پاورپوینت کامل زنان سرپرست خانوار در چنبره طرح های حمایتی کم فرجام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل زنان سرپرست خانوار در چنبره طرح های حمایتی کم فرجام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل زنان سرپرست خانوار در چنبره طرح های حمایتی کم فرجام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل زنان سرپرست خانوار در چنبره طرح های حمایتی کم فرجام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

>

[بر اساس آمارهای ارائه شده، حدود ۹ درصد از خانواده های ایرانی را زنان سرپرستی می کنند. شرایط خاص این خانواده ها و مشکلات عدیده ای که می تواند گریبانگیر این دست از خانواده ها شود ایجاب می کند بیش از دیگران مورد توجه و حمایت قرار گیرند اما شواهد نشان می دهد با اینکه سازمان هایی چون بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی و دهها نهاد غیر دولتی در این عرصه فعالند و خدمات بسیاری ارائه کرده و می کنند ولی مشکلات همچنان باقی است که در این مقاله با بخشی از آنها آشنا خواهید شد. نبود طرح های حمایتی کارساز و تعدد و تشتت مراکز مسئول، عمده ترین مشکل در این زمینه بوده است، مشکلی که با تشکیل وزارت رفاه و تأمین اجتماعی می توان به حل آنها امیدوار بود.]

اشاره

زنانی که روزهای شان با سکوت و کار و در انتظار معجزه آغاز شده و شب های خستگی شان نومیدانه در اندیشه فردایی نامعلوم در بستر با بیخوابی صبح می شود، از لحظه های عشق و خوشبختی، چیز زیادی به خاطر نمی آورند تا آن را در آینده به عنوان خاطره و تجربه ای خوشایند از زندگی مشترک برای فرزندان شان نقل کنند.

وجود نستوه و خستگی ناپذیر اما دردمندشان، افتخاری است برای جامعه که با تحمل ناملایمات و مشکلات زندگی، تحسین همگان را به دنبال دارد. اینها زنان سرپرست خانوار هستند؛ زنانی که وجود و حضورشان بر سفره کوچک خانواده شان برکت می بخشد.

هنگامی که از خانواده سخن به میان می آید، عموماً قالبی متشکل از زن و شوهر همراه با فرزند در ذهن مجسم می شود؛ اما برخی خانواده ها از این قاعده مستثنا هستند. در این خانواده ها، مادر نقش دو نفر را ایفا کرده و علاوه بر انجام وظیفه اصلی خود که مادری کردن و تربیت فرزندان است، نقش مرد و نان آور خانواده را نیز بر عهده گرفته و عملاً مسئولیت چند برابری را متحمل شده است.

زن، پرورش دهنده نسل بشر و سرچشمه عاطفی خانواده و مرد، نان آور خانواده محسوب می شود. حال اگر عوامل مختلفی مانند طلاق، سوانح، مرگ، بیماری و عدم کفایت مرد در اداره زندگی، شکل طبیعی خانواده را بر هم بریزد، وظیفه دیگری بر دوش زن گذاشته می شود و آن، سرپرستی و گذران معیشتی خانواده است.

زنان اغلب از لحظه ای که مردِ را از دست می دهند، روابط اجتماعی شان دچار اختلال شده و اغلب در معرض مشکلات روحی و روانی قرار می گیرند؛ اتفاقی که برای مردان هم رخ می دهد. این زنان نه تنها دغدغه تأمین معاش دارند، که احساس می کنند پناهگاه مطمئن و قابل اتکایی نداشته، این وضع در صورت داشتن فرزند به مراتب وخیم تر می شود.

تقریباً ۹% خانواده های کشور را زنان سرپرستی می کنند. زنان سرپرست خانوار در ایران شامل مطلّقه، شوهرمرده، بیکار، معتاد و زندانی، زنان مهاجر، زنان ازدواج نکرده و زنان دارای شوهران مجهول المکان هستند. اینان نسبت به سایر زنان، استرس بیشتری را تجربه کرده و در مقابل، از کیفیت زندگی پایین تری برخوردار هستند. تعداد نقش هایی که زنان سرپرست خانوار بر عهده می گیرند، تأثیر مستقیمی بر ایجاد استرس، تشدید اختلالات روانی و بروز بیماری های جسمی دارد. در این میان عنصر «حمایت یا عدم پشتیبانی دولت و جامعه» بر افزایش یا کاهش این فشارها تأثیر مستقیم و قطعی دارد.

