پاورپوینت کامل وضع اقتصادی مدینه در عهد نبوی ۱ ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل وضع اقتصادی مدینه در عهد نبوی ۱ ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل وضع اقتصادی مدینه در عهد نبوی ۱ ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل وضع اقتصادی مدینه در عهد نبوی ۱ ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

>

مترجم: دکتر شهلا بختیاری ۲

حضور پیامبرصلی الله علیه وآله و مسلمانان در مدینه چهره متحولی به اقتصاد این شهر داد. مدینه که از دیرباز به سبب برخوردار بودن از کشاورزی و واقع بودن بر سر راه بازرگانی شمال به جنوب جزیره العرب، اقتصادی متمایز از دیگر نقاط داشت با ورود مهاجران، توجه و توصیه های پیامبرصلی الله علیه وآله و دین اسلام با تحولی عظیم روبرو شد. شکوفایی زراعی مدینه ناشی از شرایط جغرافیایی، وجود سفره های زیر زمینی آب، و عوامل تازه ای از جمله واگذاری برخی زمینهای رها شده به مهاجران بود. با این حال در امر آبیاری نیز مقرراتی وجود داشت و بسته به آب و هوا، محصولات متنوعی به دست می آمد. تجارت نیز به دلیل وجود بازارهای محلی و اهتمام کسانی از مهاجران به امر تجارت، بر رونق اقتصادی شهر افزود. همچنین صنایع و حرف در کنار کشاورزی و تجارت از رونق خوبی برخوردار بود و انواع سکه ها از قبیل دینار و درهم، سکه های ضرب شده در ایران و روم، و وزنها و اکیال مختلف به کار می رفت.

زراعت

احاطه مدینه توسط کوهها و زمینهای آتشفشانی – حره – خاک این شهر را بسیار حاصلخیز کرده ۳ و آن را به شکل حوضچه های کوهستانی در آورده است ۴ که آبهای زیر زمینی در این حوضچه ها جمع می شود. به طوری که می توان هنگام حفر چاهها۵ در هر ناحیه از این سرزمین به حوضچه های زیرزمینی دست یافت. افزون بر این عوامل، وجود تعداد زیادی از رودخانه ها که در زمان بارندگی و سیلاب از آن کوهها و سنگلاخها جاری می شدند،۶ نیز شهر مدینه را در درجه نخست به عنوان شهر کشاورزی و کشاورزان قرار داده است.۷ بیشتر مردم مدینه دارای بستان ها و نخلستان بودند۸ که کوچک و بزرگ درآن کار می کردند.۹

بستانها و باغهای مدینه به حوائط مشهور بود۱۰ بیشتر اوقات مساحت این باغها زیاد نبود و به طور متوسط حدود صد ذراع بود،۱۱ هر باغی اغلب دارای یک چاه مخصوص به خود بود و در کنار چاه، خانه ای جهت حفظ باغ وجود داشت.۱۲ برخی باغداران به دلیل احتیاط و ترس برای باغ دری قرار نمی دادند، مگر سوراخ کوچکی که از آن آب باریکه ای از یکی از چاههای نزدیک به باغ وارد می شد و آن جوی آب را«ربیعا» می نامیدند.۱۳ بیشتر محصولات این باغ ها جهت مصرف شخصی صاحب باغ بود و گاه صاحب باغ محصول آن باغ را می فروخت و با آن وسیله معاش خانواده خود را تامین می کرد.۱۴

گاه کسی که باغ شخصی نداشت، در باغ های اهالی مدینه در مقابل مقدار معینی خرما کار می کرد.۱۵ گاه صاحب باغ، باغ خود را به شخصی اجاره می داد، او در آن زراعت می کرد و آن را آبیاری می نمود و در مقابل متعهد می شد یک چهارم یا نیم یا کمتر یا بیشتر از این مقدار را به صاحب باغ بدهد. این روش «مزارعه» خوانده می شود.۱۶ در آبیاری باغ ها از آب رودخانه های فصلی ۱۷ و یا آب چاهها۱۸ استفاده می شد. برای کشیدن آب از نهر یا چاه از شترهای آبکش استفاده می کردند۱۹ از گاو نیز برای شخم اراضی خود بهره می جستند.۲۰

