پاورپوینت کامل زهد از دید اسلام در آثار استاد مطهری قدس سره ۶۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل زهد از دید اسلام در آثار استاد مطهری قدس سره ۶۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل زهد از دید اسلام در آثار استاد مطهری قدس سره ۶۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل زهد از دید اسلام در آثار استاد مطهری قدس سره ۶۹ اسلاید در PowerPoint :

>

۳۳

اشاره

زهد، از جمله ارزش های متعالی مکتب اسلام است که مورد توجه و تاکید زیادائمه(علیهم السلام ) قرار گرفته است.
بی شک، زهد و تقوا، دو عنصر مهم و قابل توجه اند که مکمل و متمم هم اند. در معارف اسلامی، پس از مسئله ی تقوا، بر
زهد،بیش از سایر معارف تکیه و سفارش شده است.

شک نیست که «گرایش انسان به زهد، ریشه در آزاد منشی او دارد. انسان، بالفطره میل به تصاحب و تملک و بهره مندی از
اشیا دارد، ولی آن جا که می بیند اشیا به همان نسبت که در بیرون، او را مقتدر ساخته، در درون، ضعیف و زبون اش کرده
ومملوک و برده ی خویش ساخته، در مقابل این بردگی، طغیان می کند و نام این طغیان،زهد است ». ^(۱) در این مقال، ابتدا
به «مفهوم زهد» نظر می کنیم، آن گاه «اصول و پایه های زهد در اسلام » را مورد بررسی قرار داده و پس از آن، به «نقش زهد
درتکامل انسان » اشاره می کنیم. در بخش بعد، «تفاوت زهد اسلامی با رهبانیت مسیحی » را ذکر کرده و به «تفاوت میان
زهد و فقر اقتصادی » نیز نگاهی خواهیم افکند. در ادامه از «زهد حقیقی وانحرافی و آثار هر یک »، سخن خواهیم گفت و
بانگاهی به «زهد در زندگی پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع ») بحث را خاتمه خواهیم داد. و همه ی این ها، با عنایت به
مطالب استاد شهید مرتضی مطهری ;است.

مفهوم زهد

به عبارت دیگر «زهد، یعنی اعراض و بی میلی » ^(۳) . «بی اعتنایی و
بی توجهی، تنها در فکر و اندیشه و احساس وتعلق قلبی نیست و در مرحله ی ضمیر پایان نمی یابد. زاهد، در زندگی عملی
خویش نیز، سادگی و قناعت را پیشه می سازد و از تنعم و تجمل و لذت گرایی، پرهیزمی نماید. زندگی زاهدانه، آن نیست
که شخص فقط در ناحیه ی اندیشه و ضمیر، وابستگی زیادی به امور مادی نداشته باشد، بلکه این است که زاهد، عملا از
تنعم و تجمل ولذت گرایی پرهیز داشته باشد. زهاد جهان آن ها هستند که به حداقل تمتع وبهره گیری از مادیات اکتفا
کرده اند. شخص حضرت علی(ع) از آن جهت زاهد است که نه تنها دل به دنیا نداشت، بلکه عملا نیز از تمتع و لذت گرایی
ابا داشت و به اصطلاح،تارک دنیا بود». ^(۴) شهید مطهری در جای دیگر در تعریف زهد به سخن حضرت علی (ع)در
نهج البلاغه اشاره می کند و می گوید:

زهد در قرآن، در دو جمله خلاصه شده است: «متاسف نشوید بر آن چه (از مادیات دنیا) از شما فوت می شود و شاد
نگردید بر آن چه خدا به شما می دهد». ^(۵) هر کس بر گذشته، اندوه نخورد و برای آینده، شادمان نشود، بر هر دو جانب
زهد دست یافته است.

بدیهی است، وقتی که چیزی کمال مطلوب نبود و یا اساسا مطلوب اصلی نبود، بلکه وسیله بود، مرغ آرزو در اطراف اش پر
و بال نمی گشاید و آمدن و رفتن اش شادمانی یااندوه ایجاد نمی کند. ^(۶) علاوه بر آن چه گفته شد، در آثار قلمی استاد
مطهری، به تعابیر مختلفی در تعریف زهد برمی خوریم که ذکر اجمالی آن ها، بر روشنایی مفهوم «زهد» خواهد افزود:

«زهد، عملی است منفی; زیرا، عبارت است از اعراض و ترک و دامن چیدن از طیبات دنیا». ^(۷) «زهد، یعنی آزاد زیستن از
دنیا و خود را نسبت به نعمت های دنیانفروختن و بنده ی دنیا نبودن ». ^(۸) «زهد، عبارت است از اعراض از مشتهیات دنیاوی ».
^(۹) «زهد، یعنی اعراض و بی میلی، در مقابل رغبت که عبارت است از کشش و میل ». ^(۱۰) «زهد، یعنی کوتاهی آرزو و
سپاس گزاری هنگام نعمت و پارسایی نسبت به نبایستنی ها». ^(۱۱) «زهد، بی اعتنایی به امور مورد رغبت طبیعی است; یعنی،
انسان از امور مورد طبع خودش، به خاطر هدفی دست بردارد». ^(۱۲) «زهد، حالتی است روحی. زاهد از آن نظر که
دلبستگی هایی معنوی و اخروی دارد، به مظاهر زندگی بی اعتنا است ». ^(۱۳) «زهد، در متن زندگی قرار دارد، کیفیت خاص
بخشیدن به زندگی است و از دخالت دادن پاره ای ارزش ها، برای زندگی ناشی می شود». ^(۱۴) «زهد،خصلتی است برای انسان
زاهد. و زاهد کسی است که توجه اش از مادیات دنیا به عنوان کمال مطلوب و بالاترین خواسته، عبور کرده، متوجه چیز
دیگری معطوف شده است.

بی رغبتی زاهد، بی رغبتی در ناحیه ی اندیشه و آمال و ایده و آرزو است، نه بی رغبتی در ناحیه ی طبیعت ». ^(۱۵) اصول و
پایه های زهد در اسلام در اسلام، هر عنصر دارای ارزش، مبتنی بر پایه ها و اصولی است که این پایه ها و اصول، ارکان آن
عنصر راتشکیل می دهند. استاد مطهری، اصول و پایه های زهد را سه چیز می داند:

۱ بهره گیری های مادی از جهان و تمتعات طبیعی و جسمانی، تنها، عامل تامین کننده ی خوشی و بهجت و سعادت
انسان نیست. برای انسان، به حکم سرشت خاص، یک سلسله ارزش های معنوی مطرح است که با فقدان آن ها، تمتعات
مادی، قادر به تامین بهجت و سعادت نیست.

۲ سرنوشت سعادت فرد، از سعادت جامعه جدا نیست. انسان، از آن جهت که انسان است، یک سلسله وابستگی های
عاطفی و احساس مسئولیت های انسانی در باره ی جامعه دارد که نمی تواند فارغ از آسایش دیگران، آسایش و آرامش
داشته باشد.

۳ روح، در عین نوعی اتحاد و یگانگی با بدن، در مقابل بدن اصالت دارد،کانونی است در برابر کانون جسم، منبع مستقلی
است برای لذات و آلام. روح نیز به نوبه خود، بلکه بیش از بدن، نیازمند به تغذیه و تهذیب و تقویت و تکمیل است.

روح، از بدن و سلامت آن و نیرومندی آن، بی نیاز نیست، اما بدون شک غرقه شدن درتنعمات مادی و اقبال تمام به
لذت گرایی جسمانی، مجال و فراغتی برای بهره برداری از کانون روح و منبع بی پایان ضمیر، باقی نمی گذارد. در حقیقت،
نوعی تضاد میان تمتعات روحی و تمتعات مادی اگر به صورت غرقه شدن و محو شدن و فانی شدن درآن ها باشد وجود
دارد.

مسئله ی روح و بدن، مسئله ی رنج و لذت نیست; چنین نیست که هر چه مربوط به روح است رنج است، و هر چه مربوط
به بدن است، لذت. لذات روحی بسی صاف تر، عمیق تر وبادوام تر از لذات بدنی است. روآوری یک جانبه به تمتعات مادی
و لذات جسمانی، ازخوشی و لذت و آسایش واقعی بشر می کاهد. لذا آن گاه که می خواهیم به زندگی روآوریم و از آن بهره
بگیریم و بدان رونق و صفا و شکوه و جلال ببخشیم و آن را دل پسند و زیبا سازیم، نمی توانیم از جنبه های روحی
صرف نظر کنیم.

با توجه به این سه اصل است که مفهوم زهد اسلامی روشن می شود، و با توجه به این سه اصل است که روشن می گردد
چه گونه اسلام، رهبانیت را طرد می کند، اما زهدگرایی را در عین جامعه گرایی و در متن زندگی و در بطن روابط اجتماعی
می پذیرد. ^(۱۶)

نقش زهد در تکامل انسان

زهد، دارای فلسفه های مختلفی است. نخست، برخوردار شدن ازمواهب روحی و معنوی است. استاد مطهری در این باره
می فرماید:

اگر کسی، بویی از معنویت برده باشد، می داند که تا انسان از قید هواپرستی آزادنگردد، و تا طفل جان از پستان طبیعت
گرفته نشود، و تا مسایل مادی از صورت هدف خارج نشود و به صورت وسیله در نیاید، سرزمین دل، برای رشد و نمو
احساسات پاک واندیشه های تابناک و عواطف ملکوتی، آماده نمی گردد. این است که می گویند: «زهد،شرط اصلی معرفت
افاضی است و پیوندهای محکم و ناگسستنی با آن دارد».