پدیده زنان سرپرست خانوار در ایران

طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ نسبت به سال ۱۳۴۵، جمعیت زنان سرپرست خانوار ۸۶/ ۳% افزایش داشته که در مقایسه با رشد کل خانواده ها مناسب نیست. به عبارتی، زنان سرپرست خانوار در سال ۴۵، ۳۳۰ هزار نفر بوده اند که در سال ۷۵ این رقم به یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. به تعبیر دیگر در سال ۴۵، در مقابل هر ۱۶ مورد سرپرست خانوار، یک زن سرپرست وجود داشته که این رقم در سال ۷۵ به یک زن سرپرست خانوار در مقابل ۱۲ مرد تغییر کرده است. همچنین نتایج یک پژوهش نشان داده که نرخ خانواده های زن سرپرست از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۷۵، از ۳/ ۷% به ۳/ ۸% رسیده است.

در ایران خانواده های زن سرپرست، ۲۲% به علت از کارافتادگی همسر، ۳۶% به خاطر فوت وی، ۸% به علت زندانی شدن شوهر، ۷% به سبب مفقودالاثر شدن او، ۲% به علت اعتیاد همسر و ۳% به علت طلاق، به وسیله زنان اداره می شوند.

در گروه سنی زیر۴۰ سال زندانی شدن شوهر در ۶/ ۱۰% علت قبولی سرپرستی خانواده توسط زنان است. میانه مدت سرپرستی زن برای این خانواده ها نزدیک به ۵۵ سال و نسبت زنانی که بیش از ۱۴ سال سرپرستی خانواده را بر عهده دارند، برابر ۳/ ۲۲% کل زنان سرپرست خانوار است.

در حال حاضر یک و نیم میلیون نفر از ۳۲ میلیون نفر جمعیت زنان کشور، سرپرست خانوار هستند. اگر چه برخی آمارها این تعداد را تا مرز ۳ میلیون نفر تخمین می زنند.

نگاهی به موقعیت زنان سرپرست خانوار در چند استان

وضعیت زنان سرپرست خانوار استان مرکزی

استان مرکزی از جمله استان هایی است که رقم بالایی از زنان سرپرست خانوار را در خود جای داده و جزو رتبه های اولین استان های دارای خانواده های بدسرپرست یا بی سرپرست است. در واقع ۱۰% خانواده های این استان هم اکنون تحت سرپرستی مادران خانواده هستند. طبق آمار به دست آمده از کار گروه بانوان و جوانان استان در سال ۱۳۷۷، تعداد ۲۵ هزار و ۲۰۷ نفر از زنان استان، سرپرست خانوار هستند که از این تعداد ۳ هزار و ۲۶۸ نفر شاغل، ۶۸ نفر بیکار، ۳۸۳ نفر محصل، ۱۴ هزار و ۹۲۰ نفر خانه دار و ۵ هزار و ۷۲۸ نفر دارای درآمد هستند، ولی مشغول به کار نیستند. این در حالی است که آمار دوره قبل استان یعنی سال ۱۳۷۳، ۵۰۰۱ نفر را نشان می دهد.

به عبارتی این رقم طی زمان پنج ساله به ۵ برابر رسیده که این موضوع نشانگر نیاز به برنامه ریزی دقیق برای حل مشکلات مربوطه است. همچنین حداقل گروه سنی آمار جدید، ۱۵ سال است و بیشترین تعداد را افراد بالای ۴۵ سال تشکیل می دهند. اکثر این گروه را زنان بیوه و متأهل تشکیل می دهند و در درجه بعد زنان مطلّقه و در درجه آخر بانوان مجرد قرار دارند.

شهر اراک با آمار ۱۱ هزار و ۴۳۴ نفر، بیشترین تعداد زنان سرپرست خانوار را در استان دارد و شهرستان آشتیان با ۷۹۵ نفر، کمترین تعداد را داراست. گفتنی است بیشترین مشکلات، دامنگیر خانواده های بدسرپرست است و پس از آن طی یک طبقه بندی برای خانواده های بی سرپرست، می توان به ترتیب زنانی که به دلیل مفقود شدن همسر، بی سرپرست شده اند، کسانی که همسرشان فوت شده، زنان مطلّقه و کسانی را که همسرشان از کار افتاده نام برد. در نهایت نیز همسران شهدا در آخرین رتبه مشکلات این گروه قرار می گیرند.

