پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ وفات پیامبر ۸۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ وفات پیامبر ۸۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ وفات پیامبر ۸۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ وفات پیامبر ۸۵ اسلاید در PowerPoint :

>

)فارغ التحصیل کارشناسی ارشد گرایش تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس قم(

تعیین تاریخ وفات پیامبر(ص) یک بحث علمی ـ تاریخی محض نیست, بلکه دارای ثمراتی است. این مقاله, بدون تکیه بر یک روایت خاص و با بررسی شش واقعه که در تعیین وفات پیامبر(ص) نقش دارند و با کنار هم قرار دادن آن وقایع, اقوال معروف شیعه و سنی را مورد بررسی قرار داده است و با رسم جداول, به طور دقیق اثبات نموده است که قول معروف و مشهور شیعه مبنی بر قرار دادن تاریخ وفات پیامبر(ص) در ۲۸ صفر و قول معروف و مشهور اهل سنت که آن را ۱۲ ربیع الاول دانسته اند, هر دو, باطل بوده و تاریخ وفات پیامبر(ص), همان گونه که در روایت ابومخنف ذکر گردیده است, دوم ربیع الاول است.

واژه های کلیدی: وفات پیامبر(ص), غدیرخم, اهل سنت, شیعه, ربیع الاول.

مقدمه:

بحث از تاریخ وفات پیامبر(ص), تنها یک بحث علمی ـ تاریخی محض نیست, بلکه دارای ثمرات مختلفی است; از جمله این که جمیع ملل دنیا, ایام تولد یا وفات بزرگان دین خود را ارج می نهند, و مسلمانان نیز, همه ساله در ایام تولد پیامبر(ص) به شادی, و به خصوص شیعیان در ایام وفات آن حضرت به سوگواری می پردازند; پس دانستن تاریخ وفات پیامبر(ص) می تواند از این جهت مهم باشد, زیرا از جهات معنوی, پیروان پیامبر(ص) و اهل بیت(ع), خود را در غم و شادی آنان شریک می دانند, پس دانستن چنین ایامی, از جهت پیوند قلبی موثر است.

از جهت دیگر, مشخص شدن تاریخ وفات پیامبر(ص), دارای ثمرات فقهی نیز می باشد, زیرا چنان که به زودی بحث خواهد شد, این واقعه, با وقایع دیگر در حج, پیوند نزدیک دارد, مثلا اگر ثابت شود که عرفه حجه الوداع, در روز جمعه بوده, و چون پیامبر(ص) در عرفه نماز ظهر اقامه کردند, معلوم می شود که نماز جمعه, در موسم حج واجب نیست و اختصاص به زمان عادی دارد. هم چنین اگر ثابت شود که واقعه غدیرخم در روز جمعه بوده و از آن جا که در آن روز نماز ظهر خوانده شد, پس معلوم می شودکه نماز جمعه, در سفر واجب نیست و اختصاص به حضر دارد.

گذشته از این موارد, مشخص شدن تاریخ دقیق وقایع می تواند نقش بسیار مهمی در صحت و سقم بسیاری از نقل های تاریخی داشته باشد. به عنوان مثال, اگر ادعا شود شخصی, کاری را در روز خاصی انجام داده است; حال اگر ثابت شود که آن شخص چند روز قبل از آن, درگذشته است, بطلان این ادعا نیز ثابت می شود و به طبع آن, فروعاتی نیز که بر آن ادعا مترتب بود, باطل می گردد. بنابراین بحث از تاریخ وفات پیامبر(ص) دارای فواید بسیاری است و فروعات متعددی نیز بر آن استوار است. اکنون پس از این مقدمه کوتاه, به بحث تاریخ وفات پیامبر اسلام(ص) می پردازیم.

فصل اول

نحوه تعیین تاریخ دقیق وفات پیامبر(ص)

درباره تاریخ وفات پیامبر(ص), اقوال متعددی وجود دارد, ولی ما در این بخش, تنها به اقوال معروف و مشهور اشاره می کنیم. معروف ترین این اقوال عبارتند از: بیست و هشتم صفر, اول ربیع الاول, دوم ربیع الاول و دوازدهم ربیع الاول.

در ابتدا روایت ابومخنف را در این باره ذکر می کنیم:

((قبض رسول الله(ص) نصف النهار یوم الاثنین للیلتین مضتا من شهر ربیع الاول, و بویع ابوبکر یوم الاثنین فی الیوم الذی قبض فیه النبی(ص).(۱)

((وفات رسول الله(ص) در وسط روز دوشنبه, که دو شب از ماه ربیع الاول گذشته بود, واقع گشت و در همان روز دوشنبه که پیامبر(ص) وفات یافت, با ابوبکر بیعت شد)).

دراین جا, ما قصد داریم بدون در نظر گرفتن روایت ابومخنف, راهی برای به دست آوردن تاریخ دقیق و صحیح وفات پیامبر(ص) ارائه دهیم.

به دست آوردن تاریخ دقیق وفات پیامبر(ص) گاهی از طریق روایاتی است که با صراحت, تاریخ وفات پیامبر(ص) را ذکر می کنند, مانند روایتی که از ابومخنف نقل شده است. ولی وجود روایاتی این چنین, که صریح و معتبر باشد, به اندازه ای نیست که برای همه اطمینانآور باشد, وگرنه این همه اختلاف در تاریخ وفات پیامبر(ص) مشاهده نمی شد. در نتیجه, برای حصول اطمینان بیشتر باید از روش در کنار هم قراردادن وقایع تاریخی دیگر و بررسی آن ها, برای رسیدن به قولی قطعی, کمک گرفت. اگر چه در چگونگی و تاریخ خود آن وقایع نیز اختلافاتی وجود دارد, ولی در مجموع می توان در این وقایع, به امور اجماعی یا مشهور نزد هر یک از اهل سنت و شیعه استناد کرد. این وقایع عبارتند از:

۱ـ زمان خارج شدن پیامبر(ص) از مدینه برای حجه الوداع;

۲ـ روز عرفه;

۳ـ زمان نزول آیه اکمال دین ((الیوم اکملت لکم دینکم و…))(۲) و فاصله آن تا وفات پیامبر(ص);

۴ـ روز غدیرخم;

۵ـ شروع و مدت بیماری پیامبر(ص);

۶ـ روز وفات پیامبر(ص).

در ابتدا به بررسی هر یک از وقایع می پردازیم و سپس با توجه به دیدگاه مشهور و معروف شیعه و اهل سنت درباره این وقایع, اقوال آنان را درباره تاریخ وفات پیامبر(ص) مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد.

بررسی شش واقعه که در تعیین وفات پیامبر(ص) نقش دارند.

واقعه اول: خارج شدن پیامبر(ص) برای حجه الوداع

در اواخر ذیقعده سال دهم هجری, پیامبر(ص) به اتفاق جمع زیادی از مسلمانان, برای انجام مراسم حج از مدینه خارج شدند, که این حج به ((حجه الوداع)) یا ((حجه الاسلام)) مشهور گشت. اما در مورد این که به طور دقیق, پیامبر(ص) در چه روزی و چندم ماه ذیقعده از مدینه خارج شدند, قول واحدی وجود ندارد. مشهورترین قول نزد اهل سنت آن است که پیامبر(ص) پنج روز به جای مانده از ذیقعده (پنج روز قبل از آغاز ذیحجه) از مدینه خارج شدند, که این روز را نیز بیشتر مورخان, روز ((شنبه)) دانسته اند,(۳) و برخی دیگر آن را روز ((پنج شنبه)) ذکر کرده اند.(۴) واقدی در این باره می گوید:

((پیامبر(ص) در روز شنبه, پنج روز به جای مانده از ذیقعده, از مدینه خارج شدند.))(۵) و سپس می گوید: ((و هذا الثبت عندنا)).(۶)

از سوی شیعه نیز, شیخ مفید تاریخ خارج شدن پیامبر(ص) را پنج روز به جای مانده از ذیقعده ذکر کرده است,(۷) که از این جهت موافق قول مشهور اهل سنت است, ولی هیچ اشاره ای به این که به طور دقیق در چه روزی از هفته بود, نکرده است. اما در صحیحه معاویه بن عمار و حلبی از امام صادق(ع), زمان خارج شدن پیامبر(ص) برای حجه الوداع, چهار روز مانده به ذیحجه بیان شده است, بدون این که روز آن مشخص شده باشد.(۸)

