پاورپوینت کامل نقدی بر نظام آموزشی و امتحانات حوزه ۷۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقدی بر نظام آموزشی و امتحانات حوزه ۷۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقدی بر نظام آموزشی و امتحانات حوزه ۷۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقدی بر نظام آموزشی و امتحانات حوزه ۷۵ اسلاید در PowerPoint :

>

۸۵

در شماره پیشین پیام حوزه مقاله ای درباره مسائل آموزشی حوزه علمیه منتشرشد . ^(۱) در این شماره نیز به منظور طرح
دیدگاههای گوناگون و برخورد افکار و اندیشه ها، مقاله حاضر را به نظر خوانندگان محترم می رسانیم .

مقدمه

حوزه های علمیه در دوران غیبت کبری زعامت مکتب تشیع و بلکه مسؤولیت هدایت و راهنمایی همه انسانها را به عهده دارند .
بزرگانی که هر کدام افتخار بشریتند چون شیخ مفید، علم الهدی، شیخ طوسی، محقق و علامه حلی، شهیدین، شیخ محمدحسن
نجفی، شیخ اعظم انصاری، آیه الله بروجردی و امام خمینی قدس سرهم در سوق دادن حوزه به سوی هدف اصلی نهایت تلاش
خود را مبذول داشته اند .

ماهیت اسلامی انقلاب و حکومت جمهوری اسلامی اقتضا می کند که حوزه، پاسخگوی نیازهای دینی و اعتقادی حکومت و نظام
نیز باشد . از سوی دیگر فعالیتهای تبلیغی گسترده صهیونیسم، مسیحیت، وهابیان، هندوها، بهائیان و . . . بر ضد مذهب تشیع در
کنار تحلیلهای مغرضانه بعضی از خودباختگان فرهنگ غربی پیرامون مسائل دینی، همگی ایجاب می کند که حوزه، برای دفاع از
موجودیت و حقانیت اعتقادات مکتب اهل بیت علیهم السلام تلاشی مضاعف و همگام با نیازها و حساسیتهای امروز دنیا داشته
باشد و با «حکمت » و «جدال احسن » و «موعظه نیکو» راه خدا را به مردم بنمایاند .

از اساسیترین ارکان حوزه علمیه، نظام آموزشی آن است . لذا در این نوشتار به بررسی نظام آموزشی حوزه علمیه می پردازیم در
عین حال یادآوری می کنیم که تحولات سه ساله اخیر در تشکیلات حوزه امیدهای بسیاری را برانگیخته و قدمهای مؤثر و بلندی
نیز در اصلاح امور توسط زعمای حوزه برداشته شده لیکن هنوز آنچنان که شایسته است به وضعیت آموزشی حوزه پرداخته نشده
است .

نظری به نظام آموزشی حوزه

نظام آموزشی حوزه دارای محاسنی است که کمتر مانند آنها را در جای دیگر سراغ داریم که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

الف) اخلاص در تحصیل و تدریس: هر کس در حوزه درس را یک عبادت و وظیفه دینی خود تلقی می کند نه وسیله ای برای کسب
و کار . استادی که درس عمومی دارد و برای صدها طلبه درس می گوید یا تدریس خصوصی دارد و برای شاگردان معدودی درس
می دهد، هرگز در برابر تدریس خود چیزی از شاگرد یا دیگران طلب نمی کند که این در نظامهای آموزشی دیگر حتی قابل تصور
نیست .

ب) مقدس بودن جلسه درس: استاد و شاگرد معمولا خود را مقید می دانند با وضو در کلاس درس حاضر شوند . از آدابی که در
مورد جلسات درس بدان تاکید شده است رو به قبله نشستن، ذکر نام و یاد خدای سبحان در ابتدا و انتهای درس، توسل به اهل
بیت علیهم السلام و . . . است .

ج) پرورش روح عقلانی: وجود اشکال و جوابهای دقیق و حتی با احتمال بسیار ضعیف در کتابهای درسی باعث می شود که روحیه
نقد و بررسی نسبت به گفته های دیگران در طلبه پدید آمده و هر دلیلی را دقیقا مورد بررسی قرار دهد تا عقلش شکوفا گردد .

د) پرخوانی و استمرار آن .

ه) دقت بسیار زیاد و فوق العاده در متون .

و) آزادی در انتخاب استاد .

ز) وجود رابطه عاطفی بین استاد و شاگرد و احترام متقابل و . . . .

محاسن نظام آموزشی حوزه به آنچه گذشت خلاصه نمی شود اما در این مقال توجه بیشتر ما به نقد وضعیت موجود نظام آموزشی
حوزه است با این هدف که اشکالات روشن شده و اصلاح گردند .

در هر نظام آموزشی باید پیوندی عمیق بین درس و زندگی وجود داشته باشد و هدف از هر تدریسی در زندگی انسانها ظهور
نماید . گرچه فقه چون در باره احکام فقهی بحث می کند این پیوند را مطرح کرده است اما این معنی در مواد درسی دیگر صادق
نیست .

