پاورپوینت کامل درختکاری در آموزهای اسلامی ۹۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل درختکاری در آموزهای اسلامی ۹۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل درختکاری در آموزهای اسلامی ۹۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل درختکاری در آموزهای اسلامی ۹۲ اسلاید در PowerPoint :

>

۱۱۰

مقدمه

خداوند متعال سرنوشت بشر را به گونه­ای رقم زده که در دامن طبیعت رشد کند و ببالد و به طور کامل به آن وابسته و نیازمند باشد. متقابلاً طبیعت را نیز طوری آفرید که در خدمت انسان قرار گیرد، نیازهای وی برآورد و آرامش، لذّت و شادی را برایش به ارمغان آورد.

از نظر قرآن کریم انسان آن­چنان عظمتی دارد که تمام موجودات به فرمان خداوند، مسخّر او گشته­اند. این مسئله، شخصیت و عظمت واقعی انسان را در منظر اسلام روشن می­سازد و به او عظمتی می­بخشد که درخور مقام «خلیفه اللّهی» است.

خورشید و ماه، باد و باران، کوه و درّه، گیاه و درخت و سبزه­زار… همه و همه، مواهب خدادادی است که در تسخیر گل سرسبد هستی و خلیفه خدا بر روی زمین قرار گرفته و همه سرگشته و فرمانبردار انسان اند، تا وی از آنها در جهت بقا و حیات دنیوی خویش بهره گیرد. در این میان پاره­ای از اجزای شکوهمند طبیعت، همچون «درختان و گیاهان» نقش حیاتی در زندگی انسان و سایر موجودات زنده دارند.

در این نوشتار مختصر، برخی از آیات و روایاتی را که در فضیلت درخت و درختکاری وارد شده است، مرور و مداقه می نشینیم، به امید آنکه آموزه­های اصیل اسلامی را فرا گیریم و به کار بندیم.

واژه «درخت» در قرآن

در قرآن کریم در اغلب موارد از درخت با واژه «شَجَر» یاد شده است. «شَجَر» را واژه شناسان این گونه تعریف کرده اند: «هر روییدنی که تنه دارد»[۱]و آنچه تنه ندارد را «نجم، عشب و حشیش»[۲]می نامند. ناگفته نماند که در قرآن کریم این لفظ به معنای «مشاجره و تنازع» نیز آمده است؛ چنان که می فرماید: )فَلاَ وَرَبِّک لاَ یؤْمِنُونَ حَتَّیَ یحَکمُوک فِیمَا شَجَرَ بَینَهُمْ ثُمَّ… ([۳] که این معنا نیز به معنای درخت نزدیک است و با آن مناسبت دارد؛ زیرا «منازعه را از آن جهت تشاجر (مشاجره) گویند که سخن دو یا چند خصم، مثل برگ و شاخه درخت به هم مختلط می شوند».[۴]

غیر از شجر که مشتقات گوناگون آن مجموعاً ۲۷ مرتبه در آیات قرآن به کار رفته است، کلمات و عبارات دیگری نیز درباره «درخت» به کار رفته که هریک بیان کننده یکی از صفات و ویژگی های آن است و در این نوشتار در صدد بحث از آن مباحث نیستیم.

با امعان نظر در آیات روحبخش قرآن کریم، در می یابیم که در این صحیفه بزرگ آسمانی از واژه «درخت» در تحت عناوین گوناگونی سخن به میان آمده است. از باب نمونه به چند یاد کرد قرآن از واژه «درخت» اشاره می کنیم:

درخت، نماد قدرت الهی

اصولاً درختان، هر یک به تنهایی آیتی هستند که قدرت و توانایی خداوند را در برابر چشم هر بیننده ای به نمایش می گذارند و هر بخش از این آفرینش عجیب و زیبای خداوند، دفتری عظیم از معرفت خداوند بزرگ است. سعدی شیرین سخن می گوید:

برگِ درختانِ سبز در نظر هوشیار

هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

نکته ای اساسی که در خلقت و آفرینش درختان، همواره مورد غفلت قرار می گیرد و تنها عده ای اندک که دانایان حقیقی و به فرموده قرآن کریم «اولواالالباب» بدان وقوف پیدا می کنند، همانا « آفرینش حیات در دل بذر و نهالی است که به مرور ایام از آن درختی تنومند می سازد». همه ما هرگاه به درخت می نگریم، پیش از هرچیز محو جمال ظاهری و برگ و میوه و شکوفه آن می شویم و کمتر کسی از این حجاب ظاهری عبور می کند و به عمق و معنا و حقیقت مطلب پی می برد. شگفت انگیزتر از «برگ درختان سبز»، «در نظر هوشیار» همانا آن نیرویی است که باعث سبزی و حیات آن می شود. از این رو، در قرآن کریم در سوره مبارکه «نمل»، پس از اشاره به آفرینش آسمان ها و زمین و نزول باران از آسمان، به رویش بستان ها اشاره شده و سپس انسان را به این نکته مهم توجه می دهد که به کیفیت ایجاد حیات در درختان بنگرد که اگر آن نیروی حیات دهنده و آن دم عیسوی زندگی بخش از جانب خداوند نبود، هرگز قادر نبودید که آنها را برویانید و از محصولشان برخوردار شوید:

(أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنزَلَ لَکم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَهٍ مَّا کانَ لَکمْ أَن تُنبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یعْدِلُونَ).[۵]

در امر رویش و رشد و نمو درختان کار ما آدمیان « تنها بذرافشانی و آبیاری است، اما کسی که حیات را در دل این بذر آفریده و به نور آفتاب و قطرات حیات بخش باران و ذرات خاک فرمان می دهد تا این دانه را برویانید، تنها خداست».[۶] و بدین ترتیب، این نتیجه حاصل می شود که تنها برگ و ساقه، شاخه، ریشه، میوه، شکوفه، قد و قامت، و شکل و شمایل درخت نیست که به انسان درس توحید و خداشناسی می دهد، بلکه انسان اندیشمند در ورای این ظواهر، قدرتی عظیم تر و نیرویی فوق العاده تر را مشاهده می کند؛ همان نیروی حیاتی که خداوند در بذر و نهال درخت می دهد و آن را به مخلوقی زیبا و شگفت انگیز مبدل می کند.

از همین رو، خداوند در سوره واقعه آیات ۶۳ و ۶۴ و ۷۲، بار دیگر این حقیقت را مورد تأکید قرار می دهد و دربرابر پرسش منکران توحید می گوید:

(أَفَرَأَیتُم مَّا تَحْرُثُونَ * أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ * لو نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلَلْتُمْ تَفَکهُونَ)؛ «آیا هیچ درباره آنچه کشت می کنید، اندیشیده اید؟!آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟!.. آیا شما درخت آن را آفریده اید یا ما آفریده ایم؟!».

درخت و تسبیح خداوند

براساس آموزه های قرآن کریم، هرچه در عالم آفرینش، لباس هستی پوشیده و از «عدم» به «وجود» آمده اعم از جمادات، نباتات و حیوانات جملگی با زبان حال و زبان قال به تسبیح و تقدیس و ستایش ذات اقدس الهی مشغول اند.

هرکس به زبانی صفت حمد تو گوید

بلبل به غزل خوانی و قمری به ترانه

ولی ما آدمیان به دلیل محصور بودن در حصار مادیات و سرگرم شدن به تأمین حوایج مادی خویش که متأسفانه گاه با گناه و نافرمانی خداوند نیز همراه می شود از درک این ذکر پیوسته مخلوقات خداوند ناتوانیم؛ همچنان که خود فرمود: )تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِیهِنَّ وَإِن مِّن شَیءٍ إِلاَّ یسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَکن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلِیمًا غَفُورًا([۷]؛ «آسمان های هفت گانه و زمین و کسانی که در آن هستند، همه تسبیح او می گویند و هر موجودی، تسبیح و حمد او می گوید، ولی شما تسبیح آنها را نمی فهمید؛ او بردبار و آمرزنده است».

با توجه به این آیه شریفه و ده ها آیه نظیر آن، که همگی از تسبیح مستمر و اجزای هستی حکایت می کنند، درمی یابیم که «درخت» نیز به عنوان جزئی از عالم هستی، هماهنگ با سایر مخلوقات خداوند، صبح و شام به تسبیح، تحمید و تهلیل آفریننده توانای خویش مشغول است.