در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله نیز عوامل متعددی مردم را به کشاورزی و ممارست در آن بر می انگیخت. عرف بود که هر کسی زمین بایری را آباد کند، آن زمین برای او باشد.۲۱ افزون بر این، بسیاری از زمینهای زراعی در «وادی عقیق»۲۲ و در منطقه عالیه میان اغلب مهاجران ۲۳ تقسیم شد. ذکر شده است که پیامبرصلی الله علیه وآله به یکی از مهاجران زمینی را در «حره الوادی» و «مبذر صاع»۲۴ بخشید و به دیگری چاهی در وادی عقیق داد.۲۵ این امر نشان می دهد که این اراضی از آن همه گروهها بود و بدین دلیل در تقسیم آن میان مردم میانه روی می شد تا سهم هر کس به او برسد. در نتیجه گسترش زراعی مذکور، بیرون شهر مدینه باغهای زیادی بوجود آمد که شهر را احاطه کرد.۲۶

در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله عوامل متعددی در حفظ منابع گیاهی مدینه نقش داشتند، قطع درخت سدر جز برای شخم زدن زمین ممنوع شد.۲۷ این شیوه تا زمان عمر بن خطاب ادامه داشت تا جائیکه شخصی به عنوان نگهبان گماشته می شد تا مسؤول مراقبت از درختان اقاقیا باشد تا کسی این درختان را قطع نکند.۲۸

در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله، آبیاری اراضی نقش عمده ای در کشاورزی داشت. آب در مسیل رودخانه های فصلی در مهزور، مذینیب و بطحان به اندازه ای جمع می شد که تا قوزک پا می رسید و هنگامی که به این اندازه می رسید به زمین دیگری فرستاده می شد و مانع آب از زمین بالاتر به زمین پست تر نمی شدند.۲۹ ذکر شده است که سهم آب برای نخل داران تا پاشنه پا و برای کشاورزان تا بند کفش بود.۳۰ مسیل از سنگلاخها بسوی دشتها و زمینهای هموار بود و ابتدا زمینهای بالاتر آبیاری می شدند و سپس حتی اگر محل عبور آب در زمین اولی بود آب را به زمین کناری می فرستادند.۳۱

مهاجران زمینهای زراعی بزرگ زیادی را در غابه و حره ۳۲شرقی ۳۳ صاحب شدند. اموال بنی نضیر بیشتر در منطقه عالیه بود که پس از کوچ دادن بنی نضیر در سال چهارم هجری ۳۴ خالصه پیامبرصلی الله علیه وآله شد.۳۵ در زمین بنی نضیر درخت نخل می کاشتند و از آن غذای یکسال خانواده پیامبرصلی الله علیه وآله را ذخیره می کردند و مابقی آن صرف خرید چهارپایان و سلاح می شد.۳۶ پیامبرصلی الله علیه وآله بخشی از اراضی بنی نضیر را میان گروهی از مهاجران و دو نفر از انصار تقسیم کرد.۳۷

تعداد نخل که مهم ترین درخت زراعی بود، در مدینه زیاد شد و اموال صاحبان این درختان نیز افزون گشت.۳۸ بدین ترتیب وضع معیشت و قوت آنان نیز بهتر شد.۳۹ اهمیت زراعت درخت نخل در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله به حدی رسید که یکی از حقوق بردگان این بود که برای آزادی با صاحبان خود قرار می گذاشتند که تعدادی نهال خرما برای او بکارند.۴۰ از شاخه ها و تنه درختان خرما برای سقف و ستون خانه ها استفاده می شد.۴۱ افزون بر آن از الیاف و برگ خرما در تهیه زنبیل، سبد، حصیر، بوریا و مانند آن بهره می گرفتند.۴۲ میوه درخت نخل از مهمترین و با ارزش ترین میوه ها نزد مردم مدینه بود وآنها هنگامی که اولین میوه نخل را می دیدند آن را نزد پیامبرصلی الله علیه وآله می آوردند. پیامبرصلی الله علیه وآله آن را می گرفت و می فرمود: پروردگارا در میوه درخت خرما به ما برکت عطا کن.۴۳

