پاورپوینت کامل منصب چراغچی باشی در عتبات عالیات ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل منصب چراغچی باشی در عتبات عالیات ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل منصب چراغچی باشی در عتبات عالیات ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل منصب چراغچی باشی در عتبات عالیات ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

>

پادشاهان مختلف ایران پس از اسلام، با توجه به ارادت و علاقه ی شدید مردم ایران به امامان شیعه و حرم های شریف ایشان در عتبات عالیات و بنا به برخی اعتقادات و ملاحظات عقیدتی و سیاسی، توجه ویژه ای به آبادی، توسعه و تکریم این اماکن و شهرهای مقدس مبذول داشتند، از جمله اقدامات آن ها اهدای چهل چراغ ها، قندیل ها و شمعدان های گرانبها بود. برای روشن نگاه داشتن و حفاظت یک یا چند چهل چراغ و شمعدان، یک متولی از طرف دولت ایران تعیین می شد که به وی چراغچی می گفتند.

در این مقاله پس از مقدمه ای کوتاه، با استفاده از کتاب های مربوط و اسناد وزارت خارجه، اقدامات پادشاهان ایران نسبت به عتبات عالیات، منصب چراغچی باشی و وظایف و مسائل مرتبط بدان مورد بررسی قرار می گیرد.

مقدمه

مراقد امامان معصوم و اولیای شیعه واقع در خاک عراق، پیوسته مورد عنایت و توجه خاصّ شیعیان ایران قرار داشته اند. این ارادت به حدی بود که پادشاهان و دولت مردان دوره های مختلف ایران را به این امر واقف نموده بود که قدر و منزلت نجف و کربلا نزد شیعیان ایران، از قدر و منزلت مکه ی مکرّمه و مدینه ی منوره کم تر نیست؛ از این رو شاهان با روش های گوناگون می کوشیدند، علاقه و توجه خود را بدین مکان ها نشان دهند. به همین منظور، در جهت تکریم و توسعه ی مراقد مطهر، اقداماتی صورت می گرفت و با گذشت زمان و با پی گیری سلاطین بعدی کامل تر و بیش تر می شد. از جمله ی این اقدامات می توان به موارد زیر به صورت یک روند تاریخی اشاره کرد:

1. بنای قبه و ساختمان و مرتفع تر و وسیع تر کردن قبه و عمارت قبلی؛
2. احداث قنوات و نهرهای طولانی به منظور رساندن آب از رودخانه ها به حرم ها، برای رفاه اهالی و زایران شهرهای مقدس؛
3. تجدید بنای اماکن مقدس در مواقع آسیب دیدگی در اثر حوادثی چون آب گرفتگی، آتش سوزی و ویرانی به دست مردم یا سلاطین عثمانی؛
4. رسیدگی به امور زایران و فراهم آوردن لوازم رفاه ایشان با اقداماتی چون بنای مسافرخانه و کاروان سرا؛
5. وسیع تر نمودن حرم ها و صحن ها با خرید و اضافه نمودن خانه های مجاور.
6. زینت و زیباسازی حرم ها، به وسیله ی اهدای اشیا و خزاین گران بهایی هم چون جواهرات، فرش های نفیس ایرانی، پرده های زربفت، چهل چراغ، لوستر، شمعدان، قندیل، شمشیر مرصع و…؛
7. تعمیر و اصلاح خرابی ها در طول چندین سده؛
8. ساخت گنبد، ضریح، گلدسته، مناره، درب و مطلا نمودن آنها؛
9. کاشی کاری، آینه کاری، گچ و معرق کاری صحن ها و حرم؛
10. تعویض و ترمیم ضریح ها؛
11. احداث یا نوسازی حصار شهرهای مقدس؛
12. احداث حجره، ایوان، غرفه و… در گرداگرد صحن ها؛
13. پرداخت تمام یا قسمتی از هزینه های احداث مدارس، حوزه های علمیه و کتاب خانه های عالی؛
14. گماردن مأموران ویژه در عتبات به منظور رسیدگی به امور حرم ها، زایران، علما و رعایای ایرانی مقیم و مجاور شهرهای مقدس؛
15. گماردن افرادی با عناوین خادم، متولی، کلیددار، کفش دار، چراغچی، زیارت نامه خوان، دربان، فراش آستانه، مؤذن، قاری و… و پرداخت مقرری و دستمزد آنها؛
16. پرداخت تمامی هزینه های برگزاری مجالس روضه خوانی و تعزیه داری دولتی در ایام خاص؛
17. سفر به خاک عثمانی و زیارت و سرکشی عتبات با وجود دشمنی و خصومت دایم بین پادشاهان ایران و سلاطین عثمانی و یا اعزام نماینده ی مخصوص از جانب خود.۱