یک نظام آموزشی باید اهداف مشخص و کلی داشته باشد و در هر درسی در آن نظام هدفی جزئی منطبق برآن اهداف کلی
مشخص شده باشد . و برای هر ماده درسی باید هدف مشخصی تعیین شود و به صورت جزئی نیز تبیین شده باشد تا بتوان به
طور صحیح قضاوت کرد که این درس در تامین آن هدف چقدر موفق بوده است . در برنامه ریزی فعلی حوزه نه مطابقت با هدفهای
کلی در نظر گرفته شده است و نه با هدفهای جزئی، زیرا تبیین احکام و دفاع از دین و مذهب کلی ترین هدف از پدید آمدن حوزه
است . حال ببینیم در برابر تبلیغات زهرآگین مسیحیت بر ضد اسلام در افریقا یا وسوسه های وهابیان در میان شیعیان شمال
پاکستان، حوزه علمیه چگونه به دفاع از اعتقادات مذهب برخاسته و یا کدام درس را برای تامین این هدف کلی قرار داده است؟ ! و
همچنین اگر هدف جزئی برای درس مکاسب محرمه – چه درس سطح و چه خارج – شناخت کسبهای حرام، گناهان کبیره و . . .
باشد به چه میزان این درس در تامین این هدف تاثیر داشته است و توانسته است مثلا غنای محرم را به متعلم بشناساند؟

در هر درس باید به جامعه و فرهنگ و نیازهای روز و یافته های جدید علمی در آن زمینه، فلسفه های تربیتی، امکانات و وسائل و
موقعیتهای یادگیری توجه کرد . در برنامه ریزی فعلی، یافته های جدید علمی در درس خارج آنهم فقط در فقه و اصول مطرح
می شود اما تدریس ادبیات هنوز به روش هفتصد سال پیش است .

مدیریت یک نظام آموزشی باید به این سؤالات پاسخ روشن دهد: «چه چیز» ، «چقدر» ، «به چه کسانی » ، «چرا» ، «در چه شرایطی و
موقعیتی » ، «چگونه » آموزش داده می شود .

موقع امتحانات حوزه – نه موقع آموزش – پاسخ سه سؤال اول مشخص می گردد اما پاسخ بقیه سؤالات در برنامه ریزی مشخص
نیست .

مراحل سه گانه تدریس

مراحل تدریس عبارتند از: ۱ – برنامه ریزی; ۲ – اجرا; ۳ – ارزشیابی . در مرحله اول باید جلسات منظمی تشکیل داده و درسها را
براساس ضرورتها و نیازهای امروز جامعه تنظیم نمود و بلکه باید آینده را نیز دقیقا پیش بینی کرده و خود را برای پاسخگویی به
نیازهای آن تجهیز کرد . همچنین جنبه های مختلف رشد شخصیت فرد را شناخت و برای آن برنامه ریزی کرد .

متاسفانه نظام آموزشی حوزه بیشتر به فقه و اصول می اندیشد و ارزش را در آنها خلاصه می کند .

یک آمارگیری ساده نشان می دهد که حدود هفتاد درصد درسهای حوزه به فقه و اصول اختصاص دارد و ده درصد به ادبیات و
حدود بیست درصد به تفسیر و علوم قرآن، منطق، فلسفه، کلام، تاریخ، رجال، درایه، اقتصاد، حقوق، اخلاق، علوم تربیتی و . . . آیا
این حرکت حرکتی موزون است؟ ! نتیجه این نوع برنامه ریزی آن است که بسیاری از مسائل اصلی نظام هنوز به صورت لاینحل
باقی مانده است .

ادبیات طوری خوانده می شود که اگر به آن اکتفا شود کمتر کسی می تواند با این روش درسی، یک کتاب عربی بی غلط بنویسد یا
با عربی روز آشنا باشد، زیرا در کتب رایج تنها به آموزش قواعد اکتفا می شود بطوری که بعضا طلابی یافت می شوند که به رغم
تحصیل مکاسب، در ترجمه و فهم مطالب المیزان دچار مشکلند! اینها ضعف برنامه ریزی آموزشی را می رساند .

آیا تاسف ندارد که هنوز نهج البلاغه مورد بی توجهی است و جایگاه خود را در حوزه به عنوان یک ماده درسی نیافته است؟

چرا وقتی همه می دانند که عده کثیری از طلاب به اجتهاد مصطلح نمی رسند اجبارا همه باید در درس مکاسب و کفایه و درس
خارج فقه و اصول شرکت کنند . چیزی که برای بعضی از آنان جز ضایع کردن عمر ثمر دیگری ندارد .

متاسفانه ما هنوز حتی به فکر دفاع از عقائد مسلمانان نیستیم تا چه رسد به عرضه صحیح معارف بلند و عرشی قرآن به دنیا و یا
حالت تهاجمی داشتن به افکار سست الحادی و کفرآمیزی که در دنیا وجود دارد .

مرحله اجرا

درسهای پایه اول تا ششم که معمولا در مدارس انجام می شود تا حدودی تحت اشراف و نظارت نظام آموزشی حوزه است اما پس
از آن هیچ نظارتی نیست و همه چیز به

احساس مسؤولیت و اعتماد متقابل افراد واگذار می گردد .

