پاورپوینت کامل بررسی نظریه تناسخ در کلام برخی از متکلمین امامیه ۶۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بررسی نظریه تناسخ در کلام برخی از متکلمین امامیه ۶۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بررسی نظریه تناسخ در کلام برخی از متکلمین امامیه ۶۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بررسی نظریه تناسخ در کلام برخی از متکلمین امامیه ۶۵ اسلاید در PowerPoint :

>

چکیده

تناسخ در لغت به معنای زائل کردن و از ریشه «نسخ» است. در اصطلاح به انتقال روح مرده به بدن انسان یا موجود زنده دیگر برای ادامه زندگی گفته می شود. در این پژوهش، اقسام تناسخ و ادله قائلین بررسی شده است.

همچنین نظر دانشمندان و متکلمان امامیه مورد تحلیل قرار گرفته است. تلاش جهت نقد و ابطال ادله قائلین تناسخ به روش عقلی و نقلی از نتایج حاصل از این پژوهش است که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته است.

مقدمه

مسأله تناسخ از موضوعات مهم فلسفی و کلام اسلامی است که امروزه افرادی در کشورهای آسیای شرقی مخصوصاً پیروان آیین هندو به آن اعتقاد دارند. آنان گر چه منکر شرایع آسمانی هستند ولی مسأله پاداش و کیفر اعمال را پذیرفته و آن را از طریق تناسخ توجیه می کنند.

ما در این مقاله برآنیم تا نظرات و ادله علما و متکلمان امامیه را در مورد نظریه تناسخ و صحت و بطلان آن بررسی کرده و دلایل آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.

همچنین ادله طرفداران تناسخ مطرح می گردد. مسأله بطلان تناسخ آنقدر مهم بوده که ائمه معصومین (ع) صریحاً به آن اشاره کرده اند و قائلین به این نظریه را کافر دانسته اند. گردآوری مقاله با محوریت نظرات آیت الله سبحانی و آیت الله مکارم شیرازی (ره) صورت گرفته است.

مفهوم لغوی تناسخ

تناسخ از ریشه «نسخ» گرفته شده و بر وزن تفاعل و به معنای زائل کردن است. تناسخ الشیئان: نسخ احدهما «الآخر» یعنی نسخ کرد یکی از آن دو دیگری را [۱] (اللبنانی، ۱۴۱۶: ۵/۱۳۹۱).

مؤلف کتاب« العین» در معنی تناسخ می گوید: «إزالتُکَ امراً کان یعمل به ثم تنسخه بحادثٍ غیره» یعنی: زائل کردن کاری که به آن عمل می شد به یک حادثی که غیر از آن باشد[۲] (الفراهیدی، بی تا: ۴/۲۰۱).

راغب نیز آورده است: «النسخُ ازاله شیءٍ بشیءٍ یتعاقبه کنسخ الشمس الظّل والظّل الشمس و الشیب الشباب» نسخ آن است که چیزی، شی دیگر را به صورت متعاقب از میان بردارد؛ مانند خورشید که سایه را زائل می کند و پیری که جوانی را از بین می برد (الراغب اصفهانی، ۱۳۸۴: ۸۰۱).

مفهوم اصطلاحی تناسخ

تناسخ اعتقاد به این است که روح پس از جدا شدن از بدن انسان به بدن انسان یا حیواناتی مانند چارپایان، درندگان و حیوانات پست تر منتقل می شود (خاتمی، ۱۳۷۰: ۸۸).

علامه طباطبائی می فرمایند: «تناسخ» به معنای این است که روح مرده ای به بدن انسان دیگر و یا موجودی دیگر منتقل و باز در همان دنیا زندگی را ادامه دهد به عبارت دیگر تولدی بعد از تولد[۳] (طباطبائی، ۱۴۱۷: ۱۲/۲۴۷).

دانشمندان، تناسخ را چیزی جز «بازگشت ارواح به زندگی جدید، در بدن دیگر در همین جهان» نمی دانند گرچه بعضی از مدافعان این عقیده حاضر نیستند عنوان تناسخ را برای عقیده خود بپذیرند ولی اصرار این افراد در انکار و حذف نام تناسخ از عقیده خود هیچ مأخذ علمی ندارد و با گفتار هیچ یک از دانشمندان سازگار نیست (مکارم، بی تا: ۱۹).

به عنوان نمونه علامه حلّی در« کشف المراد» درباره تناسخ می فرمایند: «تناسخ این است که روحی که مبدأ شخصیت و موجودیت کسی است به بدن دیگری برود و اساس موجودیت او را تشکیل دهد» (علامه حلّی، ۱۴۱۴: ۱۹۱).

