تحصیل بانوان

– عدم مشارکت زنان در سطوح تصمیم گیری

– کمبود تسهیلات و قوانین حمایتی جهت رشد تحصیلی بانوان

ب) آموزش غیر مستقیم

– تهیه و پخش برنامه های آموزنده از طریق رادیو، تلویزیون و مطبوعات (رسانه های همگانی)

– تهیه بروشور، اسلاید و پوستر جهت آموزش تمامی افراد جامعه

– گسترش واحدهای مشاوره ای در دانشگاهها، مدارس، بیمارستان ها، دادگاهها و.. . جهت آموزش عموم

پژوهش

به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و متقن در مورد بهداشت روانی زنان در ایران، ضرورت انجام پژوهش های بنیادی و کاربردی بارز می باشد. کاوش می بایست علل ضعف ها و حقارت های روانی زنان، مشکلات فرهنگی، تحصیلی و تفریحی ورزشی در هر ناحیه از کشور و سایر موارد مورد لزوم را شامل می شود. بر این اساس اطلاعات صحیح به دست آمده می تواند عامل مهمی جهت برنامه ریزی سلامت روانی زنان و بهبود وضع آنان باشد. از سوی دیگر تخصیص امکانات و بودجه جهت پژوهش در زمینه بهداشت روانی زنان باید مورد عنایت دولت قرار گیرد. این تحقیقات به دو شکل کوتاه مدت و درازمدت پیشنهاد می گردد.

خدمات دولتی

– تدوین قوانین حمایتی مناسب جهت حفظ حقوق زنان در جامعه و خانواده

– اصلاح قوانینی که امنیت روانی زنان را به مخاطره می اندازد

– ایجاد کلاس ها و مکان های ورزشی برای دختران و زنان

– ایجاد کانون های حمایتی برای زنان نیازمند به ویژه در اوضاع اضطراری

– اجباری کردن تحصیلات ابتدایی

– ایجاد زمینه های مساعد و عادلانه برای ارتقای آگاهی و مشارکت زنان در مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی

– سهیم کردن بیشتر زنان در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کشوری

– رفع مشکلات اقتصادی جامعه که عامل مهمی در ایجاد بحران های روحی است

– گسترش حمایت های اقتصادی و مالی برای بانوان

تبلیغات

– تبلیغات مفید و مؤثر جهت حذف باورهای ناصحیح نسبت به زنان

– تبلیغات در مورد اهمیت و لزوم تحصیل برای دختران

– تبلیغات در مورد اهمیت ورزش و تفریح دختران و تأثیر مثبت در سلامت جسم و روان

– پرهیز از ارائه چهره منفی از زنان در برنامه های تلویزیونی – رادیویی و تبلیغ آثار مثبت حضور زنان در جامعه و خانواده.

۲- تغذیه

دومین موضوع، مسئله تغذیه زنان در عرصه زندگی است. می دانیم که دین مبین اسلام به تغذیه روح و جسم در هر دوره از زندگی اهمیت خاصی داده است، زیرا یکی از عوامل مهم در تأمین سلامت، تغذیه مناسب و کافی می باشد. آگاهی از اهمیت این موضوع می تواند عامل مهمی برای پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها گردد. خصوصاً در زنان به علت نیازهای ویژه در دوره های مختلف زندگی، اهمیت این موضوع بیشتر به چشم می خورد.

شروع دوره بلوغ در دختران با قاعدگی همراه بوده، نیاز تغذیه و رژیم غذایی خاصی را جهت تأمین سلامتی و خون از دست رفته ایجاب می کند. در کشورهای در حال توسعه ۴۲ درصد کلیه زنان و ۵۵ درصد زنان باردار، در کشورهای توسعه یافته ۱۲ در صد کلیه زنان و ۱۷ درصد زنان باردار دچار کم خونی می باشند.[۲]

در ایران بر اساس مطالعات مختلف ۳۰ تا ۵۰ درصد کودکان و زنان به ویژه در خانواده های کم درآمد دچار کم خونی می باشند. همچنین شیوع آنمی در زنان ۴۵ – ۱۵ ساله کرمانی تا ۴۵ درصد گزارش شده است.

