پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint :

>

مقدمه

عمان با قرار گرفتن در مدخل خلیج فارس از موقعیت استراتژیکی برخوردار است؛ به همین دلیل در طول تاریخ نقش اساسی در حیات اقتصادی ـ تجاری این شاهراه مهم ایفا می کرد. دستگاه خلافت اموی ـ عباسی و حکام ایرانی که برای تجارت خلیج فارس اهمیت زیادی قائل بودند همواره در پی اعمال نفوذ در سرزمین عمان بر می آمدند. آل بویه نیز از همان آغاز سلطه بر بغداد به عمان توجه کردند و تلاش های جدی را برای رسیدن به این هدف انجام دادند.

مقاله حاضر به بررسی تحولات سیاسی عمان در دوره حاکمیت آل بویه می پردازد. اما مشکل عمده در این تحقیق، کمبود منابع و اسناد است. هیچ تاریخ محلی ـ در تاریخ عمان ـ در این مقطع زمانی نداریم و تنها کتاب هایی با عنوان سیر درباره سیره امامان اباضی عمان نوشته شده که مجموع آنها در کتاب تحفه الاعیان جمع آوری شده است؛ ولی از آن جا که مؤلفان این کتب، حکام دیگر ـ به جز امامان اباضی ـ را سلاطین جور می دانستند، اطلاعات کمی در آنها ارائه کرده اند و تنها به امامان اباضی که در این مقطع در نقاط دور افتاده کوهستانی و به دور از تحولات سیاسی نواحی ساحلی عمان ـ مرکز ثقل عمان ـ مستقر بودند توجه داشتند. از این رو پژوهش حاضر بر گزارش های تواریخ عمومی مانند تاریخ طبری و الکامل متکی است، اگر چه این اطلاعات در بسیاری موارد ناکافی و ناقص است.

اوضاع اقتصادی، اجتماعی و دینی عمان در قرن چهارم

در سده های میانه، عمان به سبب قرار گرفتن در مدخل خلیج فارس از بازرگانی پر رونقی برخوردار بود. مؤلف حدود العالم در این مورد می نویسد:

عمان شهری است و هیچ شهری نیست اندر جهان که اندر وی بازرگانان بسیارند و بارکده همه جهان است و هیچ شهری نیست اندر جهان که اندر وی بازرگانان توانگرتر از آن جا بود. جهازهای مشرق و مغرب و جنوب و شمال بدین شهر افتد و از این جا به جای ها ببرند.[۱]

شهرهای عمان عبارت بودند از: صحار، مسقط، نزوه، سر، ضنک، حفیت، دباء، سلوت، جلفار، سمد و ملح.[۲] در این میان، صحار که قصبه عمان بود، از لحاظ بازرگانی اهمیت بیشتری داشت. به نوشته مقدسی: «درگاه چین و انبار خاور زمین و عراق و پناهگاه یمن به شمار است.»[۳]

در مجموع، اقتصاد عمان بر پایه بازرگانی استوار بود. اگر چه کشاورزی نیز از رونق زیادی برخوردار بود و باغات خرما، انار، انگور و مویز در آن جا وسعت زیادی داشتند.[۴] اعراب ساکن مناطق داخلی عمان نیز به دامپروری اشتغال داشتند.

ساکنان عمان بیشتر از قبیله ازد بودند. عمان یکی از پایگاه های اصلی این قبیله مهم بود.[۵] به جز اعراب ازد، ایرانی های زیادی در شهرهای ساحلی و اقلیتی از سیاهان زنگی نیز در عمان زندگی می کردند.[۶]

بیشتر ساکنان عمان از فرقه های خوارج اباضی بودند. گروه های دیگر خوارج مانند ازارقه، نجدات و صُفری ها نیز به علت دوری عمان از مرکز خلافت و صعب الوصول بودن، برای نفوذ در آن جا تلاش کرده بودند. خوارج نجدات به رهبری نجده بن عامر حنفی نفوذ خود را تا شرق شبه جزیره عربستان بسط داده بودند و سعی کردند در عمان نیز نفوذ کنند؛ لذا لشکری به فرماندهی عطیه اسود حنفی به عمان فرستادند. وی بر آن جا مسلط شد ولی عمانی ها آنها را بیرون راندند؛ زیرا آرا و افکار این خوارج تندرو را نمی پذیرفتند. خوارج صفریه نیز به رهبری شیبان خارجی آهنگ عمان کردند ولی موفق نشدند.[۷] تنها اباضیه که بصره پایگاه فکری آنها بود توانستند در عمان نفوذ کنند.

