پاورپوینت کامل سیری در مثنوی طاقدیس ۸۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سیری در مثنوی طاقدیس ۸۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سیری در مثنوی طاقدیس ۸۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل سیری در مثنوی طاقدیس ۸۴ اسلاید در PowerPoint :

>

۵۰

مقدمه

بازگویی یاد، خاطره، آثار و تالیفات بزرگان و مشاهیر دینی یکی از امور پسندیده است . این کار اگر به منظور استفاده از دستاوردها
و آثار آن بزرگان و برسی کار ایشان و ادامه و تکمیل راه صحیحشان باشد، مزید بر فایده بوده و نوعی کمال و ترقی علمی و معنوی
محسوب خواهد شد .

از جمله این مشاهیر، دو شخصیت عالی قدر جهان اسلام در قرن ۱۲ و ۱۳ هجری قمری یعنی مرحومان حاج ملا محمد مهدی
نراقی و فرزند گرامیش حاج ملا احمد فاضل نراقی می باشند که اهمیت و جایگاه خاص خود را دارند . بدان جهت که این دو
شخصیت با عظمت، با توجه به وضعیت زمانه خود، علاوه بر پاسخ گویی به نیازها، تالیفات و آثاری از خود به یادگار گذاشته اند که به
مرور اعصار مندرس نشده و همیشه مورد استفاده بوده اند .

این نوشته درصدد است به مصداق «بحر در کوزه » سیری در کتاب مثنوی طاقدیس داشته باشد . ترتیب مطالب این نوشته به قرار
زیر است:

۱ – اشاره ای کوتاه به عظمت علمی و معنوی این دو دانشمند فرزانه;

۲ – بحثی کوتاه درباره شعر و شعرا از نظر قرآن و روایات و تاثیر ماندگار شعر خوب و فرهنگ ساز بودن آن;

۳ – موعظه و نقش آن در سازندگی جامعه به ویژه در قالب شعر;

۴ – ارائه شمه ای از موضوعات و قصه های مختلف کتاب طاقدیس همراه با تجزیه و تحلیل مختصر آن ها;

۵ – اشاره به برخی نکات آموزنده;

عظمت علمی و معنوی دو دانشمند فرزانه

حاج ملا محمد مهدی نراقی و فرزند گرامیش حاج ملا احمد فاضل نراقی از درخشان ترین چهره های دانش و معنویت در نیمه دوم
قرن ۱۲ تا اواسط قرن ۱۳ هجری بوده اند .

صاحب کتاب اعلام الشیعه نوشته است:

شیخ مولی احمد بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی کاشانی دانشمندی بزرگ و فقیهی نمونه و نویسنده ای باعظمت، متخصصی
خبره و دارای موقعیتی نافذ بوده است . در سال ۱۱۸۵ یا ۱۱۸۶ در نراق به دنیا آمده و زیر سایه پدر عظیم الشان و بزرگوارش که
استادش هم بوده پرورش یافته . پس از مدتی به عتبات مهاجرت نموده و در آنجا در درس مرحوم سید مهدی بحرالعلوم و شیخ
جعفر کاشف الغطاء در نجف اشرف حاضر می شده است . از محضر درس سید مهدی شهرستانی و محمد باقر بهبهانی نیز در
کربلای معلا استفاده کرده و سپس به نراق مراجعت نموده; بعد از وفات پدر در سال ۱۲۰۹ مرجعیت کبری به او انتقال یافته
به گونه ای که مردم از هر سمت به او رو نموده و او را بزرگ و مرجع خود قرار داده اند . شب یکشنبه ۲۳ ربیع الثانی ۱۲۴۵ ق از دنیا
رفته و جنازه مطهرش به نجف اشرف انتقال یافته و در کنار قبر پدرش زیر سایه امیرالمؤمنین علی علیه السلام به خاک سپرده
شده است . ^(۱)

شعر و شعرا در قرآن و روایات و تاثیر ماندگار آن

در قرآن کریم می فرماید:

«والشعراء یتبعهم الغاون الم تر انهم فی کل واد یهیمون وانهم یقولون ما لا یفعلون الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات وذکروا الله
کثیرا وانتصروا من بعد ما ظلموا وسیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون » ^(۲)

و شاعران را گمراهان پیروی می کنند آیا ندیده ای که آنان در هر وادیی سرگردانند و آنانند که چیزهایی می گویند که انجام
نمی دهند مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده و خدا را بسیار به یاد آورده و پس از آن که مورد ستم قرار گرفته اند
یاری خواسته اند . و کسانی که ستم کرده اند به زودی خواهند دانست به کدام بازگشتگاه بر خواهند گشت .