بررسی انجام شده در مورد بیماری های ناشی از کمبود ید (گواتر) نشان می دهد زنان در ۶۹ – ۱۳ سالگی بالاترین میزان شیوع را در کشور دارا می باشد. شیوع این بیماری در زنان دو برابر مردان است.

دوران باروری نیز رژیم غذایی خاصی را طلب می کند. پرورش دادن انسانی دیگر در درون خود در صورت عدم توجه به تغذیه مناسب[۳] باعث کمبود بسیاری از ریزمغذی ها می گردد.

طبق آمار جهانی شیوع کم وزنی و سوء تغذیه در دختران زیر پنج سال بیشتر از پسران می باشد. در بررسی که در سال ۱۳۷۰ در ایران انجام شد، سوء تغذیه و کم خونی در دختران ۵/ ۱ تا ۲ برابر پسران گزارش شده است. این بررسی نشان می دهد در حالی که ۱۳ درصد پسران زیر پنج سال دچار سوء تغذیه شدید و متوسط هستند، در دختران این میزان به ۲۰ درصد می رسد.[۴]

دوران شیردهی، همچنین دوران یائسگی مانند دوره های دیگر برنامه غذایی مخصوص دارد. توجه به تغذیه افراد و فراهم نمودن مواد غذایی خوب و کافی می تواند کمکی جهت کاهش واردات و تولید مواد دارویی، وسایل درمانی و در نهایت اقتصاد جامعه بنماید.

در باره تغذیه به دنبال موارد فوق، بحث و بررسی مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر امر تغذیه به صورت ذیل بایستی صورت گیرد:

مشکلات اقتصادی

– افزایش قیمت مواد غذایی

– فقر اقتصادی و کم شدن درآمد سرانه مردم

– حذف و کاهش یارانه های مواد غذایی اساسی

– صادرات بیش از حد مواد غذایی

مسائل فوق از عمده ترین مشکلات اقتصادی بوده، عامل مهمی در ایجاد سوء تغذیه و مشکلات متعاقب آن می باشد.

مشکلات اجتماعی

– افزایش بی رویه جمعیت

– توزیع و مصرف نامتناسب مواد غذایی

– عدم شناخت لازم در مورد مشکلات تغذیه ای در هر ناحیه از کشور

مشکلات فرهنگی

– پایین بودن سطح آگاهی و سواد زنان

– وجود باورهای غلط و خرافات در مورد تغذیه و مواد غذایی به ویژه در مورد زنان

– حاملگی های زودرس و متعدد در سنین پایین که سبب سوء تغذیه خواهد شد.

– توزیع ناعادلانه مواد غذایی توسط برخی خانواده ها در مورد دختران که منجر به دریافت کمتر مواد غذایی می شود.

– عدم آگاهی مردان از نیازهای تغذیه ای همسران در دوره های مختلف زندگی.[۵]

– فرهنگ تجمل گرایی: صرف هزینه های سنگین تهیه انواع غذاها که در نهایت موجب فاسد شدن و دور ریختن آنها می گردد.

مشکلات سیاستگذاری و برنامه ریزی

– عدم همکاری بین بخشی در هماهنگ ساختن سیاست های تولید و توزیع مواد غذایی

– کمبود خدمات بهداشتی برای بهداشتی کردن محصولات غذایی

راهکاری عینی و عملی

با نگاهی به مشکلات مطروحه می توان جهت رفع آسیب های مذکور، موارد ذیل را به کار بست:

الف) آموزش

عدم آگاهی کافی زنان و مردان در مورد مواد غذایی و اهمیت تغذیه مناسب در سلامتی می تواند عامل مهمی در به وجود آمدن سوء تغذیه باشد. در این زمینه موارد آموزشی زیر جهت ارتقای آگاهی زنان پیشنهاد می گردد:

– آموزش منابع، روش ها و میزان تغذیه مناسب برای زنان و دختران در سنین مختلف رشد

– ارتقای سطح سواد زنان بخصوص در مناطق روستایی

– ارتقای دانش خانواده در مورد نیازهای تغذیه ای مشابه دختران و پسران

– آموزش در مورد تغذیه لازم در دوران بارداری و شیردهی

– گسترش مراکز خدماتی و آموزش تغذیه در بیمارستان ها و خانه های بهداشت و.. .

