پاورپوینت کامل قاضی عیاض و کتاب الشفاء بتعریف حقوق المصطفی ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل قاضی عیاض و کتاب الشفاء بتعریف حقوق المصطفی ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل قاضی عیاض و کتاب الشفاء بتعریف حقوق المصطفی ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل قاضی عیاض و کتاب الشفاء بتعریف حقوق المصطفی ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

>

توجه به جنبه های مختلفِ زندگی حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه وآله، مورد عنایتِ ویژه دانشمندان مسلمان بوده است. یکی از نویسندگان که به شیوه خاصی، به شخصیت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله نگریسته، قاضی عِیاض (۵۴۴ – ۴۶۷ه) می باشد. اثر مشهور وی، الشفاء بتعریف حقوق مصطفی، به شیوه کتاب های شمائل النبی و دلائل النبوه تألیف شده و از اهمیت خاصی در نزد دانشمندان مسلمان برخوردار است و چندین شرح و تعلیقیه بر آن نگاشته شده است.

قاضی عِیاض در الشفاء، از آیات قرآنی که در شأن و منزلت پیامبر گرامی اسلام نازل شده و نیز از احادیث نبوی، استفاده نموده و جنبه های مختلف شخصیت پیامبر اسلام را توصیف نموده است و به بسیاری از تهمت ها و افسانه های ساخته شده در مورد حضرت رسول صلی الله علیه وآله پاسخ های منطقی و محکمی داده است.

در این نوشتار ضمن بررسی شرح حال قاضی عیاض و اشاره به آثار او، کتاب الشفاء مرور شده است.

شرح حال قاضی عِیاض

قاضی عِیاض از دانشمندان برجسته مغرب و اندلس در قرن پنجم و ششم قمری، است که به دلیل اهمیت و شهرت وی، شرح حال او تقریباً در تمامی منابع رجالی و تاریخی مربوط به مغرب و اندلس آمده است. نام کامل او ابوالفضل عِیاض بن موسی بن عیاض بن عمرو بن موسی بن عیاض یحصبی ۲ اندلسی سبتی ۳ مالکی (۵۴۴ – ۴۷۶ه) است که با عنوان هایی؛ چون امام، علامه، حافظ اوحد و شیخ الاسلام ملقب شده است. اکثریتِ قریب به اتفاق منابع، تولد او را در سال ۴۷۶ه نوشته اند؛ اما در برخی از منابع، هم چون تهذیب الاسماء و اللغات، تالیف امام النووی تاریخ ولادت او ۴۹۶ه، ذکر شده است.۴ با توجه به این که منابع معاصر وی، از قول پسر قاضی عیاض، تاریخ نخست را آورده اند، به طور قطع دومی اشتباه است.

قدیمی ترین منبع، که نویسنده آن، معاصر قاضی عِیاض بوده و اطلاعات خوبی از وی به دست داده، اصله، تألیف ابن بشکوال (۵۷۸ – ۴۹۶ ه) است که بسیاری از مطالب آن، با ذکر مأخذ در منابع سده های بعد نقل شده است.

ابن بشکوال که شاگرد قاضی عیاض بوده است در خصوص وی می نویسد:

او از اهالی سبته بود و برای فراگیری علم وارد اندلس شد. در قرطبه از قاضی ابوعبداللَّه محمد بن علی بن حمدین و ابی الحسین سراج و ابومحمد بن عتاب و… علم آموخت و از چند استاد، اجازه دریافت نمود. او به دیدار شیوخ علاقه داشت و از آنها علم می آموخت و مقدار زیادی حدیث گرد آورد و به این کار اهتمام بسیار داشت.۵

ابن اَبّار (۶۵۸ – ۵۹۵ه) از نویسندگان پرآوازه اندلس است. او در باره قاضی عیاض می نویسد:

موطن اصلی اجداد وی، بسطه بود و از آن جا به فاس و سپس به سبته نقل مکان نمودند. او در این شهر متولد شد و از استادان این شهر علم آموخت و به اندلس سفر کرد و نزد شیوخ قرطبه و مرسیه تعلیم یافت.۶

ابن خطیب، از قول پسر عیاض نقل می کند:

قاضی عیاض، با عفت و پاکی رشد کرد و اقوال و افعال نیکو و پسندیده ای داشت و موصوف به فهم و زیرکی بود. او طالب علم، و حریص بر آن بود تا این که یگانه روزگارش شد و از هم عصرانش برتر گردید. وی از حافظان کتاب خدا، با قرائت نیکو و صدای دلنشین گشت. او از تفسیر و علوم مختلف بهره بسیار برد و از ائمه حدیث در عصر خویش شد. وی اصولی، متکلم، فقیه، آگاه به احکام، نحوی، ادیب، شاعر، کاتبی بلیغ، خطیب، حافظ زبان و اخبار و تواریخ، حُسن المجلس، یگانه روزگار، صبور و بسیار صدقه دهنده بود.۷

به دلیل اهمیت علمی قاضی، مقری در قرن یازدهم کتابی با عنوان ازهار الریاض فی اخبار عیاض و یناسبها مما یحصل به للنفس ارتیاح و للعقل ارتیاض، در چهار مجلد، در شرح حال و سیره قاضی عیاض تألیف کرد که در آن به اخبار عیاض، پیش از ولادت و خانواده و اولیای وی پرداخته است، هم چنین شرح حال مفصّلی از استادان وی به ترتیب حروف الفبا آورده است. علاوه بر این، وی به موضوعات دیگری از فرهنگ و تمدن اسلامی اندلس پرداخته است. این اثر، مورد توجه مردم مغرب قرار گرفت و از مقری به سبب معرفی قاضی عِیاض بسیار تمجید شد.

