پاورپوینت کامل نگاهی اجمالی بر، عدم شکل گیری نظام ارزشی جدید در مکه صدر اسلام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نگاهی اجمالی بر، عدم شکل گیری نظام ارزشی جدید در مکه صدر اسلام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نگاهی اجمالی بر، عدم شکل گیری نظام ارزشی جدید در مکه صدر اسلام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نگاهی اجمالی بر، عدم شکل گیری نظام ارزشی جدید در مکه صدر اسلام ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

>

نبی اکرم(ص) در شهر کوهسارهای سیاه, مکه زاده شد, بالید و به رهبری مردمان مبعوث گشت. سیزده سال, پیام الهی خویش را پنهان و پیدا بر مکیان خواند. پیروان زیادی یافت و دل های مشتاق زیادی را از خارج مکه به سوی خود جلب کرد. آنان که بدو گرویدند, تا پای جان, شکنجه و هجرت در کنار او ماندند. و آنان که وی را تکذیب نمودند, در این راه بر قتلش کمر بستند, اما نا موفق. اسطوره لیله المبیت شکل گرفت و پیامبر(ص) در پی ایجاد کانونی برای بالیدن و حفظ پیام الهی, به سوی یثرب گام نهاد, تا راهی نو را برای ابلاغ وحی بیازماید.

نگاهی دیگر به چرایی و چگونگی عدم شکل گیری نظم جدید در مکه, مولفه ها و مشخصه های فرهنگی و تمدنی مکه صدر اسلام را به تصویر می کشد. نشان دادن تقابل نظم کهن و نظم جدید در این ام القری, حاصل این تحقیق است.))

به علت وجود مولفه های فرهنگی و تمدنی ریشه دار و عمیق در مکه, پیامبر(ص) نتوانستند باورها و فرهنگ اسلامی را به سطوح بالای اجتماع قبیله ای مکه برسانند. روسا, شیوخ و بزرگان و متولیان کعبه, به ندرت و به سختی و دیر اسلام, آوردند و بعضا با حفظ پایگاه اجتماعی خود, به عنوان هادیان, مطلعان و روسای نظم کهن, در مکه باقی ماندند. پیامبر(ص) برای ایجاد فرهنگ مسلط اسلام, در راس نظام جامعه, به یثرب مهاجرت کردند. سئوالات:

۱ـ چرا فرهنگ اسلامی نتوانست در مکه به مرحله یا سطح نمادها و باورهای جامعه برسد؟ (یعنی به قسمت بالای مراتب سیبرنتیک).(۲)

۲ـ فرهنگ سازان در مکه چه کسانی بودند و از کدام کالاهای فرهنگی ارتزاق می کردند و یا به تعبیر دیگر, مجموعه فرهنگ حاکم بر عصر جاهلی, از کدام منابع ارتزاق می کرد؟

۳ـ چگونه و از چه راه هایی فرهنگ جاهلی در مکه, در برابر فرهنگ اسلامی, از خود دفاع کرد و تغییر نیافت؟

نگاهی به ویژگی های نظم کهن در مکه

تاریخ و جغرافیای مکه را می شناسیم. این شهر در حجاز, ناحیه ای بیابانی و لم یزرع, محصور در کوههای سیاه رنگ و جزوی از تهامه است. مورخان و جغرافی دانان نام های مختلفی را برایش شمرده اند: مکه, بکه, ام القری,(۳) مکورابا.(۴) عموما, محققان بنیاد جامعه و مدنیت مکه را از زمان حضرت ابراهیم(ع) (۱۹۰۰ یا ۲۱۰۰ ق.م) در نظر گرفته اند. حضور تاریخی ابراهیم(ع) و بنیاد مجدد کعبه در این ناحیه و حفر چاه زمزم (و یا پدید آمدن آن بر اساس قرآن) قبایل متعددی را از شبه جزیره, به سوی این سرزمین سرازیر ساخت.(۵) بعدها از فرزندان اسماعیل(ع), قبایل متعددی پدید آمدند که تا قبل از ورود عمالقه و جرهم و خزاعیان امور محدود شهری, نظیر تولیت کعبه را به عهده داشتند.(۶) آیین نیایش حاکم بر مکه, تا غلبه قبیله خزاعه دین توحیدی ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) بود. از بین قبایل متعددی که به جای فرزندان اسماعیل, بر مکه مستولی شدند, خزاعه از جهتی اهمیت دارد. گفته شده با غلبه خزاعیان, بت پرستی در مکه جای آیین ابراهیم را گرفت و قبیله خزاعه, متولی کعبه شد.(۷) تا زمان قدرت گرفتن قصی بن کلاب, از بنی عدنان (از نسل اسماعیل(ع)) امور شهر مکه, در دست خزاعه بود.

به نظر ما می توان, قصی بن کلاب را بنیان گذار زندگی نوین مدنی در مکه, عنوان کرد. درباره چگونگی تسلط وی بر مکه, گزارش های متعددی بیان شده است,(۸) که بررسی آن ها از حیطه این گفتار بیرون است. آن چه مهم است پیروزی بنی عدنان بر خزاعیان و اقتدار مجدد فرزندان اسماعیل(ع) و نیز خدمات و سنن و روش هایی است که قصی, با اقتدار تمام در مکه متداول کرد و تا عصر اسلام, پای برجا ماند. گفته اند, قصی قبایل پراکنده مرتیش را جمع کرد و به حریم مکه آورد, در جهت ترتیبات زندگی شهری و امور مربوط به تولیت کعبه و حجاج که مهم ترین امر زندگی مکیان محسوب می شد, قصی کارهایی نظیر: سقایت (آب دادن به حجاج), حجابت (سدانت یعنی: پرده داری و حفظ و نگهداری خانه خدا و کلیدداری آن) قیادت (فرماندهی و رهبری جنگ ها) ـ لوإ (سنت حمل پرچم در جنگ) را انجام داد, و دارالندوه را برای تصمیم گیریهای مهم قبایل تإسیس نمود, که گامی مهم در جهت ایجاد نظم و قاعده در شهر مکه بود.(۹) نظم اجتماعی, که قصی پایه گذار آن بود, تا عصر بعثت در مکه متداول بود و یکی از ویژگی ها و امتیازات مهم آن جامعه به شمار می رفت.

غیر از دارالندوه, از دیگر نشانه های زندگی مبتنی بر نظم و قاعده در مکه, وجود پیمان ها و سوگندهایی بود که اعراب بدان ها متوسل می شدند تا بر سر موضوعی توافق کنند و یا موضوعی (امری) را رد یا ترک نمایند. حلف و تحلیف نشانه ای از همین پیمان هاست. در دوران قبل از اسلام, پیمان های معروفی چون; حلف الفضول را در نزد مردم مکه سراغ داریم, و پس از ظهور اسلام, در سال هفتم بعثت, مشرکین مکه پیمانی مبنی بر قطع ارتباط با بنی هاشم منعقد ساختند. نگارش این پیمان نامه و آویختن آن بر دیوار کعبه, نشان گر دو واقعیت بود:

۱) پایبندی به اصول و مقررات مکتوب و رواج خط و کتابت و کاربری آن در میان قبایل, یا حداقل درمیان خواص قوم.

۲) استفاده از تقدس مکانی کعبه, برای استحکام بخشیدن به این پیمان نامه.

البته نگارش نام خدا (الله) بر بالای متن پیمان نامه, نیز قابل توجه است.

به لحاظ اقتصادی, شهر مکه در موقعیت ممتاز تجاری قرار داشت. این شهر, مسیرهای تجارتی هند و یمن و شام را به یکدیگر پیوند می داد. در آستانه ظهور اسلام, اهمیت تجاری این شهر دو چندان گشته بود, زیرا بسیاری از ثروتمندان مکه و حتی برخی از زنان متمول این شهر, به کار تجارت اشتغال داشتند.

از زنان تاجرپیشه قریش, کسانی مانند: خدیجه بنت خویلد, هند همسر ابوسفیان, و مادر ابوجهل را می توان نام برد.(۱۰) و مردان توانگر و تاجر نیز کسانی مانند: ابوسفیان بن حرب, ولیدبن مغیره, عاص بن وائل, عقبه و شیبه, امیه بن خلف, ابولهب و عباس بن عبدالمطلب بودند.(۱۱) در امر تجارت, کار عرب قریش چنان رشد یافته بود, که برای بازاریابی و خرید و فروش در سایر سرزمین های همجوار و امنیت تجاری بازرگانان عرب, هاشم جد پیامبر اکرم(ص) با پادشاهان و امرای منطقه, تماس حاصل نموده بود و امان نامه هایی از ایشان گرفته بود. این امان نامه ها, با نام های عصم یا حبل و یا ایلاف معروف بودند.(۱۲) با کسب چنین امنیتی, مکه کانون سرمایه و ثروت شد و کالاهای بسیاری از شام و یمن به این ناحیه می رسید, و در بازارهای قریش به فروش می رسید. بازارهای معروف قریش, عکاظ, ذیالمجاز و مجنه بودند.(۱۳) در آستانه ظهور اسلام, یکی از پدیده های نکوهیده, که حاصل همین رشد و رونق تجاری بود, ربح و رباخواری در مکه, توسط توانگران و تجار بود که قرآن و پیامبر اکرم(ص) به شدت آن را مورد سرزنش قرار دادند.(۱۴)در منابع به مصنوعات مکه کمتر اشاره شده است. برخی از منابع, مصنوعات محدودی, چون: پشم ریسی و بافتن آن, دباغی پوست و ساخت کفش و مشک را عنوان کرده اند.(۱۵) با این تولیدات اندک, گویی وجود کعبه و موقعیت زیارتی و تجارتی آن برای مکیان, کافی بوده است.(۱۶)

مولفه های فرهنگی عرب مکه, حول دو محور عمده, قابل تبیین است: یکی دین و دیگری زبان. دین اکثریت مردم مکه, بت پرستی بود. اما به نظر می رسد, احترام آن ها به بت ها به خاطر آفرینندگی و بی نیازی بت ها نبود, بلکه به خاطر قدردانی و تکریم سنن اجداد ایشان بود. عرب, صفاتی چون خلقت, وحدانیت و بی نیازی برای بت ها قایل نبود, بلکه هر بت, عاری از خواسته ای بود که او در دل داشت: بتی برای باران, بتی برای تولید مثل, بتی برای فراخ شدن روزی. اگر به داستان ترویج بت پرستی, توسط عمروبن لحی از قبیله خزاعه, توجه نماییم, همین خواص را می یابیم: قوم عمالقه به عمرو گفتند: ما این سنگ ها را تکریم می کنیم, تا به ما باران و پیروزی بر دشمن را دهند و عمرو به همین جهت بتی از آن ها گرفت و به مکه آورد و مکیان را تشویق به تعظیم آن ها کرد.(۱۷) و داستان دومی که از روی آوردن مکیان, به بت پرستی آورده اند, نیز موید ظن ماست. نوشته اند, فرزندان اسماعیل که زیاد شدند, از مکه به بیرون از شهر مهاجرت کردند و هر یک از آن ها سنگی از حرم برد, تا آن سنگ ها را به جای کعبه طواف کنند. به مرور زمان, فرزندان آن ها سنگ ها را به جای طواف کعبه پرستیدند. (۱۸) گذشته از, افسانه گونه بودن چنین روایت هایی, نکته پر اهمیت در تاریخ دینداری مکیان, چرخش ایشان از یکتا پرستی معقول, به سوی بت پرستی نا معقول است. متإسفانه منابع روشنی از دوره جاهلیت در اختیار نداریم, تا به وضوح دریابیم, چه تغییراتی در تفکر و بینش عرب به وجود آمد, که آن ها آیین ابراهیم(ع) را گذاشتند و به ورطه بت پرستی افتادند. این موضوع قابل قبول نیست که عمروبن لحی توانست, به سادگی دین مکیان را تغییر دهد, چون می دانیم, دین و دینداری از جمله ویژگی های شخصیتی و روانی هر فرد است, و تغییر آن به سادگی امکان ندارد. پیامبر(ص) پس از سیزده سال ابلاغ آیات روشن, و نوع زندگانی خودشان که مبین رفتار فردی دین دار بود, نتوانستند به طور کامل دین مکیان را تغییر دهند, چگونه لحی با آوردن یک بت, ایشان را به وادی بت پرستی انداخت؟ به هر صورت گذشته از تشکیک ما در کار انفرادی لحی, که با وضعیت روحی عرب و تعصبات او نسبت به آیین اجدادی محال می نماید; سفر وی به شام و دیدار اعمال عمالقه, نشان دهنده دو نکته است:

۱) مراودات مکیان (از سال ها قبل از ظهور اسلام) با نواحی مجاور, از جمله شام که منجر به اخذ فرهنگ و تمدن می گشت و این عقیده, درست, مخالف عقیده برخی از محققان است که جامعه مکه را تا ظهور اسلام, جامعه ای بسته معرفی می کنند. نمونه های متعددی از این قبیل مراودات را سراغ داریم: عبدالمطلب براثر تماس با ملوک یمن, روش خضاب کردن را آموخت و به مکه آورد و متداول کرد.(۱۹) و این که اعراب مکه, چندی قبل از ظهور اسلام, از کاهنان و یهودیان خارج از مکه شنیده بودند که پیامبری به نام محمد(ص) ظهور می کند و آن ها به طمع افتاده و نام پسران خود را محمد می نهادند.(۲۰) و کسانی از متمولان قریش که چون ایرانیان, زندگی اشرافی برای خود ترتیب داده بودند, آشپز و غذای ایرانی و خنیاگر داشتند.(۲۱)

۲) عرب ها به بت ها به منزله ابزاری می نگریستند, برای رسیدن به نیازهای دنیایی خویش: طلب باران, یاوری و استعانت از آن ها در وادی, پیروزی بر خصم و نزدیک کردن آن ها به خدا.(۲۲)

از سوی عده ای از محققان عنوان می گردد که, قریش در حوزه دیانت جاهلی (بت پرستی) و حمایت از آن, منافع و امتیازهایی داشتند و از جمله آن امتیازها, حفظ تولیت کعبه به عنوان معبد بت ها بود, که افراد بسیاری را از اقصی نقاط شبه جزیره, به آنجا می کشید و ایشان اموری چون: فروش اولین جامه حج, اغذیه و بازارها را در اختیار داشتند.(۲۳) البته در منفعت طلبی قریش شکی نیست, اما آیا قبل از بت پرستی, با فرض وجود آیین ابراهیم(ع) در مکه, همین امتیاز, نصیب ساکنان مکه نمی شد؟ و آیا قریش از این ویژگی مطلع نبودند و هم چنین پس از ابلاغ وحی و حضور مسلمانان, آیا به این مهم پی نبردند, که با فرض وجود الله واحد نیز می توان همان امتیازات را به دست آورد؟ در این صورت علت مخالفت های آن ها با نبی(ص) چه بود؟ به نظر می رسد, موجه ترین دلیل این است که قریش, به بت پرستی به عنوان آیین نیاکان پایبند بود, و بارها در جواب پیامبر(ص) عنوان کردند: ما بت های سنگی را خالق خود نمی دانیم و بت ها را می پرستیم برای این که ما را به خدا نزدیک کنند.(۲۴) و نیز در مجادلات لفظی با پیامبر(ص), پیوسته از او می خواستند تا از دین آبا و اجداد آن ها انتقاد نکند.(۲۵) علاوه بر بت پرستان, تعدادی حنیف, که به آیین ابراهیم(ع) وفادار مانده بودند, نیز در مکه حضور داشتند. وجه مشترک حنفإ و بت پرستان, تکریم و تعظیم کعبه بود, هر یک به علتی و با باور و ایمانی خاص. برخی از حنیفان که در منابع از آن ها یاد شده است, عبارتنداز: امیه بن ابوالصلت, ورقه بن نوفل, عبیدالله بن جحش , زیدبن عمروبن نفیل و قس بن ساعده.(۲۶) نمودار روند یکتا پرستی و بت پرستی مکیان در ایام تاریخ تا فتح مکه

ـ%%

ـ ۶۳۱ میلادی فتح مکه وبرقراری آیین توحیدی

ـ ۶۲۳ میلادی هجرت به مدینه

ـ ۶۱۰ میلادی ظهور (مبعث نبی)

روی آوردن انفرادی مردم به دین حنیف ـ۵۷۰ میلادی تولدپیامبر(ص)

ـ ۴۰۰ میلادی تولیت مجددنبی اسماعیل بر مکه توسط قصی

۰

۰ ـ خزاعه ترویج بت پرستی می نمایند و مکیان به بت پرستی روی میآورند

۰

۰ ـ حضور مهاجرین یمنی که بت پرست بودند

۰

۰ ـ قبیله جرهم

۰

۰ ـ ابراهیم ۲۱۰۰ یا ۱۹۰۰ ق.م کعبه را تعمیر می کند و آیین یکتاپرستی را رواج می دهد.

۰

۰

ـ نوح ۲۵۰۰ ق.م. مکیان هنوزیکتاپرستند و طوفان نوح منجربه ویرانی کعبه می شود

۰ ۰ ـ از زمان آدم ۴۵۰۰ ق.م به استناد آیات قرآن و احادیث داستان های عرب, مردم ساکن مکه یکتاپرست بودند و خانه کعبه را آدم بنا نهاد.

۶۳۱ـ ۶۲۳ـ۶۱۰ـ۵۷۰ـ۴۰۰ـ حضور خزاعیان ایام بت پرستیمکیان

%% زبان

یکی از ویژگی های فرهنگی هر ملتی داشتن زبانی غنی است, و غنای زبان, در شعر که مادر هنرهاست نهفته می باشد. وضعیت زبان قریش از این جنبه ممتاز بود. کلا شعر و شاعری چنان, جایگاه والایی نزد عرب داشت که برای ظهور هر شاعر, اعراب جشن می گرفتند و به یکدیگر تبریک می گفتند. معروف است که اعراب جز در سه مورد, به هم تبریک نمی گفتند: تولد یک پسر, ظهور یک شاعر و یا زادن یک مادیان.(۲۷) از شعرای معروف عرب: شنفری ازدی و همکار غارتگرش تإبط شرا, و رقه بن نوقل, ابوطالب, زیاد اعجم, عتبه بن ربیعه, فاطمه دختر خرشب, فکیمه, هند همسر ابوسفیان (که اشعاری دارد), و همسر ابولهب را می توان نام برد.(۲۸) هر ساله در مشهورترین بازارهای عرب, یعنی عکاظ, مجنه و ذیالمجاز که در انحصار قریش بود, شعرإ و خطبإ با شیوه های مختلف, برای همگان شعر و خطابه می گفتند. عده ای از محققین, معتقدند این بازارها در وحدت بخشیدن زبان ها و ترویج یک زبان, که همان زبان قریش بود, نقش بسزایی داشتند.(۲۹) این زبان در ساخت لقب, کنیه, ضرب المثل و حکایات نیز, بی نظیر بود. وجود صفات و القاب متعددی که اعراب, برای اشخاص در نظر می گرفتند, هم نوعی سرگرمی برایشان بود و هم نشان دهنده هوش آن ها در زبان آوری. از آن جمله است القاب گوناگونی که برای زنان صاحب اولاد پسر دارند: ام البنین, ام ولد, سعدالعشیر و بنت سعد.(۳۰) و القاب کسانی مانند: قصی که نامش زید بود, عبدالمطلب که نامش شیبه بود, هاشم که همان عمرو بود, ابوبکر لقب عتیق داشت, ابوجهل که نامش ابوالحکم بود, اسمإ دختر ابوبکر را ذات النطاقین گفته اند, مدرکه همان عامر, طانجه همان عمرو بود و…. (۳۱) برای درک الفاظ و معانی عربی, قرآن و آیات آن, کتاب مقدس کفایت می کند. الفاظ عربی, با روح کلام الهی آمیخته و معجزه ای خلق کرده که همانا برای اثبات حقانیت رسولش نزد خلق بس است.(۳۲) علوم, معارف و رسوم عرب

علوم و معارف عرب, بسیار ساده و کاربردی بود. علم آن ها در کهانت, طبابت, قیافه شناسی, فراست, کمی حساب و کتاب و تجارت و علم سمإ و افلاک, نسب شناسی, تاریخ و شعر خلاصه می شد.(۳۳) از رسوم عرب, یکی رسم حفظ ماه های حرام بود. این رسم به نوعی به قاعده و نظم شهر مکه یاری می رسانید. در این ماه ها جنگ های قبیله ها متوقف می شد و از سرتاسر شبه جزیره, برای حج و حضور در بازارها میآمدند. دقت و مراقبت قریش, در حفظ ماه های حرام و جلوگیری از جنگ و خونریزی در حرم امن کعبه, نشانگر تعصب آن ها در, صیانت از رسوم اجدادی بود. صفاتی که اعراب بدان متصف بودند عبارتند از: وفای به عهد, تعصب به قبیله و عشیره, جوانمردی و سخاوت, میهمان نوازی, شجاعت و بیعت.(۳۴)

حاصل سخن: مکه در صدر اسلام, ویژگی های متعدد یک نظام را یافته بود, جامعه مکه, بر بنیاد خانواده, عشیره, قبیله و وحی استوار بود. اقشار متعددی, چون تجار و بازرگانان, شعرا و خطبا و بردگان و ضعفا با پایگاه های اشرافی و غیر اشرافی, در این شهر وجود داشتند. مکه دارای مهتر و رئیس بود, مجلس شیوخ یا دارالندوه برای تصمیم گیری داشت. بیعت روشی مهم برای اخذ تصمیمات شهری بود. پیمان نامه داشتند و نیز اصل حکم قرار دادن اشخاص, از اصول مورد اتفاق قریش برای پایان دادن به منازعات قبیله ای بود. در ماجرای نصب حجرالاسود, نمونه ای از این نوع حکمیت ها را می یابیم.