قدر مسلم آن است که روز خارج شدن پیامبر(ص) از مدینه برای حجه الوداع, روز جمعه نبوده است; به دلیل این که روایاتی, از جمله روایت انس, بیان کننده این مطلب می باشند که پیامبر(ص) نماز ظهر را در مدینه خواندند و سپس به قصد حج حرکت کردند;(۹) درحالی که اگر روز جمعه می بود, می بایست نماز جمعه خوانده می شد, نه نماز ظهر, بنابراین, آن روز یا شنبه بوده و یا پنج شنبه; چنان که در روایاتی به این دو روز اشاره شده است. از طرف دیگر, مشخص شدن روز عرفه نیز نقش مهمی در تعیین روز خارج شدن پیامبر(ص) دارد,(۱۰) زیرا اگر روز عرفه, جمعه باشد, در نتیجه, اول ذیحجه پنج شنبه خواهد بود و پنج روز قبل از آن نیز روز شنبه است. پس بنابر نظریه مشهور اهل سنت, حتما باید روز خارج شدن پیامبر(ص) را روز شنبه بدانیم, نه پنج شنبه; همان طور که ابن کثیر نیز به همین نتیجه رسیده است.(۱۱)

اما از جانب شیعه چون به روز خاصی اشاره نشده است, باید با توجه به نظریه آنان در سایر وقایع, روزی را برای خارج شدن پیامبر(ص) در نظر گرفت. درباره این که بنابر قول شیخ مفید. تاریخ خارج شدن پیامبر(ص) پنج روز به جای مانده از ذیقعده بوده, و در صحیحه عمار و حلبی, چهار روز به جای مانده از آن, ذکر شده است, می توان اختلاف این دو قول را با توجه به ناقص یا کامل بودن ماه ذیقعده برطرف کرد.

واقعه دوم: روز عرفه (در حجه الوداع)

تعیین روز عرفه که نهم ذیحجه است می تواند ما را در تشخیص دقیق تاریخ وفات پیامبر(ص) کمک نماید, و این یکی از شاخصه های مهم این بحث به شمار میآید, چون نظر مشهور و معروف اهل سنت, بلکه اجماع آنان بر این است که عرفه, روز جمعه بوده است.(۱۲) این امر ظاهرا به دلیل روایتی است که از خلیفه دوم, عمر, دراین باره بیان شده است.(۱۳)

پس با مبنا قرار دادن این امر, می توان جمیع اقوال اهل سنت را درباره تاریخ وفات پیامبر(ص), مورد بررسی قرار داد. از طریق شیعه نیز روایاتی از امامان(ع) نقل شده است که عرفه را روز جمعه دانسته اند,(۱۴) ولی هیچ یک از این روایات از لحاظ سند صحیح نیستند;(۱۵) افزون بر این, با روایات صحیحه ای که روز غدیر را مشخص می کنند, در تعارض می باشند, زیرا اگر عرفه, یعنی نهم ذیحجه, جمعه باشد, دیگر هیجدهم ذیحجه, جمعه و یا پنج شنبه نخواهد بود.(۱۶)

واقعه سوم: زمان نازل شدن آیه اکمال و فاصله آن تا وفات پیامبر(ص)

مشهور و معروف نزد اهل سنت درباره نزول آیه اکمال, این است که این آیه در روز عرفه که روز جمعه بوده نازل شده است(۱۷) و فاصله آن تا وفات پیامبر(ص) ۸۱ روز است.(۱۸) اما از دیدگاه شیعه, با توجه به روایاتی که در این زمینه وجود دارد,(۱۹) در مجموع می توان گفت: این آیه و آیه تبلیغ, به تمامه یا جزء به جزء, در چندین مرتبه بر پیامبر(ص) نازل شده و پیامبر(ص) پس از نازل شدن قسمت آخر آیه, یعنی: ((و الله یعصمک من الناس)),(۲۰) در غدیرخم مردم را جمع نمودند و رسالت الهی خویش را در معرفی حضرت علی(ع) به عنوان جانشین خود, انجام دادند.

از نظر شیعه, هیچ تردیدی در نزول آیه اکمال در غدیر نیست, ولی امکان نزول قبلی آن را نیز نفی نمی کنند. شیخ مفید دراین باره می گوید:

((قبلا دراین باره بر پیامبر(ص) وحی نازل شده بود, ولی وقت ابلاغ آن معین نگردید و هنگامی که به غدیرخم رسیدند, آیه تبلیغ نازل شد)).(۲۱)

بنابراین, از نظر شیعه, مخالفتی در اصل نزول آیه اکمال در عرفه نیست, ولی بحث در این است که از دیدگاه شیعه, عرفه نمی تواند در روز جمعه بوده باشد, زیرا با جمعه بودن غدیر سازگار نیست.

