پاورپوینت کامل نظام آموزشی مطلوب از دیدگاه معاون آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه ۹۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نظام آموزشی مطلوب از دیدگاه معاون آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نظام آموزشی مطلوب از دیدگاه معاون آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نظام آموزشی مطلوب از دیدگاه معاون آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

>

۱۲۶

پیام حوزه: در آغاز، از اینکه فرصتی در اختیار مجله پیام حوزه
گذاشتید، تشکر می کنیم. برای ورود به بحث، وضع فعلی آموزش در
حوزه و محورهای اساسی آن را بیان فرمایید.

حجت الاسلام رفعتی: بسم الله الرحمن الرحیم. من هم از مسئولان و
دست اندرکاران مجله پیام حوزه تشکر می کنم، و از اینکه نشریه در روی کردی جدید
می خواهد به صورت موضوعی به مسائل حوزه بپردازد، و نیز از این که آموزش را
یکی از محورهای ضروری بحث و تبادل نظر در حوزه تلقی کرده و این شماره را به
این موضوع اختصاص داده، تشکر می کنم.

در پاسخ به سوال شما ابتدا گزارشی مختصر از وضعیت آموزشی حوزه بیان
می کنم. در حال حاضر، ما چند برنامه آموزشی داریم: اول برنامه عمومی حوزه، یا
نظام پایه ای است که از پایه اوّل شروع می شود تا پایه دهم ادامه می یابد و به درس
خارج فقه و اصول منتهی می شود. این، برنامه عمومی حوزه است که بیشتر طلاب
وارد این برنامه می شوند. البته من در اینجا قصد ندارم به محسنات و نواقص این
برنامه بپردازم تنها در صدد توضیح اصل این برنامه هستم.

پایه اوّل، شامل ادبیات و دروسی مانند آشنایی با عقاید و احکام است. پایه
دوّم، باز هم ادبیات و درکنار آن دروس آشنایی باتفسیر، عقاید و احکام و منطق
است. پایه سوّم هم باز به همین ترتیب است. در پایه چهارم و پنجم و ششم، فقه و
اصول وارد برنامه می شود. این برنامه عمومی، در واقع، پیش نیازی برای تخصص
پیدا کردن در فقه و اصول است، در کنار این درس ها، طلاب با علوم دیگر هم آشنا
می شوند؛ از قبیل: فلسفه در حد بدایه الحکمه، و نهایه الحکمه؛ عقاید در حد
خلاصه ای از اللهیات؛ نهج البلاغه در حد چند خطبه، تفسیر در حد تفسیر نمونه و
تفسیر جوامع. آموزش این دروس، بیشتر جنبه آشنایی دارد. امّا در فقه و اصول، جنبه
فراگیری علم مدنظر است، نه صرفا آشنایی.

برنامه دیگری که تقریبا منظم تر است، برنامه مقاطع تحصیلی است. سطح یک
تحصیلی دوره عمومی حوزه است، از سطح دوم، گرایش های تخصصی آغاز
می شود و طلبه به تناسب ذوق و علاقه و سلیقه ای که دارد، گرایش خودش را
انتخاب می کند و در سطح سوم، وارد رشته تخصصی می شود. سطح چهارم حوزه،
برابر با دکتراست که طلاب، پس از گذراندن این دور ه، فارغ التحصیل می شوند. ما
اکنون، در ده رشته علوم اسلامی، در سطح دو وسطح سه و سپس سطح چهارم،
برنامه درسی داریم و طلاب پس از اتمام سطح یک، وارد این رشته های تحصیلی
می شوند. این ده رشته عبارت اند از: تفسیر و علوم قرآن، کلام اسلامی، فلسفه
اسلامی، حقوق و قضای اسلامی، نهج البلاغه، علوم حدیث، مذاهب اسلامی،
تربیت مبلّغ، تاریخ و مهدویت. این ده رشته، اکنون، در حال اجرا است؛ اما پیش
بینی می کنیم در سال های آتی به پانزده رشته تحصیلی هم برسد. این برنامه دوم
است که براساس آن طلبه ها، چهار مقطع را طی می کند.