جابر بن زید ازدی مؤسس فرقه اباضی ها از اهالی عمان بود. وی از بصره برای نشر مذهب خود در عمان تلاش می کرد؛ زیرا عمان از پایگاه های قبیله ازد بود و جابر می توانست از طریق پیوندهای قبیله ای در آن جا پایگاه محکمی ایجاد کند. از سوی دیگر، اباضیه دست به خشونت نمی زدند و تنها از راه تبلیغ به گسترش مذهب خود می پرداختند، از این رو با استقبال مردم عمان مواجه شدند. خلفای عباسی نیز در قبال اباضیه عمان، برخلاف گروه های تندرو خوارج، سخت گیری نمی کردند. بنابراین اباضیه به سرعت در دعوت خود موفق شدند و سراسر عمان را قبضه کردند.[۸]

تحولات سیاسی عمان پیش از سلطه آل بویه

پیش از اسلام عمان به دست خاندان «جلندی» از اعراب ازد اداره می شد که به دولت ساسانی وابستگی داشتند. پس از صلح حدیبیه، پیامبر اسلام• برای دعوت مردم عمان به اسلام، عمروعاص را به آن جا فرستاد. جیفر بن جلندا و عباده بن جلندا، امیران عمان، اسلام را پذیرفتند و به تبعیت از آنان اعراب عمان نیز اسلام آوردند.[۹]

پس از رحلت پیامبر اسلام• عمروعاص مطمئن از اسلام عمانی ها با تعدادی از سران آنجا راهی مدینه شد، ولی به محض خروج وی از عمان و بروز جریان ارتداد، اهالی عمان نیز به سرکردگی یکی از اعضای ناراضی خاندان جلندی موسوم به لقیظ بن مالک­ازدی ملقب به ذوالتاج مرتد شده، جیفر و عباد را بیرون راندند. آن دو از ابوبکر کمک خواستند. از مدینه سپاهی به فرماندهی حذیفه بن محصن علفانی مأمور سرکوبی مرتدان عمان شد و او مرتدان را شکست داد.[۱۰] و بار دیگر خاندان جلندی به حکومت عمان منصوب شدند.

این خاندان تا زمان حکومت حجاج بن یوسف بر عراق باقی ماندند. حجاج برای تحکیم موقعیت امویان در عمان و سرکوب خوارج و قبیله ازد که دشمن وی بودند، مصمم شد عمان را تصرف کند. برای این منظور چندین بار سپاهیانی به عمان اعزام کرد که در نهایت عمان را تصرف و با فراری دادن امیران آن جا ـ سلیمان و سعید پسران عباد جلندا ـ به عمر حکومت جلندی پایان داد و موفق به تحکیم نفوذ امویان در عمان گردید.[۱۱]

سیطره امویان بر عمان تا سقوط آنها به دست عباسیان ادامه یافت؛ اما در این هنگام مردم عمان عصیان کرده ادعای استقلال کردند و یکی از بازماندگان خاندان جلندی موسوم به الجلندا بن­مسعود را به عنوان اولین امام اباضی به امامت انتخاب کردند. خلافت عباسی در سال ۱۳۳ ه.. سپاهی به عمان اعزام کرد. این سپاه موفق به تصرف عمان و قتل امام اباضی شد.[۱۲] ولی این پایان کار امامان اباضی نبود، زیرا عباسیان هرگز نتوانستند در داخل عمان نفوذ کنند، بنابراین امامان اباضی در شهرهای داخلی عمان به مرکزیت نزوی به حکومت خود ادامه دادند و در مقاطعی از جمله در دوران هارون الرشید بر سراسر عمان حتی شهر صحار مسلط شدند.

در سال ۱۷۷ ه.. هارون سپاهی به عمان اعزام کرد ولی این سپاه موفقیتی به دست نیاورد و با مرگ هارون بار دیگر سرکوبی خوارج به تعویق افتاد و امامت اباضی تا سال ۲۸۰ ه. در شهر نزوی ادامه یافت.

در این سال المعتضد، خلیفه عباسی، سپاهی به فرماندهی محمد بن ثور اعزام کرد که قتل عام زیادی در عمان به راه انداخت و با قتل امام غزان بن تمیم که در شهر نزوی مستقر بود لطمه اساسی به امامت اباضی وارد آورد.[۱۳]

با وجود این ضربه مهلک، خوارج همچنان به مقاومت و کشمکش با عباسیان ادامه دادند، اگر چه دیگر نمی توانستند بر عمان مسلط شوند؛ زیرا یکی از روسای قبایل عمان موسوم به یوسف بن وجیه بر قسمت اعظم عمان تسلط یافت و موفق شد خوارج عمان را که امامت آنها با راشد بن ولید بود از نزوی بیرون رانده به کوهستان فراری دهد. این زمان آغاز دوره ای است که خوارج عمان آن عصر را خذلان مردم عمان نامیدند.[۱۴]

در همین زمان خلافت عباسی نیز به نهایت ضعف و انحطاط رسید و دولت نوظهور آل­بویه بر بغداد مسلط شد و در پی آن کشمکشی جدی میان آل بویه و ابن وجیه آغاز گردید.