قاضی عیاض، محضر استادان بسیاری را درک کرده بود؛ به قول ابن ابار، حدوداً صد استاد را دیده بود که در بین آنها، اسم ابوبکر محمد بن عبداللَّه بن احمد بن عربی معارفی،۸ ابوعلی الصدفی،۹ ابوالولید بن رشد و صدها استاد برجسته اندلس، به چشم می خورد.۱۰ هم چنین وی از چند نفر از استادان اندلس، اجازه دریافت نموده بود.۱۱ از جمله کسانی که قاضی عِیاض، نتوانست از او اجازه بگیرد، زمخشری بود.۱۲ در منابع، نام برخی از کتاب هایی که وی در زمان تحصیل نزد استادانش می خوانده، آمده است.۱۳

عِیاض، مدتی طولانی در شهر سبته قضاوت می کرد، لذا معروف به قاضی شده بود. چنان که از منابع برمی آید وی در قضاوتش راه عدل در پیش گرفت؛ به گونه ای که فتح بن علی بن احمد، مؤلف قلائد العقیان که کتاب خود را به نام قاضی عیاض تألیف نموده بود، به سبب شرب خمر، حد زد.

او به درخواست تاشفین،۱۴ به غرناطه رفت و قاضی آن جا شد. او در آن جا نیز به عدالت رفتار می کرد و از ملامت سرزنش کنندگان، ترسی نداشت. عدالت او، منافع اطرافیانِ تاشفین را به خطر انداخته بود، لذا در اثر شکایت های بسیاری که از او شد، سرانجام از منصبش، عزل گردید و بار دیگر به سبته بازگشت و قضای آن جا را بر عهده گرفت.۱۵ پس از این، قاضی عیاض برای طلب علم، چندین بار به اندلس سفر کرد و بالاخره در سال ۵۳۱ه در قرطبه ساکن شد. در این زمان بود که ابن بشکوال، از او علم آموخت.

قاضی عِیاض، در جریان نبرد بین مرابطین و موحدین دخالت کرد و چنان که ابن خلدون می نویسد: پس از آن که بین امرای قبایلِ لمتونه و مسوفه اختلاف افتاد، عبدالمؤمن ۱۶ به سبته لشکر راند. سبته در برابر آنها، نیک پایداری کرد؛ بیشتر دفاع شهر، به عهده قاضی عِیاض بود که شهرتی عالم گیر داشت. در این زمان ریاست دینی و سیاسی با او بود و مردم شهر، او را چون پدر خود می دانستند.۱۷ قاضی عیاض مطیع موحدین شد، اما پس از چندی عقیده اش درباره موحدین دگرگون شد و از این رو، مردم را به شورش فرا خواند. مردم سبته نیز امیر موحدی، یوسف بن مخلوف، و هر که از موحدین با او بود، کشتند و امیری از مرابطین را به نام الصحراوی، بر حکومت شهر خود گماشتند.۱۸ عبدالمؤمن با سپاه عظیمی برای سرکوبی سبته حرکت کرد، قاضی عِیاض با وساطت برای مردم، مانع کشتار آنها گردید و خشم عبدالمؤمن را فرو نشاند.۱۹ بر اثر این مسئله، عبدالمؤمن به قاضی عِیاض دستور داد تا در مراکش سکونت یابد. وی، در نهم جمادی الاخر سال ۵۴۴ه در آن جا درگذشت. جایگاه علمی قاضی عِیاض

در منابع در باره مقام علمی قاضی عِیاض، مطالب بسیاری آمده است به گونه ای که مقام وی را چون مقام بخاری و ائمه اربعه دانسته اند. ابن خلکان در این خصوص می نویسد:

او امام حدیث در عصرش بود و مردم با علوم او نحو، لغت، کلام عرب، ایام و انساب را می شناختند.۲۰

او، اهل سنت را بسیار بزرگ می داشت و تعصب شدیدی به مالکیان داشت. او عالمی عامل، متواضع و حق گو بود که در راه خدا از ملامت سرزنش کنندگان نمی ترسید. وی جامع فنونِ عصر خویش بود و در فقه مالکی تبحر بسیار داشت.۲۱