خرمای مدینه انواع متنوعی داشت از جمله خرمای سیاه و سرخ،۴۴ مشهورترین انواع خرما در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله عجوه و عذق زید بود.۴۵ محصول خرما در بیشتر سالها به اندازه نیاز ساکنان مدینه بود و به همین سبب مازاد آن را به قیمت گرانتر از قیمت خرید گندم وارداتی از شام می فروختند.۴۶ علت آن بود که خرما رکن معیشت آنها بود و زراعت نخل نیاز به کوشش و صرف وقت زیادی داشت. گفته می شود که گاهی آفات کشاورزی مانند قشام به درختان نخل آسیب می رساند و محصول یکسال آن را از بین می برد.۴۷

تولید غلات و حبوباتی مانند گندم و جو پس از تولید خرما قرارداشت که آنها را زیر درختان نخل می کاشتند.۴۸ مزارع ویژه حبوبات تا پس از اقدام مهاجران به این کار وجود نداشت.۴۹ مصرف جو میان مردم رتبه نخست را داشت.۵۰ به نظر می رسد گندم به اندازه نیاز مردم تولید نمی شد، به همین سبب از «بلقاء» به مدینه گندم می آوردند.۵۱

مهاجران در گسترش کشت گندم نقش داشتند، ذکر شده است که طلحه بن عبیدالله تمیمی، نخستین کسی بود که در وادی قنات در شمال مدینه گندم کاشت.۵۲ با این حال محصول گندم به اندازه نیاز نبود و برای جبران کمبود آن به وارد کردن آن از خارج توجه شد. عبدالرحمان بن عوف هفتصد بار شتر می آورد که گندم، آرد و غذای مردم بود.۵۳

از سوی دیگر، در مدینه برخی میوه ها کشت می شد و دوبار در سال از بستان های آن میوه برداشت می شد.۵۴ مشهورترین میوه ها انگور و انواع مختلف آن از قبیل «مراودی» است که مرغوب ترین و شیرین ترین نوع انگور بود،۵۵ که در تاکستان های قباء، عالیه، جفاف و دیگر بستان های مدینه به عمل می آمد.۵۶ حکایت شده است که سعد بن ابی وقاص در منطقه عقیق محصول انگور خود را به هزار دینار فروخت.۵۷ افزون بر آن انگور، گلابی و خربزه نیز کشت می شد.۵۸

همچنین سبزیجات و حبوباتی مانند خیار و دباء، که نوعی کدو بود، پیاز، سیر۵۹ و هویج ۶۰ را می کاشتند.

از عواملی که در بهبودی زراعت و پیشرفت زیاد آن در مدینه نقش داشت، وجود تعداد زیاد مهاجران بود که به زراعت می پرداختند و از زمین های کشاورزی به شکل گسترده بهره برداری می کردند. آنها وادی های اطراف را آباد کردند، مانند وادی بطحان که طعم ورنگ آب آن تغییر کرده بود.۶۱ همچنین اراضی غابه در شمال غربی مدینه را آباد کردند که دارای درختان بسیار و درهم پیچیده از جمله درختان گز و شورگز بود. آنها بیشتر این درختان را قطع کردند و به جای آن نهالهای نخل را کاشتند.۶۲ همچنین در وادی قناه، مزارعی رابه کشت گندم اختصاص دادند و گفته می شود که در یکی از این مزارع گندم از بیست شتر آبکش استفاده می شد.۶۳ این مطلب دلالت بر وسعت آن مزارع و کثرت محصولات آنها دارد.