پادشاهان ایران با انگیزه های متعددی به این قبیل کارها می پرداختند از جمله اعتقادات شخصی، ادای نذر، جلب قلوب و کسب حمایت مردم ایران، نفوذ بین مردم و دولت عثمانی و زیر نظر داشتن ایشان، حمایت از ایرانیان مقیم و مجاور خاک عثمانی، حفاظت و نگه داری حرم های شریف در مقابل دست اندازی های مردم و دولت سنی مذهب عثمانی.

برخی از پادشاهان و دولت مردان ایرانی که خدمات فراوانی به عتبات عالیات نمودند، عبارت اند از:

1. سلطان محمد بن زید، ملقب به داعی کبیر که در دیلم و طبرستان، واقع در ناحیه ی شمال ایران امارت داشت (سال ۲۷۰).۲
2. ابوالهیجاء عبداللَّه بن حمدان بن حمدان تغلبی (مقتول به سال ۳۱۷)۳ و ناصر الدوله ی حمدانی (۳۳۳).۴
3. پادشاهان آل بویه، به ویژه: معز الدوله (۳۳۶)،۵ عضدالدوله (۳۶۹)،۶ شرف الدوله (۳۷۷).۷
4. سلطان ملکشاه سلجوقی به سال ۴۷۹ و پسرش سلطان سنجر و سلطان برکیارق (۴۹۵).۸
5. صاحب دیوان عطاء الملک، عطاء الدین ابن بهاء الدین محمد جوینی (۶۷۲).۹
6. بیشتر شاهان صفوی، به ویژه شاه اسماعیل (۹۱۴)،۱۰ شاه طهماسب (۹۸۰)،۱۱ شاه عباس (۱۰۳۲)۱۲ و شاه صفی (۱۰۴۲).۱۳
7. برخی از شاهان افشار، به ویژه نادر شاه (۱۱۵۶).۱۴
8. شاهان قاجار، به ویژه آغا محمدخان (۱۲۰۴)،۱۵ فتح علی شاه قاجار به مباشرت دو صدر اعظمش: حاجی محمدحسین نظام الدوله اصفهانی (۲۲ و ۱۲۱۹)۱۶ و میرزا محمد شفیع اصفهانی (۱۲۳۱)،۱۷ ناصر الدین شاه طی پنجاه سال سلطنت بر ایران، به ویژه به سال های ۸۳ و ۱۲۸۲ و سال های پس از سفرش به عتبات عالیات به سال ۱۲۸۷.۱۸

البته این قبیل کارها، اختصاص به افراد نام برده و شاهان و دولت مردان نداشت و تعداد بسیار زیادی از مؤمنان، در طول سالیان دراز، خدمات شایانی به عتبات عالیات نمودند، ولی چون دارای قدرت و معروفیتی مانند پادشاهان نبودند (جز مواردی اندک)، در کتاب ها نامی از ایشان برده نشده است. اهدای چهل چراغ، لوستر و شمعدان

چنان که پیش تر گفته شد، چهل چراغ و سایر وسایل روشن کننده، مثل لوستر، شمعدان و قندیل، یک نوع از لوازمی بود که توسط شاهان و دولتمندان به عتبات عالیات تقدیم می شد. این گونه وسایل که گاهی به جنس طلا و نقره بوده و با سنگ های قیمتی تزیین می شدند، برای روشنایی و زیبایی بر سقف حرم ها و صحن ها و بالای ضریح ها آویخته می شدند. ناصر الدین شاه قاجار که پنجاه سال تمام بر ایران حکم رانی نمود و بیش از سایر شاهان قبل و بعد از خود، فرصت و انگیزه ی لازم را برای رسیدگی به امور عتبات عالیات داشت، چهل چراغ ها و شمعدان های مرصع زیادی به عتبات اهدا نمود. اسناد زیادی در مورد نصب چهل چراغ اهدایی وی در حرم های واقع در خاک عراق عرب وجود دارد، ولی مشخص نیست که نخستین چهل چراغ اهدایی وی در چه تاریخی و در کدام حرم نصب شده بود.۱۹

