پاورپوینت کامل نهضت تولید علم: بایدها و نبایدها ۷۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نهضت تولید علم: بایدها و نبایدها ۷۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نهضت تولید علم: بایدها و نبایدها ۷۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نهضت تولید علم: بایدها و نبایدها ۷۸ اسلاید در PowerPoint :

>

حسن رضایی مهر[۱]

چکیده:

ضرورت تحول علمی و نهضت نرم افزاری، برای جامعه اسلامی ما امروزه بیش از پیش احساس می شود. شایسته است پژوهشگران جامعه علمی نسبت به بایسته ها، پیش نیازها و آسیب شناسی این جنبش مهم، توجه خاصی مبذول دارند. نوشتار حاضر که تلاشی در همین باب می باشد، در صدد است تا ضمن تأکید مجدد بر ضرورت نهضت تولید علم، شرایط، معدّات و چالشهای فرا روی آن را مورد بحث و بررسی قرار دهد.

مقدمه

در جهان کنونی، ضرورت ارتقای علمی جوامع اسلامی امری غیر قابل انکار است. ایجاد زمینه های تبادل علمی با سایر جوامع به منظور بهره برداری بجا از دست آوردهای آنها و نیز ترویج آرا و اندیشه های علمی خویش در محافل علمی جهان، یکی از گزینه های تحقق جنبش نرم افزاری و تولید اندیشه است. رکود علمی حاکم بر جوامع اسلامی که پس از دوران شکوفایی تمدن اسلامی اتفاق افتاد، زمینه را برای پیشرفت و استفاده جوامع غربی از پتانسیل های علمی مسلمین فراهم آورد؛ به گونه ای که بلافاصله پس از این رکود، شاهد بالا گرفتن پیشرفتهای علمی در غرب بودیم؛ از این رو، بی جا نیست اگر بگوییم رکود مسلمین در زمینه های علمی، یکی از علل عمده تسلط جوامع غربی بر آنها بود.

بدیهی است نجات از این وضعیت – به گونه ای که ملل اسلامی بتوانند در پیشرفت جهان علم و اندیشه، دخیل بوده و نقش بسزا داشته باشند و حتی بسان دوران شکوفایی تمدن اسلامی، دیگران را سفره نشین علم خویش کنند – در گرو بها دادن به علم و اندیشه در حوزه های مختلف آن و در یک کلام، تحقق یک نهضت و خیزش عمومی در راستای تولید علم است.

جنبش نرم افزاری و نهضت تولید علم که این روزها، توجه اهل نظر را به خود جلب کرده است، طرحی است در همین راستا؛ یعنی ارتقا و بالندگی علمی جوامع اسلامی بویژه ایران در صحنه های بین المللی.

نوشتار حاضر نگاهی است اجمالی به ضرورت تحول علمی در جامعه اسلامی، امکانات و راهکارهای کارآمدی این تحول و نیز بررسی آسیب هایی که می تواند تحقق جنبش نرم افزاری را تحت الشعاع قرار دهد.

مراد از نهضت علمی و جنبش نرم افزاری

نرم افزاری، اصطلاحی است که به نوع اطلاعات و داده ها، اطلاق می شود. البته این داده ها می تواند در قالبهای مختلف نوشتاری، تصویری و گفتاری ارائه گردد. بر این اساس، نهضت نرم افزاری را می توان جنبش و خیزشی همگانی در عرصه تولیدات نرم افزاری و زایش اندیشه ها دانست و البته نباید فراموش کرد که تعابیری از قبیل «نهضت» و «جنبش» به یک دسته حرکتهایی گفته می شود که حالت جمعی داشته و منشأ آنها فرد نباشد؛ بلکه تحقق آن ناشی از اراده و عقل جمعی باشد.

