پاورپوینت کامل پاسخ به سؤالاتی درباره ی عدل الاهی ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل پاسخ به سؤالاتی درباره ی عدل الاهی ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل پاسخ به سؤالاتی درباره ی عدل الاهی ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل پاسخ به سؤالاتی درباره ی عدل الاهی ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

>

اشاره

قسمت دوم

مسئله عدل الاهی یکی از اصول بسیار مهم اعتقادی و کلامی است. عدل، همانند توحید، بیانگر یکی از اوصاف الهی است، ولی به دلیل اهمیت وصف ناپذیر آن، جایگاه ویژه ای در مباحث اعتقادی و کلامی یافته است. این اهمیت تا آن جاست که از عدل به عنوان یکی از اصول پنج گانه دین یا مذهب و در کنار اصولی، مانند نبوت و معاد، یاد می شود و همواره در طول تاریخ اسلام، بحث های فراوانی را به خود اختصاص داده و موجب پیدایش و رشد گرایش های ناهمگون اعتقادی در عالم اسلام شده است.

در شماره گذشته نشریه به طرح مباحث کلی در این خصوص پرداختیم و در این شماره به پاسخ بعضی شبهات مصداقی خواهیم پرداخت.

آفرینش افراد ناقص الخلقه

ابتدا لازم است اشاره کنیم که پیرامون کودکان استثنایی (ناقص الخلقه) در علوم گوناگون بحث شده و هر دانشمندی از زاویه ی خاصی به آن می نگرد و نظر می دهد. ولی بحث ما دیدگاه اسلام است و این که بدانیم ریشه پیدایش این گونه انسان های ناقص چیست؟ و چگونه با عدل الهی سازگار است؟

خداوند درباره آفرینش انسان ها می فرماید: « لَقَد خَلَقنَا الانسانَ فی اَحْسَنِ تَقویم ـ ما انسان را به بهترین شکل آفریدیم.»[۱]

این آیه می رساند که اصل در آفرینش انسان، بی نقص و بی عیب بودن است و اگر انسانی فاقد چنین کمالی گردد، وجود او استثنائی است که بر قانون خلقت وارد شده است.

و در جای دیگر می فرماید:« وَاللَّهُ اَخْرَجَکم مِنْ بُطُون اُمَّهاتِکم لا تَعْلَمُونَ شَیئاً وَ جَعَلَ لَکمُ السَّمْعَ وَالابصارَ وَالاَفْئِدَهَ لَعَلَّکم تَشْکرُونَ ـ خداوند شما را از شکم مادران بیرون آورد در حالی که چیزی نمی دانستید و برای شما گوش و چشم و دل قرار داد تا سپاس گزار باشید.» [۲]

این آیه تلویحاً می رساند که اصل نخست در آفرینش انسان وجود چنین ابزارهایی است و اگر انسان فاقد چنین ابزارهایی باشد، طبعاً استثنائی در خلقت است و هرگز برنامه خلقت بر اساس نقص و کمبود نبوده است و هر نوع پدیده ای بر خلاف کمال، جنبه ثانوی و استثنائی دارد.[۳]

چنان که در آیه دیگر می فرماید: « اَلّذی اَحْسَنَ کلّ شَی ء خَلَقه ـ او هر چیزی را به نیکوترین وجه آفریده است.»[۴]

با بررسی پدیده های استثنائی در انسان ها، علم امروز توانسته به قسمتی از عوامل آن ها دست یابد. دانش بشری در پرتو تجربه، اموری از قبیل مصرف شراب،[۵] مواد مخدر، سیگار،[۶] سوء تغذیه، جهل و نادانی والدین نسبت به وظایف خود درباره ی نحوه آمیزش، آمیزش های حرام و تا حد زیادی وراثت را علل این نوع پدیده ها معرفی می کند.

البته علل پیدایش این استثناءها منحصر در عوامل یادشده نیست، به گواه این که جهان اسلام که برخی از این عوامل در آن کمتر وجود دارد، از چنین آسیب ها و استثناهایی مصون نمانده است، از این لحاظ باید گفت: یک رشته عوامل دیگری نیز می تواند پدیدآورنده این گونه انسان های استثنائی باشد. از احادیث اسلامی استفاده می شود، بخش مهمی از این نقیصه ها و کمبودها، غرامتی است که پدران و مادران در مقابل جهل و نادانی خود می پردازند.

گناه کودک چیست؟

در پاسخ این سؤال می توان گفت، هم خدا منزّه است و هم کودک بی تقصیر، مقصر اصلی، والدین هستند ولی ناراحتی آن به دوش کودک است و این مخصوص نوزاد نیست. در تمام ظلم های عالم، تقصیر از ظالم است، اما ناراحتی ظلم به دوش مظلوم می افتد. مثلاً اگر من سنگی به سوی شما پرتاب کردم و پیشانی شما شکست نه شما گناهکارید، نه خدا، گناه از من است که سنگ زدم، لکن سختی این گناه را شما تحمل می کنید. به همین دلیل این که سؤال می شود: والدین کوتاهی کرده اند، گناه طفل چیست؟ مانند سؤال در مورد سایر ظلم هاست که ظالمان تقصیر کرده اند، گناه مظلومان چیست؟ آیا اگر شما خمیر شور یا تلخی را نزد نانوا ببرید و او نان شور یا تلخ به شما داد، می گوئید نانوا ظالم است؟

حاصل سخن این که جهانی که افراد سالم و معلول در آن به سر می برند، جهان ماده و طبیعت است و تکامل هر فردی در آن به صورت تدریجی در عین حال در گرو شرائطی است که باید به آن ضمیمه گردد، در غیر این صورت به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

بشر در رحم مادر بسان درختی است که باید پدر و مادر در مراقبت آن کاملاً کوشش کنند و از روزی که پیوند زناشوئی می بندند، باید شرایط تولد کودکان سالم را نیز فراهم سازند و بدانند قوانین آفرینش با جهل و ندانستن آنان دگرگون نمی گردد.[۷]

آفت‎ها، مصیبت‎ها، تفاوت‎ها و. ..

آیا آفت‎ها، مصیبت‎ها، تفاوت‎ها و باقی شرور با عدالت الهی سازگاری دارد؟

در مسئله ی عدل الهی چندین پرسش در باب تبعیض ها، تفاوت ها، فناها، نیستی ها، آفات، مصیبت ها، نقص ها و بلاها و سایر شرور طبیعی و غیر طبیعی مطرح است که در حد توان این نوشتار به آن ها خواهیم پرداخت. اندیشمندان در حل این شبهات دو رویکرد را انتخاب کرده اند:

نخستین رویکرد، از منظر درون دینی و ایمان دینی است که عبارت است از این که خداوند عالم، قادر و حکیم است و هیچ یک از منشأها و انگیزه های ظلم، چون: عجز، نادانی، ناتوانی، عقده های روانی و مانند این ها را ندارد، بنابراین، دلیلی ندارد تا به کسی ظلم نماید، و حکمت این ناملایمات که با عنوان شرور مورد بحث قرار می گیرند، از دامنه ی علم ما خارج است. بدون شک فلسفه و حکمتی در آن ها هست که از ما پنهان اند.

رویکرد دوم، از منظر برون دینی و فلسفی است که مشتمل بر جواب های ذیل است: شایان ذکر است که برخی از این جواب ها قبلاً توضیح داده شده است.

ماهیت شرور از سنخ عدم و نیستی است؛ زیرا با تحلیل فلسفی می توان کوری، کری، جهل، ناتوانی، بیماری و هر نوع شر دیگر را به عدم بینایی، عدم شنوایی، عدم علم، عدم قدرت و عدم سلامتی برگرداند، و عدم، در نظام علت و معلول، به علت حاجت ندارد، تا به انتساب این ها به خداوند نیازمند باشیم. این پاسخ، که از افلاطون نقل شده است، حکمت شرور و اَعدام را تبیین نمی کند، زیرا شاید کسی در جواب بگوید: چرا این اَعدام مرتفع نشدند، در حالی که قدرت هر کاری به دست خداست و او قدرت نامتناهی دارد.

شرور نسبی هستند؛ ما در این عالم، شر و بدی مطلق نداریم، سیل و زلزله، حیوانات وحشی، بیماری و میکروب برای برخی از موجودات شر محسوب می شوند و نسبت به پاره ای دیگر خیر به شمار می آیند، زهر مار برای مار بد نیست، برای انسان و موجودات آسیب پذیر شر است.

تفکیک ناپذیری خیرات و شرور

جهان طبیعت، جهان حرکت و تعارض و برخورد است. موجودات مادی، از حالت بالقوه و استعدادی خود، به سوی حالت بالفعل در حرکت و تکامل اند. گاه در این حرکت ها تضاد و تزاحم پدید می آید و در آن صورت، شرور در این عالم قابل تفکیک از خیرات نیستند. خیر محض شدنِ این عالم با نفی حرکت و نفی مادی بودن آن میسر است، یعنی سالبه به انتفای موضوع، که در این صورت، مستلزم نفی خیر کثیر است که خود، شر کثیری است، یعنی با زوال و نابودی طبیعت، از شرور قلیل نجات می یابیم، اما خیر کثیری را نیز از دست می دهیم، در ضمن، برخی از شرور، مانند تفاوت ها، ناشی از اقلیم ها و مناطق جغرافیایی متفاوت است و طبیعت، اقتضای چنین تفاوت هایی را می کند، یعنی لازمه ی ذاتی این طبیعت، این شرور است.