التبه طلبه ها می توانند به تناسب توان و استعداد خود، دردو رشته تحصیل کنند.
مثلاً اگر رشته فلسفه را تمام کرده اند، می توانند در رشته کلام هم تحصیل کنند ؛ بنا
براین امکان فارغ التحصیل شدن در دو رشته های هم هست. گسترش رشته های
تخصصی، به خاطر این است که علوم اسلامی، واز طرف دیگر، نیازهای جامعه
گسترش پیدا کرده است؛ پس به تناسب نیازهای جامعه و گسترش علوم اسلامی
باید در هر زمینه ای متخصص داشته باشیم ؛ چرا که همه دانش پژوهان نمی توانند
جامع همه علوم حوزوی باشند. آموزش در حوزه های علمیه، امروز در چار چوب
این دو برنامه تحصیلی، در حال اجرا است. البته بدنه اصلی حوزه که اکثریت طلاب
را تشکیل می دهد، از برنامه عمومی حوزه تبعیت می کنند و برنامه مقاطع تحصیلی و
رشته های تخصصی، تعداد کمتری را شامل می شود. علت این امر، کمبود امکانات
است ؛ چرا که برنامه تحصیلی مقاطع و رشته های تحصیلی، نیاز به سرمایه گذاری
بیشتری دارد.

رشته های تخصصی مثل برنامه عمومی نیست که اساتید آن فراوان و در سطح
حوزه مشغول به تدریس باشند. لازمه اجرای برنامه تخصصی امکانات بسیاری از
جمله مدرسه، امکانات مدرسه و… است. ما الآن با کمبود فضا و امکانات آموزشی
روبه رو، هستیم، بدین جهت، تعداد کسانی که در برنامه دوم (رشته های تخصصی)
تحصیل می کنند؛ نسبت به برنامه اول (دروس عمومی) خیلی کمتر است.

پیام حوزه: همان گونه که فرمودید، الان عمده درس های
آموزشی حوزه را در سال های اولیه، ادبیات تشکیل می دهد و در
سال های بعد، تمرکز اصلی روی فقه واصول است و برنامه تخصصی بعد
از اتمام سطح شروع می شود. با توجه به این، به نظر شما، نظام آموزشی
حاضر حوزه کار آ مدی لازم را دارد؟ آیا طلبه بعد از فراغت از تحصیل
در این نظام آموزشی می تواند پاسخ گوی نیازهای روز جامعه و حجم
انبوهی از سؤالات و شبهاتی که وارد جامعه می شود، باشد؟

حجت الاسلام رفعتی: این، سؤال مهمی است و باید، هم در سؤال و هم در
پاسخ آن دقت کرد. شما گفتید که طلبه ها بعد از اتمام سطح، وارد رشته های
تخصصی می شوند همان طور که در پاسخ سؤال اول توضیح دادم، بر اساس برنامه
تحصیلی مذکور، طلاب، پس از اتمام سطح یک (یعنی پس از اتمام لمعتین)
می توانند وارد رشته ها و گرایش های تخصصی بشوند.