تسلط معزالدوله بر عمان

ابن وجیه پس از تسلط بر عمان به فرمانروای خلیج فارس تبدیل شد و از آن جا که بندر بصره یکی از مهم ترین بنادر خلیج فارس بود و با بنادر عمان رقابت می کرد وی مصمم شد بر بصره مسلط شود تا با وارد آوردن خساراتی آن بندر را از میدان رقابت بیرون رانده و عمان را به مرکز ثقل خلیج فارس تبدیل کند. برای این منظور در سال ۳۳۱ ه. از راه خلیج فارس عازم بصره شد. این منطقه زیر سلطه آل برید بود. سپاه عمان که از تعداد زیادی کشتی تشکیل می شد به راحتی بر بندر ابله مسلط شد، ولی در فتح بصره ناکام ماند؛ زیرا ترفندی که کشتی بان بریدی به کار برد باعث بروز آتش سوزی در کشتی های عمان گردید و ابن وجیه با از دست دادن تعداد زیادی از کشتی هایش شکست خورد و به عمان بازگشت.[۱۵]

اما ابن وجیه بار دیگر در سال ۳۴۱ ه. کوشید بر بصره سلطه پیدا کند. در این زمان بصره با بر افتادن آل برید زیر سلطه آل بویه قرار داشت. ابن وجیه قبل از هجوم به بصره، با قرمطیان هجر (شرق شبه جزیره عربستان) که مدام جنوب عراق را تهدید می کردند متحد شد و با همدیگر از راه دریا و خشکی به بصره یورش بردند. معزالدوله که خطر را جدی می دید سپاه عظیمی به فرماندهی وزیرش ابومحمد مهلبی به مقابله با آنها اعزام کرد. وزیر موفق شد مهاجمان را شکست داده فراری دهد و با غنیمت گرفتن پنج کشتی و اسارت تعدادی از خوارج فاتحانه به بغداد برگردد.[۱۶]

هر چند حمله ابن وجیه رفع شد، ولی این واقعه برای عمانی ها گران تمام شد زیرا معزالدوله را مصمم کرد بر عمان مسلط شود.

سلطان بویهی متوجه شد بصره، مهم ترین بندر قلمروش، مورد تهدید جدی عمانی هاست، زیرا عمانی ها آن را رقیب بنادر خود در خلیج فارس می دیدند. همچنین معزالدوله به خوبی می دانست حتی در صورت عدم تکرار این حملات، تسلط عمانی ها بر مدخل خلیج فارس تهدیدی دایم برای تجارت خلیج فارس ـ به ویژه تجارت بصره ـ خواهد بود. بنابراین سرکوب آنها ضروری می نمود. این هدف جز با تصرف عمان میسر نمی شد. از این رو در سال ۳۵۲ ه. معزالدوله سپاهی به فرماندهی ابومحمد مهلبی وزیر برای تصرف عمان اعزام کرد. این لشکرکشی به علت بیماری ناگهانی مهلبی و بازگشت او و سپاهش ناکام ماند.[۱۷] برای جبران این ناکامی بار دیگر در سال ۳۵۴ ه. سپاهی به عمان اعزام شد. در این زمان ابن وجیه مرده بود و امور عمان در اختیار نافع غلام سیاه او بود. نافع که موقعیت متزلزلی داشت با اظهار اطاعت، خطبه و سکه به نام سلطان بویهی کرد. سپاه سلطان با حصول این موفقیت به بغداد بازگشت ولی به محض خروج آنها، مردم عمان که از ابن وجیه و جانشین وی ناراضی بودند عصیان کردند و با بیرون راندن نافع، از قرمطیان هجر که همیشه به عمان چشم دوخته بودند کمک خواستند. آنها نیز فرصت را غنیمت شمرده بر عمان مسلط شدند.[۱۸] و یکی از آنها موسوم به علی بن احمد زمام امور را به دست گرفت. ابن احمد با قاضی شهر که نفوذ زیادی داشت متحد شد و یکی از سالاران عمان به نام ابن طغان را به امارت برگزیدند، اما امارت او دوامی نیاورد، زیرا وی از سالاران حقیر بود و چون از سالاران بزرگتر هراس داشت بر آنها سخت گرفت، چند نفر از آنها را دستگیر و به قتل رساند و خود نیز قربانی توطئه چند نفر از منسوبین آنها شد. پس از او عبدالوهاب بن احمد بن مروان به دست مردم به امارت برگزیده شد و علی بن­احمد سمت منشی گری او را به عهده گرفت. امارت او نیز کوتاه بود، زیرا علی بن احمد که در اندیشه کسب قدرت بود با توطئه ای وی را خلع کرد، به این ترتیب که در پرداخت حقوق سپاهیان، میان سیاه و سفید تمایز قائل شد و هنگامی که با اعتراض سیاهان که نصف سفیدها حقوق دریافت کردند، روبه رو شد، گفت این دستور عبدالوهاب است. سپس با آنها علیه عبدالوهاب و سفیدها متحد شد و در جنگی که میان دو گروه در گرفت، سیاه ها پیروز شدند. عبدالوهاب از امارت خلع شد و علی بن احمد قدرت را به دست گرفت.