آفرینش، همه تنبیه خداوند دل است

دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار

کوه و دریا و درختان همه در تسبیح اند

نه همه مستمعی فهم کند این اسرار

عقل حیران شود از خوشه زرّین عِنب

فهم عاجز شود از حُقه یاقوت انار

بندهای رطب از نخل فرو آویزند

نخل بندان قضا و قدر شیرین کار

تا نه تاریک بود سایه انبوه درخت

زیر هر برگ چراغی بنهد از گل نار

درخت و سجده در برابر خداوند

قرآن کریم در سوره حج می فرماید:

(أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یسْجُدُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَکثِیرٌ مِّنَ النَّاسِ وَ…)؛ «آیا نمی بینی که سجده می کنند برای خداوند و هر کس در آسمان ها و زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوه ها و درختان و جنبندگان و عده بی شماری از مردم و…».

در این آیه شریفه و همچنین آیه ۶ از سوره مبارکه الرحمن، سخن از سجده موجودات در برابر ذات اقدس پروردگار به میان آمده و در کنار آنها از «درخت» نیز به عنوان یکی از این ساجدان یاد شده است و « سجده در لغت به معنای تذلّل، خضوع و اظهار فروتنی است».[۸]

درخت، متاع و معیشت

گاهی قرآن کریم، از درختان و گیاهان، به عنوان «متاع» زندگی انسان یاد می کند[۹]و گاهی نیز آنها را «معیشت»[۱۰]، یعنی وسیله برآوردن نیازهای انسان می شمارد و برایشان کرامت و شأن ویژه ای قائل است.[۱۱] قرآن کریم می فرماید:

(فَلْینظُرِ الإِنسَانُ إِلَی طَعَامِهِ، أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا، ثُمَّ شَقَقْنَا الأَرْضَ شَقًّا، فَأَنبَتْنَا فِیهَا حَبًّا، وَعِنَبًا وَقَضْبًا، وَزَیتُونًا وَنَخْلاً، وَحَدَائِقَ غُلْباً، وَفَاکهَهً وَأَبًّا، مَّتَاعًا لَّکمْ و لأنْعَامِکم…)(عبس: ۲۴۳۲)؛ «آدمی باید به غذای خویش بنگرد، ما باران را از آسمان فروفرستادیم. آن گاه، سینه زمین را شکافتیم و در آن، دانه ها رویاندیم و انگور و سبزی و درخت زیتون و خرما و بوستان های بزرگ با درختان ستبر و میوه و مرتع برای بهره گیری شما و چهارپایانتان».

از این آیات شریفه، نکات فراوانی قابل استفاده است، و ما تنها، مطالبی را که بیانگر جایگاه ویژه درخت در زندگی انسان است، ذکر می کنیم:

۱. جمله )فَلْینظُرِ الإِنسَانُ إِلَی طَعَامِه( به ضمیمه آیات بعد، مشعر بر این است که گیاهان، مراتع، درختان و جنگل ها از مهم ترین منابع تأمین غذای انسان و از نعمت های بزرگ خدادادی است. بنابراین باید قدر آنها را دانست و در حفظ و توسعه و بالندگی آنها کوشید.

۲. عبارت )أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا..(، بیانگر این است که بر اجزا و عناصر پیکره شکوهمند طبیعت، نظمی ویژه حاکم است؛ چنان که به هماهنگی و ارتباط منظم آب، زمین، گیاه … اشاره شده است. آیه شریفه می فرماید: « باید باران از آسمان فرو ریزد، بذرها زمین را بشکافند و از دل خاک بیرون آیند، گیاهان روییده شوند، درختان به ثمر بنشینند، جنگل ها و مراتع پدید آیند، تا حیوانات نیز از آن بخورند و در نتیجه فعالیت های هماهنگ و شگفت آور این عناصر طبیعی، غذای بشر فراهم آید».

۳. ثمره نخست آمیزش آب و خاک، رویش غلاتی همچون گندم و جو است که بخش اعظم تغذیه انسان و سایر جانداران را تأمین می کنند. در این آیات شریفه و دیگر آیات به این نوع گونه گیاهان، تصریح شده است.[۱۲]

۴. گرچه تمام گیاهان و میوه ها برای انسان سودمندند، ولی برخی از آنها در زندگی وی نقش مهم تر و مستقیم تری دارند؛ چنان که در آیات مورد بحث آمده است: )عنباً و قضباً و زیتوناً و نخلاً(. انگور، انواع سبزی ها، زیتون و درخت خرما، در زمره این نوع از میوه ها قرار گرفته اند.