امّادر پاسخ به این پرسش که آیا این برنامه ها،پاسخ گوی نیازهای جامعه هست یا
نه، باید گفت انتظار این که طلبه، بعد از ده یا دوازده سال تحصیل در حوزه، تأمین
کننده همه نیازهای جامعه باشد، بجا نیست. این انتظاراز فارغ التحصیلان دانشگاهی
هم، درست نیست. کسی که درس شیمی خوانده نمی تواند در رشته مهندسی راه و
ساختمان کارآیی داشته باشد. ما متأسفانه تلقی مان از فارغ التحصیلان در حوزه این
است که باید جامع باشد، اگر کار فرهنگی خواستند، بتواند انجام بدهند، اگر قاضی
خواستند، بتواند قضاوت بکند؛ اگر برای تدریس در دانشگاه خواستند بتواند
تدریس بکند، اگر تدریس در رشته فلسفه خواستند، از عهده اش بربیاید، اگر در زمینه
فقه خواستند، بتواند تدریس بکند؛ در همه اینها، بتواند پاسخ به شبهات اعتقادی
بدهد و…، نمی شود در ظرف ده، دوازده سال یک طلبه را این چنین جامع بار آورد.
ما به جای طلاب، باید حوزه را جامع در نظر بگیریم. یعنی باید درحوزه، هم در
زمینه کلام، نیروی مستعد برای جامعه تربیت شود، هم در فلسفه هم در فقه و هم در
اصول. برنامه ریزی حوزه، باید به این سمت باشد که حساب کند ما در جامعه، چه
قدر نیاز به فیلسوف داریم، چه قدر نیاز به حقوقدان داریم، چه قدر به افراد صاحب
نظر در فقه نیاز داریم و…ما باید حوزه را به صورت جامع نگاه کنیم، نه یک طلبه را.

با این گستردگی دایره علوم، نمی شود طلبه را جامع همه علوم اسلامی در نظر
بگیریم. و اگر برنامه ریزی آموزشی ما، طلبه را جامعِ همه علوم اسلامی بار نیاورد،
بگوییم، پس این برنامه، ضعیف است، و کار آمدی لازم را ندارد ونمی تواند نیازهای
جامعه را پاسخ بگوید؛ در حالی که هیچ مرکز علمی و دانشگاهی نمی آید تمام
رشته ها را در هم بکند و بگوید می خواهیم مثلاً مهندسی تربیت کنیم که هم مهندس
راه و ساختمان باشد، هم مهندس مکانیک باشد و هم مهندس الکترونیک، و
خلاصه همه مهندسی ها را داشته باشد. یا پزشک جامعی را در نظر بگیرید که هم
متخصص قلب باشد، هم متخصص مغز و… پس ما باید از برنامه انتظار پاسخ گویی
به نیازهای جامعه داشته باشیم؛ حوزه باید جامع باشد نه افراد.

اما این که آیا حوزه در حد نیازهای جامعه، طلبه های متخصص پرورش داده یا
نه، باید بگویم پاسخ این پرسش، منفی است، متأسفانه امروز، حوزه آن جامعیّت
لازم را ندارد. دلیل آن هم، کم بودن طلاب پرورش یافته در رشته های تخصصی
است. در حال حاضر، تقریبا هشتاد در صد طلاب در مقطع عمومی حوزه، مشغول
به تحصیل اند، و بیست در صد بقیه، در ده رشته تخصصی تحصیل می کنند. این
نشان می دهد که تقسیم بندی اجرایی برنامه، تقسیم بندی درستی نیست و
نمی تواند پاسخ گوی همه نیازها باشد همان گونه که گفتم، کمبود امکانات هم مانع
توسعه برنامه موجود شده است.

پیام حوزه: به نظر جنابعالی، چرا طلاب از این رشته های
تخصصی استقبال نمی کنند؟ همان طور که فرمودید، هشتاد در صد
طلاب، به سمت فقه و اصول و دوره عمومی حوزه علاقه نشان
داده اند. علت این امر چیست؟ آیا به این دلیل است که فرهنگ سازی
نشده، یا طلاب، هنوز نیازهای جامعه را نمی دانند، یا عوامل دیگری
دارد؟