مبادا تصور کنیم که اجرای دقیق برنامه های نظام آموزشی حوزه بوده که افرادی مثل حضرت امام، علامه طباطبائی، شهید
مطهری و دیگر بزرگانمان را پرورانده است، بلکه موفقیت اینان به جهت آن است که خود را محدود به برنامه های حوزه نکرده و
خود تلاش مضاعف کرده و به آن رتبه والا رسیده اند .

نقش اساتید

اساتید حوزه که مجریان واقعی برنامه های آموزشی هستند، رکن مهمی در نظام آموزشی اند . و بحمدالله اکثریت اساتید حوزه از
نظر اخلاقی در اوج قله های رفیع کرامتهای انسانی هستند و از نظر علمی، هم از جهت تسلط بر ادبیات و ماده درسی که تدریس
می کنند و هم از جهت قدرت بیان و دقت در تطبیق متن در بالاترین سطح قرار دارند، اما متاسفانه همه چنین نیستند .

اما باید توجه داشت که نقش استاد داور بودن نیست بلکه باید راهنما باشد تا طلاب خود به داوری برسند . تدریس یک هنر است و
استاد باید هنرمند باشد; چگونگی تدریس و هنرنمایی استاد ارتباط تنگاتنگی با خوش سلیقه بودن او دارد . تدریس تنها حرف زدن
و ترجمه یک متن نیست اما متاسفانه بعضی از معلمان و اساتید فقط حرف می زنند ولی تدریس نمی کنند .

در درسهای شلوغ متاسفانه تعامل و همکاری بین استاد و شاگرد آنچنان که باید، وجود ندارد . اگر درسهای اساتید بزرگ را یک یا
دو نفر بنویسند و به عنوان تقریرات چاپ شود مفید است اما نوشتن همه طلاب ثمری ندارد و جای تاسف است که نظام آموزشی
حوزه به این تقریرات نویسی عمومی صحه گذارده و در امتحانات درس خارج (مصاحبه ها) ارائه جزوه تقریرات درس خارج ضروری
است گرچه این جزوات تنها تحریر سخنان استاد است و هیچ تحقیقی از خود طلبه را به دنبال ندارد و ای کاش به جای این جزوه ها
یک رساله تحقیقی در موضوعی خاص از آنان مطالبه می شد .

مرحله ارزشیابی

در هر امتحانی باید این امور مورد توجه قرار گیرد:

۱) سؤالات امتحانی دقیق طرح شده باشد;

۲) هدف از امتحان مشخص باشد;

۳) میزان تحقق هدف آن درس به وسیله امتحان معلوم گردد;

۴) معیارها دقیق باشد .

معمولا امتحان باید در سه مرحله انجام شود:

الف) پیش از آغاز درس به منظور پی بردن به استعداد و تواناییهای طلاب و روشن شدن میزان آمادگی و معلومات قبلی آنها .

ب) در حین تدریس به منظور حفظ نشاط و روحیه تلاش گری طلاب و آگاهی از کم وکیف درس و شیوه تدریس و توضیح نقاط
مبهم .

ج) پس از تدریس به منظور آگاهی متعلم و معلم از میزان پیشرفت دانش پژوهان و پی بردن به نقاط ضعف و نارساییهای تدریس .

در حوزه علمیه، امتحان تنها در مرحله سوم یعنی پس از تدریس انجام می شود .

روش امتحان

روش امتحان باید با روش تدریس هماهنگ باشد و با آمادگی قبلی طلاب انجام شود . در مدارس آموزش و پرورش و دانشگاهها
زمان پایان درس و شروع امتحان با فاصله ای مشخص تنظیم می شود اما در حوزه علمیه تنها زمان شروع امتحانات مشخص است
ولی پایان هیچ درسی قابل پیش بینی نیست و زمان بندی نشده است .

معایب امتحانات فعلی

الف) شکل تصادفی دارد . شاید کسی اتفاقا تنها همان صفحه از کتاب را خوانده باشد که سؤال از آن آمده است و نمره بیاورد در
حالی که می توان سؤالات را به گونه ای تهیه کرد که فراگیر باشد .

ب) توجه به امتحان به عنوان یک هدف مستقل .

ج) توجه و اعتماد بیش از حد به دقت در متن و در مقابل، کم توجهی به تفکر و استدلال .

د) ایجاد روحیه عدم اعتماد متقابل .

در عین حال محاسن چشمگیری در امتحانات امسال وجود داشته که قابل قدردانی است به عنوان نمونه سؤالات امتحانی به
گونه ای طرح شده بود که اگر کسی در جلسات درس شرکت نکرده بود نمی توانست از عهده پاسخ آنها برآید . سالهای گذشته
گروهی از طلاب تنها با مطالعه شرحها و ترجمه کتابهای درسی در جلسه امتحان حاضر می شدند و نمره لازم را کسب می کردند
بدون اینکه اصلا در جلسات درس حاضر شده باشند و یا بعضی فقط جزوه هایی را که خلاصه کتابها در آنها نوشته شده بود تهیه
می کر