پاورپوینت کامل در آمدی بر علم لغت ۶۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل در آمدی بر علم لغت ۶۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل در آمدی بر علم لغت ۶۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل در آمدی بر علم لغت ۶۲ اسلاید در PowerPoint :

>

چکیده

این مقاله مدخل علم لغت را در پنج فصلِ:

۱. رؤوس ثمانیه علم لغت؛

۲. جایگاه علم لغت در گذشته،

۳. چگونگی پیدایش معاجم عربی به عربی؛

۴. چگونگی پیدایش و تدوین معاجم عربی به فارسی؛ ۵ـ معرفی بزرگانِ این علم، مورد بررسی قرار داده است. در فصل اوّل به بررسی تعریف، موضوع، غرض، فایده، عناوین، مؤلف و رابطه علم لغت با علوم تفسیر، ادبیات عرب، اصول فقه، اجتهاد پرداخته شده است.

در فصل دوم جایگاه علم لغت در دوره عباسی و در قرن چهارم بررسی شده است. در فصل سوم و چهارم چگونگی پیدایش و تدوین معاجم عربی به عربی و عربی به فارسی بررسی شده و در قسمت واژه نامه های عربی به عربی دو عامل به عنوان سبب پیدایش معاجم معرفی شده که آن ها عبارتند از:

نیاز عرب به حفظ و صیانت زبان خویش و دوم نیاز ملل غیر عرب اسلامی به زبان عربی که زبان دین است و در قسمت واژه نامه های عربی به فارسی، مهم ترین علت پیدایش، حفظ زبان آن قوم معرفی شده است.

در بخش پایانی به اساتید فن در این علم از قبیل خلیل بن احمد مؤلف «العین»، الحاق بن مِرار مؤلف« الجیم»، ابن سکیت و ابن الاعرابی اشاره شده و به بعد علمی، اساتید و آثار ایشان پرداخته شده است.

مقدمه

مدخل شناسی از مسائلی است که از گذشته های دور، علمای هر علم به آن می پرداخته اند و حتی کتب مجزایی در این زمینه نوشته اند اما به این مسأله در علم لغت به طور متمرکز پرداخته نشده و آن هم به خاطر این است که علمای ادبیات عرب به این علم با دیدی همچون علم حرف و نحو، ننگریسته اند و فقط در لابلای کتب نحوی و صرفی این بحث بررسی شده که این مقاله به حل این مشکل و به طور دقیق و متمرکز توجه کرده است.

رؤوس ثمانیه علم لغت

اصطلاح «رؤوس ثمانیه» یا «مبادی هشتگانه» عبارت است از: ۱. تعریف علم؛ ۲. موضوع علم؛ ۳. غرض علم؛ ۴.فایده علم؛ ۵. عنوان یا فهرستی از ابواب و فصول علم؛ ۶. تعیین مؤلف آن؛ ۷. مرتبه علم در رابطه آن با علوم دیگر؛ ۸. انحاء تعلیمیه یعنی تقسیم و تحلیل و تحدید؛ و در علم لغت نیز باید این هشت امر مورد بررسی قرار گیرد که در ذیل به آن ها پرداخته می شود:

۱ـ تعریف علم لغت

علم لغت علمی است که از جواهر و مواد و هیئات مفردات بحث می کند (النیسابوری،۱۳۸۶: ص ۵) به عبارت دیگر به واسطه این علم به مدالیل کلمات و معانی آن ها علم و آگاهی پیدا می کنیم.

۲ـ موضوع علم لغت

موضوع علم لغت، جواهر و مواد و هیئات مفردات است (النیسابوری،۱۳۸۶: ص ۵).

۳ـ غرض علم لغت

غرضی که باعث شد که این علم ایجاد شود، حفظ و صیانت از لغات عرب فصیح بود(نظری،۱۳۸۴: ص ۷).

۴ـ فایده علم لغت.

فایده علم لغت، آشنایی غیر عرب با زبان عربی است (نظری، ۱۳۸۴: ص ۷) برای اینکه یک فرد بتواند زبانی را فراگیرد، نیازمند فراگیری قواعد و اصول جمله بندی آن زبان و همچنین دانستن لغات و معانی آن زبان می باشد و تا این دو نیاز فراهم نشود شخص به یادگیری آن زبان موفق نخواهد شد و علم لغت برای پاسخگویی به نیاز دوم ایجاد شده است.

۵ـ عنوان یا فهرستی از ابواب و فصول

در علم لغت دو نوع کتاب نوشته شده، یکی معاجم که به گردآوری لغاتِ عرب پرداخته اند و دیگری کتب فقه اللغه که به بحث از ابواب و فصول این علم از قبیل راه های شناخت لغات عربی از غیر عربی، فصیح و غیر فصیح، معرَّب، مولَّد و… پرداخته اند.

در کتب فقه اللغه ابواب و فصول متعددی برای علم لغت ذکر شده تا جایی که جلال الدین سیوطی در «المزهر» هشت باب و ۵۰ فصل بیان می کند اما از آن جایی که بنای ما بر اطاله کلام نیست فقط به چهار باب که اهم مباحث کتب فقه اللغه می باشد اشاره می کنیم:

۱) مباحث عام لغت

در این بخش به بحث از تعریف لغت، توقیفی یا اصطلاحی بودن، تطور علم لغت، حجیت اجماع اهل لغت، واضع این علم؛ رؤوس ثمانیه پرداخته می شود.

۲) مباحث الفاظ

مباحث این فصل، موارد زیر می باشد:

شناخت لغت فصیح، ضعیف و منکر و متروک، شناخت لغت مطرد و شاذ، شناخت لغت مهمل و مستعمل، شناخت لغت معرَّب، شناخت الفاظ اسلامی.

۳) مباحث معنا

این فصل متضمن مباحث ذیل می باشد:

شناخت خصائص اللغه، اشتقاق، شناخت حقیقت و مجاز، اضداد، مترادف، مشترک.

۴) مباحث مربوط به لغویون

در این فصل به بحث از آداب لغوی، کتابت لغت، شناخت لغویونی که ثقه یا ضعیف هستند، القاب و اسماء و کنیه و انساب آن ها پرداخته شده است (النادری،۱۴۲۹ ق: ص ۵۹).

۶ـ تعیین مؤلف آن

در بحث مؤلف کتب لغت باید گفت که برخی معاجم لغوی فقط الفاظ قرآنی را شرح داده اند که از آن به «غریب القرآن» یا «مفردات القرآن» یا «مجاز القرآن» تعبیر می کنند و برخی به شرح و تفسیر تمامی الفاظ عرب پرداخته اند. در زمینه غریب القرآن اولین معجم نویس«ابان بن تغلب» متوفای ۱۴۱ قمری از اصحاب امام باقر و امام صادق (علیهما) صاحب کتاب «معانی القرآن و غریب القرآن» می باشد که به بررسی واژه های قرآن اقدام کرده است

اما اوّلین معجمی که تمامی لغات عرب را جمع آوری کرده، کتاب «العین»، نوشته خلیل بن احمد عمر بن تمیم ابو عبدالرحمن الفراهیدی می باشد (سیوطی،۱۴۲۵: ص ۱۸۹۶). اگرچه در اینکه العین نوشته خود خلیل هست یا نه اقوالی وجود دارد که طالبین این بحث به کتاب «بغیه الوعاه» سیوطی در قسمت خلیل بن احمد رجوع کنند.

۷ـ مرتبه علم در رابطه آن با علوم دیگر

مفسّر قرآن کریم برای اینکه بتواند از دریای بیکران این کتاب عظیم با وجود الفاظ مشترک و الفاظی غریب و مشکل و لازم به شرح آن بهره ببرد به ناچار باید بر معانی الفاظ قرآن و علم لغت آشنا باشد.

زمخشری در این زمینه می نویسد: «ان العلماء کما بینوا فی التفسیر شرائط بینوا فی المفسِّر ایضاُ شرائط لایحل التعاطی لمن عربی عنها او هو فیها ضایع و هی ان یعرف خمسه عشر علماً علی وجه الاتقان و الکمال: (۱) اللغه؛ (۲) النحو؛ (۳) التصریف؛ (۴) الاشتقاق؛ (۵) المعانی؛ (۶) البیان؛ (۷) البدیع؛ (۸) القراآت؛ (۹) اصول الدین؛ (۱۰) اصول الفقه؛ (۱۱) اسباب النزول و القصص؛ (۱۲) الناسخ و المنسوخ؛ (۱۳) الفقه؛ (۱۴) الاحادیث المبینه لتفسیر المجمل و المبهم؛ (۱۵) علم الموهبه و هو علم یورثه الله تعالی لمن عمل به ما علم» دانشمندان شرایطی را برای تفسیر و مفسّر بیان کرده اند که هرکس آن ها را نداشته باشد صلاحیت تفسیر ندارد

آنان می گویند مفسِّر باید در پانزده علم متخصص باشد. این علوم عبارتند از: لغت، نحو، صرف، اشتقاق، معانی، بیان، بدیع، قرائت، اصول دین، اصول فقه، اسباب نزول و قصص قرآنی، ناسخ و منسوخ، فقه، احادیثی که مجملات قرآن را واضح می کند وعلوم الهامی که در نتیجه عمل به آنچه آموخته شده برای شخص حاصل می شود (طبرسی،۱۳۸۸: ۱/ ۱۶).