در آیه نخست (آیه ۲۲۴) فرموده است که گمراهان از شاعران پیروی می کنند حتی به لحاظ ادبی آیه شریفه گویای آن است که
به طور خاصی این گمراهانند که از شاعران پیروی می کنند . ولی خوشبختانه به دنبالش وجه مطلب را بیان فرموده است که
شاعران در هر وادیی سرگردانند و آن چه می گویند خود عمل نمی کنند . با توجه به این دو سبب، می توان حالت تعمیم و تخصیص،
از آیه استفاده کرد که اگر غیر شعرا هم این دو وضعیت را داشته باشند، گمراهان از آنان پیروی خواهند کرد و اگر شاعرانی این دو
وضعیت را نداشته باشند، غیر گمراهان از آنان پیروی خواهند کرد . هم چنین استثنایی که در آیه ۲۲۷ وجود دارد، مطلب را
روشن تر می کند که شعرایی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده و بسیار به یاد خداوند باشند و از او یاری بخواهند، استثنا
هستند، لذا مذمتی نسبت به این دسته از شعرا استفاده نمی شود، بلکه استشعار به پیروی هم ممکن است داشته باشد . از پیامبر
عالی قدر اسلام صلی الله علیه وآله نقل شده که:

«ان من الشعر لحکمه » اگر من به معنی بعض باشد یعنی بعضی از شعرها حکمت آمیز هستند . از امام صادق علیه السلام نقل شده
که :

ما قال فینا قائل بیت شعر حتی یؤید بروح القدس . ^(۳)

کسانی که در باره اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شعر می سرایند، مؤید به روح القدس هستند .

از این دو حدیث شریف استفاده می شود که شعر می تواند به لحاظ محتوا بسیار مفید باشد . یعنی در وصف و مدح امامان
معصوم علیهم السلام باشد یا حاوی نکته ای حکمت آمیز . نیازی به بیان و تایید وجه تاثیرگذاری شعر نیست . دانشمندان اسلامی و
شعرا در این باب سخن فراوان گفته اند: مرحوم مظفر درباره فواید شعر گفته اند:

شعر فایده های بی شماری در زندگی اجتماعی دارد . با شعر می توان در جایی که مورد نیاز باشد عواطف و احساسات را در مسیر
اهداف دینی و اجتماعی تحریک کرد . وی سپس هفت فایده برای شعر گفته اند . مثل: پرورش روحیه حماسی، برانگیختن عواطف
انسانی، موعظه کردن، تهذیب نفس و . . . ^(۴)

درباره علت تاثیر ماندگار شعر، مرحوم مظفر گفته است:

رکن اساسی شعر، تصویر و خیال پردازی و صحنه سازی است . مواجهه عادی با واقعیت ها تاثیری معمولی دارد ولی اگر مطلب و
واقعیتی همراه با تشبیه، مجاز، استعاره و تصویرپردازی باشد، تاثیری ژرف و شگرف خواهد داشت . مخصوصا اگر همراه با وزن و
قافیه و ردیف مناسبی هم باشد ^(۵)

سرودن شعر علاوه بر تمرین و خواندن اشعار شعرا، قریحه و ذوق و طبع شعر هم می خواهد که معمولا خدادادی است . در هر حال
شعر یکی از ابزارهای هنری است که می تواند در خدمت عقاید صحیح و اخلاق باشد . بزرگان دین ما هم از آن استفاده لازم را
نموده اند . مرحوم ملا احمد نراقی نیز کتاب شریف مثنوی طاقدیس را که حاوی حدود ۱۱۵۰۰ بیت شعر است سروده و از خود به
یادگار گذاشته است .

موعظه و نقش آن در سازندگی جامعه مخصوصا موعظه در قالب شعر

قرآن کریم در مواضع متعددی از موعظه و تاثیر آن سخن به میان آورده است که به برخی از آن ها اشاره می شود . خداوند متعال
فرموده است:

«یا ایهاالناس قد جائتکم موعظه من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمه للمؤمنین » ^(۶)

ای مردم به یقین برای شما از جانب پروردگارتان اندرزی و درمانی برای آن چه در سینه هاست و رهنمود و رحمتی برای گروندگان
(به خدا) آمده است .