وضعیت زنان سرپرست خانوار استان آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی نیز از جمله استان هایی است که درصد قابل توجهی از زنان سرپرست خانوار را داراست.

طبق آمار به دست آمده از سازمان بهزیستی استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۷۵، تعداد ۳۴ هزار و ۶۵۶ نفر از زنان استان سرپرست خانوار هستند که از این تعداد ۴ هزار و ۹۶۲ نفر شاغل، ۱۹۶ نفر بیکار، ۳۰۱ نفر محصل، ۲۱ هزار و ۹۹۳ نفر خانه دار و ۵ هزار و ۶۷۹ نفر دارای درآمد بوده، ولی مشغول به کار نیستند و بقیه وضعیت نامشخصی دارند. این در حالی است که این آمار در سال ۷۹ به ۲/ ۸ برابر رسیده و این امر نشانگر نیاز به برنامه ریزی برای حل مشکلات مربوط به چنین گروهی است. این زنان در گروه سنی ۱۵ تا ۶۰ سال جای دارند. بر اساس یک طبقه بندی ۸۳% از زنان سرپرست خانوار را زنان بیوه و متأهل و ۷/ ۶% را زنان مطلّقه و ۳/ ۱۰% را زنان از کار افتاده تشکیل می دهند.

همچنین ۸۳% از زنان سرپرست خانوار این استان دارای مهارت فنی و حرفه ای نیستند.

وضعیت زنان سرپرست خانوار در استان مازندران

بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان های حمایتی مازندران، ۸۰% خانواده های زن سرپرست به دلیل فوت همسر و فقط ۱۲% به علت طلاق، شکل گرفته است.

همچنین بر اساس تحقیقات انجام شده از سوی اداره کل بهزیستی مازندران، ۶۳ هزار زن سرپرست خانوار در این استان وجود دارد که ۵/ ۷% خانوارهای این استان را سرپرستی می کنند.

حدود ۶۵% زنان سرپرست خانوار در مازندران فاقد شغل و درآمد کافی هستند و از کمک های نهادهای حمایتی استفاده می کنند و درصدی نیز هیچ منبع درآمد مشخص (کار یا حمایت) ندارند، در حالی که اینان مادران ۱۷ هزار دانش آموز و ۷۰۰ دانشجو هستند.

بر اساس همین آمار حدود ۹۰% زنان سرپرست خانوارِ فاقد شغل در مازندران تحت پوشش کمیته امداد و ۵% از حمایت سازمان بهزیستی استان برخوردار هستند. این در حالی است که کمک نهادها جوابگوی تأمین نیازهای زندگی این گروه نیست.

شایان ذکر است نرخ مشارکت اقتصادی این زنان ۱۳% می باشد که بیانگر نرخ بسیار پایین مشارکت است.

افسردگی زنان سرپرست

افسردگی امروزه به عنوان یک بیماری فراگیر گریبان مرد، زن، جوان و بزرگسال را گرفته است. اما زنان سرپرست خانوار در این میان رقم بالایی را به خود اختصاص می دهند.

کارشناسان می گویند: فشارهای اقتصادی، اجتماعی و روانی بیشتر از عوامل ژنتیکی و بیوشیمیایی در ظهور این بیماری نقش دارند و این در حالی است که زنان سرپرست خانوار با انواع بحران های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دست و پنجه نرم می کنند.

در ایران زمینه های فرهنگی و ایدئولوژیکی متأثر از پدرسالاری موجب شده که زنان سرپرست خانوار دایماً با نگرش هایی که عذاب دهنده است و با احساس حقارت، درماندگی، ترس و خجالت رو به رو شوند.

مهشید نوری، کارشناس ارشد روانشناسی، در پژوهشی که با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی انجام داده، سلامت روانی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران را بررسی کرده است. این پژوهش حاکی است حدود ۷۰% خانواده های زن سرپرست به دلایل روشن نیازمند کمک مالی هستند. حدود ۳۰% آنان به خدمات درمانی و مشاوره ای نیاز دارند و حدود ۳/ ۵۸% از این زنان به وجود احساس ضعف و ناتوانی و ۷/ ۵۹% به احساس غمگینی و تنهایی خود اشاره داشته اند.