درباره نفش حیاتی گیاهان، علاوه بر آیات، روایات فراوانی نیز از حضرات معصومان: وارد شده است.[۱۳]

نقش درخت در زندگی موجودات

نقش درخت در زندگی آدمیان و حتی سایر موجودات از زوایای مختلفی قابل بررسی است. قرآن کریم، در آیه ای به برافروختن آتش که از ضروریات زندگی آدمی است، چنین اشاره می فرماید: )الَّذِی جَعَلَ لَکم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ([۱۴]؛ «همان کسی که برای شما از درخت سبز، آتش آفرید و شما به وسیله آن، آتش می افروزید».

این آیه شریفه یکی از نشانه های قدرت خداوند را آفرینش آتشی می داند که از درخت سبز تولید می شود؛ زیرا بسی شگفت آور است که چگونه درختی سبز که سایه خنک و روحبخش آن، آدمی را از آسیب گرما و اشعه سوزان خورشید در امان نگه می دارد در فرآیندی دیگر، تبدیل به آتشی افروخته می گردد که می تواند همه چیز را در کام مرگ و نیستی فرو برد. این نیست، مگر به اعجاز و قدرت پروردگار توانا.

اما موجوداتی دیگر به جز انسان نیز از درختان بهره می برند. در سوره «نحل» می فرماید: :)وَأَوْحَی رَبُّک إِلَی النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یعْرِشُونَ؛ ثُمَّ کلِی مِن کلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکی سُبُلَ رَبِّک ذُلُلاً یخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِک لآیهً لِّقَوْمٍ یتَفَکرُونَ([۱۵]؛ «پروردگار تو به زنبور عسل وحی کرد که در دل کوه ها و در میان درختان و بناهایی که می سازند، لانه گزین؛ سپس [وحی فرمود بدو که] از شکوفه ها بخور و راه های پروردگارت را مطیع آرام بپیما. از شکم هاشان عسل بسیار شیرین به رنگ های گوناگون بیرون می آید که شفا بخش آلام انسان هاست و در این نشانه هایی است برای کسانی که می اندیشند».

بر اساس این آیه شریفه، زنبور عسل که حشره بسیار مفیدی است،به نحو غریزی و تکوینی از جانب خداوند مأمور است تا از شاخه های بلند و سرسبز درختان برای مسکن بهره گیرد و بتواند به سهولت به مواد اولیه لازم برای تولید عسل دست پیدا کند.

نیز قرآن کریم در سوره «نحل» آیه ۱۰ چنین می فرماید:

(هُوَ الَّذِی أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّکم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُون)؛ «اوست کسی که از آسمان، آبی گوارا نازل می کند که می آشامید، و از آن درختانی می رویاند که حیوانات خود را در آن به چرا می برید».

در این آیه تأمین غذای حیوانات اهلی و برخی حیوانات غیراهلی نیز از کارکردهای درختان به شمار می رفته است.

ارزش زیست محیطی درختان

جنگل ها و درختان به عنوان یکی از مهم ترین سامانه­های حیات­بخش بشر، جایگاه انکارناپذیری در تأمین رفاه، آسایش و سعادتمندی جوامع بشری دارند.

وجود ارزشهای متعدّد و متنوّع اقتصادی و زیست ­محیطی در پیکره این منابع ارزشمند الهی، تکیه­گاه مطمئن و استواری برای تداوم و ارتقای زیست موجودات زنده، به ویژه انسان و متضمن شکوفایی حیات جوامع بشری و توسعه پایدار است. متأسفانه همه ساله سطوح بسیار زیادی از جنگلهای دنیا بر اثر عوامل متعدّد از جمله بهره­برداری غیر اصولی و مفرط نابود می شود.

در میان علل و عوامل امحا و نابودی جنگل ها، ناآگاهی از ویژگی ها و ارزش های زیست محیطی این منابع را نباید نادیده گرفت. از این رو، به منظور شفاف سازی و جلب توجّه اذهان و افکار عمومی برخی اثرات زیست محیطی جنگل ها را برمی­شماریم؛ زیرا بر این باوریم که حفاظت و توسعه جنگل ها با عزم و اراده ملی، همکاری و همدلی مردم عزیز و تلاش مجدّانه مسئولان و متخصّصان که زمام امور را در دست دارند، امکان­پذیر است. مقام معظم رهبری در پیامی به مناسبت هفته منابع طبیعی بر همین نکته تأکید می فرمایند: