پاورپوینت کامل پیشینه تاریخ نگاری عاشورا ۷۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل پیشینه تاریخ نگاری عاشورا ۷۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل پیشینه تاریخ نگاری عاشورا ۷۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل پیشینه تاریخ نگاری عاشورا ۷۸ اسلاید در PowerPoint :

>

عظمت حادثه کربلا و تإثیرات عمیق و گسترده سیاسی و اجتماعی آن در تاریخ اسلام و بویژه تاریخ تشیع, هر ذهن کنجکاو و علاقه مند به درک و فهم حقایق تاریخی را به شناخت منابع گزارش های این رویداد سوق می دهد; خاصه آن که از دیر باز ادعای نامکتوب ماندن گزارش های تاریخی در اسلام تا نیمه سده دوم هجری, از سوی خاورشناسان مطرح و شایع گشته است. در این مقاله با معرفی اجمالی کتاب مقتل الحسین(ع) ابومخنف نشان داده ایم که بسیاری از راویان اصلی واقعه عاشورا شاهدان عینی و حاضر در میدان کربلا بوده اند و آن چه در منابع مختلف در این باره به دست ما رسیده از ارزش تاریخی بسیار برخوردار است.

تعیین تاریخ دقیق و نام کسی که نخستین بار به ثبت و تدوین واقعه عاشورا پرداخته, دشوار است; زیرا نزدیک به سیزده سده از آن فاصله گرفته ایم. با این حال, می توان با تتبع در منابع و بررسی گزارش ها و اخبار بر جای مانده تا حدودی به حقیقت نزدیک شد. منابع قابل اعتماد تقریبا اتفاق دارند که برای اولین بار در اوایل سده دوم هجری, ابومخنف لوطبن یحیی بن سعیدبن مخنف بن سلیم ازدی کوفی (م ۱۵۸ه”) گزارش های مربوط به واقعه کربلا را در کتابی که آن را ((مقتل الحسین علیه السلام)) نامید, گرد آورد. قراین تاریخی نشان می دهد که ابومخنف کتاب مقتل خود را در حدود دهه سوم از سده دوم هجری تإلیف کرده است; زیرا هنگامی که وی در این کتاب به خبر ورود مسلم بن عقیل به کوفه و اقامت او در خانه مختاربن ابی عبید ثقفی اشاره می کند, چنین می افزاید: ((خانه ای که امروز به خانه مسلم بن مسیب شهرت دارد)). از این اشاره ابومخنف می توان دریافت که هنگامی که او مشغول تإلیف کتاب مقتل بوده, خانه مذکور به مسلم بن مسیب تعلق داشته و بنابر روایت طبری مسلم تا سال ۱۲۸ هجری قمری زنده بوده است. از این رو, می توان با ظن قریب به یقین گفت که کتاب مقتل الحسین در سال های پایانی دهه سوم سده دوم هجری, یعنی بین سال های ۱۲۷ تا ۱۳۰, که دوره ضعف امویان و مقارن با آغاز دعوت عباسیان است, تدوین گشته است و به گفته برخی از محققان هیچ استبعادی ندارد که این تإلیف از سوی امام یا داعیان عباسی به ابومخنف پیشنهاد شده باشد تا از این گزارش های هولناک تاریخی که لکه ننگی بر دامان خاندان اموی بوده, در تبلیع و پیشبرد نهضت خود بر ضد امویان و سقوط آنان بهره گیرند, چنان که عملا نیز چنین کردند و به نوشته مورخان, یکی از دلایل سقوط امویان, نهضت سیدالشهدا(ع) و فاجعه دردناک کربلا بود; هر چند که عباسیان پس از پیروزی و جلوس برمسند خلافت, به رغم آن که نهایت بهره برداری را از حقانیت و مظلومیت اهل بیت(ع) کرده بودند, خود از همان آغاز در برابر علویان ایستادند و در سرکوب آنان فجایعی مرتکب شدند که به گفته یکی از شعرا ده چندان آن بود که امویان کرده بودند.