چهل چراغ ها بر اساس نذر و نیت شخص شاه و یا به درخواست مأموران دولت ایران در عتبات عالیات و به دستور شاه تهیه می شد. بدین ترتیب که پس از صدور فرمان شاه، وزیر امور خارجه یا صدر اعظم دستور ساخت آن توسط هنرمندان اصفهانی و شیرازی (و گاهی روس) را صادر می کرد؛ لذا برات هزینه ی ساخت توسط مستوفی دیوان صادر می شد و به امضای شاه می رسید. چهل چراغ ساخته شده به تاجری معتبر و یا یک مأمور ویژه ی دولت سپرده می شد تا به محل مورد نظر در خاک عثمانی حمل شود و با حضور عده ای، از جمله: کارپرداز یا نماینده ی دولت ایران مقیم شهر مورد نظر، مأمور دولت ایران در عتبات عالیات، متولیان و خادمان حرم و تعدادی از علما و شیعیان ایرانی مقیم و مجاور عتبات، طی مراسم ویژه ای در محل مناسبی نصب می شد.

برای مثال، سید حسین، کلیددار روضه ی ابوالفضل العباس، در سال ۱۲۸۱ قمری به وزارت امور خارجه ی ایران چنین نوشت:

در این اوقات از جانب رفیع جوانب، جناب مستطاب فخر الحاج حاجی محمدحسین تبریزی وارد ارض اقدس گردید و چهل چراغ نورافزای، که زیب و زینت شعار اسلام است، از سرکار اعلی حضرت قدرقدرت پادشاه عادل با دل خلدالله ملکه به اعزاز و احترام وارد آورد؛ الحق نهایت لازم بود. لازمه ی ورود به جا آورده شد و رواق عرش طباق که محل نزول ملائکه ی کروبین است، محل ممتاز معلق شد.۲۰

علیرضا عضدالملک که در اواخر سال ۱۲۸۳ قمری از طرف ناصرالدین شاه مأمور شد خشت های طلای گنبدهای مطهر امام علی النقی علیه السلام و امام حسن عسگری علیه السلام را به عتبات برده و به شیخ عبدالحسین تهرانی (شیخ العراقین) تحویل دهد،۲۱ به هنگام زیارت مرقد مطهر امام حسین علیه السلام در کربلای معلی، ضمن ارائه ی شرح کاملی راجع به ویژگی های حرم مطهر و تزیینات آن، به چهل چراغ اهدایی ناصرالدین شاه که «پایین در حرم مطهر و در رواق مبارک آویخته» اشاره نمود و نوشت:

چهل چراغی به آن نظم و صفا کم تر یافت می شود. البته در هیچ یک از مشاهد مقدسه چهل چراغی به آن آراستگی افروخته نمی شود و لیکن این یک ناتمامی دارد که این چهل چراغ در وسط رواق مبارک بی ممدّ است. هرگاه امر و مقرر فرمایند که [چون ]از هر طرف سه طاق است، هر طاقی یک لَنتِر۲۲ بیاویزند و هر شب روشن کنند، موجب ازدیاد شکوه و روشنایی رواق مطهر است. این فقره کمال لزوم دارد.۲۳

عضدالملک در قسمت دیگری از سفرنامه اش اسباب زینتی حرم امیرالمؤمنین علی علیه السلام را این گونه برمی شمارد:

چهل چراغ همایونی در طرف ایوان طلا درب حرم عرش قوام آویخته و هر شب تا به صبح برای دعای سلامتی وجود مسعود شاهنشاهی روحنا فداه دهان و زبان گشوده دارند. دو مشکوه۲۴ طلای خسروی در پیش روی مبارک قامت افراشته. .. جقه پیشکشی قبله ی عالم در میان جای دو انگشت مبارک آویخته….