– برنامه ریزی برای استفاده از دانش متخصصان تغذیه جهت ترویج رژیم های مناسب تغذیه ای در دوره های مختلف زندگی زنان.[۶]

– آموزش به زنان در مورد چگونگی تهیه، نگهداری و طبخ صحیح مواد غذایی

– ارتباط کارشناسان تغذیه با متخصصان زنان، داخلی و کودکان برای بازآموزی و آموزش تأمین نیازهای تغذیه ای زنان

– توجه به ورزش و همگانی کردن آن

– تهیه فیلم، میان پرده و برنامه های آموزشی به منظور افزایش آگاهی مردم در جهت تغذیه صحیح

ب) پژوهش

در این عرصه زمینه های متعددی جهت پژوهش مشکلات تغذیه ای وجود دارد. جمع آوری اطلاعات کافی و جامع در مورد وضع تغذیه و میزان سوء تغذیه زنان در کشور لازم و ضروری به نظر می رسد.

بدین منظور تحقیقات در مورد نیازهای غذایی، مشکلات تغذیه ای، میزان آگاهی زنان و اهمیت تغذیه برای دختران در نقاط مختلف کشور باید صورت گیرد. شناخت عادات و فرهنگ بومی هر منطقه و تأثیر آن بر تغذیه دختران و تفاوت آنها با پسران لازم و ضروری است. قطعاً انجام این تحقیقات کمک مؤثری برای سیاستگذاری و برنامه ریزی های بهداشتی خواهد بود.

ج) خدمات و استراتژی های دولتی

– سیاستگذاری جهت اعطا و افزایش یارانه مواد غذایی ضروری

– تقویت و گسترش صنایع غذایی با کیفیت مناسب

– حمایت از توسعه کشاورزی و گسترش امکانات لازم جهت افزایش تولید مواد غذایی مناسب

– گسترش شبکه های خدمات بهداشتی اولیه (phc) بالاخص در مناطق روستایی

– سازماندهی با هدف حمایت از افزایش تولیدات خانگی و دیگر پروژه های تولید مواد غذایی برای مصرف محلی

– اصلاح سیاست صادرات و واردات مواد غذایی

– تغذیه رایگان در مدارس

– اتخاذ سیاست های لازم جهت توزیع عادلانه مواد غذایی در تمام نقاط کشور

– برگزاری بسیج عمومی جهت رفع کمبودها (دادن نمک یددار به مناطقی که ید کافی در دسترس مردم نیست و.. .)

– ایجاد زمینه هایی جهت بهبود وضع اقتصادی خانواده ها

– نظارت بیشتر برای رعایت امور بهداشتی در مورد تهیه مواد غذایی

– توجه به تغذیه کارگران بر اساس نوع شغل آنها.

۳. بهداشت باروری

متاسفانه در این زمینه زنان دارای آسیب پذیری فراوانی اند که علل و عوامل آن مورد بررسی قرار می گیرد.

اهمیت نگرش صحیح به نقش باروری زنان در ابعاد وسیع تر ایجاب می نماید که سلامت دوران مادری را جدا از نگرانی ها و مسائل زنان در زمینه های تغذیه، آموزش، کار و اشتغال در تمام طول زندگی آنان دانست. در گذشته تأکید تنها بر زمینه های باروری سلامت زنان بوده است بدون آنکه به سایر دوره های زندگی آنان نگریسته شود، چون سلامتی در یک دوره از زندگی زن نه تنها بر دوره های بعدی زندگی وی مؤثر است، بلکه بر سلامتی نسل های آینده نیز مؤثر می باشد. این ارتباط بین نسل ها یکی از مشخصات خاص زنان است.

سلامت زنان در ۴۵ – ۱۵ سالگی تحت تأثیر نقش باروری و مادری آنهاست. در اغلب نقاط جهان زنان اکثر این دوران را در حال آبستنی و شیردهی می باشند. طبق آمار در بنگلادش بیش از ۶۰ درصد و در پاکستان و سنگال حدود ۵۰ درصد، زنان در شرایط مزبور به سر می برند.

سلامت آنان در طی این دوره بر سلامت تمام طول زندگی آنها و بر سلامت خانواده و کودکان شان مؤثر است. توانایی کنترل قدرت باروری آنان از راه دسترسی به اطلاعات و خ