پاورپوینت کامل زمینه ها و انگیزهای شکل گیری پلورالیزم دینی از نگاه تاریخ اسلام ۵۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل زمینه ها و انگیزهای شکل گیری پلورالیزم دینی از نگاه تاریخ اسلام ۵۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل زمینه ها و انگیزهای شکل گیری پلورالیزم دینی از نگاه تاریخ اسلام ۵۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل زمینه ها و انگیزهای شکل گیری پلورالیزم دینی از نگاه تاریخ اسلام ۵۱ اسلاید در PowerPoint :

>

۲۱

اشاره

بی شک بررسی پیشینه و سیر تاریخی هر فرآیند، رهیافتی مهم و کارآ، در دستیابی به اهداف پژوهش می باشد، از
این رو یکی از ارکان پژوهشِ مطلوب و موفق را این پاره بررسی ها به خود اختصاص داده است.

«پلورالیزم یا تکثر گرایی دینی» از جمله مباحثی است که در عصر کنونی، رویکرد زیادی در فلسفه دین بدان صورت
گرفته و کتاب ها و مقالات بسیاری در اثبات و نفی آن نگاشته شده است. این رویکرد گسترده موجب شد تا برخی از
خوانندگان و مخاطبان این دست کتاب ها و مقالات، بپندارند که تکثر گرایی دینی مقوله ای جدید و نو ظهور در مباحث
دین پژوهی بوده و تراوش اندیشه و قلم نواندیشان روز می باشد. بر این اساس، شگفتی این دسته از اذهان برانگیخته
شده و برخی با نهایت دقت آن را دنبال می کنند و برخی دیگر که چندان علاقه ای نسبت به مباحث روزآمد، ندارند و
بیشتر به آن چه گفته شده و پاسخ داده شده ـ و در واقع به آن چه دارای پیشینه ای استوار در تاریخ و جزء نظریه های
ماندگار و مستحکم است ـ علاقه نشان می دهند، از دنبال کردن آن طفره رفته و در یک کلام، آن را جزء «جنجال های
سردرگم روز» می انگارند.

شاید دانستن این مطلب که «تکثر گرایی دینی، بحثی با پیشینه دور است»، برای هر دو گروه فوق جالب باشد.
جالب تر این که ظهور آن به سده های نخست اسلام بازگشته و حتی امامان معصوم نیز در برابر آن و انگیزه های شکل
گیریِ آن موضعی شفاف، اتخاذ نموده اند. گفتنی است، با مطالعه این نوشتار کوتاه و بررسی این اندیشه کهنه، روشن
خواهد شد که طرفداران و نظریه پردازان امروزی این نظریه، چندان نوآور و مبتکر (از نظر تاریخی) در ظهور آن نبوده و
اندیشمندانی که در دفاع از کیان اسلام وآموزه های وحیانی آن قلم زده اند و با ره توشه ای غنی که برگرفته از تعالیم
قرآنی و کلمات نورانی پیشوایان معصوم (علیهم السلام) و مواضع روشن و روشنگرانه آن بزرگواران بوده، به پاسخ گویی در
حوزه دین و عرصه گفتان های دینی به این شبهه پرداخته اند. این نوشتار تنها، بر آن است که نگاهی کوتاه بر روند
شکل گیری پلورالیزم دینی در اسلام و خاستگاه آن در تاریخ اسلامی بیندازد و بررسی چند و چون مختصات این نظریه
مد نظر نیست و صرفاً نگاهی تاریخی به موضوع دارد.

تعریف اجمالی

«پلورالیزم دینی»۱ یا «تکثر گرایی دینی» نقطه مقابل «انحصار گرایی دینی» و در منظر طرفداران آن عبارت است از:

«تکثر و تنوع را به رسمیت شناختن و به تباین فرو ناکاستنی و قیاس ناپذیریِ فرهنگ ها و دین ها و زبان ها و
تجربه های آدمیان فتوا دادن و از عالم انسانی تصور یک گلستان پر عطر و رنگ را داشتن»۲ و شاید بتوان مفهوم گسترده
آن را در تعریف ساده تری گنجاند و آن «به رسمیت شناختن همه دین هاست، به گونه ای که هیچ یک با دیگری قیاس
نمی شود و هیچ دینی از ادیان را [به طور مطلق] محقق نمی پندارد.»۳

پیشینه تاریخی نظریه

این نظریه، اولین بار توسط فردی مسیحی به نام «یوحنا بن ماسویه» معروف به «یوحنای دمشقی» (متوفی ۲۴۳
هجری) مطرح گردید.۴ او از مشاورین و نویسندگان مشهور و نیز سرپرست واحد ترجمه کتاب های رومی و یونانی در
دوره اول و دوم عباسی بود. او در دوران خلافت هارون الرشید به دربار عباسیان راه پیدا کرد و در ابتدا در کسوت کاتب
دربار، فعالیت خود را آغاز نمود.۵

نگاشته اند: او هرگز در خدمتگزاری به بنی عباس کوتاهی نمی کرد و همواره خواسته های خلفای معاصر خود
(هارون الرشید تا متوکل عباسی) را اجرا می نمود. او پزشکی چیره دست و فیلسوفی بزرگ در زمان خود بود که تعداد
آثار او را چهل کتاب در شاخه های مختلف علوم ثبت کرده اند.۶