ذکر چند نکته درباره ابومخنف و خاندان او ضروری است: نخست آن که: جد ابومخنف زائد, یعنی مخنف بن سلیم, در جنگ جمل از همراهان علی(ع) بوده و پیش از نبرد صفین از سوی امیر المومنین(ع) به امارت و ولایت اصفهان و همدان گماشته شده و با شروع جنگ صفین دو نفر را بر جای خویش گمارده و خود در صفین حضور یافته است. دیگر آن که: میان دانشمندان شیعه در باب مذهب ابومخنف اختلاف وجود دارد; برخی از آنان به شیعه بودن وی تصریح کرده اند, ولی در این که او شیعه امامی باشد تردید دارند. هم چنین قابل ذکر است که هرچند ابومخنف از نظر علمای اهل سنت به وثاقت شناخته نشده, ولی مورخان بزرگی چون واقدی, ابن قتیبه, طبری و ابن اثیر از او روایت نقل کرده اند.

اما بحث درباره مشایخ و اسناد ابومخنف خود از مباحث مهم و مسإله ای تخصصی است. آن چه در این مجال می توان به صورت مختصر و مفید اشاره کرد این است که بسیاری از راویان اصلی واقعه عاشورا در روایات ابومخنف, شاهدان عینی حاضر در میدان کربلا بوده اند. به عنوان نمونه به چند تن از این راویان اشاره می شود:

شریک بن اعوربن حارث همدانی یکی از این روایان است. وی همراه عبیدالله بن زیاد از بصره به کوفه آمد, ولی بیمار شد و در منزلی که مسلم بن عقیل پنهان شده بود بستری گردید و با مسلم گفت وگوها داشت و از آن چه در کوفه و روزهای قبل و بعد واقعه رخ داد کاملا با خبر و شاهد حوادث و اوضاع و احوال آن ایام بوده است. ضحاک مشرقی از دیگر راویان است. وی یکی از اهالی کوفه بود که دعوت امام را برای یاری نپذیرفت, ولی شب و روز تمام قضایای عاشورا را که به چشم خود دیده بود در کوفه نقل می کرد. بسیاری از اخبار کربلا توسط این مرد روایت شده و گویی که وقایع نگار یا سخن گوی حسین بن علی(ع) بوده و و وظیفه داشته اخبار این حادثه را به گوش همه برساند.

شبث بن ربعی هم که از فرماندهان عمربن سعد (سردار سپاه ابن زیاد) در کربلا بود, چند سال پس از حادثه عاشورا, در زمان حکومت مصعب بن زبیر, از این فاجعه سخن می گفت.

علاوه بر افراد مذکور, راویان موثق بسیاری را می توان نام برد که شاهد عینی حادثه بوده اند و گزارش آنان برای شیعه و سنی حجت و سند است. در این جا فقط به یک نمونه بسنده می شود و از امام علی بن الحسین زین العابدین علیه السلام یاد می کنیم که سند برخی از روایات ابومخنف با دو واسطه به آن حضرت می رسد. ابومخنف روایاتی نیز با یک واسطه از امام محمدباقر(ع) و روایاتی چند هم بی واسطه از امام جعفرصادق(ع) نقل کرده است.

کتاب مقتل الحسین(ع) ابومخنف که بر پایه منابع شفاهی محکمی نظیر آن چه گفتیم, تدوین یافته بود, از طریق راویان ثقه ای نظیر هشام بن محمدبن السائب کلبی, نسب شناس معروف کوفی (م ۲۰۶ه”), به دست مورخان بعدی چون واقدی (م ۲۰۷ه”), طبری (م ۳۱۰ه”), ابن قتیبه (م ۳۲۲ه”), مسعودی (م ۳۴۵ه”), شیخ مفید (م ۴۱۳ه”) و دیگران رسیده است. در این جا باید از اخبار مورخ دیگری که در ثبت و نقل این روایات سهم بزرگی داشته, یعنی عوانه بن الحکم (م ۱۵۸ه”) هم یاد کرد. در واقع بخش مهمی از اخبار که به وسیله هشام بن محمد کلبی (م ۲۰۶ه”) به دست مورخان بعدی رسیده, نتیجه تلاش ابومخنف و عوانه بن الحکم است و به جرإت می توان همه مورخان بعدی را میراث خوار این دو اخباری بزرگ دانست.