حجت الاسلام رفعتی: من این ادعا، یعنی استقبال نکردن طلاب از رشته های
تخصصی را نمی پذیریم. استقبال طلبه ها از این رشته ها بسیار خوب است ؛ مثلاً در
رشته تخصصی حقوق و قضای اسلامی، وقتی می خواهیم شصت نفر را گزینش
کنیم، هزار نفر برای آزمون ورودی ثبت نام می کنند. این آمار، خیلی بالاست. اعلام
می کنیم ما در فلان رشته، می خواهیم یک یا دو کلاس تشکیل بدهیم، هزار نفر
می آیند و ثبت نام می کنند. اگر طلبه ها بدانند، امسال دویست نفر می پذیریم، تعداد
ثبت نام کنندگان به چهارهزار نفر هم می رسد. پس از این که می بینیم کمتر ثبت نام
می شود، به دلیل وجود رقابت خیلی سنگین است. و از آنجا ناشی می شود که
پذیرش در این دوره ها سهل الوصل نیست. و از هزارنفر، تنها شصت نفر بدان دست
می یابند. پس استقبال، بسیار خوب است. مشکل، نبود امکانات برای توسعه
رشته های تخصصی است. این، کلی از عوامل پایین بودن تعداد طلبه های تحصیل
کننده در دوره های تخصصی نسبت به فقه و اصول است.

عامل دیگر، این است که دسترسی به پایان تحصیلات در دوره های عمومی و
بعد هم خارج، خیلی راحت تراست، تا رشته های تخصصی. طلبه ای که وارد
رشته های تخصصی می شود، در کنار دروس این رشته ها، باید فقه و اصول معمول
حوزه راهم بخواند؛ در حالی که طلبه ای که برنامه عمومی حوزه را می خواند، تنها
همین دروس را امتحان می دهد. مدرک سطح دو عمومی، خیلی سهل الوصول تر
است تا مدرک تخصصی سطح دو.

طلبه ای که وارد یکی از رشته های تخصصی می شود، باید علاوه بر دروس فقه و
اصول معمول حوزه، دروس تخصصی را هم بخواند تا بتواند مدرکش را بگیرد.
علاوه بر دروس مکاسب و کفایه، سه سال باید درس بخواند تا مدرک سطح دو را
بگیرد. پس برای دست یافتن به مدارک و فارغ التحصیلی در برنامه عمومی، زمان
بیشتری لازم است این، مزّیتی است که دوره عمومی دارد. پس طلبه چرا باید به
سراغ دوره تخصصی برود که درس بیشتر و کار بیشتر دارد، در حالی که مدرکش با
دوره های عمومی یکسان است؟

پیام حوزه:یعنی شما در کنار این گرایش ها و رشته ها تاکید دارید
که طلبه باید دوره عمومی را هم بگذراند چه گرایش اش فلسفه یا کلام
باشد؟!.

حجت الاسلام رفعتی: براساس مصوبات شورای عالی حوزه دروس فقه و
اصول، برای همه رشته های تحصیلی و همه گرایش ها، دروس انتخابی و مشترک
است. طلبه در هر رشته ای که تحصیل می کند، باید حتما فقه و اصول را هم در کنار
آن بخواند، حتی اگر در سطح چهار فلسفه یا کلام در حال تحصیل باشد، باید درس
خارج فقه و اصول را بخواند.

پیام حوزه: حتی اگر منجر شود به این که طلاب انگیزه کمتری
نشان بدهند؟

حجت الاسلام رفعتی: متأسفانه همین طور می شود؛ این مسئله، در انگیزه
طلاب نسبت به رشته های تخصصی اثر می گذارد؛ در عین حال، باید توجه داشت
که طلبه ها مثل دانشجوها، فقط دنبال مدرک نیستند، دنبال علم هستند، از این رو، با
این که می دانند رشته های تخصصی کار و تلاش مضاعفی می طلبد، نسبت به آنها
رغبت و استقبال بسیار خوبی نشان می د هند.