در حوزه نظام اقتصادی, تجارت و برگزاری حج, منبع درآمد این شهر بود. و هر یک متولیان مخصوص داشتند. قبایل قریش جزو متمول ترین و با اعتبارترین قبایل مکه بودند. مشاغل مربوط به امور حجاج و کعبه در دست ایشان بود. ضمن آن که, تجار معتبر نیز, عموما از قریش بودند.

در حوزه نظام فرهنگی, مکه شهری دینمدار بود, به واسطه وجود کعبه و سنن باقی مانده از آیین ابراهیم(ع) و بت هایی که در آن جا نگهداری می شد, از دیرباز مورد توجه قبایل متعدد جزیره العرب بود. قریش علاوه بر اختصاص تولی کعبه و حفاظت و نگهداری از بت ها و جمع آوری نذورات و برقراری و ترتیب همه ساله حج و طواف کعبه, متولی امور مذهبی مردمان مکه و شبه جزیره نیز بود. در بعد دیگر, مولفه فرهنگی یعنی زبان, در صدر اسلام یک زبان غنی به نام زبان مضری (قریش) در مکه حاکم بود, که بدان شعر, خطابه, داستان و افسانه و تمثیل را بیان می نمودند و همین زبان بود که, با آن مشرکین علیه مسلمین, به احتجاج غیر منطقی و غیر عقلی می پرداختند. با در نظر گرفتن ویژگی های فوق می توان اذعان داشت مکه در صدر اسلام نظم یک جامعه در ابعاد سیاسی ـ اقتصادی و فرهنگی را دارا بود. واکنش های مشرکین در قبال پیام اسلام با اتکإ بر داشته های فرهنگی و تمدنی عهد جاهلیت

در مدت سیزده سال تبلیغ پیام الهی, مشرکان در مقابل تبلیغ اسلام, واکنش های منفی نشان دادند, و چنان مسیر را به بن بست کشاندند, که پیامبر(ص) به یثرب, مهاجرت کردند. با علنی شدن دعوت اسلام, مشرکین ابتدا به استهزإ پیامبر (ص) پرداختند, اول بار ابولهب در ماجرای دعوت خویشان, نبی(ص) را استهزإ کرد. تواریخ, اشخاص متعددی را نام برده اند که پیامبر و آیات را بیهوده می شمردند و به تمسخر متوسل می شدند: ابولهب و همسرش, ابوجهل, عاص بن وائل, حارث بن طلاطله, اسودبن مطلب و اسودبن عبدیغوث.(۳۵) ناراحتی پیامبر(ص) از عمل آن ها و نزول آیات متعدد, در رد و تقبیح ایشان و دعوت پیامبر(ص) به صبر و مقاومت, دشمنی عمیق این افراد را با پیامبر(ص) آشکار می سازد.(۳۶)

استفاده از حربه تهمت و دروغ بستن به پیامبر(ص), شیوه دیگر مشرکان بود, و این در حالی بود که خود مشرکان, چنین تهمت هایی را باور نداشته و اقرار به امین بودن پیامبر داشتند.(۳۷) آنچه بیش از همه, پیامبر(ص) را می رنجانید افترإ به دروغ بود که ابولهب به پیامبر نسبت می داد. و هر گاه پیامبر مردم را به سوی خویش فرا می خواند, ابولهب می گفت: ((ای مردم این جوان برادر زاده من است و بسیار دروغگوست از او بر حذر باشید)).(۳۸)

سوره مسد, برای کوتاه شدن اعمال سخیف ابولهب نازل شد. شیوه دیگر مشرکان, روی آوردن به ابوطالب, بزرگ بنی هاشم بود, آن ها سه بار نزد ابوطالب رفتند و از او خواستند تا پیامبر(ص) را ن