تجارت

الف) بازارهای تجاری مدینه

مردم مدینه به دلیل وضعیت و شغل کشاورزی، استقرار در یک مکان و قرار گرفتن مدینه در سر راه تجاری میان شمال و جنوب به انواع فعالیتهای تجاری مشغول بودند.۶۴ از مهمترین نشانه های آن وجود چندین بازار تجاری بود که به شاخه و شعبه های متعدد تقسیم شده بودند.۶۵ از جمله بازارهای پیش از هجرت، بازار «حُباشه» از آن قبیله بنی قینقاع بود که به خرید و فروش برده اختصاص داشت.۶۶ به نظر می رسد که آن بخش از بازار بنی قینقاع که در جسر وادی بطحان واقع بود۶۷ بازار بزرگی بود که در آن جنب و جوش زیاد و صدای خرید و فروش بلند بود.۶۸ مهم ترین چیزهایی که در این بازار فروخته شد عبارت بودند از زیورآلات، کمان ها، سرنیزه ها و شمشیرها.۶۹ به جز آن از بازارهای مدینه در جاهلیت، بازاری در زَباله در ناحیه ای که یثرب نامیده می شد،بود۷۰ و بازاری در بخش غربی مسجد قباء۷۱ و بازاری در محل زندگی بنی الحبلی در مکانی که به آن مزاحم گفته می شد.۷۲ این بازارها در جاهلیت و ابتدای اسلام بر پا می شدند، یهودیان بازاری در «بقیع غرقد» در شرق مسجد النبی داشتند۷۳ بازار مسلمانان نزدیک بازار یهودیان، در محل «بقیع زبیر» بر سر راه «بقیع غرقد» قرار داشت.۷۴ ظاهرا هنگامی که بازار یهودیان، نزدیک بازار مسلمانان بود، نیرومند شدن مسلمانان را دیدند و از رقابت و نزدیکی آنها در تجارت مدینه احساس خطر کردند، کعب بن اشرف یهودی به بازار مسلمانان رفت و داخل آن شد و طنابهای آن را قطع کرد. پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: هر آینه بازار را به جایی منتقل خواهم کرد که تحمل آن برای کعب سخت تر از این بازار باشد و آن را به محل بازار مدینه در غرب مسجد النبی منتقل کرد. یکی ۷۵ از صحابه، پیامبرصلی الله علیه وآله را به انتخاب این محل راهنمایی کرد۷۶ و بعدها میان بازار و مسجد النبی خانه هایی برای صحابه ساخته شد.۷۷

انتخاب موفق مکان بازار از جانب مسلمانان برتجربه تجاری زیاد آنها و درک آنان از امور خرید و فروش دلالت دارد. زیرا که این بازار در محلی بود که از سمت شام و یا از سمت یمن و مکه و دیگر قبایل مجاور به عنوان دروازه اصلی شهر محسوب می شد. بدون شک تاجران و هیاتهای مختلف هنگام رسیدن به مدینه، همراه کاروان های خود که حامل بار بودند برای دور زدن خانه ها یا عبور از میان آنها جهت ورود به بازار یهود در داخل شهر دچار مشکل می شدند.

بازار جدید مدینه پس از هجرت میدان وسیعی بود که ساختمان و سایبانی نداشت، سوار در آن میدان پیاده می شد و مرکب خود را در جایی قرار می داد. سپس در بازار می گشت، در عین حال مرکب خود را می دید و چیزی از دید او پنهان نمی ماند.۷۸ طول بازار بیشتر از عرض آن بود و در منطقه معروفی که امروز «مناحه» نامیده می شود قرار داشت. این منطقه از مرز شمالی به مصلی العید که در مکان مسجد غمامه امروزی است تا منطقه جرارسعد در محله بنی ساعده نزدیک ثنیه الوداع در شمال مدینه امتداد داشت. در آغاز محل بازار در جرار سعد، مقبره های قدیمی بنی ساعده بودند که آن را به پیامبرصلی الله علیه وآله بخشیدند و ایشان آن را به بازار اختصاص داد.۷۹