حق پرستی به معنای واقعی کلمه یعنی شور و محبت و خدمت حق را داشتن، و بایاد او مانوس بودن و از پرستش او لذت
بردن، و در حال توجه و حضور و ذکر دایم بودن. [حق پرستی،] با خودپرستی و لذت گرایی و در اسارت زرق و برق مادیات
بودن،به هیچ وجه سازگار نیست. نه تنها خداپرستی، مستلزم نوعی زهد است، هر عشق وپرستشی، خواه در مورد وطن یا
مسلک و مرام، مستلزم نوعی زهد و بی اعتنایی نسبت به شئون مادی است. پس خانه ی دل را از تعلقات مادی، خالی و
فارغ نگه داشتن وبت های سیم و زر را از کعبه ی دل فرود آوردن و شکستن، شرط حصول کمالات معنوی ورشد شخصیت
واقعی انسانی است. ^(۱۷) استاد شهید، در جای دیگر آورده است: «اگرانسان، بخواهد لذت های معنوی و الهی را در این دنیا
درک کند، چاره ای ندارد جزاین که از لذت های مادی و جسمانی، کسر بکند». ^(۱۸) استاد مطهری، از امام علی (ع)به عنوان
اولین زاهد جهان، نام می برد که «در عین حال، حساس ترین قلب ها را نسبت به مسئولیت های اجتماعی در سینه داشت، و
از طرف دیگر می گفت: علی را با نعمت ولذت ناپایدار چه کار؟». ^(۱۹) در ادامه، استاد مطهری می گوید:

علی(ع) چون زاهد بی اعتنا و بی طمع بود و از طرف دیگر، قلب اش از عشق الهی مالامال بود و جهان را از کوچک ترین
ذره گرفته تا بزرگ ترین ستاره، یک واحدماموریت و مسئولیت می دید. این چنین نسبت به حقوق و حدود اجتماعی
حساس بود.

او، اگر فردی لذت گرا و منفعت پرست می بود، محال بود این چنین، شخصیت مسئول ومتعهدی پیدا کند. ^(۲۰) بنابراین از
دو راه، یکی را باید انتخاب کرد: یاخورد و خواب و خشم و شهوت، نه رازی و نه نیازی، نه توجهی و نه نم اشکی و نه انسی و
نه روشنایی ای و گامی از حد حیوانیت، فراتر نرفتن، و یا قدمی در وادی انسانیت و استفاده از مواهب خاص الهی که
مخصوص دل های پاک و روح های تابناک است [برداشتن] ^(۲۱) .

تفاوت زهد اسلامی با رهبانیت مسیحی

اسلام، دینی جامعه گرا و زندگی گرا است و نه زهدگرا… بعلاوه، تعلیمات جامع وهمه جانبه ی اسلامی در مسایل اجتماعی،
اقتصادی، سیاسی، اخلاقی، براساس محترم شمردن زندگی و روآوری به آن است، نه پشت کردن به آن. گذشته از همه ی
این ها،رهبانیت و اعراض از زندگی، با جهان بینی و فلسفه ی خوش بینانه ی اسلام درباره ی هستی و خلقت، ناسازگار است.
اسلام، هرگز مانند برخی کیش ها و فلسفه ها،با بدبینی به هستی و خلقت نمی نگرد و خلقت را به دو بخش زشت و زیبا،
روشنایی وتاریکی، حق و باطل، درست و نادرست، به جا و نابه جا تقسیم نمی کند. ^(۲۲) استاد، در جای دیگر، واضح تر به این
تفاوت اشاره دارد. او می نویسد:

زهد اسلامی، غیر از رهبانیت است; رهبانیت، بریدن از مردم و روی آوردن به عبادت است. براساس این اندیشه، «کار دنیا
و آخرت از یکدیگر جدا است »، «دو نوع کاربیگانه از هم است [و] از دو کار، یکی را باید انتخاب کرد: یا باید به عبادت
وریاضت پرداخت، تا در آن جهان به کار آید، و یا باید متوجه زندگی و معاش بود،تا در این جهان به کار آید.» و این است که
رهبانیت، بر ضد زندگی و بر ضدجامعه گرایی است، [و] مستلزم کناره گیری از خلق و بریدن از مردم و سلب
هرگونه مسئولیت و تعهد از خود است.

اما زهد در اسلام، آن چیزی نیست که رهبانیت به وجود آورده است. در اسلام،مسئله ی جدا بودن حساب این جهان و آن
جهان، مطرح نیست. از نظر اسلام، نه خود آن جهان و این جهان از یکدیگر جدا و بیگانه هستند و نه کار این جهان با آن
جهان بیگانه است. ارتباط دو جهان با یکدیگر، از قبیل ارتباط ظاهر و باطن