یافته های پژوهشی گویای آن است که میانگین سلامت روانی و نشانه های نُه گانه آن در این دسته از زنان به طور معناداری بالاتر از میانگین سلامت روانی به دست آمده از جامعه بهنجار ایرانی بوده و به معنی آن است که این زنان در معرض آسیب های روانی قرار دارند. این در حالی است که بروز نشانه های مذکور در زنان سرپرست خانوار می تواند باعث شود که در معرض عدم تطابق و همخوانی کافی اجتماعی با موازین مورد قبول جامعه قرار گیرند. با توجه به روند افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار به نظر می رسد بی توجهی به این مشکل، پیامدهای ناگواری به بار خواهد آورد. در این پژوهش عنوان شده نرخ خانواده های زن سرپرست از سال ۱۳۵۵، تا سال ۱۳۷۵، از ۳/ ۷% به ۳/ ۸% رسیده است.

بر اساس نتایج تحقیق دکتر محمدتقی جغتایی، رئیس دانشکده بهزیستی و توانبخشی حدود ۲۲% از زنان سرپرست خانوار برای تسکین آلام روحی و جسمانی خود به مصرف داروهای آرام بخش روی آورده اند و همین مسئله اهمیت توجه به موضوع و وضعیت سلامت روانی زنان سرپرست را آشکارتر می سازد.

پژوهش انجام شده نشان می دهد که در مقایسه میانگین سلامت روانی و نشانه های نُه گانه آن، زنانی که بیشتر در انتظار دریافت خدمت و حمایت از سوی نهادی هستند، افسرده به نظر می رسند. اینان در تمام ابعاد سلامت روانی و از جمله افسردگی، شکایات جسمانی، حساسیت در روابط متقابل، افکار پادانوئیه، اضطراب، وسواس، پرخاشگری، اضطراب فوبیک و روان پریشی قرار دارند.

این در حالی است که بنا بر تحقیق انجام شده درآمد سرانه خانوار در بروز افسردگی، اضطراب و روان پریشی همچنین اشتغال سرپرست تأثیر جدی دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که توجه به وضعیت اقتصادی و معاش این زنان دارای اهمیت است.

تشکیل «بهزیستی» برای حمایت دولتی

از آنجایی که خانواده های تحت سرپرستی زنان در معرض آسیب پذیری بیشتری هستند، حمایت از زنان سرپرست خانوار برای پیشگیری از بروز آسیب های اجتماعی بسیار اهمیت دارد، از این رو با تشکیل سازمان بهزیستی در ۲۴ خرداد ۱۳۵۹ و در راستای اجرای اصول ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی، این سازمان مسئول حمایت از افراد، خانواده های نیازمند و زنان سرپرست خانوار شد.

به دنبال پیگیری ها و تلاش مستمر این سازمان و توجه ویژه نمایندگان مجلس در سال ۱۳۷۱، قانونی برای تأمین نیازهای معیشتی زنان و کودکان بی سرپرست تصویب شد که آئین نامه اجرایی این قانون بعد از ۳ سال تأخیر در ۱۳۷۴ به تصویب هیئت دولت رسید، اما هنوز این قانون به طور کامل اجرا نشده است.

دکتر دولت خلیلوند، مدیرکل امور زنان و خانواده سازمان بهزیستی در این خصوص می گوید: در قانون حمایت از زنان و خانواده های بی سرپرست، میزان مستمری اهدایی به خانواده های تحت حمایت از جمله زنان بی سرپرست بر اساس تعداد اعضای خانوار معادل حداقل ۳۰ تا ۵۰% مستمری ماهیانه مشمولان قانون استخدام کشوری تعیین شده که به تناسب افزایش سالانه دریافتی مستمری بگیران تابع قانون استخدام کشوری باید بر مبلغ مستمری خانواده های تحت حمایت بهزیستی نیز افزوده می شد، ولی در حال حاضر این کار صورت نگرفته است.

مدیرکل امور زنان و خانواده سازمان بهزیستی همچنین با اذعان به این نکته که به علت عدم تأمین اعتبارات لازم از سوی مسئولان در حال حاضر به طور تقریبی مبلغ ۵۰% مستمری پیش بینی شده در قانون به خانواده های بی سرپرست و زنان سرپرست خانوار پرداخت می شود، خاطرنشان کرد: بر اساس این قانون باید به خانواده های یک نفره حداقل ۳۰% مستمری بگیران استخدام کشوری یعنی ۲۱ هزار تومان پرداخت می شد در صورتی که در حال حاضر فقط ۸ هزار تومان به این افراد پرداخت می شود.

