پاورپوینت کامل تبرّی و آثار آن از منظر قرآن و روایات ۷۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تبرّی و آثار آن از منظر قرآن و روایات ۷۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تبرّی و آثار آن از منظر قرآن و روایات ۷۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تبرّی و آثار آن از منظر قرآن و روایات ۷۹ اسلاید در PowerPoint :

>

چکیده

«تبرّی» یکی از واجبات شرعی و فروع دین است که همیشه با تولّی ذکر می شود و به معنی اعلام بیزاری از دشمنان خدا، انبیا و اولیای او خصوصاً نبی مکرم اسلام (ص) وامامان معصوم(علیهم السلام)است. ولی گاه به دلیل اوضاع سخت سیاسی و حفظ مصالح مسلمانان میتوان آن را کتمان کرد.

«تولّی و تبرّی» نقش مستقیمی در اعمال و رفتار انسان و رسیدن وی به کمال دارد و تمامی امور دنیوی، اخروی و اخلاقی را شامل می شوند. نکته دیگر این که هیچگاه نمی توان محبّت دو فرد یا گروه مخالف را جمع کرد و دوستی خدا و پیامبران، با علاقه به دشمنان ایشان ناممکن است. در قرآن کریم و روایات اهلبیت(علیهم السلام) مصادیقی برای «تبرّی» بیان شده است که از جمله می توان به منحرفان اعتقادی، مشرکان، کفار، ظالمان و طاغوت اشاره کرد.

پیشگیری از انحراف و کفر مسلمانان، حفظ وحدت، هویت و ارزش های اخلاقی، قبولی اعمال و آمرزش گناهان ازآثار «تبرّی» به شمار می روند. از نتایج این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که «تبرّی» از کسانی واجب است که ویژگی های آنان چون کفر، شرک و ظلم و… در قرآن کریم و احادیث معصومان(علیهم السلام) آمده است.

مسلمانان در سایه عمل به «تبرّی» می توانند خود و جامعه اسلامی را از انحراف و گسستگی، ضعف و نابودی، از دست رفتن هویت و ارزشها و شراکت در باطل حفظ کنند و به شناخت حقیقی خدا و قبولی اعمال و صدق و قبولی محبت خدا، انبیاء و معصومین(علیهم السلام)دست یابند. همچنین در سایه عمل به این واجب الهی است که ایمان پذیرفته و محقق میشود چرا که «تبرّی»، حقیقت ایمان و جزء آن است و سبب حفظ مرزهای ایمان وکمال آن خواهد شد.

مقدمه

«تولّی و تبرّی» دو روی یک سکّه اند و پژوهش های موجود یا به طور کلّی یا با رویکرد تولّی صورت گرفته اند. از این رو جای بررسی تبرّی با توجّه به نقش کلیدی آن حتی در تولّی، خالی به نظر آمد. در کتب روایی موجود، از جمله کتاب اعتقادات شیخ صدوق(ره) و تجرید الاعتقاد شیخ طوسی (ره) احادیث مستندی موجود است اما کتاب خاصّی با این عنوان و رویکرد یافت نشد، لذا منابع مورد استفاده، اغلب کتب روایی و تفسیری است که در شرح آیات، مورد استفاده قرار گرفته است.

از جمله پژوهش های مرتبط با این موضوع پایان نامه «تولّی و تبرّی از دیدگاه قرآن و روایات» نوشته خانم زهرا مقیمی، در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران (۱۳۷۹) می باشد که چنانچه گذشت، تولّی را محل توجّه قرار داده است.

بنابراین برای جبران کاستی ها، پژوهش حاضر با عنوان «تبرّی و آثار آن از منظر قرآن کریم و روایات» فراهم آمده است. این تحقیق دربردارنده تعاریف: تبرّی، ارتباط آن با تولّی و تقیه ضرورت آن است و مصادیق تبری از جمله دشمنان، شیطان، منحرفین و تارکان تبرّی، اهمیّت و جایگاه آن در زندگی مسلمانان مانند عدم تمایل به بیگانگان، انحراف و کفر مسلمانان، حفظ وحدت و قدرت و عدم گسستگی و ضعف جامعه اسلامی، حفظ هویت و ارزش های اسلامی و اهمیّت و آثار آن در ایمان مانند حقیقت و جزء ایمان و سبب حفظ مرزها و حدود ایمان بودن تبرّی و آثار آن در قیامت می باشد.