این بازار انواع کالاها از قبیل خرما،۸۰ گندم،۸۱ روغن، کشک،۸۲ و دیگر غذاها۸۳ را داشت. همچنین پوست های دباغی شده ۸۴ و مواد دباغی مانند گیاهان دباغی ۸۵ «بَز» که نوعی پوشش و جامه است، به فروش می رسید. گفته می شد بز لباسی است که در خانه تولید می شد.۸۶ بزازها که فروشندگان لباس بودند مکان مشخصی در بازار داشتند.۸۷ گفته می شود که عثمان بن عفان و طلحه بن عبیدالله بزاز بودند و شغلی جز بزازی نداشتند.۸۸ همچنین در بازار تمام کالاهای مدینه از جمله تیر، نیزه، شمشیر، زیور آلات ۸۹ و انواع چهار پایان ۹۰ عرضه می شد. اسبها نیز دارای قسمت مخصوصی در بازار بودند که به «بقیع الخیل»۹۱ مشهور بود همچنین برای شترها۹۲ و گاوها و گوسفندها نیز قسمت خاصی بود.۹۳

افزون بر آن در بازار مدینه تمام کالاهایی که از خارج وارد می شد، از قبیل گندم،۹۴ روغن زیتون،۹۵ عسل،۹۶ اسب و سلاح ۹۷ و برخی وسایل غیر ضروری و تجملی مانند ظروف نقره فروخته می شد.۹۸

کار بازار در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله، نظم و ترتیب یافت و بزرگان توجه بسیاری به امر بازار داشتند.۹۹ پیامبرصلی الله علیه وآله خود شخصاً با تعدادی از یارانش به بررسی اوضاع بازار، مراقبت از امور آن و مسائل جاری درآن می پرداختند.۱۰۰ ذکر شده که پیامبرصلی الله علیه وآله از کنار مردی عبور کرد که غذایی می فروخت، مرد فروشنده چیز تقلبی را وارد غذا نمود و پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: کسی که در کار خود تقلب کند، از ما نیست.۱۰۱ این مطلب دلالت بر آن دارد که در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله بازار مدینه، بر خلاف بازار مکه ۱۰۲ که پیامبرصلی الله علیه وآله عاملی برآن گماشته بود، دارای متولی نبود و پیامبرصلی الله علیه وآله خود با صحابه به مراقبت از بازار می پرداخت که اهداف مورد نظر را برآورده می کرد.

از جمله امور بازار، مراقبت از قیمتها و مشخص نمودن قیمت تا حدی بود که مصلحت عمومی اقتضا می کرد.۱۰۳ احتکار کالاها و غذاهایی که به بازار آورده می شد، ممنوع بود.۱۰۴ قوانینی وضع شده بود که هیچ زیانی به فروشنده و مشتری نرسد. از مواردی که منع شده بود فروش محصولات نارس بود مگر اینکه میوه ها کاملا رسیده باشند.۱۰۵ اگر کسی درخت نخل را می فروخت، میوه از آن فروشنده بود، مگر آنکه با خریدار شرط کرده باشد.۱۰۶ فروش انواع میوه ها مانند هندوانه، خربزه و همچنین صیفی جات مانند خیار، هویج تا زمانی که رسیده و خوب نبودند، ممنوع بود.۱۰۷ فروش اجناس بصورت درهم ممنوع بود.۱۰۸ سمسار یا دلالی در بازار بود که عقد معامله میان مشتری و فروشنده را با دریافت مزدی بر عهده می گرفت.۱۰۹