وی همچنین تصریح کرد: به خانوارهای ۲نفره نیز به جای پرداخت حدود ۲۱ هزار تومان مستمری، فقط ۱۰ هزار تومان و به خانواده های ۳ نفره، مبلغ ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان در ازای اصل مبلغ مستمری یعنی ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان پرداخت می شود.

به گفته وی، به طور کلی میانگین کشوری کمک سازمان بهزیستی به این خانواده ها ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان است.

وی در خصوص تعداد زنان تحت پوشش نظام های حمایتی می گوید: در حال حاضر ۷۵۰ هزار نفر زن سرپرست خانوار داریم که تحت پوشش نظام های حمایتی هستند و بقیه زنانی هستند که یا شاغل هستند و یا از طریق ارث و میراث، چیزی به دست آورده اند و نیاز به نظام های حمایتی ندارند. اما بحث مهم تر از مسائل اقتصادی، مبحث فرهنگی است. آنان بیشترین رنج را از نگاه جامعه به خودشان می کشند. جامعه به زنانی که علی رغم فداکاری و ایثار به هر دلیلی بیوه یا مطلّقه شده اند، با چشمی نگاه می کند که محدویت زا است.

این محدویت ها، زنان را دچار فشارهای روانی، نگرانی ها و. .. کرده است. در حالی که فارغ از هر دلیلی با زنانی رو به رو هستیم که مسئولیت زندگی خود و فرزندان شان را به عهده دارند.

به اعتقاد وی، نگاه اجتماع باید به گونه ای باشد که این زنان بتوانند ارتباط اجتماعی برقرار کنند. ما نباید نگاه صرفاً حمایتی داشته باشیم و فکر کنیم این زنان انسان های فقیری هستند که پشت درهای سازمان های حمایتی مانده اند. ما باید نیازهای عاطفی و فرهنگی این زنان را در نظر بگیریم.

وی اظهار می کند: در سال ۷۹ برای اولین بار، زنان سرپرست خانواده را که در دستگاههای دولتی شاغل بوده اند شناسایی کرده و جشنواره ای را برای آنان برگزار کردیم. صرفاً به این منظور که نشان دهیم زنان سرپرست خانواده، زنان شجاع و فداکاری هستند و مسئولیت زندگی را بر دوش می کشند و نباید خود را از چشم جامعه پنهان کنند.

وی در خصوص مشکلات موجود نظام های حمایتی در کشور می گوید:

ما وضعیت زنان سرپرست خانوار، چه شاغل و چه غیر شاغل در کشور را تبیین کرده ایم. از دستگاهها خواسته ایم حمایت هایی که انجام می دهند اعلام کنند تا مشخص شود که حمایت ها تا چه حد کارآمد است.

به گفته وی، مشکلی که امروز در نظام های حمایتی داریم، تعدد مراکز حمایتی است. ۵ تا ۶ مرکز (هلال احمر، کمیته امداد حضرت امام(ره)، سازمان بهزیستی، بنیاد جانبازان، بنیاد شهید، بنیاد آزادگان و بنیاد ۱۵ خرداد) وجود دارد که هر کدام کار حمایتی انجام می دهند و همین امر باعث بروز مشکلی تحت عنوان عدم تمرکز حمایتی و در نتیجه اطلاعاتی شده است.

ممکن است فردی از بهزیستی و کمیته امداد و… حمایت بگیرد اما هیچ کدام از این دستگاهها اصلاً آگاه نباشند. حتی بعضی از زنان، از بیمه تأمین اجتماعی بهره مند هستند و از بهزیستی نیز امکانات دریافت می کنند.

وی اعتقاد دارد که استراتژی دولت باید بر اساس توانمندسازی و خودکفایی استوار باشد و باید از اعلام هر ساله درخواست بودجه بیشتر خودداری کرد.

مریم احترامی می گوید: اگر سیستم کارآمدی داشته باشیم، باید به جای افزایش تحت پوشش ها، آنان را به خودکفایی برسانیم. باید از دایره های حمایتی کم کنیم و ظرفیت جایگزین کردن داشته باشیم. بنابراین باید استراتژی خودکفایی، سرلوحه دستگاههای حمایتی باشد و فقط گروههایی که بازتوانی ندارند در این سیستم بمانند.