تبرّی: از ریشه «بَرَأ» و «بَرَء» (راغب اصفهانی، بیتا:۳۸) و به معنای دوری و رهایی از هر چیز ناخوشایند و اکراه آور است چه آن چیز عیب، دَین، گناه، شخص و… باشد. (ابن فارس،۱۳۸۹ ق:۱/۲۳۷-۲۳۶)

در اصطلاح، یکی از دو فرع تولّی و تبرّی از فروع دهگانه و منشعب از اصل امامت اصول دین اسلام و مذهب تشیع است که از ضروریات می باشد؛ به معنای دشمنی و بیزاری از دشمنان خدا، فرستادگان او و اوصیاء ایشان است. (حسینی دشتی، ۱۳۸۵ ش: ۲/۵۵۸) این ماده و مشتقاتش در ۱۶ آیه از قرآن کریم معنای مقصود ما را داراست (حاج سیدجوادی، صدر، خرمشاهی، فانی،۱۳۷۵ ش: ۵/۱۵۷). با توجّه به اهمیّت ویژه تبرّی، روایات زیادی در رابطه با آن وارد شده است.

تولّی: از مادّه «وَلَیَ» به معنای نزدیکی، دوستی و ولایت و پذیرش آن است (ابن فارس،۱۳۸۹ ق:۷/۲۵۰) که اگر با حرف اضافه «عن» همراه شود به معنای پشت کردن و اعراض می باشد (راغب اصفهانی، بیتا:۳۸)

و در اصطلاح، عبارت است از: دوستی و پیوستگی با خدا و اهل حق از انبیاء و اوصیاء تا معصومین و اعتقاد به ولایت نبی خاتم(ص) و دوازده وصی و جانشین او و دوستداران ایشان (حسینی دشتی،۱۳۸۵: ۲/۵۵۸). ماده تولّی در ۵۷ سوره از قرآن کریم ۲۳۳ مرتبه به کار رفته است (حاج سیدجوادی و دیگران،۱۳۷۵: ۱۵۷/۵) همچنین روایات زیادی در رابطه با آن وارد شده است که از جمله قویترین آنها بخشی از خطبه پیامبر در روز غدیر است که فرمودند: «هرکس من مولای اویم علی نیز مولای اوست.» (طبری،۱۳۸۷: ۱۴۹-۱۵۰).

تقیّه: از ماده «وَقَیَ» (ابن مکرم، بیتا:۱۵/۴۰۱) به معنای حفظ و صیانت خود از آزار و… و دفع آن است (جزری، بیتا: ۲۱۷/۵) و در اصطلاح، آن را سپر دفاعی مؤمن در مقابل خطرات جانی، مالی و آبرویی که از جانب مخالفان ایجاد شده است دانسته اند که غرض اصلی آن صیانت دین و دینداران است به این صورت که به زبان یا در عمل مخالف حق و اعتقاد خود رفتار نماید (ابن فارس،۱۳۸۹ ه.ق:۶/۲۳۶ -۱۳۱).

در قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم السلام) نیز هر جا که ضرورتی اقتضاء داشته است به تقیه امر و در مواردی از آن نهی شده است (رازی،۱۴۰۸ ق: ۲۶۵/۴). از معروفترین این آیات آیه شریفه ۱۰۶ سوره نحل است که به بیان تقیه عمّار در مقابل کفار برای نجات جانش و تأیید آن می پردازد (خوانساری،۱۳۶۶: ۳/۷۱).

ارتباط تبرّی، تولّی و تقیه

بُعد مکتبی هر فردی موجب می شود که در مقابل حق و باطل بی طرف نماند پس در اعمال و رفتار او و در همه جوانب تأثیرگذار می باشد (مکارم،۱۳۷۸: ۱/۳۸۰-۳۷۰). این سه همواره همراه یکدیگرند؛ زیرا هیچیک بدون دیگری، انسان را به سعادت نمیرساند و پذیرش تبرّی شرط قبول تولّی است.

چنانچه در حدیث نبوی (ص) آمده است: «یا علی!…ولایت تو پذیرفته نیست، مگر به برائت و بیزاری و تنفّر از دشمنان تو. ..» (مجلسی،۱۳۸۶ ق:۲۷/۶۳). «اما گاهی به دلیل وجود شرایط تقیه، فرد، ناچار به حفظ تبرّی با وجود عمل به تقیه است لذا باید تبرّی از دشمنان و. .. را در دل مخفی کند تا به سبب ابراز آن خود را به خطر نیندازد.» (مکارم،۱۳۸۴: ۲/۳۷۳).

«نهی از تبرّی ظاهراً دو جهت عمده دارد؛ یکی آنکه تبرّی صورت گرفته بیجا و ناصحیح بوده و نهی از آن به سبب رفع ابهام یا اتهام از فرد یا گروهی بوده است که به دلیل اختلاف درجات ایمان شیعیان، متهم به بی ایمانی و کفر و… شده بودند» (کلینی،۱۳۸۶: ۳/۱۰۳) و دیگری همان موارد تقیه است. حفظ خود از آسیب ها و خطرات احتمالی از تمایلات ذاتی همه موجودات است و هر آسیبی شیوه خود را برای مقابله میطلبد چرا که برخی را میتوان رو در رو مقابله کرد؛ اما برخی دیگر نیاز به راه های پیچیده تری دارد که تقیه از آن دسته است. زیرا هنگامیکه فرد در جامعه مقتدر کافر و ظالمی زندگی می کند که فریاد ایمانش به جایی نمی رسد و به آسانی سرکوب می شود، جای مقابله رو در رو نیست. مهمترین امر در تحقّق هدف از تقیه و برائت، تشخیص زمان و موقعیت صحیح هرکدام است.

«آنچه ملاک تحقّق تقیه است، تنها خوف، اکراه یا اضطرار و مدارا و لزومِ کتمان نیست، بلکه هر انگیزه ای که در شرایط اقتدارِ مخالف برای پوشش دادن فعالیّتها و حفاظت از دین و ارزشهای دینی ضرورت یابد، می تواند ملاک آن باشد و بدون رعایتِ مصلحت دین و صیانت از آن، انجام هر عملی که در ظاهر دارای تمامی ملاکهای تقیه باشد، محکوم به حکم تقیه نیست بلکه اگر موجب ضعف و انحطاط دین شود خیانت به آن است.» (مومنی،۱۳۸۶: ۳۵۹-۳۵۷).

هیچیک از تولّی و تبرّی بی دیگری معنا و اثربخشی ندارد. چنانچه دوستی خدا نمیتواند با دوستی دشمنان او همراه گردد. همانطور که نمیشود خدا را دوست داشت اما دشمنش را دشمن ندانست. امیرالمؤمنین (ع)با اشاره به آیه شریفه چهارم سوره مبارکه احزاب فرمودند: «هرگز دوستی ما و دوستی دشمن ما در یک دل نگنجد، زیرا که خداوند برای یک مرد دو دل در درونش ننهاده است، تا با یکی گروهی را و با دیگری دشمنان همان گروه را دوست بدارد» (مفید، بیتا: ۲۵۹).

فلسفه تبرّی

فطرت و عقل سلیم، آدمی را از نزدیکی به هر پلیدی و تباهی باز می دارد؛ همانطور که جسم او را از آلودگی به نجاست و انسان آلوده به آن، منع می کند. جایگاه هویت بخشیِ تبرّی است که آن را حائز اهمیّت می کند چرا که تبرّی مرز کشور دین و اعتقادات دینی بوده و مانع هجوم بیگانگان است.

گذشته از آن فطرت والای انسانی با ظلم و ستم سرناسازگاری دارد و در مقابل آن میایستد. اسلام نیز بر مبنای همین فطرت پاک، سکوت در برابر ظلم و بی عدالتی را جایز ندانسته و آن را مایه خروج از دین می داند چنانچه در حدیث نبوی آمده است (عاملی،۱۴۰۹ ق: ۷/۱۰۸)؛ این ظلم ستیزی چه به عمل در آید و چه به سبب محدودیتها و مصالح در قلب پنهان باشد، جوهره وجودی تبرّی است (مومنی،۱۳۸۶: ۳۵۹-۳۵۷).

