پاورپوینت کامل نقش اهل بیت(ع) در نگارش قرآن ۷۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش اهل بیت(ع) در نگارش قرآن ۷۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش اهل بیت(ع) در نگارش قرآن ۷۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش اهل بیت(ع) در نگارش قرآن ۷۷ اسلاید در PowerPoint :

>

۴۴

اشاره

تاریخِ نگارش و تدوین قرآن، یکی از مهم ترین مباحث مربوط به این کتاب آسمانی
است که از دیرباز، مورد توجّه و کنکاش محقّقانِ رشته علوم قرآن قرار داشته است.

از کاوش در تاریخچه این بحث، به دست می آید که مفهوم «جمع قرآن» به دو معنی زیر
است:

۱. حفظ و به خاطر سپردن آیات؛ بر اساس این برداشت، به حُفّاظ قرآن «جَمّاع
القرآن» می گویند.

۲. نگارش قرآن؛ و اینکه سیر تاریخی نگارش قرآن چگونه و دارای چه مراحلی است؟

این نوشتار، به بررسی اجمالی نوع دوم و «نقش اهل بیت علیهم السلام در نگارش
قرآن» پرداخته است. اما قبل از آغاز، اشاره به «انواع خط در زمان رسول خداصلی
الله علیه وآله وسلم» و «کُتّاب وحی» – که با موضوع مورد نظر ارتباط مستقیم
دارند – ضروری به نظر می رسد.

انواع خط در عصر رسالت

در ایّام کتابت قرآن، ساکنان شبه جزیره عربستان، با دو نوع خط آشنایی داشتند:

۱. خطّ کوفی

از برجسته ترین خوشنویسان این نوع خط، حضرت علی علیه السلام بود. در آن زمان،
نگارش با این خط بیشتر معمول بود و تا اوائل قرن پنجم، اقبال عمومی از این خط
ادامه داشت.

۲. خطّ نسخ

هرچند این نوع خط در زمان رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم کاربرد داشته و آن
حضرت معمولاً در نامه نگاری هایش از این خط استفاده می نموده است؛ از اوائل قرن
پنجم به بعد، استفاده از این خط، گسترش یافت و دیگر خط کوفی از رقابت با آن
عاجز ماند.

در یک جمع بندی می تواند گفت که: در زمان حیات پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم
قرآن را بیشتر با خطّ کوفی و سایر متون را با خطّ نسخ می نگاشتند.(۱)

کُتّاب و نویسندگان وحی

یکی از معجزات قرآن این بود که آورنده آن از داشتن سواد خواندن و نوشتن محروم
بود. به این جهت پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم در قرآن و روایات به «امّی»(۲)
شهرت یافت. لذا خود آن حضرت قدرت نگارش آیات قرآن را نداشت، و نیز انبوه کارهای
تبلیغی و ابلاغ وحی به مردم، به حضرت اجازه نمی داد تا با فراگیری این فن به
نگارش قرآن بپردازد. همین طور، ضرورت نگارش قرآن، روز به روز بیشتر احساس می
شد؛ بهترین گزینه در این مورد، استفاده از افراد دلسوز، هنرمند و کاتبی بود که
کم و بیش در بین یاران رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم وجود داشت. به جمعی از
اصحاب رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم که در زمان آن حضرت به نگارش قرآن
پرداختند، «کُتّاب وحی» می گویند. در تعداد نویسندگان وحی، اختلاف است و برخی
تعداد آنها را بالغ بر ۴۵ نفر دانسته اند. کاتبان وحی، قرآن را بر روی هر چیزی
که قابل نوشتن بود، می نگاشتند. کتاب مقدّسی که ما امروز، به عنوان «قرآن کریم»
می شناسیم، حاصل تلاش و دلسوزی آنان است و اگر جانفشانی های آنان به ویژه حضرت
علی علیه السلام نبود، بدون تردید، قرآن در امتداد سیر تاریخی اش، دستخوش نظرها
و سلیقه های ناسالم می شد.