پیام حوزه: کسی که از پایه ششم وارد یک رشته تخصصی
می شود، اگر بخواهد همزمان، دروس سطح را هم ادامه دهد، با توجه
به این که هر یک از این دوره ها، به تنهایی، چهار تا پنج سال کار و تلاش
لازم دارد. فشار مضاعفی بر او وارد می شود، آیا امکان ندارد برای این
گروه از طلاب، دروس سطح خلاصه تر شود؟

حجت الاسلام رفعتی: طبیعت رشته بندی علوم همین را اقتضا می کند. وقتی
می گوییم این شخص فارغ التحصیل رشته کلام اسلامی است، لازم نیست حتما
اصول را در حد کفایه بفهمند؛ لازم نیست مباحث فقهی را در حد مکاسب بفهمد،
ولی مباحث اعتقادی و شبهات کلامی جدید را باید کاملاً پاسخگو باشد؛ چون
فرض این است که متخصص در این زمینه است. طبیعت تخصصی شدن و رشته
بندی شدن علوم همین را اقتضامی کند. امّا دیدگاه بزرگان حوزه این است که فقه اهل
بیت و فقه اسلامی ما، پایه است. فقه علاوه بر این که خودش یک تخصص است،
نقش پایه دارد؛ مثل ادبیات، ادبیات عرب را هم کسی که می خواهد فلسفه بخواند،
باید دنبال کند، هم کسی که می خواهد فقیه شود و هم کسی که می خواهد مفسّر و
متکلم شود. همه به ادبیات عرب نیاز دارند، به خاطر این که متون علوم ما به
خصوص متون کهن، عربی است. منابع استدلالی ما، آیات و روایات عربی است، از
این روی، ادبیات، یک علم پایه است. بزرگان حوزه فقه را هم پایه می دانند، یعنی
وقتی طلبه استدلال های فقهی را در مکاسب می خواند، این، برای متکلم شدن
وفیلسوف شدنش هم به درد می خورد. چراکه روش استدلال و فهم مطلب را
می آموزد و از لحاظ علمی ورزیده می شود. به خصوص که در جامعه ما مردم توقع
دارند کسی که فیلسوف یا متکلم است، مسائل فقهی را هم باید بداند. بنابراین،
دانستن مسائل فقهی، آن هم درحد شرح لمعه و مکاسب، برای همه رشته ها لازم
است و به عنوان درس مشترک همه رشته ها، به تصویب شورای عالی رسیده است.

پیام حوزه: فرمودید بعد از سطح یک، گرایش های تخصصی
شروع می شود، آیا این امید هست که برنامه حوزه به گونه ای باشد که
طلاب بعد از سطح یک، به صورت الزامی و اجباری، وارد این
گرایش ها شوند همه، تحت آن ده رشته تخصصی سامان یابند تا
ازمیان هزاران نیروی جوان مستعد، حداقل صدها متخصص و خبره
پرورش دهیم؟

حجت الاسلام رفعتی: فعلاً ورود به این رشته ها، داوطلبانه و بلکه همراه با
رقابت سنگین است. هر سال، نزدیک به ۲۵۰۰ نفر، سطح یک را تمام می کنند و وارد
سطح دو می شوند. از این تعداد در هر رشته تحصیلی، بیست تا سی نفر پذیرفته
می شوند. و مجموعا از ۲۵۰۰ نفر، سیصد نفر در ده رشته گزینش می شوند.

البته ایده آل این است که همه طلاب، بعد از سطح یک، در یک رشته تخصصی
مشغول شوند، ولی به دلیل کمبود امکانات، فعلاً شرایط این کار مهیا نیست.

پیام حوزه: آیا برای ورود به این رشته ها، به خوبی استعدادیابی
می شود؟ یعنی گزینش ها طوری هست که افرادی که در هر رشته وارد
می شوند، بر اساس استعداد و علاقه و کارایی شان پذیرش شوند، به
گونه ای که بعد از فارغ التحصل شدن، متخصص و صاحب نظر شوند؟

حجت الاسلام رفعتی: سطح یک، همان طور که تعریف کردیم، دوره عمومی
است. طلبه در این پنج، شش سال خودش را می شناسد، علاقه و ذوق خود را پیدا
می کند و در می یابد که آیا به فقه و اصول علاقه دارد،