کار تنظیم خرید و فروش پیش از دوره پیامبرصلی الله علیه وآله در بازارهای مدینه انجام نمی شد و ناظری وجود نداشت که مانع کار تاجرانی شوند که در پیمانه ها تقلب می کردند و مردم را می فریفتند.۱۱۰ با ظهور اسلام این وضعیت تغییر کرد، زیرا آیاتی به ویژه در زمینه توجه به درستی اندازه پیمانه ها و اوزان نازل شد.۱۱۱ تاجران مدینه هنگام آمدن پیامبرصلی الله علیه وآله به این شهر از لحاظ توجه به پیمانه و وزن بدترین مردم بودند که خداوند آیه «ویل للمطففین» را در مورد آنان نازل کرد و آنها پیمانه های خود را اصلاح کردند.۱۱۲ مردم مدینه به کار معامله سکه و صرافی نیز می پرداختند و آن را نوعی تجارت می دانستند.۱۱۳ در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله معامله سکه دارای نظم شد و حکم خداوند در مورد معامله روشن شد.۱۱۴ ربا در معامله سکه از برجسته ترین کارهایی بود که به آن اقدام می کردند.۱۱۵ تا این که خداوند آن را حرام نمود.۱۱۶ کار صرافی بر پایه فروش طلا یا نقره بصورت پایاپای بود.۱۱۷ گاه فروش به صورت نسیه و یا تاخیر بود، اما چندان رواج نداشت.۱۱۸ اسلام بهره زنان رااز آن چه کسب می نمودند، تصدیق نمود.۱۱۹ از آن جمله زنان عطر فروش بودند که برخی از آنان برای فروش عطر به زنان به در خانه ها می رفتند.۱۲۰

قبایل مجاور مدینه نقش مهمی در شکوفایی و رونق تجارت بازارهای مدینه داشتند. گروه هایی از قبایل مذکور به بازار مدینه می آمدند که انواع کالاها را برای خرید و فروش در طول یکسال به همراه داشتند. مهم ترین ۱۲۱ چیزهایی که آنان در بازار عرضه می کردند، شتر۱۲۲ و گوسفند بود.۱۲۳ ذکر شده بنی سلیم اسب، شتر، گوسفند و روغن به بازار می آوردند۱۲۴ و شتر را به دینار می فروختند.۱۲۵ پیامبرصلی الله علیه وآله از مردی از بنی فزاره اسبی را به ده ورق نقره خرید.۱۲۶ از چیزهایی که قبایل به بازار مدینه می آوردند، شراب بود. البته پیش از آن که حرام اعلام شود،۱۲۷ و گوشت ۱۲۸ که بیشتر اوقات حیوانات شکار شده بود که مردم بادیه به بازار می آوردند.۱۲۹ آنها برده ها را به بازار آورده ۱۳۰ و به عادت اعراب جاهلی ۱۳۱ با صدای بلند آنها را به فروش می گذاشتند.۱۳۲ مهمترین چیزهایی که این قبایل از مدینه می خریدند، خرما، گندم و برخی البسه بود.۱۳۳

ب) مبادلات تجاری میان مدینه و خارج

دور از ذهن است که فعالیت تجاری مدینه تنها محدود به تجارت داخل بازارها باشد و مردم شهر روابط تجاری خارجی نداشته باشند.۱۳۴ بویژه آن که مدینه در کنار راه کاروان هایی واقع شده بود که بهترین عطریات را میان یمن و شام حمل می کردند.۱۳۵ از این رو برخی از اهالی شهر در این امر سهیم بودند، راه کاروان ها از یک سو به ایران و از سوی دیگر به شام از مدینه می گذشت.۱۳۶ ذکر شده که هنگامی که سلمان فارسی نزد پیامبرصلی الله علیه وآله آمد تا اسلام بیاورد، پیامبرصلی الله علیه وآله سخن او را متوجه نمی شد و خواست که آن را برایش ترجمه کنند و تاجری از یهودیان آمد که هم فارسی و هم عربی می دانست و سخن سلمان را به عربی ترجمه کرد. البته او سخن سلمان را که در مورد ستایش پیامبرصلی الله علیه وآله و نکوهش بود یهودیان تحریف کرد.۱۳۷ از این مطلب وجود سفرهای تجاری از مدینه به ایران برمی آید که برخی تجار یثربی به آن اقدام می کردند و ناچار باید زبان فارسی را می آموختند که البته تعداد آنها بین مردم کم بود. همچنین می توان شرکت مردم مدینه در بازارهای عربی عکاظ، ذی المجاز و مجنه را در چارچوب سفرهای خارجی برای تجارت به حساب آورد که جایگاهی مانند سایر عربها در زمان جاهلیت داشتند.۱۳۸