افزونی خیرات از شرور:

با وجود این که در این عالم شر یافت می شود، اما هیچ گاه شرور از خیرات تجاوز نمی کنند، که در غیر این صورت، تمام عالم نابود می شود. بقا و پایداری عالم طبیعت، دلیل بر افزونی خیرات است.

شرور، مقدمه ی خیرات اند: سختی ها، گرفتاری ها، مصیبت ها و شداید، نقش مهمی در تکامل علمی، معنوی، صنعتی، تکنولوژی و غیره دارند، پس شرور منشأ خیراتِ فراوان اند و از این رو منظری از خیرات را دارا هستند.

اراده ی بالذات خداوند به امور خیر تعلق دارد، گر چه بالعرض به شرور تعلق می گیرد، پس شرور، بالذات متعلق اراده ی الهی نیست، بلکه بالعرض و بالتبع است.

شرور ناشی از جزءنگری است

اگر انسان از منظر کل نگری به جهان طبیعت توجه کند، وجود شرور را نیز مناسب و ضروری می داند، بلکه شری مشاهده نمی کند، ما انسان ها به علت جزءنگری ناملایمات را شر می بینیم، اگر انسانی با دید کلی به تمام منزل بنگرد، وجود چاه و لوازم بهداشتی آن را ضروری می شمارد و آن ها را شر نمی داند؛ ولی اگر فقط به بوی بد چاه منزل توجه کند، به شر و پلیدی آن حکم می کند.

برخی از شرور از اراده ی انسان ها ناشی می شود

مانند شرور اخلاقی، ظلم، فقر، گرسنگی و صدها مشکل دیگر اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و غیره. …

برخی از شرور با دیده ی دنیانگری شرّند، ولی اگر به عالم آخرت نیز توجه شود، شری در کار نیست، برای مثال، مرگ، برای انسان دنیاگرا، عدمی و شر است، ولی برای مؤمن به قیامت، انتقال از عالمی به عالم دیگر است.

برخی از شرور رابطه ی تکوینی با اعمال ما انسان ها دارند، مانند برخی عذاب های دنیوی و همه ی عذاب های اخروی، لذا نکته ای که باید توجه کرد این است که، رابطه ی عمل و جزا در آخرت و برخی جزاهای دنیوی، از نوع قراردادی نیست، بلکه از سنخ رابطه ی علت و معلولی است، بلکه اگر دقیق تر سخن بگوییم، جزا عین عمل است که در عالم آخرت ظهور کرده است. (این بحث در مسئله ی تجسم اعمال به طور دقیق تری خواهد آمد.)[۸]

آفرینش مرگ

یکی دیگر از شبهاتی که درباره ی عدل الهی مطرح شده است، به مسئاله ی مرگ مربوط می شود، ممکن است گمان شود این واقعیت که انسان ها پس از گذشت مدتی نابود می شوند، با عدالت خداوند سازگار نیست.

پاسخ:

اول: مرگ یکی از لوازم لاینفک زندگی در عالم طبیعت است و موجودی که در دامان طبیعت به سر می برد، قابلیت بقای دائمی در آن را ندارد.

دوم:ً این شبهه بر این فرض استوار است که مرگ، نیستی مطلق است؛ در حالی که چنین نیست و مرگ صرفاً انتقال از یک جهان به جهان دیگر است.

به تعبیر حضرت امام(ره): علاوه بر آن چه گفته شد علت دیگر این است که نفس حصول در نشئه دنیا و خلقت موت و حیات، موجب امتیازات اعمال حسنه و سیئه است، زیرا با علم به عدم ثبات حیات دنیایی و حصول انتقال از این نشئه فانیه، اعمال انسان فرق می نماید و امتیازات حاصل می گردد.[۹]

پس موت را نباید نیستی و عدم برشمرد، بلکه عین کمال و نهایت وجود و حقیقت است، و این همان استعلا و جاودان طلبی است که فطرت انسان ذاتاً به دنبال آن می گردد، از این روست که می بینیم بسیاری از باورمندان به ادیان الهی نه تنها مرگ را شرّ نمی دانند، بلکه همواره و به اندازه شیفتگی و علاقه کودک به پستان مادر به مرگ که در واقع به معبود و محبوب خویش رسیدن است عشق می ورزند. اگر با چنین برداشتی به مرگ بنگریم، وجهی برای اعتقاد به ناعادلانه بودن آن وجود نخواهد داشت.

مجازات اخروی و نسبت آن با گناه انسان

مبنای این اشکال آن است که به حکم عقل، تناسب بین جرم و جزای آن باید مراعات گردد. برای مثال؛ قرآن عقوبت کسی را که مرتکب قتل عمد شود، جاودانگی در جهنم می داند. بنابراین مجازات های اخروی خداوند نه از جهت کی