آنچه که بیانش ضروری می نماید، این است که بهترین و بدترین یاران پیامبرصلی
الله علیه وآله وسلم در این «کانون نویسندگان» عضویت داشتند. بهترین آنها، علی
علیه السلام و بدترین آنها، معاویه بن ابی سفیان و عبدالله بن سعد بن ابی سرح –
برادر رضاعی عثمان – است که فرجام کارش به ارتداد گرایید و دیگر بار، در ایّام
فتح مکّه به اسلام بازگشت. نخستین کاتب وحی در مکّه عبدالله بن سعد و در مدینه،
أُبَیّ بن کعب و زید بن ثابت، و شایسته ترین و موفّق ترین آنها، علی بن ابی
طالب علیه السلام بود.(۳)

تدوین قرآن در عصر نبوی

به طور کلّی در «تدوین قرآن» دو دیدگاه مهم وجود دارد:

الف) تدوین قرآن در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم.

ب) تدوین قرآن در زمان خلفا. شایان ذکر است که هریک از دیدگاه های فوق، دلایل و
طرفدارانی دارد که نگارنده درصدد بیان آراء و اندیشه های آنان نیست؛ ولی از
آنجایی که این نوشتار بحث «نقش اهل بیت علیهم السلام در نگارش قرآن» را پی
گرفته، ناگزیریم به صورت اجمال، به سیر تدوین و نگارش قرآن – بویژه در زمان
خاتم الأنبیاءصلی الله علیه وآله وسلم – اشاره کنیم.

از بررسی روایات و شواهد تاریخی چنین استفاده می شود که در زمان پیامبرصلی الله
علیه وآله وسلم چینش کلمات، ترتیب و تدوین سوره ها به صورت کنونی انجام گرفت؛
ولی در زمان خلفا دو مرحله زیر بر تدوین قرآن کریم افزوده شد.

در زمان ابوبکر، مصحف های پراکنده در یک مجلّد قرار داده شد. او، زید بن ثابت
را مأمور کرد تا مصحف های پراکنده را یک جا جمع نموده و به صورت کتابِ مدوّن در
آورد و در جلدی قرار دهد. ابوبکر این عمل را زمانی آغاز کرد که خطر قتل و
نابودی حافظان و حاملان قرآن به طور جدّی احساس می شد. در زمان او حدود ۷۰ نفر
از قاریان قرآن در جنگ با مسیلمه کذّاب و صدها نفر در جنگ های قبل از آن کشته
شده بودند، و بیم آن می رفت که در آینده نزدیک تمام حاملان قرآن کشته شوند و
قرآن بدون سر و سامان باقی مانده و دستخوش حوادث احتمالی گردد.

سخن دیگر اینکه: قرآنِ تدوین شده، بعد از ابوبکر، به دست عمر رسید و بعد از او
در اختیار دخترش حفصه قرار گرفت. عثمان در عصر خویش، با فراخواندن آن قرآن از
حفصه، به توحید مصاحف پرداخت. زیرا در زمان او بیش از ۱۵ سال از رحلت پیامبرصلی
الله علیه وآله وسلم گذشته بود. در این مدّت سرزمین اسلام گسترش یافته، زبانها
و لهجه های گوناگون در حوزه اسلام به وجود آمده و باعث تشدید اختلاف قرائات شده
بود. عثمان برای جلوگیری از این اختلافات ۱۲ نفر را به سرپرستی زید بن ثابت
تعیین کرد تا به توحید مصاحف بپردازند.

علی علیه السلام نخستین جامع قرآن

نخستین کسی که بعد از رحلت رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم کمر به تدوین قرآن
پرداخت و عنوان پرافتخار «اوّلین خادم و جامع قرآن» را از آنِ خود ساخت، حضرت
علی علیه السلام بود.

در مورد اینکه نخستین «جامع قرآن» چه کسی است؟ اندکی اختلاف وجود دارد، تشیّع
این عنوان ارزشمند را از آنِ مولای متقیان علی ابن ابی طالب علیه السلام؛ ولی
اهل سنت علاوه بر آن حضرت، ابوبکر، عمر و سالم را نیز جزو نخستین تدوین کنندگان
قرآن می شمارند.