اگر کتاب ابومخنف بر جای مانده و به دست ما رسیده بود, با اطمینان خاطر بسیاری می توانستیم آن را معتبرترین تاریخ واقعه کربلا بخوانیم, اما متإسفانه این کتاب در دسترس نیست; حتی کتاب مقتل الحسین کلبی نیز که بر اساس کتاب و روایات ابومخنف و عوانه بن الحکم تدوین شده بوده, بر جای نمانده است. بنابراین, قدیمی ترین و شاید معتبرترین تاریخی که حاوی گزارش های مربوط به این واقعه است ((تاریخ الرسل و الملوک)) ابوجعفر محمدبن جریرطبری (م ۳۱۰ه”) است. هر چند طبری کتابی مستقل در باب این واقعه تإلیف نکرده, ولی اخبار و گزارش های هشام کلبی را در ذیل حوادث سال های ۶۰ و ۶۱ آورده است. با دقت در عبارات طبری آشکار می شود که وی این اخبار را از کتابی که در اختیار داشته, نقل کرده است و بر پایه قرائنی می توان دریافت که کتاب های هشام کلبی تا سده های بعد, مثلا تا سده هفتم هجری, موجود بوده است.

قدیمی ترین متن تاریخی که پس از طبری گزارش های حادثه عاشورا را بی واسطه از کتاب هشام کلبی نقل کرده است, کتاب ((الارشاد)) شیخ مفید (م ۴۱۳ه”) است. شیخ مفید خود در این کتاب تصریح می کند که اخبار مربوط به این واقعه را از روایات کلبی نقل کرده است. پس از شیخ مفید باید از سبط ابن جوزی (م ۶۵۴ه”) یاد کرد که وی نیز به تصریح خود, در کتاب ((تذکره الامه بخصائص الائمه)) اخبار کربلا را از هشام کلبی روایت و تحریر کرده است.

عنایت به دو نکته, اعتماد و وثوق ما به اعتبار این گزارش ها و این منابع را افزایش می دهد: نخست, تصریح این مورخان به نقل از متن کتاب مقتل الحسین هشام کلبی; و دیگر آن که, با مقایسه و تطبیق متن گزارش هایی که طبری, شیخ مفید و سبط ابن جوزی از هشام نقل کرده اند در می یابیم که متن این گزارش ها ـ جز در برخی از حروف, مثل واو و فإ و برخی کلمات ـ نهایت تشابه و همانندی را با هم دارند; گویی هر سه نفر این اخبار را از یک متن اخذ و رونویسی کرده اند. بدین دو نکته باید نکته مهم دیگری را هم افزود و آن این که طبری و سبط ابن جوزی از اهل تسنن به شمار میآیند و شیخ مفید از بزرگان شیعه امامیه است. با عنایت به نکته اخیر, تشابه و هم خوانی این سه متن اهمیت بیشتری می یابد و به میزان اطمینان و اعتماد خواننده در اعتبار و صحت گزارش های ارایه شده در آن ها می افزاید.