بنابراین می توان گفت اقدامات فردگرایانه در تولید علم، هر چند حرکت علمی اند؛ اما جنبش علمی به آنها اطلاق نمی گردد؛ در عین حال، منشأ نظری یک نهضت علمی می تواند فردگرایانه باشد؛ یعنی بیان اصول و ساختارها و راهکارها می تواند از ناحیه فرد تأمین گردد؛ اما تحقق آن در هر صورت، متوقف بر یک حرکت عمومی است.

پس می توان گفت نهضت نرم افزاری یک حرکت جمعی به سوی تولید علم و اندیشه است. با توجه به آنچه گذشت در می یابیم که نسبت بین حرکت و جنبش، عموم و خصوص مطلق است؛ زیرا هر حرکتی جنبش به معنای خیزش عمومی نیست؛ اما هر جنبشی بالضروره حرکت است.

تحول نرم افزاری

یکی از موفه های جنبش نرم افزاری تحول علمی است. از این رهگذر است که توجه به معنا و مفهوم تحول نرم افزاری و نیز بررسی این که متعلق تحول در این بحث چه چیزهایی می تواند باشد، امری لازم به نظر می رسد و در این باب باید گفت:

تحول در عرصه نرم افزاری و تولید علم را می توان نگاه دوباره و جدیدتر به مبانی، ساختارها، روشها، مقدمات، موفه ها و برداشت مفهومی از مفاهیم علمی دانست. بدیهی است در نگاه دوباره و بازخوانی روشهای متداول در عرصه علم و اندیشه، ممکن است به ناکارآمدی روشی در خصوص موضوعی، یقین حاصل شود و به بررسی علل و عوامل ناکارآمدی آن پرداخته شود و چه بسا در این نگاه دوباره ساختارها مورد نقد و انتقاد قرار گیرد و در اثبات و ثبوت موفه ها و یا مبانی بحث، تغییر دیدگاه ایجاد شود.

به هر حال، تحول نرم افزاری، تحول در راستای اینگونه امور است. بدیهی است اینگونه بازخوانی ها می تواند مفید نتایج و نوآوریهای مهمی در عرصه تولید علم باشد؛ مثلاً در مباحث کلامی و در بحث توحید، به طور معمول، عمدتاً از اثبات وجود خدا و سپس صفات او در جهت اثبات توحید، استدلال می شود؛ ولی اگر در اثبات وجود خدا، وجود و ماهیت انسان را مورد مطالعه قرار داده و از طریق انسان شناسی به اثبات وجود خدا بپردازیم؛ – البته اگر قائل نباشیم که تاکنون از این طریق به اثبات وجود خدا پرداخته شده است – می توان گفت به نوعی نوآوری در ساختار و روش اثبات وجود خدا دست یافته ایم.

در هر صورت، تأمل در روشهای متداول تحقیق در حوزه علم و اندیشه، امری مهم است. گاهی ممکن است برای اثبات مدعای خویش، از روشی خاص استفاده کنیم؛ هر چند معتقد به سلامت و درستی آن هم نباشیم؛ اما از این رهگذر که چنین روشی مورد تأیید طرف مقابل است، در مقام اسکات خصم می توانیم از آن بهره برداری کنیم؛ یعنی در روش گفتمان، نوآوری داشته باشیم؛ به عنوان مثال، هرمنوتیک فلسفی غرب، روشی خاص در حوزه معرفت شناسی است که جز به نسبیت معرفتی نمی انجامد؛ اما استفاده از آن با هدف اسکات خصم، امری صحیح است؛ هر چند معتقد به آن نباشیم.

نکته قابل توجه در زمینه تحول علمی آن است که تحول در ناحیه علم، لزوماً به معنای تغییر در اصول قطعی و ثابتی که به مرتبه قطعیت عقلانی رسیده است و یا در متون دینی به عنوان اصول ثابت، مطرح می باشد، نیست و همچنین تحول در احکام عقلی – چه عملی و چه نظری آن – مورد ندارد؛ زیرا تحول در حکم عقلی مثلاً استحاله اجتماع نقیضین، به معنی اثبات ضد آن (امکان اجتماع نقیضین) می باشد و روشن است چنین تحولی نه تنها علمی نیست؛ بلکه صبغه عقلانی هم ندارد.