قدر جامعِ هردو دیدگاه، این است که بعد از رحلت رسول خداصلی الله علیه وآله
وسلم نخستین کسی که کمر به تدوین قرآن پرداخت و عنوان پرافتخار، «اوّلین خادم
قرآن» را از آنِ خود ساخت، حضرت علی علیه السلام است. چرا که افضلیت و جامعیت
آن حضرت برکسی پوشیده نیست و فریقین به این مطلب تصریح کرده اند. و نیز این
دیدگاه با سخن رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم سازگاری دارد که در آخرین لحظات
عمر شریفش خطاب به علی علیه السلام فرمود:

«یا عَلیِّ، القُرآنُ خَلْفَ فَراشی فی الصُّحُفِ وَالحَریرِ وَالقَراطیس
فَخُذُوهُ وَاجْمَعُوا وَ لا تُضَیِّعُوهُ؛ ای علی! قرآن در پشت بستر من در صحف
(انواع الواح)، حریر، و کاغذها قرار دارد، آن را جمع آوری کنید و ضایع
نسازید.»(۴)

بر اساس این وصیّت ارزشمند رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم بود که علی علیه
السلام به تدوین کامل و جامع قرآن پرداخت. خودش در این مورد می فرماید:

«آلَیْتُ أَنْ لا آخُذَ رِدائی إلاَّ لِصَلوهِ جُمُعَهٍ حَتَّی أَجْمَعَ
القُرآنَ فَجَمَعْتُهُ (۵)؛ سوگند یاد کردم که رداء در برنگیرم جز برای نماز
جمعه تا آنگاه که قرآن را جمع آوری نمایم، و در نهایت، موفّق به تدوین آن شدم.»

علی علیه السلام نسبت به قرآن مجید، در ابعاد مختلف تلاش ورزید. تدوین و نگارش
قرآن یکی از این محورهاست.

نگارش قرآن

حضرت علی علیه السلام از یک سو، با خطّ خوش کوفی آشنا بود و از دیگر سو، از
برجسته ترین شاگردان رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم و همراه و همراز آن حضرت
محسوب می شد. و نیز تنها کسی بود که همواره در پیدا و پنهان، با رسول خداصلی
الله علیه وآله وسلم حشر و نشر داشت و از همین روزنه، به شأن نزول، محکم،
متشابه، ناسخ و منسوخ های قرآن آگاهی کامل داشت. خودش در این مورد چنین اشاره
می کند:

«هر آیه ای نازل می شد، رسول الله آن را بر من قرائت و املا می نمود و من می
نوشتم و تأویل و تفسیر و ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه آن را آگاه می نمود.»(۶)

چنین شد که حضرت علی علیه السلام بعد از رحلت رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم
به یکی از اساسی ترین دغدغه های اساسی آن بزرگوار جامه عمل پوشاند و به جمع
آوری و تدوین قرآن – که ضرورت بسیار داشت – پرداخت.

قرآن علی علیه السلام

حضرت علی علیه السلام در مورد تدوین مصحف خود فرمود:

«لَمَّا قُبِضَ رَسُولُ الله صلی الله علیه وآله وسلم أَقْسَمْتُ أَو حَلَفْتُ
أَنْ لا أَضَعَ رِدائی عَنْ ظَهْرِی حَتَّی أَجْمَعَ ما بَینَ اللَّوحَینِ فَما
وَضَعْتُ رِدایِ حَتَّی جَمَعْتُ القُرآن (۷)؛ وقتی رسول الله صلی الله علیه
وآله وسلم رحلت کرد، قسم یاد نمودم که ردا بر دوش نگیرم تا وقتی که قرآن را جمع
آوری کنم، و ردا برنگرفتم تا قرآن را تدوین نمودم.»

شایان ذکر است که متن و محتوای قرآن حضرت علی علیه السلام هیچ تفاوتی با قرآن
موجود نداشت، تنها تفاوت مصحف آن حضرت با قرآن موجود، در امور زیر بود:

۱. سوره ها بر اساس «شأن نزول» ترتیب و تدوین یافته بود؛ مثلاً سوره علق اوّل،
سوره مزمّل دوم، سوره مدثّر سوم و…

۲. در حاشیه قرآنِ آن حضرت برخی شأن نزول ها، ناسخ و منسوخ ها، محکم و متشابه
های قرآن شرح داده شده بود. در این مورد، اصبغ بن نباته از آن حضرت نقل می کند
که فرمود:

«إِنّی لأعرِفُ ناسِخَهُ وَ مَنْسُوخَه وَ مُحکَمَه وَ مُتَشابِهَه… أَعْرفُ
فیما اَنْزَلَ وَ فی أیِّ یَومٍ وَ فی أَیِّ مَوضِعٍ؛ من به ناسخ و منسوخ، محکم
و متشابه، شأن نزول ها، و اینکه کجا و در مورد چه کسی نازل شده اند، آگاهی
دارم.»(۸)

خلفا و ردّ قرآن علی علیه السلام

همان طور که بیان شد، حضرت علی علیه السلام با آن همه آگاهی هایی که از درون و
بیرون قرآن داشت، به تدوین قرآن پرداخت؛ ولی متأسفانه مورد پذیرش واقع نشد.
چون، نگارش شأن نزول ها و تفسیر برخی آیات با خواسته خلفای زمان، سازگار نبود!

ابوذر غفاری – صحابه گرامی رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم – نقل می کند که
علی علیه السلام قرآنش را نزد بزرگانی از مهاجر و انصار برد: «فَلَمَّا
فَتَحَهُ اَبُوبکر خَرَجَ فی أَوّلِ صَفْحَهٍ فَتَحَها فَضائِحُ القَومِ
فَوَبَثَ عُمَرُ وَ قالَ: یا عَلِیٌّ أَرْدُدْهُ فَلاحاجَهَ لَنا فِیهِ
فَأَخَذَهُ عَلِیٌّ وَ انْصَرَفَ (۹)؛ وقتی ابوبکر قرآن علی علیه السلام را
گشود، در همان صفحه اوّل فضایح و طعن هایی نسبت به برخی مشاهده کرد. لذا عمر از
جا پرید و گفت: ما نیازی به این قرآن نداریم برگردان. و امام علی علیه السلام
آن را برگرداند.»

و نیز از خلیفه دوم در این مورد نقل شده که گفت:

«اِنَّ عَلیّاً جاءَنا بِالقُرآنِ وَ فِیهِ فَضائِحُ المُهاجِرینَ وَالأَنصارِ؛
علی قرآنی آورد که در آن طعن هایی بر مهاجرین و انصار وجود داشت.»(۱۰)

مدّت نگارش قرآن توسّط علی علیه السلام

در مدّت نگارش و تدوین قرآن به وسیله علی علیه السلام نیز اقوال مختلفی وجود
دارد. ابن ندیم نگارش قرآن آن حضرت را سه روز دانسته و می نویسد:

«آن حضرت سوگند یاد کرد که رداء بر دوش نگیرد، مگر آنگاه که قرآن را فراهم
آورد. سه روز از خانه بیرون نیامد تا قرآن را جمع کرد.»(۱۱)

علاّمه مجلسی مدّت نگارش آن قرآن را شش ماه دانسته و نقل می کند:

«جَمَعَهُ بَعْدَ مَوْتِ النَّبیّ سِتَّهَ أَشْهُرٍ»(۱۲).

شایان ذکر است که: تدوین کامل قرآن توسّط حضرت علی علیه السلام چه در مدّت سه
روز انجام شده باشد و یا شش ماه، خیلی اهمیّت ندارد؛ مهم آن است که آن حضرت به
انجام چنین کاری موفّق شد و دیْن خودش را نسبت به اسلام و قرآن انجام داد. گرچه
برخی قرائن بر غیر واقعی بودن نظر ابن ندیم، دلالت می کند.

در اینجا شایسته می نماید که به این سؤال پاسخ داده شود: سرانجام قرآن علی علیه
السلام چه شد و اکنون آن مصحف شریف کجاست؟

<