همچنین فرموده است:

«ولقد انزلنا الیکم آیات مبینات و مثلا من الذین خلوا من قبلکم و موعظه للمتقین » ^(۷)

و قطعا به سوی شما آیاتی روشن گر و خبری از کسانی که پیش از شما روزگار به سر برده اند و موعظه ای برای اهل تقوا فرود
آورده ایم .

ظاهرا در آیه نخست، قرآن کریم نیز – با تمام اهمیتش – مصداقی از موعظه محسوب شده است که خود دلیلی بر قدر و عظمت
موعظه است و در کنار آن، به عنوان درمان دردهای سینه و رهنمود و رحمتی برای مؤمنان معرفی شده است . گرچه این صفات از
خصایص قرآن کریم است، ولی همین قرآن وقتی مصداق اتم موعظه باشد، پس موعظه می تواند چنین شمول و کارآیی داشته
باشد . و در آیه دوم نیز قرآن موصوف به ویژگی موعظه گر بودن شده است . جالب آن که در آیه اول، خطاب به عموم مردم و در آیه
دوم موعظه للمتقین ذکر شده است . شاید وجه آن این باشد که در آیه نخست، قرآن کریم مصداق کامل موعظه معرفی شده و
قرآن برای هدایت عموم مردم در تمام زمان ها و مکان ها نازل شده است، ولی در آیه دوم، آیات مبینات و سرگذشت پیشینیان
مدنظر بوده و این دو را موعظه ای برای صاحبان تقوا قرار داده است .

از علی علیه السلام نقل شده:

احی قلبک بالموعظه× بالمواعظ تنجلی الغفله× ثمره المواعظ الانتباه ^(۸)

در این جملات شریف چند اثر برای موعظه ذکر شده مثل: زنده شدن دل ها، از بین رفتن غفلت و بیدار شدن و آگاهی .

از امام کاظم علیه السلام نقل شده است:

خذ موعظتک من الدهر و اهله ^(۹)

با تامل در این آیات و روایات استفاده می شود که مؤمن و عاقل بایستی چشم و دل عبرت بین داشته باشد و با غفلت از کنار امور و
وقایع نگذرد و از روزگار و تحولات آن عبرت بگیرد .

شمه ای از موضوعات و قصه های مختلف کتاب شریف طاقدیس

لفظ طاقدیس به معنی طاق مانند است (دیس یعنی مانند) گویا اشعار کتاب مانند سقفی ذهن و دل انسان را احاطه می کند .
کتاب در دو بخش با عنوان صفه ارایه شده که به معنی ایوان، شاه نشین، و خانه تابستانی سقف دار می باشد .

صفه اول در ۱۵۲ صفحه و صفه دوم در ۲۳۱ صفحه می باشد . گرچه در پایان صفه اول متذکر شده که اشعار در چهار صفه ارایه
خواهد شد ^(۱۰) ولی ظاهرا به سرودن صفه سوم و چهارم موفق نشده اند .

در معرفی اجمالی این کتاب شریف گفته شده است:

منظومه گهرباری است شامل مواعظ عارفانه و روحانی، مشحون از پند و اندرزهای حکیمانه و اخلاقی، آمیخته به لطایف و ظرایف
ادبی که با زبان شعر و ادب آراسته گشته تا بسیاری از احکام و اوامر الهی و فصولی از مبانی اصول و فروع دین مبین اسلام را با
بیانی ساده، قابل فهم و درک خاص و عام آشکار سازد . محتویات آن به وسیله بیانی رسا و شیرین و آهنگی جاذب و دلنشین، راه و
رسم نیک بختی بشر را در صحنه های گیتی تا وصول به سعادت جاودانی نشان می دهد ^(۱۱) .