از آن جا که در دوره عباسی کتاب های بسیاری از دول دیگر به بلاد اسلامی آورده شد و ترجمه گشت، شرایط
خاصی در بافت فکری جامعه اسلامی پدید آمد و سیل عظیمی از اندیشه های غیر اسلامی به (ویژه مسیحیت)، تفکر
اسلامی را دستخوش برخی چالش ها نمود. اگر چه دانشمندان اسلامی که فروغ اندیشه خود را مشعل فروزنده قرآن و
عوامل شتاب دهنده تری مانند حضور معصوم (علیه السلام) گرفته بودند، و این آراء و نظرات نوظهور در اندیشه اسلامی را
مورد نقد و بررسی قرار می دادند، اما حکایت خلفا از اندیشه های انحرافی و استفاده های ابزاری آنان از فن آوری های
دانش و صنعت ترجمه تأثیر خود را بر حیات فکری مسلمانان باقی می گذاشت. سیر ترجمه کتب غیراسلامی، در دوره
هارون و مأمون، سرعت بیشتری به خود گرفت؛ زیرا شدت علاقه این دو به شنیدن مطالب منطقی و فلسفی در تاریخ
دولت و خلافت اسلامی مثال زدنی بود. تا آن جا که نوشته اند: «رفته رفته خلفا با فلسفه و منطق آشنایی پیدا کرده و با
آن خو گرفتند تا جایی که اگر شهری را در جنگی به اشغال و تصرف خود در می آوردند، کتابخانه های آن شهر را
نمی سوزاندند و نابود نمی ساختند، بلکه دستور می دادند تا آن ها را به بغداد انتقال داده و به عربی ترجمه نمایند. هم
چنان که هارون الرشید عباسی پس از فتح و اشغال شهر آنکارا و عموریه و چند شهر دیگر از بلاد روم به کتاب های آنان
دست یافته و آن ها را به بغداد برد و به وزیر و طبیب و مشاور خود «یوحنا بن ماسویه» دستور داد تا آن ها را ترجمه
نماید… .»۷

طبعاً تلاش های خلیفه بر جمع آوری و ترجمه کتب غیر اسلامی، به صرف دانش دوستی و خرد ورزی او انجام
نمی شد، و اغراض نهان دیگری در پس پرده بود. خلفای عباسی این تلاش های گسترده و قبول هزینه های گزاف را
درون مایه ای برای عوامفریبی، خاموش کردن درخشندگی دانش اهل بیت(علیهم السلام) و دیگر اغراض که کاملا جنبه
سیاسی داشت، قرار می دادند.

منشأ شکل گیری نظریه

شاید بتوان گفت: کانون شکل گیری تکثر گرایی دینی، شبهه «خلق قرآن کریم» بود. این فتنه از بزرگترین جریانات
فکری و جنجال برانگیز دوران حضور به شمار می آید که در دوران امام هادی (علیه السلام) به اوج خود رسید. یوحنای
دمشقی با طرح این فتنه که آیا قرآن حادث است یا قدیم، آشوب بزرگی را دامنگیر جامعه اسلامی نموده و افکار و
اذهان عمومی را به چالش کشید۸ و آتشی که از نتیجه این شبهه برافروخته شد، تا سالیان متمادی گریبان گیر جامعه
اسلامی بوده و از سوی دیگر، به مثابه چماق سرکوب مخالفان، مورد استفاده خلفای عباسی قرار گرفت و چه بسا
افرادی که به جرم اعتقاد به یک طرف این شبهه، جان خود را از دست داده یا مورد شکنجه و آزار قرار گرفتند. این بدان
دلیل بود که دو بینش اعتقادی موجود در جامعه اسلامی، یعنی اعتدال و جبر گرایی، دو موضع متضاد نسبت به هم
داشتند. اشاعره قائل به قِدم و معتزله بر حدوث و خلق قرآن باور داشتند. حکمرانان عباسی نیز بر مبنای هر یک از دو
بینش یاد شده، در هر زمان، از یک طرف این شبهه حمایت کرده و مخالفان نظریه خود را به شدت سرکوب می نمودند.

تا قبل از به قدرت رسیدن مأمون، عباسیان تمایل به اشعری گری داشتند و به شدت معتزلیان را با متهم ساختن به
کفر سرکوب کرده و به قتل می رسانیدند. اما با به قدرت رسیدن مأمون ورق از ماجرا برگشت و معتزلی بودن مأمون
نتیجه را کاملاً وارونه گرداند و لبه تیز سرزنش ها و سرکوب ها، متوجه معتقدان به قدم قرآن شد. از این رو، آتش اختلاف
هر روز بیشتر زبانه کشید. او که همواره دم از حدوث و خلق قرآن می زد، دستور داد تا تمامی قضات، محدثان و
مقامات رسمی را در این زمینه مورد آزمایش و تفتیش عقاید قرار دهند. او حتی دستور داده بود تا در دادگاه ها، ابتدا
عقاید متهم و شاکی و شاهد را نیز در این مورد تفتیش نمایند و شهادت کسانی که بر باور قِدَم قرآن پا می فشارند را
نپذیرند۹. این اعمال فشارها، مسأله را به گونه ای بر سر زبان ها انداخت و آسایش را از مردم ربود که آن سال۱۰ را سال
«محنه القرآن» نامیدند.۱۱ پس از مأمون، معتصم و واثق عباسی نیز این رویه را ادامه دادند و در برخی زمینه ها از خود
چهره ای بسیار بیرحم تر، سخ