وی به مشکل دیگری اشاره کرده و می گوید: بحث دیگر این است که حمایت ها کارآمد و روزآمد نیست. سازمان مدیریت و برنامه ریزی درآمد زیر خط فقر را اعلام می کند. پس چگونه یک زن سرپرست خانواده با چهار فرزند می تواند با ماهیانه ۲۰ هزار تومان به زندگی ادامه دهد؟ اگر می خواهیم سیستم، کارآمد باشد، باید با توجه به واقعیت های اجتماعی و اقتصادی جامعه تصمیم بگیریم. زن سرپرست خانواده کسری درآمد خود را باید از کجا جبران کند؟ اگر این زن، شاغل شود، حمایت ها قطع می شود. در حالی که با مکانیزم تشویقی باید زنانی را که شاغل شده اند، امیدوار کنیم که حمایت ها قطع نمی شود، بلکه به شکل دیگری ادامه می یابد.

کمیته امداد، حامی غیر دولتی که بعد دولتی شد

پس از پیروزی انقلاب در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷ با صدور حکمی از سوی حضرت امام خمینی(ره)، کمیته امداد امام خمینی تأسیس شد. این نهاد با پشتوانه کمک های مردمی و با هدف یاری نیازمندان تشکیل شد که از جمله کمک های آن می توان حمایت از زنان سرپرست خانوار را برشمرد. به عبارت دیگر، یکی دیگر از نهادهایی که در چارچوب قانون، عهده دار کمک به خانواده های بی سرپرست شد، کمیته امداد امام خمینی(ره) بود.

عمده کمک های این کمیته، که اکنون نیز در جریان است، به صورت پرداخت مستمری های نقدی و کالا صورت می گیرد که میزان آنها به تعداد افراد خانوار بستگی دارد. مستمری ها به صورت ماهانه پرداخت می شود و در کنار آن، بیمه درمانی، اشتغال و حرفه آموزی، پرداخت کمک هزینه تحصیلی، وام ازدواج و تأمین جهیزیه دختران، تأمین مسکن و… خدمات دیگری است که بر حسب شرایط، به خانواده ها و افراد نیازمند و زنان سرپرست خانوار ارائه می شود.

خانواده هایی که این نهاد تحت پوشش حمایتی خود قرار می دهد، دو نوع هستند: این خانواده ها یا سرپرست ندارند و یا اگر دارند معلول و از کارافتاده است. در کنار آن خانواده هایی هستند که به دلیل زندانی بودن یا سربازی رفتن و یا مفقود شدن همسر، بی سرپرست مانده اند.

گفتنی است تا پایان سال ۱۳۷۴، تعداد ۴۱۵ هزار و ۳۷۳ خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام قرار گرفتند. ۹/ ۵۴% این خانواده ها دارای سرپرست زن بوده اند. ۷/ ۴۵% این خانواده ها به علت فوت سرپرست و ۷/ ۵% به علت طلاق در این زمره در آمده اند و تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفته اند.

این نهاد به عنوان بزرگ ترین نهاد حمایتی کشور مطرح بوده و بیش از ۷۵% گروههای تحت پوشش برنامه های حمایتی دولت را زیر پوشش خدمات خود قرار داده است. از جمله برنامه های حمایتی می توان به «طرح مددجویی»، «طرح اکرام»، «طرح مهر»، «طرح بازگشت دادن مهاجرین شهرها به روستا»، «طرح شهید رجایی»، و… اشاره کرد. اما در هر حال این کمیته نیز در میزان کمک ها با مشکلات سازمان بهزیستی روبه روست.

در حال حاضر کمیته امداد قریب به ۷% از جمعیت کشور را مورد حمایت های مختلف خود قرار داده است و از این میان قریب به ۶۱% از کل حمایت ها شامل حال دختران و زنان از جمله زنان سرپرست خانوار شده که سهم بیشتری از رنج و محرومیت را بر گُرده کشیده اند. به عنوان مثال، در خصوص طرح شهید رجایی از سال ۵۸ تا کنون تعداد ۶۴۷ هزار و ۱۰۰ نفر روستایی تحت پوشش این طرح بوده اند و بر اساس آمار سال ۸۱ از میان این تعداد، نزدیک به ۴۵% خانواده هایی هستند که در آنها زنان سالخورده روستایی، سرپرست خانوار تلقی می شوند. در حال حاضر بودجه این نهاد ۴۵۰۰ میلیارد ریال است که حدود ۱۵۰۰ میلیارد ریال آن از طریق جلب مشارکت مردمی تأمین می شود.