راغب اصفهانی نیز در مقدمه کتاب «مفردات الفاظ قرآن» می گوید: نخستین دانش از دانش های قرآنی که برای درک و فهم قرآن لازم می نماید علوم الفاظ است که بخشی از آن تحقیق در الفاظ و مفردات قرآن است

در حقیقت نخستین یاری کننده برای کسی که می خواهد معانی قرآن را بفهمد فراهم نمودن معانی واژه های قرآن و شناخت آن ها است همچنان که تهیه و بدست آوردن وسایل بنّایی برای سازنده ساختمان، از نخستین وسایل کار می باشد. شناخت مفردات قرآن نه تنها برای دانش پژوهِ قرآن سودمند و مفید است بلکه در هر علمی از علوم شرعی مورد استفاده است.

اعتماد فقها و حکما در احکام و حکمت هایشان بر آن ها است. شعرا و نویسندگان ماهر و زبردست، خطیبان و بلیغان در نظم و نثرشان از آن الفاظ یاری می جویند.» (راغب اصفهانی،۱۴۲۷ ق: ص ۵۴).

لغت و اصول

یکی از علومی که در برخی از مباحث از علم لغت کمک می گیرد علم اصول فقه می باشد به عنوان نمونه در بحث علامات حقیقت و مجاز یکی از راه های شناخت معانی حقیقی و مجازی کلمه، تنصیص و تصریح اهل لغت می باشد به این صورت که اگر شخص لغوی مانند خلیل بن احمد فراهیدی تصریح کند که فلان معنا، معنای حقیقی یا مجازی کلمه می باشد

اصولیون کلام او را در تشخیص معانی حقیقی و مجازی، حجت قرار می دهند پس یک اصولی نیز به مقداری آشنایی با علم لغت نیازمند می باشد. البته به صرف اینکه در کتاب لغت، معنایی در برابر لفظی نوشته شده نمی توان استفاده کرد که معنای ذکر شده معنای حقیقی است

زیرا معمولا فرهنگ نویسان فقط در صدد بیان معانی الفاظ هستند اگرچه در این راستا علماء لغت همچون «محمد بن فارسی بن زکریا» کتابی در تشخیص معنای حقیقی از مجازی به عنوان «مقائیس اللغه» نوشته اند (سبحانی،۱۳۸۶: ص ۱۸).

لغت و ادبیات عرب (صرف)

با مطالعه کتب لغوی و صرفی و وجود مباحث مشترکی مثل جمع مکسر، تصغیر، اسم فاعل، اوزان ثلاثی مزید و… ممکن است این سؤال مطرح شود که فرق علم صرف و لغت چیست؟

در پاسخ باید گفت: دانش علم صرف از علوم مهم ادبی است که فراگیری آن برای فهم زبان عربی و تفسیر قرآن و درک کلمات معصومین (ع) ضروری است زیرا به وسیله آن، چگونگی تغییر کلمات و نیز وزن آن ها را می شناسیم، تغییر کلمه و وزن دو عامل مهم برای فهم معناست.

البته درست است که با علم لغت، معنای کلمه را می فهمیم ولی چون معنا با تغییر کلمات و وزن مخصوص آن ها تغییر می کند لازم است کیفیت تغییر و وزن الفاظ را بفهمیم برای این کار باید با علم صرف آشنا شویم؛ زیرا صرف به معنای تغییر است مثلاً با علم لغت می فهمیم (رجل) به معنای (مرد) است ولی اینکه (رجلان) به معنای دومی، می باشد به وسیله علم صرف دانسته می شود

چون ما با این علم می فهمیم که آمدن الف و نون در آخر کلمه آن را به صورت تثنیه در می آورد پس اوزان در علم صرف، همچون قالب های ریخته گری است که مواد مذاب را در آن ها می ریزیم و شکل های گوناگون و معانی متفاوت را از آن ها م