مصادیق تبرّی

مصادیق تبرّی در کلام الهی و معصومین(علیهم السلام) به دو صورت کنایی و صریح ذکر شدهاند که مختصراً مواردی را بیان می نماییم:

۱) عدوالله

عدو که به معنای دشمن، تجاوز در حق و عدالت است (قرشی،۱۳۷۳: ۳۰۶-۳۰۳) به دو صورت می باشد؛ «یکی آنکه با او دشمنی داشته و آزار او به قصد دشمنی است و دیگری آنکه قصدش دشمنی نیست بلکه حالتی دارد که شخص را اذیّت میکند همانگونه که از دشمن آزار ببیند» (راغب اصفهانی، بیتا:۳۸). اما این دشمنی یا مسلحانه است یا غیرمسلحانه مانند تجاوز، مخالفت و مجادله.

در قرآن کریم اشارات متعدّدی به دشمن خدا، ملائکه، انبیا و اولیا یا همه انسانها شده است و دشمنی با هر یک را، هم رتبه با دشمنی با خدا دانسته چنانچه در آیه ۹۸ سوره بقره میفرماید: «کسی که دشمن خدا و ملائکه و رسولان او و جبرئیل و میکائیل است باید بداند که خدا هم دشمن کافران است.»

طبق احادیث از جمله حدیث معروف ایذاء که پیامبر (ص) فرمودند: فاطمه پاره تن من است هر چه او را آزار دهد مرا آزار داده است (همان،۳۸)؛ اهل بیت حضرت نیز ملحق به ایشان اند. شبیه این مضمون از ایشان در مورد علی (ع) و حسنین (علیهم االسلام) نیز آمده است (طبرسی،۱۳۷۴: ۸/۵۸۱). برخی مفسرین در تفسیر آیات شریفه ۵۷ و ۵۸ سوره مبارکه احزاب نزول آن را به روشنی درباره کسانی میدانند که حق امیرالمؤمنین علی (ع) و حضرت فاطمه (س)را غصب کردند و ایشان را آزردند (قمی،۱۳۶۷: ۲/۱۹۶).

۲) شیطان

خدای تعالی به دوری از شیطان امر فرموده اند؛ چنانچه در آیات شریفه ۱۶۸ و ۲۰۸ سوره مبارکه بقره می فرماید: «از گامهای شیطان پیروی نکنید، چه اینکه او دشمن آشکار شماست» و برای رهایی از وسوسه هایش می فرماید: «و هرگاه وسوسه هایی از شیطان متوجّه تو گردد، از خدا پناه بخواه که او شنونده و داناست.»(فصّلت/۳۶).

۳) منحرفین در اعتقادات

منحرفین در اعتقادات کسانی هستند که در شناخت و اعتقاد به خدای تعالی یا ائمه معصومین (علیهم السلام) به خطا رفته اند. از جمله اعتقادات انحرافی در باب خدای تعالی اعتقاد جبریه و قدریه و شریک قائل شدن برای خدای یگانه و تجسیم اوست که معصومین (علیهم السلام) به بیزاری از آنها تأکید بسیار کردهاند اما از راهگشاترین آیات در باب شناخت باری تعالی سوره اخلاص است که مشتمل بر توحید حقیقی از زبان خدای متعال است.

«اما اهمیّت انحراف در شناخت امام به اهمیّت و نقش او در اثرگذاری مستقیم در زندگی و جایگاه فرد در دنیا و آخرت بازمی گردد زیرا امام به معنای رهبر و کسی است که انسان در همه شئونات زندگی به او اقتدا می کند» (راغب اصفهانی، بیتا:۲۰) که به هر دو جهت رهبری یعنی هدایت و گمراهی اطلاق می شود.

قرآن کریم امام ضلالت را کسی معرفی می کند که به سبب مقدم شمردن فرمان خود بر فرامین الهی و عمل بر طبق هوای نفس و مخالف کتاب الله به سوی دوزخ دعوت می نماید به خلاف امامان هدایت که مطابق فرمان خدا مردم را هدایت می نمودند (العروسی،۱۴۱۵ ه.ق: ۳/۴۴۱)؛ که برخی مفسرین در ذیل آیه شریفه ۴۱ سوره مبارکه قصص که بر این امر اشاره دارد با استناد به حدیث نبوی و امر الهی ائمه هدایت را علی (ع) و ذریه او می دانند (همان، ۴۴۰/۳).

۴) کفار

کافر کسی است که خدا یا توحید یا نبوّت یا امر ضروری و ارکان دین را مانند اعتقاد به ائمه و ولایت ایشان منکر شده یا به یکی از آنها شک کند. کافر را تارک ایمان، گناهکار و کسی که با امیرالمؤمنین علی (ع) جنگ