عقیده طرفداران تناسخ

آیت الله سبحانی (حفظه الله) در باره این گروه می فرمایند: آنان در عین اعتقاد به موضوع پاداش و کیفر، منکر معاد و رستاخیز انسان و جهان می باشند و می گویند انسان پاداش و کیفر اعمال خود را در همین جهان می بیند؛

زیرا اگر انسان فرد نیکوکار باشد روح او به بدن انسان سعادتمند و خوشبخت و یا بدن حیوان مفید و سودمندی مانند گوسفند و گاو متعلق می گردد، در حالی که اگر آدم شر و بدکاری باشد روح او به بدن انسان بدبخت و تیره روزی بسان افراد معلول و یا حیوان پست و موذی مانند خوک و موش تعلق می گیرد[۴] (سبحانی، ۱۳۷۰: ۱۶۷).

اقسام تناسخ

دانشمندان چند نوع تقسیم بندی برای تناسخ ذکر کرده اند که قبل از تشریح آن ها اقسام انتقال را شرح می دهیم.

انتقال به سه نوع تقسیم می شود:

۱. انتقال از آفرینش دنیوی به آفرینش اخروی که نام آن را معاد گذاشته ایم؛

۲. انتقال از قوه به فعل، مانند انتقال نفس به کمالِ ممکنِ خودش با حرکت جوهریّه؛

۳. انتقال نفس به وسیله مردن از یک بدن به بدنی دیگر در همین دنیای مادی که این نوع از انتقال همان تناسخی است که برخی از فلاسفه و براهمه و هندوها و برخی دیگر قائل به آن شده اند[۵] (سبحانی، ۱۴۱۲: ۴/۲۹۶).

اصطلاحات تناسخ

اما تناسخ از نظر اصطلاحی به دو دسته تقسیم می شود: تناسخ مُلکی و تناسخ ملکوتی.

تناسخ مُلکی

عبارت است از انتقال نفس به وسیله مردن از بدن مادی دنیوی به بدن مادی دنیوی دیگری که متفاوت با آن نفس و بدن اوّل است به طوری که نفس بعد از انتقال به بدن دوم می شود یک نفسی برای آن بدن دوم و بدن دوم هم می شود یک بدنی برای آن نفس اوّل (ساعدی، ۱۴۲۶: ۱۲۸).

تناسخ ملکوتی

عبارت است از انتقال نفس به وسیله مردن از بدن دنیوی به بدن اخروی که آن بدن مغایر با آن نفس نیست؛ و این بدن اخروی ناشی از نفس و قائم به آن است؛ مانند قیام فعل به فاعلش اگرچه مغایر با بدن مادی باشد.

و ما در آینده ادله ای که برای بطلان تناسخ خواهیم آورد مربوط به همین نوع اول است، یعنی تناسخ مُلکی که بعضی ها آن را تناسخ انفصالی نامیده اند؛ اما نوع دوم یعنی تناسخ ملکوتی یا تناسخ اتصالی باطل نیست (همان).

تناسخ مُلکی دارای اقسام ذیل است:

۱. تناسخ نامحدود یا مطلق؛

۲. تناسخ نزولی؛

۳. تناسخ صعودی.

تناسخ نامحدود یا مطلق

مقصود از آن این است که نفس همه انسان ها، پیوسته در همه زمان ها از بدنی به بدن دیگر منتقل می شوند و برای انتقال از نظر افراد و از نظر زمان محدودیتی وجود ندارد یعنی نفوس تمام انسان ها در تمام زمان ها به هنگام مرگ دستخوش انتقال از بدنی به بدن دیگر می گردد؛ و اگر معادی هست جز بازگشت به این دنیا آن هم به این صورت، چیز دیگری نیست و چون این انتقال از نظر افراد و از نظر زمان گسترش کامل دارد از آن به تناسخ نامحدود یا مطلق تعبیر می شود (سبحانی، ۱۳۶۹: ۹/۱۹۰).

تناسخ نزولی

قائلان به چنین تناسخی معتقدند، انسان هایی که از نظر علم و عمل و حکمت نظری و عملی در سطح بالاتری قرار گرفته اند به هنگام مرگ بار دیگر به این جهان باز نمی گردند بلکه به جهان مجردات و مفارقات (از ماده و آثار آن) می پیوندند و برای بازگشت آنان پس از کمال، به این جهان وجهی نیست ولی آن گروه که از نظر حکمت عملی و علمی در درجه پایین تر قرار دارند و نفس آنان آئینه معقولات نبوده و در مرتبه «تخلیه نفس» از رذائل توفیق کاملی به دست نیاورده اند برای تکمیل در هر دو قلمرو -نظری و عملی- بار دیگر به این جهان باز می گردند تا آنجا که از هر دو جنبه به کمال برسند و پس از کمال به عالم نور می پیوندند.