غیردولتی های حامی زنان سرپرست خانوار اهمیت مشارکت مردمی برای دستیابی به پیشرفت توسعه پایدار انکارناپذیر است. بنابراین در برنامه اوّل به طور مشخص بر اهمیت مشارکت مردم تأکید شد و سیاست استفاده از آن مورد توجه قرار گرفت. در برنامه های دوم و سوم نیز در بندهای مختلف به این موضوع اهمیت داده شد. اما مهم تر از قوانین جاری، حس نوعدوستی در مردم و تمایلات بشردوستانه در هر جامعه ای، گروهی را به سوی فعالیت های داوطلبانه به ویژه در امور خیریه سوق می دهد. این قبیل تشکل ها امروز دسته ای از سازمان های غیر دولتی یا NGOهای خیریه برشمرده می شوند.

اگر چه در حال حاضر دهها تشکل غیر دولتی به یاری زنان سرپرست خانوار آمده اند – البته در حد توانایی های محدود خود – اما این تعدد به معنای موازی کاری دستگاههای دولتی نبوده، بلکه در این شکل از یاری رسانی هر چه تعداد این تشکل ها افزایش یابد، اثرات مطلوب تری دارد.

گزارش ملی سازمان های غیردولتی زنان نشان می دهد که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، مؤسسات و تشکل های خیریه ای وجود داشتند که کار آنها رسیدگی به افراد محروم از جمله زنان سرپرست خانوار بوده است. اما آماری از تعداد این تشکل ها موجود نیست. آمارهای سال ۱۳۸۱ بیانگر این است که بیش از ۷۵۰ مؤسسه غیر دولتی در امور مربوط به زنان سرپرست خانوار فعال هستند.

مؤسسه خیریه فرزندان حضرت زهرا(س) از این جمله مؤسسات است. فرهادپور یکی از مسئولان این مؤسسه می گوید: ما به دنبال این بودیم که به زنان سرپرست خانوار دارای فرزند در لحظه بحران کمک کنیم. لحظه بحران یعنی زمانی که مادر یک خانواده بر اثر فوت همسر یا طلاق عهده دار مسئولیت فرزندانش شده و یا اینکه نان آور خانواده، به بیماری صعب العلاجی دچار شده باشد.

به خاطر شرایطی که در لحظه بحران برای این نوع زنان به وجود می آید، لازم است دست حمایتگری باشد تا ناهنجاری ها به حداقل برسد.

به گفته وی، ناهنجاری های اجتماعی، اوّل به دلیل فقر اقتصادی و بعد فقر فرهنگی است. بنابراین باید برای کمک به زنان سرپرست خانوار ناتوان، هم شئون مادی و هم شئون معنوی زندگی آنها را مورد توجه قرار داد. اگر چه به طور مسلّم در مرحله اوّل باید نیاز اقتصادی آنان برطرف شود.

وی در خصوص میزان خانوار تحت پوشش این مؤسسه می گوید: یک دِه آباد به از صد شهر خراب است. برای همین در این خیریه تعدادی محدود را با توجه به بودجه ای که داریم تحت پوشش قرار داده ایم؛ اما این پوشش همه جانبه و شامل مسکن، تغذیه، بهداشت و تحصیل فرزندان می شود. دخترها و پسرها به شرط ادامه تحصیل تا ۲۰ سالگی تحت پوشش قرار می گیرند و ما با مدارس آنان در ارتباط هستیم.

وی در خصوص چگونگی شناسایی زنان سرپرست خانوار می گوید: مددکاران خیریه، همه از آشنایان و دوستان بسیار معتقد و متعهد هستند و تعداد آنان آنقدر زیاد است که شناسایی ها به خوبی انجام می پذیرد و در این مورد هیچ مشکلی وجود ندارد.

وی می افزاید: برنامه هایی را برای آینده دنبال می کنیم که از آن جمله، تهیه خانه های ارزان قیمت برای این خانوارهاست.

همچنین مسجدی را مرکز این خانه ها قرار داده تا امور فرهنگی، آموزشی و ورزشی در آن برنامه ریزی شود و به لحاظ فرهنگی پشتوانه این خانواده ها باشد.

وی در خصوص وظای