اسباب زینتی که ایام شرف یابی این غلام، سوای پیشکشی و نذور همایونی، در حرم مبارک موجود بود به موجب تفضیل [زیر] است:

قندیل طلای بزرگ و کوچک مرصع، بیست و دو قطعه؛ قبه ی بالای ضریح مبارک، طلا و مرصع، هشت قطعه؛ قبه ی مرصع بزرگ طرف قبله ی ضریح، علاوه بر قبه های دیگر، دو قطعه؛ شمعدان پیشکشی سلطان روم تخمیناً یک ذرع ارتفاع دارد…؛ قندیل نقره زیاد است، اما یکی که مابین درهای حرم مطهر است زیاده از یک ذرع طول و قطر دارد.۲۵

چنان که گفته شد، اهدای چنین هدایایی به عتبات عالیات سابقه ای بس طولانی دارد و در کتاب ها و اسناد، موارد زیادی از این دست به چشم می خورد. در این بین از پادشاهان صفوی، به ویژه شاه اسماعیل، بیش از دیگران یاد شده است.

«شاه اسماعیل صفوی روز بیست و پنجم جمادی سنه ی ۹۱۴ بغداد را فتح کرد و بدین سان در آن تاریخ، در حالی که بر عراق مستولی شده بود، قدم در شهر مرکزی منطقه نهاد و متعاقب آن، روز بعد عازم زیارت آستان مقدس حسین علیه السلام گردید و شبی را در آن درگاه والا معتکف ماند. در همین زیارت بود که شهریار بزرگ ایران، ضریحی سیمین و مذّهب بر مرقد مبارک قرار داد و دوازده قندیل زرین برای تأمین روشنایی حرم شریف به تقدیم رسانید. این نخستین بار بود که به قصد تزیین، عنصر طلا به عتبات عالیات وارد شد و در رأس سایر عناصری که بدین منظور فراهم آمده بود، قرار گرفت. باری همین شهریار نام دار بود که رواق اقدس حسین علیه السلام را با قالی های بسیار زیبا و گران بها مفروش ساخت و صنعتگران هنرمند را از اطراف و اکناف ممالک تابعه احضار کرد و فرمان داد که شش صندوق بدیع بسازند و چون به دستور او این همه ساخته و پرداخته شد، بر مقابر مقدس ائمه ی دین در عراق قرار گرفت.۲۶

ناصرالدین شاه نیز در سفرنامه اش به این گونه هدایای شاهان صفوی اشاره کرده است.۲۷

وی در این سفرنامه ۲۸ از چهل چراغ های تقدیمی خود که در حرم های مختلف عتبات آویخته و روشن بودند نیز نام برده است.۲۹ منصب چراغچی باشی

چهل چراغ ها و شمعدان های اهدایی با شمع روشن می شدند؛ لذا لازم بود شخصی اولِ هر شب، شمع در آنها قرار داده و روشن نماید و تا نیمه های شب روشن نگاه دارد؛ هم چنین از چهل چراغ محافظت و نگهداری و آن را پاکیزه نماید؛ از این رو، از طرف دولت ایران یک نفر مأمور انجام این وظیفه می شد. در اسناد موجود از چنین شخصی با نام چراغچی، چراغچی باشی، چهل چراغچی و متولی چهل چراغ یاد شده است.۳۰ این شخص یا از طرف دولت ایران انتخاب و به عتبات گسیل می شد و یا نماینده ی دولت ایران در عتبات عالیات چنین شخصی را برای تولیت یک یا چند چراغ می گماشت. متولی چهل چراغ، چهل چراغ تحت تولیت خود را با شمعی که از شمّاعان می خرید روشن نگاه می داشت ۳۱ و در ازای این خدمت، سالانه مبلغ مشخصی را از دولت ایران دریافت می کرد.