در این تناسخ دو نوع محدودیت وجود دارد: یکی محدودیت از نظر افراد که تمام افراد به چنین سرنوشتی دچار نمی گردند و افراد کامل بعد از مرگ به جای بازگشت به دنیا به عالم نور و ابدیت ملحق می شوند؛ دیگری از نظر زمان یعنی حتی آن افرادی که برای تکمیل به این جهان باز گردانده می شوند هرگز در این مسیر پیوسته نمی مانند بلکه روزی که نقصان های علمی و عملی خود را برطرف کردند بسان انسان های کامل نفس را شکسته و به عالم نور می پیوندند (همان: ۹/۱۹۱).

تناسخ صعودی

قسم دوم از تناسخ، تناسخ صعودی نام دارد که به این معناست که حیات ابتدا به موجودی که استعداد و آمادگی بیشتری دارد افاضه می شود و بعد به موجودات دیگر تعلق می گیرد که گیاهان از حیوانات و انسان ها استعداد بیشتری برای دریافت حیات دارند.

همان طور که انسان ها شایستگی بیشتری برای دریافت حیات دارند و لذا حیات نخست به نباتات و بعد به حیوانات تعلق می گیرد و پس از سیر تکاملی خود به انسان که شایستگی بیشتری دارد می رسد. پس طبق این بیان حیات ابتدا به نباتات داده می شود سپس به حیوانات و بعد از آن به انسان انتقال پیدا می کند (سبحانی، ۱۴۱۲: ۴/۲۹۸).

طرفداران تناسخ، تقسیم بندی چهارگانه ای را برای تناسخ مطرح کرده اند:

نوع اول: «نسخ» نام دارد که در این نوع روح انسان پس از مردن به بدن انسان دیگری انتقال می یابد؛

نوع دوم: «مسخ» نام دارد که در این نوع انسان پس از مردن روحش به بدن جانوران تعلق می گیرد؛

نوع سوم: «فسخ» نام دارد که در این نوع روح انسان پس از مردن به نباتات انتقال می یابد؛

نوع چهارم: «رسخ» نام دارد که در این نوع انسان پس از مردن روحش به جمادات تعلق می گیرد (مکی عاملی، ۱۴۱۱: ۸۹؛ مفتی، ۱۳۷۴: ۱۶۴).

ادله اثبات تناسخ

۱. آن دسته از تناسخیان که به قرآن گرویده اند با استناد به این آیه که می فرماید: «وَمَا مِن دَآبَّهٍ فِی الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُکم مَّا فَرَّطْنَا فِی الکتَابِ مِن شَیْءٍ ثُمَّ إِلَی رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ» (انعام/ ۳۸)؛

«هیچ جنبنده ای در زمین و هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند نیست مگر اینکه امت هایی همانند شما هستند ما هیچ چیز را در این کتاب فروگذار نکردیم پس همگی به سوی پروردگارشان محشور می گردند.»

آن را بر مذهب خویش تفسیر می کنند و می گویند: همه حیوانات در کالبد شبیه به انسان ها هستند یعنی روح انسان می تواند بعد از مفارقت از کالبد خود در کالبد یک مرغ درآید (ابن سینا، ۱۳۶۴: ۳۶).

۲. هم چنین از روایات هم روایت امیرالمؤمنین علی (ع)را که از پیامبر اکرمaنقل شده به رأی خودشان تأویل کرده اند که فرمود: «ان الارواح جنود مجنده فما تعارف منها ائتلف و ما تناکرمنها اختلف»

.یعنی: ارواح همانند لشگریان فراهم آمده هستند پس آن هایی که با هم دمساز و هم آهنگ باشند به یکدیگر نزدیک می شوند و به سمت یگانگی می روند و آن هایی که با هم ناشناس می باشند بیگانگی پذیرند و به سمت جدایی می روند (نوبختی، ۱۴۰۴: ۴۰).

ادله ابطال تناسخ

عموم فرق اسلامی در این عقیده متفقاند که روح پس از پایان این زندگی، به بدن دیگری در این جهان باز نمی گردد و دانشمندان شیعه و سن