این وقایع اوضاع داخلی عمان را آشفته کرد و به معزالدوله فرصت داد برای تصرف دوباره عمان اقدام کند این بار در سال ۳۵۵ ه. با کمک عضدالدوله ـ امیر فارس ـ سپاهی بزرگ متشکل از صد کشتی به فرماندهی وزیرش ابوالفرج محمد بن فسانجس به عمان اعزام داشت. وزیر در یک جنگ دریایی، عمانی ها را به شدت شکست داد و با ورود به عمان به قتل عام شدیدی در آن جا دست زد و بار دیگر خطبه و سکه به نام معزالدوله کرد.[۱۹] اما این موفقیت هم دیری نپایید و با مرگ معزالدوله بار دیگر عصیان سراسر عمان را فرا گرفت تا این که نوبت به عضدالدوله رسید.

دوران عضدالدوله اوج موفقیت های پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint

تنها یک سال پس از این موفقیت، معزالدوله در گذشت و بار دیگر موقعیت پاورپوینت کامل آل بویه در عمان ۸۹ اسلاید در PowerPoint متزلزل شد، زیرا ابوالفرج از ترس این که ابوالفضل عباس بن حسین شیرازی ـ که با او مشترکاً وزارت معزالدوله را عهده دار بود ـ طمع در وزارت عزالدوله جانشین معزالدوله داشته باشد پس از هماهنگی با عضدالدوله امور عمان را به یکی از سرداران عمانی موسوم به عمر بن نبهان الطائی سپرد و با شتاب به عراق بازگشت.[۲۰]

با خروج ابوالفرج اگر چه ابن نبهان به دولت آل بویه وفادار ماند ولی قادر به کنترل اوضاع نبود. زنگیان که جمعیت قابل ملاحظه ای داشتند با سپاهیان متحد شدند و او را به قتل رساندند و شخصی به نام ابن حلاج را بر خود امیر کردند.[۲۱]

عزالدوله کفایت و لیاقت کافی برای رسیدگی به امور حکومت نداشت و گرفتار مسائل و مشکلات عراق بود، از این رو عضدالدوله که در فتح عمان نقش داشت و به همین دلیل در عمان خود را ذی حق می دانست و گذشته از آن تسلط بر عمان را فرصت مناسبی برای خودنمایی و ابراز لیاقت در رقابت با عزالدوله می دید تصمیم گرفت بر عمان مسلط شود. برای این منظور در سال ۳۶۲ ه. سپاهی به فرماندهی ابوحرب طغان (امیر سابق عمان) به آن جا اعزام کرد. ابو حرب وارد صحار شد و در جنگی زنگیان و سپاهیان شورشی را شکست داد. آنها از صحار گریخته و در مکانی موسوم به «بریم» گرد آمدند. ابن طغان به مقابله با آنان شتافت و این بار نیز در جنگی خونین پیروز شد و با کشتار تعدادی زیادی از شورشیان، نواحلی ساحلی عمان را آرام کرد.[۲۲]

این پیروزی می توانست برای عضدالدوله موفقیتی با ارزش و برای تحقق اهدافش کافی باشد؛ ولی از آن جا که وی امیری بلند همت و با اراده بود مصمم شد ریشه های بحران در عمان را به طور کامل از بین برده و مانع سر بر آوردن دیگر مدعیان شود. از این­رو تصمیم گرفت بساط خوارج را که در عمان ریشه دوانیده بودند برچیند، زیرا با وجود این­که آنها تنها بر نواحی داخلی و کوهستانی عمان مسلط بودن