واقعه چهارم: روز غدیرخم

واقعه غدیرخم که به هنگام مراجعت پیامبر(ص) از حجه الوداع رخ داد, از دیدگاه شیعه از جمله مهم ترین مسائل تاریخ اسلام است, زیرا در آن واقعه, پیامبر اسلام(ص) از طرف خداوند مکلف شد تا علی(ع) را به جانشینی خود معرفی کند و پیامبر(ص) نیز دستور توقف در آن منطقه را داده و پس از خطبه ای طولانی فرمودند: ((من کنت مولاه فعلی مولاه)) یا ((من کنت مولاه فهذا علی مولاه)). طرق نقل روایات این واقعه آن قدر زیاد است که می توان گفت فراتر از حد تواتر است.(۲۲) با این وجود, اکثر کتب تاریخی اهل سنت (که ما از آن ها به عنوان منابع اصلی بهره می گیریم) با این که تمام جزئیات وقایع حجه الوداع را ذکر کرده اند ,(۲۳) ولی اشاره ای به این واقعه عظیم نکرده اند!

در این میان, تنها ابن کثیر در ((البدایه و النهایه)),(۲۴) به بحث یک طرفه ای دراین باره پرداخته است و بنا به نظر وی, واقعه غدیرخم, در ۱۸ ذیحجه و در روز یک شنبه بوده است, که ظاهرا وی روز یک شنبه را با توجه به محاسبه و قراردادن روز عرفه در جمعه, به دست آورده است.

درباره تعیین روز غدیرخم باید گفت: شکی نیست که واقعه غدیرخم در ۱۸ ذیحجه سال دهم هجری اتفاق افتاده است, ولی این که در چه روزی بوده, بنا به روایاتی که دراین باره وجود دارد, از دو حال خارج نیست: یا پنج شنبه بوده است و یا جمعه; چنان که در روایتی که از ابوسعید خدری ـ به طرق مختلف ـ نقل شده است, روز پنج شنبه به عنوان روز واقعه غدیرخم معرفی گردیده است.(۲۵) علامه امینی نیز در کتاب الغدیر, روز واقعه غدیرخم را پنج شنبه ذکر کرده است.(۲۶) اما در صحیحه ابن ابی عمیر از امام صادق(ع) نقل شده است که:

واقعه غدیرخم در ۱۸ ذیحجه که روز جمعه بوده, اتفاق افتاده است. متن آن حدیث چنین است: ((و یوم غدیر افضل الاعیاد و هو الثامن عشر من ذیالحجه و کان یوم الجمعه)).(۲۷) بدیهی است روایت صحیحه, که واقعه غدیرخم را در روز جمعه می داند, به جهت رجحان سندی مقبول است. پس به نظر ما, روزی که واقعه غدیرخم در آن اتفاق افتاده روز جمعه بوده است.

واقعه پنجم: شروع بیماری پیامبر(ص) و مدت آن

((واقدی)) دراین باره دو روایت نقل کرده است,(۲۸) که هر دو روایت, شروع بیماری پیامبر(ص) را روز چهارشنبه دانسته است, ولی در یک روایت, تاریخ شروع بیماری, ((۱۹ صفر)) و در دیگری, ((آخر صفر)) ذکر شده است, ولی مدت بیماری, در هر دو روایت ۱۳ روز ذکر شده است, که با این حساب, بر اساس روایت اول, وفات پیامبر(ص) در ((دوم ربیع الاول)) و بر اساس روایت دوم, ((دوازدهم ربیع الاول)) خواهد بود.

((سلیمان بن طرخان تمیمی)) شروع بیماری را روز ((شنبه, ۲۲ صفر)) و وفات را در روز ((دوشنبه ۲ ربیع الاول دانسته است.(۲۹) بنابراین, مدت بیماری پیامبر(ص) ده روز خواهد بود. بیهقی نیز مدت بیماری پیامبر(ص) را ده روز دانسته است.(۳۰)

دراین باره روایات بسیاری موجود است که فقط به ذکر بیمار شدن پیامبر(ص) پرداخته اند, بدون این که متذکر زمان و مدت آن شده باشند. تنها بعضی از این روایات ذکر می کنند که که بیماری پیامبر(ص), پس از استغفار برای اهل بقیع و مراجعت به منزل شروع شده است.(۳۱)

واقعه ششم: روز وفات پیامبر(ص)

اساسی ترین مطلب که مورد اتفاق شیعه و سنی است, این است که وفات پیامبر(