ضرورت تحول علمی و تولید اندیشه

همه می دانیم که شکوفایی تمدن اسلامی تا قرن پنجم زبانزد جهانیان بود؛ تمدنی جامع در همه عرصه های فرهنگی و علمی که به اعتراف دانشمندان غربی، هر چه اروپا دارد از فرهنگ و تمدن غنی اسلامی بوده است. واشنگتن ارومتینگ می گوید:

کاخ تمدن ما را دستهای توانای با علم و فن مسلمین بنا نمود و ملل اروپایی و مسیحی هر کجا هستند، مدیون مسلمین می باشند.[۲]

اما، متأسفانه این دوره شکوفایی دیری نپایید و کم کم به افول گرایید و غرب که سفره نشین تمدن اسلامی بود، بر شرق اسلامی پیشی گرفت که بررسی علل و عوامل این افول و ارائه راهکارهای مناسب جهت جبران این عقب افتادگی، می تواند از مقدمات شکل گیری دوباره آن تمدن عظیم اسلامی باشد.

نکته قابل تأمل در اینجا آن است که چه چیزی تحول علمی و نهضت نرم افزاری را برای ما ضروری می سازد؟ در بررسی این پرسش و ارائه پاسخ به آن، باید گفت که تحقق تحول علمی برای جوامع اسلامی بویژه جامعه دینی ایران از جهاتی به شرح ذیل ضرورت دارد.

۱- جهانی شدن اسلام که هدف عالیه حضرت رسول صلی الله علیه و آله و ائمه هدی علیهم السلام است، متوقف بر اموری است: یکی از مهمترین آنها، این است که جوامع اسلامی بتوانند در حوزه های مختلف علمی از غرب سبقت گرفته و در علوم مختلف، صاحب رأی و نظر نوین گردند. بدیهی است یکی از نتایج عمده این توسعه علمی در سطح بین المللی، جهانی شدن اسلام است.

زمانی مسلمین می توانند در محافل علمی جهان، خود را نشان دهند و توجه جهان غرب را به خود جلب کنند، که از یک نشاط علمی به روز و کارآمد برخوردار باشند و به حدی از تعالی علمی برسند که نیازمندی جهان غرب به علم و فکر مسلمین احساس گردد.

آنجاست که اسلام می تواند به عنوان دین جامع و پیشرو در تمام شونات بشری، خود را جاودانه به دنیا معرفی کند و شاهد قدرت واقعی خود در جذب انسان ها به سوی خود، باشد؛ در غیر این صورت در، بر پاشنه سابق – یعنی دوران رکود تمدن اسلامی – خواهد چرخید.

۲- فرهنگ مدرن غرب بر بنیادهای اومانیستی و سکولاریستی مبتنی بوده و به دنبال ساختن تمدنی با همان صبغه و نگاه خاص خویش است. بدیهی است که لازمه جهانی سازی این فرهنگ و تمدن که از اهداف غرب نیز به شمار می آید، ورود آن به جامعه دینی ماست وچه بسا هویت دینی و فرهنگی ما را تحت الشعاع قرار داده و باعث جذب نخبگان به سوی خود شود.

قهراً نتیجه چنین بحران هویتی که متوجه جامعه ما می شود از دو حال خارج نیست: یا استحاله نخبگان در این فرهنگ وارداتی است و یا گرفتار آمدن آنها در دام تردید و انزوا نسبت به فرهنگ دینی و ملی خود است.

از این رهگذر است که ارتقای کیفی علم و اندیشه و غنی سازی فرهنگ و تمدن اسلامی جهت صیانت مسلمین از انفعال پذیری نسبت به فرهنگ و تمدن غرب، در قالب نهضت تولید علم که منتهی به احیای تمدن فراگیر اسلامی باشد، امری ضروری خواهد بود.