بخش های مختلف کتاب طاقدیس

در یک نگاه می توان بخش های زیر را در این کتاب تمیز داد:

۱ – مناجات و راز و نیاز با پروردگار

این مناجات با سوز و گداز فراوان همراه بوده و مشحون از اظهار عجز و ناتوانی و طلب عنایت و توجه خاص به خداوند متعال است
. بعلاوه بیش تر مناجات ها با مطالب قبل و بعد تناسب دارد . مثلا در مناجات صفحه ۱۵۶ – ۱۵۸ به تناسب طرح قصه ابرهه و
حضرت عبدالمطلب، سروده اند:

ای خدا این خانه را خود ساختی

خود در و دیوار آن پرداختی

این کجا باشد روا ای ذوالمنن

خانه یزدان مقام اهرمن

یک نظر در کار این ویرانه کن

دشمن خود را برون زین خانه کن

دشمن اندر خانه مپسندد کسی

خانه را ویرانه بینندد کسی

خاصه صاحبخانه ای چون تو جلیل

هر جلیلی با جلیل تو ذلیل

خانه هر کس ز تو آباد شد

خانه خود را ببین بر باد شد

در ادامه بعضی از مناجات ها، استغاثه و توسل به ذیل عنایت امام عصر – روحی له الفدا – نیز شده است ^(۱۲)

ای امیر کاروان واپسین

ای وجودت لنگر چرخ و زمین

ای دلیل راه هر گم کرده راه

بی پناهان جهان را تو پناه

ای شبان مهربان بنگر به دشت

یک بز لاغر جدا از گله گشت

دور او بگرفته گرگان بی شمار

حمله بر وی آورند از هر کنار

رحمتی کن ای شبان مهربان

این بز لاغر ز گرگان وا رهان

ای امین حق، شه دنیا و دین

ای تو خیرالمرسلین را جانشین

هم چنین در پایان مناجاتی دیگر آورده اند:

چارده خورشید گردون شرف

چارده بدر منیر بی کلف

اولین شان آن مهین و حور بود

کز جبین او فروزان نور بود

آخرین شان مرکز دنیا و دین

هم امان خلق و خالق را امین

ساقی این دوره آخر زمان

باقی از بهر بقای کن فکان

مایه ام عجز و امیدم بس دراز

تکیه گاهم رحمتت ای بی نیاز

تحفه ام توحید و خاصانم پناه

از چه می ترسم دگر ای پادشاه

آه و واویلاه ترسانم ز خود

همچو شاخ بید لرزانم ز خود

تمامی مناجات مشحون از توحید ناب و خالص ابراز و اظهار عجز و بندگی و هیچ بودن و تقصیر و قصور از بندگی و طلب مغفرت
و عنایت خاص از پروردگار است .

۲ – معرفی دین مقدس اسلام در قالب شعر

این معرفی شامل بیان اعتقادات از قبیل توحید، صفات خداوند متعال مثل عدالت و همین طور اعتقاد به نبوت و امامت و معاد
است . در بخش توحید، توحید در ذات، صفات و توحید افعالی و توحید در عبادت، به زیباترین بیان آمده است . در قسمت نبوت
اعتقاد به نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله لطف و مراحم او نسبت به امت خودش به کرات آمده است . در بخش امامت «من
مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه » و وصایت امیر المؤمنین و ۱۱ اولادش ذکر شده است و همین طور اعتقاد به قیامت و
حساب و کتاب و حشر و صراط و میزان و بهشت و جهنم و در قسمت اخلاقیات مطالب بسیار فراوانی در اشعار آمده که فهرست
اجمالی آن ها به این قرار است: دنیا دوستی سرآمد تمام مصیبت ها، حرص و طمع و پیامدهای منفی آن ها، خود بینی و خود
خواهی و عجب و کبر و غرور، شکم پرستی، مذمت تعلق خاطر فراوان به زن و اولاد، نکوهش عالم بی عمل، نکوهش تظاهر و
خودنمایی و . . .

در این قسمت بیش تر مذمت ها به دنیا گرایی اختصاص یافته که در قسمت حکایت ها و قصه ها توضیحات بیشتری خواهد آمد .

در قسمت تعالیم و مقررات اسلامی نیز مطالب فراوان زیر به چشم می خورد:

نافرمانی شیطان از این که به حضرت آدم سجده کند، لا جبر و لا تفویض بل امر بین الامرین، در نکوهش صوفیه، سیر و سلوک
الی الله و تقرب به او، انس و الفت و خوش رفتاری پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با کودکان مخصوصا با حسنین علیهم السلام
استفاده فراوان از قوه عاقله و تفکر در تمامی امور .

در مواردی نیز مطالبی در باب احکام فقهی آمده است .

حال برای استشهاد، ابیاتی آورده می شود:

در بابت توحید (ص ۱۰۲)

خواست تا گردد عیان و آشکار

سر زند خورشید در دیجور تار

چیست خورشید ای که خاکم بر دهن

ای زبانم کوته و لال از سخن

ا