به عنوان نمونه و برای درک بهتر موضوع، قسمتی از نامه ی کارپرداز اول ایران در بغداد که در تاریخ ۲۸ ربیع الاول ۱۲۸۵ به وزرات امور خارجه ارسال شد، آورده می شود:

در فقره ی یک زوج شمعدان نقره ی وقفی اعلی حضرت شاهنشاهی – روحنا فداه – به روضه ی مبارک حضرت کاظمین – علیهما السلام – مرقوم و مقرر فرموده بودید که رسیدگی و معلوم نمایم که آمده و در حرم روشن می کنند یا نه و مباشر آن کیست و از چه وقت شب تا کی روشن می کنند [؟] هنوز شمعدان ها به این جا نرسیده و از قرار دارالخلافه و اولیای دولت علیه اطلاع ندارم. در بقعتین علیتین حضرت کاظمین – علیهما السلام – چهار شمع به تولیت حاجی شیخ محمدهادی مشهور به چراغچی از عهد خاقان مغفور – طاب ثراه – برقرار است که همه شب از اول غروب تا هنگام بستن در حرم مبارک می سوزد و یکصد تومان وجه آنها از کرمانشاهان می رسد. چون شمعدان آنها مس است و شایسته ی سرکار اعلی حضرت نیست که دو پشت از سلطنت سنیه – نّوراللَّه مرقدهما – بگذرد و به اسم مبارک سرکار اعلی حضرت شاهنشاهی – روحنا فداه – روشن شود، وقت شرفیابی جناب جلالتمآب میرزا هدایت – دام مجده – اطلاع از این فقره داده شد و تعهد شمعدان نقره نمود. بعد که به دربار همایون رسید به کلیددار نوشته بود که قرار شمعدان نقره به امر قَدَر قَدْر داده شد.۳۲

گاهی اوقات متولیان چراغ ها، اقدام به اضافه نمودن چراغ و قندیل به حرم محل مأموریتشان می نمودند؛ مثلاً چراغچی صحن حضرت علی علیه السلام در نامه ای که با شهادت و مهر تعداد زیادی از علمای نجف تأیید شده بود، به وزارت خارجه نوشت: چون سال هاست که پنجاه عدد قنادیل از جانب سنی الجوانب اعلی حضرت قدر قدرت شهریاری پادشاه جمجاه ناصرالدین شاه – مدظله العالی – به مباشرت و تولیت ابوی اکرام عالیجاه قدس القاب، قدوسی انتساب، اشرف الحاج و العمار، حاجی ملایوسف طهرانی حایری و اقلّ عباد غلامحسین در صحن مطهر منور جناب خامس آل عبا – علیه الاف التحیه و الثناء – در طاق نماهای دور تا دور یک در میان و در کفش داری و ایوان مقدس و کشیک خانه ها و درب های صحن مطهر افروخته می شود و ابوی حقیر به واسطه ی تکمیل نمودن قنادیل که در تمام طاق نماها افروخته می شود به دربار همایون رفته و تصدیق جمیع علمای نجف و کربلا و کاظمین علیهما السلام و کلیددارها را بر قرار نمودن قنادیل های مذکوره در کمال صفا و ضیا و روشنی همراه برده و آنها را با عریضه به خاک پای مبارک اعلی حضرت شاهنشاه تقدیم نموده و تمنای چهل عدد قنادیل به جهت رفع نقیصه و تکمیل آنها نموده علی الحساب چون مخلی زیاده بر این در نظر نبود وجه بیست عدد را مرحمت فرموده و در کتابچه هم قید فرموده و جناب والد – دام عمره العالی – به حقیر اخبار فرمودند و حقیر هم بیست عدد را بر قنادیل سابق افزوده؛ لهذا هر که اطلاع و استحضار به هم رسانیده است که حال مقدار هفتاد و پنج عدد قنادیل در مواضع مخصوصه مرقومه در کمال صفا و ضیا و بها روشن می شود و به هیچ وجه من الوجوه نقص ندارد و باعث انتفاع قاطبه ی زایران و مجاورین ارض اقدس شده و مایه ی دعاگویی دوام دولت ابدمه قاهره گردیده مستدعی آنکه اطلاع خود را طیباً به مرضات در فوق این ورقه مرقوم و به خاتم شریف خود ممهور فرمایند که عنداللَّه و عند الرسول ضایع نخواهند شد.۳۳ پس از نصب یک چهل چراغ، مدعیان زیادی برای تصدی تولیت آن پیدا می شدند. اقامت در حرم یک امام معصوم یا یکی از اولیای شیعه و روشن نگاه داشتن حرم و خدمت به زایران این حرم ها، آرزوی هر شیعه ی ارادتمندی بود. از طرفی، مقام و منزلت یک متولی چهل چراغ عتبات عالیات، نزد هم شهری ها و هم ولایتی های آن شخص بسیار زیاد بود. این انگیزه های درونی در کنار اُمید دریافت مبلغ قابل توجهی پول از دولت ایران به عنوان صرف یا وجه روشنایی، عده ی زیادی را ترغیب می کرد تا بکوشند، تولیت چهل چراغ را عهده دار شوند. از این رو با نصب یک چهل چراغ جدید، عده ای که برخی از آنان، یک فرمان یا سفارش نامه از یک شخص صاحب نفوذ و معتبر دولتی در دست داشتند، به محل نصب چهل چراغ مراجعه می نمودند و مدعی تولیت آن شده، حتی در راه کسب این منصب، با سایر مدعیان درگیر می شدند.