پرسش بسیار مهمی که به این مطلب ارتباط می یابد و سزاوار است به عنوان یک مسإله مهم مطرح گردد, این است که آیا از کتاب مقتل الحسین(ع) ابومخنف که تا این حد اهمیت و ارزش تاریخی دارد و احتمالا تا سده هفتم هجری هم در دسترس مورخان بوده, نسخه ای بر جای مانده است یا نه؟ بحث در این باره نیز مجال بیش تری می طلبد, اما به اجمال باید گفت: در دوره های متإخر و نزدیک به عصر ما, کتابی با نام ((مقتل الحسین علیه السلام)) منسوب به ابومخنف بن لوطبن یحیی بن سعیدبن مخنف بن سلیم ازدی کوفی در دست است که به چاپ هم رسیده است, ولی قطعا می توان گفت که این کتاب از ابومخنف نیست و بی تردید مولف آن شخص دیگری جز ابومخنف معروف است و حتی نمی توان با اطمینان از تاریخ و محل تإلیف و نیز تاریخ چاپ آن سخن گفت. دانشمند گران مایه علامه شرف الدین در کتاب مهم و با ارزش خود ((مولفان شیعه در صدر اسلام)) می نویسد: ((کتاب مقتل الحسین(ع) منسوب به ابومخنف مشتمل بر روایاتی است که ابومخنف خود از آن ها خبر ندارد. این کتاب دروغ نامه ای است که به این مرد نسبت داده اند)). محدث قمی(ره) هم درباره آن می گوید: ((کتاب مقتل الحسین علیه السلام ابومخنف که مورخان بزرگ متقدم بدان اعتماد و استناد و از آن نقل کرده اند مع الاسف نسخه ای از آن به جای نمانده است; اما کتاب المقتل موجود که بدو منسوب است از او نیست, حتی نمی توان آن را به هیچ یک از مورخان معتمد نسبت داد.)) برای تصدیق این سخن کافی است آن چه در این مقتل آمده با آن چه طبری و دیگر مورخان روایت کرده اند مقایسه شود. محدث قمی در دو کتاب ((الکنی و الالقاب)) و ((نفس المهموم)) به این مطلب پرداخته است.

با عنایت به ارزش و اهمیت و اعتبار روایات ابومخنف درباره واقعه کربلا, خوشبختانه بعضی از دانشمندان معاصر به جمعآوری, تدوین و تنظیم مجدد روایات و گزارش های ابومخنف (در کتاب مقتل الحسین مفقود او) پرداخته و بر پایه منابع معتبری که پیش از این از آن ها سخن گفتیم, نظیر کتب طبری و شیخ مفید, و نیز مقایسه و مقابله آن ها با کتاب های قابل اعتماد دیگر, مانند مقتل خوارزمی, ((مروج الذهب)) مسعودی, ((تاریخ یعقوبی)), ((وقعه الصفین)) نصربن مزاحم منقری و غیره, در واقع این کتاب را بازسازی و تجدید تإلیف کرده اند. حاصل تلاش ها و مساعی پربرکت یکی از این محققان (شیخ محمدهادی یوسفی غروی) کتابی با ارزش به نام ((وقعه الطف)) است که با نام نویسنده و مولف اصلی آن, یعنی ابومخنف لوطبن یحیی ازدی غامدی کوفی چاپ و منتشر شده است. احتمال داده می شود که دلیل محقق محترم در انتخاب عنوانی جدید برای کتاب, یعنی ((وقعه الطف)), و ترجیح آن بر نام اصلی کتاب ابومخنف, یعنی ((مقتل الحسین علیه السلام)), این بوده است که این تإلیف جدید و با ارزش با کتاب مقتل الحسین بی هویت و مجعولی که پیش از این از آن سخن گفتیم, اشتباه نشود.

سوال مهمی که ممکن است به ذهن خواننده آشنا به تاریخ اسلام ـ خاصه کسانی که با تاریخ نگاری اسلامی آشنایی دارند ـ خطور نماید, این است که آیا قرائت خلفای عباسی ـ به تعبیر امروزی ـ از واقعه کربلا, در گزارش های مورخان نخستین اسلامی از این حادثه, بازتابی داشته است؟ پاسخ به این پرسش خود مستلزم پاسخ دادن به پرسش های دیگر است: نظیر این پرسش که آیا گردآوری و تدوین روایات عاشورا, با هدف افشای مظالم امویان, خود بخشی از مبارزات بنی هاشم (علویان و عباسیان) بر ضد امویان نبوده است؟ پاسخ دادن به این پرسش ها مجالی دیگر می خواهد. آن چه به اجمال درباره تإثیر سیاست دینی خلفای عباسی در شکل گیری و تدوین گزارش های تاریخی می توان