بنابراین، نقش جنبش نرم افزاری در تولید علم و خاتمه دادن به رکود علمی نباید مورد غفلت قرار گیرد. بدیهی است هرگاه یک خیزش عمومی در راستای توسعه علمی و فرهنگی تحقق یابد و در سایه آن، اندیشمندان و نخبگان به جای پرداختن به شرح و بسط مطالب وارداتی و تقلید از آنها به تولید علم و نظریه جدید بیندیشند و از ساحت گزاره ها به ساحت نظریه پردازی و تولید گزاره پیش بروند، شاهد انقلابی عظیم در حوزه های مختلف علمی خواهیم بود.

شرایط و معدّات نهضت تولید علم

ایجاد شرایط لازم برای تحقق هر امر، نکته ای عقلانی و غیر قابل انکار است. در زمینه جنبش نرم افزاری نیز همین قاعده جاری است؛ یعنی وقتی پیدایش کوچکترین امری، متوقف بر وجود مقتضیات و عدم موانع است، تولید علم در سطحی وسیع به گونه ای که منتهی به تمدن سازی شود، به طریق اولی مستلزم وجود شرایط و لوازم تحقق آن است. اکنون، به برخی از این شرایط اشاره می گردد.

الف) ایمان و اعتقاد به ضرورت تولید علم: یکی از لوازم مهم برای تحقق نهضت علمی، اعتقاد به ضرورت چنین نهضت و خیزش علمی است؛ زیرا اگر ضرورت نیاز به جنبش نرم افزاری از یک باور اساسی نشأت نگیرد، نمی توان شاهد کمترین حرکتی در جهت تولید علم بود.

چون در این صورت، علم و اندیشه در هر سطحی که وجود دارد، امری کافی تلقی می گردد و بدین ترتیب، جنبش علمی امری ممتنع خواهد بود. به همین دلیل است که ما باید اول این نیاز را احساس کنیم و به این باور دست یابیم که انقلاب علمی در جامعه دینی امری ضروری و لازم است.

ب) آزادی در بیان آرا و اندیشه ها: مسلم است که خیزش عمومی نرم افزاری در فضای تضارب آرا میسور است. اگر یک حرکت عمومی و مشارکت جمعی از سوی اهل نظر، پشتوانه نهضت نرم افزاری نباشد، تحقق چنین مطلوبی مشکل و حتی ممتنع خواهد بود.

اگر در زمینه های مختلف علمی از اصحاب علم و اندیشه، مشارکتی در تحقیقات و ارائه نتایج و دیدگاه ها احساس نشود، همچنان شاهد رکود علمی خواهیم بود؛ هر چند تحقیقات انفرادی خود، نتایجی را به دنبال دارد؛ اما چه بسا منسجم نباشد.

از این رو، تضارب آرا در تحقق جنبش تولید علم، امری لازم است؛ اما لازم تر از آن، ایجاد فرصت مناسب برای بیان نظریات و اندیشه های تولیدی است. وجود آزادیهای مطلوب در این زمینه و استقبال از نظریات و نوآوریهای علمی یکی از عوامل مهم جنبش نرم افزاری است.

ج) استقبال از نقد اندیشه و تقویت قوه انتقادپذیری نخبگان، یکی دیگر از شرایط لازم برای تولید علم است و هر چند در پیمودن طریق علم، اتکا به قواعد منطقی و عقلانی و نیز اصول موضوعه در هر حوزه علمی، مورد تأکید است و از همین رهگذر است که یک نظریه از حیث ارزیابی به درجه مطلوبی از بیان واقع و پذیرش عمومی می رسد، اما در عین حال، تقویت روحیه انتقادپذیری و تحمل نظر مخالف، امری مقبول و حتی لازم به نظر می رسد.

بدیهی است که برخورداری از قوه انتقاد و نقدپذیری بدین معنا نیست که بدون ارائه دلیل متقن، از جانب منتقد، نظریه پرداز از نظریه علمی خویش دست بردارد؛ چنانکه اصرار بر یک نظریه علمی که از سوی صاحب آن ارائه می گردد، تا زمانی که ب