متولیان چهل چراغ های قدیمی، کلیدداران، کفش داران و سایر خدمه ی حرم ها، پیوسته یک پای ثابت ادعای تولیت بودند و تا حد امکان می کوشیدند، تولیت چهل چراغ جدید را به دست آورند و از ورود اشخاص تازه وارد به محل خدمتشان جلوگیری نمایند؛ به طور مثال، کلیددار حرم حضرت ابوالفضل، در نامه ای به وزارت خارجه دلیل اقدامش در جلوگیری از ورود مدعی تولیت چهل چراغ جدید را به حرم، چنین بیان داشت:

سید صالح از طبقه ی خدام که در میان اهل خدمه بدنام و بی قدر و اعتبار است، فرمان آورده که روشنایی چهل چراغ در عهده ی او باشد. از آن جایی که اشخاص بی اعتبار را در دریان مقدس اشرف ناس ابوالفضل العباس علیه السلام به امر التزامی مدخلیت نمی دهیم، که بناء حادثه اتفاق شود، که مایه ی بی اعتباری باشد، سرکار هم هرگاه کسی در این مقام ها آمد، فحص احوال او فرمایید، اگر قابل است، البته بجاست، والّا از راه دیگر مورد التفات فرمایند. داعی مصلحت ندانسته، امر روشنایی آن را به دست بنده زاده آقا سید مصطفی واگذارده که خود نیز مواظب خدمت او باشیم.۳۴

با این همه رقابت بر سر به دست آوردن تولیت یک چهل چراغ بسیار شدید بود و هر شخص مدعی تا جایی که می توانست، می کوشید با مراجعه به اشخاص بانفوذ، تعداد بیش تری سفارش نامه برای خود جمع آورد. از آن جا که اختیار انتخاب متولی یک چهل چراغ با وزیر امور خارجه، صدر اعظم و نماینده ی دولت ایران در عتبات عالیات بود، سفارش نامه ها خطاب به آنان تنظیم می شد. در این گونه نامه ها، نویسنده پس از عرض درود و سلام و عرض ادب بسیار، با نسبت دادن فضایل و ویژگی های ممتاز برای شخص معرفی شونده، درخواست می نمود که تولیت چهل چراغ مورد نظر، به سفارش شونده سپرده شود.۳۵

برخی از این گونه سفارش نامه ها نیز برای فرزندان و وابستگان متولیان فوت شده تنظیم می شد؛ به طور مثال، در یکی از این گونه اسناد، شخص نویسنده پس از حمد و ستایش بسیار در حق صدر اعظم، به وی چنین نوشته است:

… بعدها مصدع آن که جناب مستطاب فضایل نصاب، آقا شیخ غلامحسین مؤتمن الشریعه، خلف مرحمت پناه حاجی ملایوسف طهرانی که متولی چهل چراغ دولتی صحن مقدس و اولاد مُسلِم و مباشر مجلس روضه خوانی اعلی حضرت همایون – خلداللَّه ملکه – بوده، در این اوقات به رحمت ایزدی واصل گردیده، چنان که از قدیم الایام رسم دنیای کافه بزرگان و قاطبه ی رعیت پروران بوده که در صورت فوت و موت احدی از خدمت گزاران محض اشقاق بر باقی ماندگان و تربیت آنان، جا و مکان او را بر اولاد او داشته تا مایه ی جبر کسر خاطر۳۶ آنها و موجب ترغیب دیگران بوده باشد، فعلاً فرزند ارجمند آن مرحوم، جناب مستطاب آقا شیخ مهدی – سلمه اللَّه تعالی – چنان که تلگرافاً عرض شده فی الحقیقه و الواقع در نهایت قابل و کامل و کاردان و ممتاز از امثال و افراق است و در خور رحمت و شایان خدمت… و علاوه بر آن جمعی عیال و اطفال مقروض پریشان حال از آن مرحوم باقی است. چنان که رأی [ناخوانا ]تعلق بگیرد، مقرر فرمایند که خدمت به عهده ی کفالت و کفایت جناب مومی الیه محول و به صدور فرمان مهر لمعان به اسم او، حاسدین و مقرضین را از آرزوی این خدمت محجوب و ممنوع فرمایند. بسیار به جا و محل و موجب دعاگویی و امیدواری کافه ی دعاگویان و داعی و… خواهد بود.۳۷

در نمونه ای دیگر، فاضل شربیانی،۳۸ مأمور دولت ایران در عتبات عالیات، طی نامه ای به وزیر امور خارجه، از حاجی سید سعید خادم و سرکشیک آستانه ی مبارکه ی امام حسین علیه السلام به عنوان شخصی دارای عزت و احترام یاد کرده و لیاقت و استحقاق وی را در تولیت لنتِرهای دولتی بعد از مرحوم آقا سید محمد متوفی تصدیق کرده و درخواست نموده است که فرمان تولیت لنترهای مذکور برای نامبرده صادر شود.۳۹ هم چنین در نامه ی دیگری با اشاره به فوت حاجی سید علی کلیددار و متولی چهل چراغ شاهی کربلای معلی، درخواست کرده که کلیدداری و تولیت چهل چراغ مذکور به حاجی سید عبدالحُسین، فرزند مرحوم نامبرده سپرده شود.۴۰

اسناد زیادی در دست است که نشان می دهد افراد برای به دست آوردن تولیت یک چهل چراغ، حتی به نزاع با هم نیز پرداخته اند و هر که قدرت، نفوذ و واسطه ی قوی تری داشته، می توانسته تولیت یک چراغ را از دیگری بگیرد و به خود اختصاص دهد.

گاهی نیز افراد با توسل به رشوه، در این راه موفق می شدند. به هر حال پس از بروز چنین حوادثی، نامه های زیادی از طرف خود یا اطرافیانش به وزارت خارجه یا صدارت عظمی صادر می شد و این موضوع گاهی ابعاد وسیع تری نیز پیدا می کرد، چنان که سفارت ایران در بغداد و علمای ایرانی مقیم نجف و کربلا را نیز درگیر می نمود؛ برای مثال، سفارت ایران در بغداد در تاریخ ۱۹ ربیع الثانی ۱۲۸۲ طی نامه ای به وزارت خارجه نوشت:

در این جا مذکور می شود چهل چراغ اهدایی دولت علیه را که به تولیت میرزا کوچک به بقعتین علیتین حضرت عسکرین – علیهما آبائهما و أبنائهما السلام – فرستاده اند به دیگری داده اند و این معنی باعث پریشانی حواس میرزا کوچک شده است. اگر خدمت و صداقت او را تصدیق فرمایید همه کس تصدیق خواهند کرد که با [ناخوانا ]تنخواه در کمال خوبی به انجام می رساند و با قرض و قُول می گذراند. علاوه بر آن می باید مأمور این خدمت کسی باشد که مثل او از همه چیز گذشته و از هر کاری دست کشیده خانه ی خود را به آن جا برده شغل خود را منحصر به آن نماید و مشکل است دیگری مانند او باشد…. ۴۱

چهل چراغچی ها در عتبات عالیات بی خبر از همه جا، شمع از شماعان و تاجران می خریدند و چراغ ها را روشن نگاه می داشتند، در حالی که در این سوی مرزها در دارالخلافه ی تهرا