در عصر قاضی عیاض، در اندلس، دستور سوزاندن کتاب احیاء علوم الدین غزالی صادر شد. قاضی عِیاض به دلیل توهمی که درباره این اثر و تعصبی که به اهل سنت داشت، حکم به سوزاندن آن داد.۲۲

از جمله مسائلی که در بسیاری از منابع، مورد توجه قرار گرفته، بلاغت قاضی در نظم و نثر است. اشعار بسیاری از وی نقل شده که چند نمونه از آن ذکر می شود؛ از جمله ابیاتی که در اکثر منابع یک رباعی است که قاضی هنگام تکان خوردن کشت زار بر اثر وزش باد، سروده است:

انظر الی الزرع و خاماته

تحکی و قد وَلَّت امام الریاح

کتیبه خضراء مهزومه

شقائق النعمان فیها جراح ۲۳

در جای دیگر نیز سروده:

اعوذ بربی من شر ما

یخاف من الانس و الجنّه

و أسئله رحمه تقتضی

عوارف توصّل بالجنه

هم چنین از سروده های اوست:

اللَّه یعلم انی منذلم أرکم

کطایر خانه ریش الجناحین

فلو قدرت رکبت الریح نحوکم

فان بعد کم عنی جناحین ۲۴

در منابع، اشعار بسیار دیگری از قاضی عیاض نقل شده است.۲۵ وی در نثر نیز، تبحر داشته و ابن خطیب یکی از خطبه های او را که در کمال زیبایی بوده، نقل کرده است.۲۶ آثار قاضی عِیاض

با توجه به این که قاضی عیاض، از دانشمندان برجسته علوم دینی عصر خویش بوده است، لذا آثارش دارای اهمیت زیادی می باشد. هم چنین تأثیر مذهب مالکی در آثار وی کاملاً هویداست. مشهورترین اثر او، الشفاء بتعریف حقوق المصطفی است. به قول ذهبی، اجلّ و اشرفِ تألیفات وی، همین کتاب است.۲۷

کتاب الشفاء که به شیوه کتاب های شمائل النبی و دلائل النبوه، تألیف شده از اهمیت و شهرت بسیار برخوردار است. شاید بتوان گفت که حجم بسیاری از مطالب آن، نوعی تفسیر آیات قرآن است که در خصوص پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نازل شده است.

در این اثر، به صفات حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله و حقوقِ واجب او بر مسلمانان، پرداخته است. مؤلف در تمام قسمت های این اثر، به آیات قرآن، احادیث نبوی (به ویژه صحاح سته) و آراء مفسران، محدثان و فقها، استناد می کند.

برای معرفی بیشتر این اثر، به برخی از مطالب مهم کتاب، اشاره خواهیم کرد

کتاب الشفاء، به چهار بخش تقسیم شده است:

قسمت نخست در بزرگداشت منزلت و جایگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله توسط خداوند، از نظر قول و عمل می باشد. این قسمت، مفصل ترین بخش کتاب است که در حدود نیمی از آن را در بر می گیرد و در آن، آیاتی که در مدح و ثنای پیامبرصلی الله علیه وآله نازل شده با شرح و تفسیر آن، و نیز آیاتی که در آن پیامبر از روی محبت و دوستی مورد خطاب قرار گرفته، آورده شده است. مؤلف به صورتی زیبا، به مواردی که خداوند به جایگاه عظیم پیامبرصلی الله علیه وآله قسم خورده، پرداخته است.

در باب دوم این قسمت، ویژگی های اخلاقی و صفات ظاهری پیامبرصلی الله علیه وآله مطرح شده است. این بخش از کتاب، به آثار شمائل النبی، شباهت بیشتری دارد و در آن، فصاحت و بلاغت، شرفِ نَسَب، نیکویی سرزمین و محل رشد، هم چنین بحثِ مفصلی درباره زنان پیامبر آمده است و در ادامه، ویژگی های اخلاقی و ظاهری پیامبر، مورد بحث قرار گرفته است.

در باب سوم، به اخبار صحیح و مشهوری که در بزرگداشت جایگاه و آن چه که مخصوص پیامبرصلی الله علیه وآله می باشد، پرداخته است. در این بخش واقعه اسراء، به طور مفصل بررسی شده و شبهه های موجود در این خصوص پاسخ داده شده است.

باب چهارم، به معجزاتی اختصاص دارد که از پیامبرصلی الله علیه وآله دیده شده است. در این قسمت به مواردی برمی خوریم که از نظر شیعه پذیرفتنی نیست.

در قسمت دوم، به حقوق پیامبرصلی الله علیه وآله بر مردم توجه شده که از آن میان، وجوب پیروی از پیامبرصلی الله علیه وآله، محبت به ایشان، بزرگ داشت پیامبر، درود فرستادن بر پیامبر، زیارت قبر پیامبر از مباحث مهم این بخش است.

یکی از موضوعات مهم در نظر قاضی عِیاض، «عصمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله» می باشد که در قسمت سوم مطرح شده است. قاضی در این بحث، دیدگاه های موافقان و مخالفان را