ذکر شده که ابامعلق انصاری پس از هجرت تاجری بود که با سرمایه خود و دیگران به تجارت می پرداخت و در مناطق مختلف مسافرت می کرد۱۳۹ همچنین از بزرگترین یاران پیامبرصلی الله علیه وآله کسانی بودند که حضور در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله آنان را از طلب رزق و روزی و فضل خداوند و پرداختن به کار تجارت خارجی بازنداشت. کسانی چون ابوبکر یک سال پیش از وفات پیامبرصلی الله علیه وآله با کاروان تجاری برای تجارت همراه نعیمان و سویبط بن حرمله به بصری رفت.۱۴۰

تاجران مکه نیز برای خرید و فروش ۱۴۱ و یا خرید خرما۱۴۲ به مدینه می آمدند. همچنین تاجران شام نیز به مدینه می آمدند و ۱۴۳با خود روغن زیتون، گندم، جو، انجیر، پارچه و اجناس شامی ۱۴۴ مانند آرد، روغن، عسل می آوردند.۱۴۵ تاجران نبطی نیز به مدینه می آمدند.۱۴۶ تجارت آنها بیشتر در حد گندم و روغن بود.۱۴۷

گفته شده است یکی از تاجران ایرانی ذکر پیامبرصلی الله علیه وآله و خروج او را در مدینه شنید و برای تجارت با پیامبرصلی الله علیه وآله راهی شد و هنگامی که به مدینه رسید اسلام آورد.۱۴۸ این مطلب بیانگر این است که تاجران ایرانی، مدینه را می شناختند و از زمانهای قدیم با مدینه روابط تجاری داشتند.

از مهمترین کالاهای خارجی که به مدینه وارد می شد، انواع لباس همچون لباسهای مخمل و کرک دار و دستار بود که از عدن، یمن می آمد،۱۴۹ گلیم از شام و۱۵۰ عطر از یمن وارد می شد.۱۵۱

پس از هجرت رونق تجارت مدینه بیشتر شد، زیرا بیشتر مهاجران تجارت خود رابه مدینه انتقال دادند و اقدام به سفرهای تجاری بین مدینه و شام و بصری می کردند.۱۵۲ آنها از شام به مدینه، فانوس، روغن، ریسمان ۱۵۳ و ظروف نقره وارد می کردند.۱۵۴ همچنین عطر را از هند از طریق «دارین» که شکافی در خلیج فارس است و – منطقه ای که امروز به بحرین مشهور است – وارد می کردند. در دارین بازاری بود که انواع عطر از هند وارد آن جا می شد.۱۵۵ از این رو، عطار یا فروشنده عطر منسوب دارین مشهور را «داری» می گفتند.۱۵۶ کاروان آنها به دلیل کثرت نفرات از سایر کاروان ها متمایز بود، به طوری که گاه تعداد افراد یک کاروان به چهار صد و پنجاه نفر می رسید.۱۵۷ این مساله به زیادی حجم تجارت خارجی مدینه پس از هجرت دلالت دارد. ذکر شده است که عبدالرحمان بن عوف پس از مهاجرت به مدینه گفت: باز